سیستم آی سی اف (I.C.F) مخفف عبارت Insulating Concrete Formwork است. سیستم icf یک روش برای ساخت ساختمان است که در این روش با استفاده از پنل‌های پلی استایرن (EPS)، پروفیل‌های گالوانیزه و بتن مسلح به ساخت ساختمان می‌توان پرداخت. سیستم آی سی اف حاصل تفکر و ابداع مهندسان آلمانی در دهه‌های 50 و 60 قرن گذشته است. این نوع سازه به دلیل ویژگی‌هایی که دارد به سرعت در کشورهای آمریکای شمالی و اروپا پیشرفت کرد. پس از ابداع این سیستم ساختمان سازی، شرکت‌های مختلف عمرانی به استفاده و بهبود سیستم icf پرداختند و آن را گسترش دادند که به طور کلی همه روش‌های به وجود آمده از اصول اولیه پیروی می‌کنند.
اجزا سیستم icf چیست؟
سیستم آی سی اف شامل دو لایه پنل پلی استایرن با ضخامت‌های 6 تا 20 سانتی‌متری، پروفیل‌های گالوانیزه با فرم مشخص که بین دو پنل پلی استایرن محکم می‌شوند. در حین ساخت این سیستم میلگرد و بتن نیز به بخش‌های نام برده اضافه می‌شود تا استحکام آن را افزایش دهد.
مراحل ساخت یک خانه یک طبقه با استفاده از سیستم آی سی اف
- شروع و پی ریزی، ساخت خانه یک طبقه یا ویلایی با استفاده از سیستم icf یا دیگر روش‌ها تفاوت چندانی ندارد. در ابتدا خاکبرداری، گودبرداری، پی ریزی و … انجام می‌شود و یک کف صاف که در واقع سطح مقطع خانه‌ای است که ساخته خواهد شد، ایجاد می‌شود. در هنگام ساخت کف، میلگردهایی در گوشه‌های سطح کار گذاشته خواهد شد تا در ادامه قالب‌ها پلی استایرن در آن جاسازی شوند.
- پس از ساخت کف سازه اقدام به ساخت گوشه‌های ساختمان با استفاده از بلوک‌های مخصوص با زاولیه 90 درجه است، می‌شود. سپس فضای بین بلوک‌های کنج پر می‌شود و دیوارها ساخته می‌شوند. در حین ساخت دیوارها با استفاده از قالب‌های پلی استایرن جایگاه درها و پنجره‌ها هم مشخص می‌شود.
- دیوارچینی در روش سیستم آی سی اف معمولا به دو صورت استفاده از بلوک‌هایی در حد و اندازه بلوک‌های سیمانی و یا با استفاده از پنل‌های مرتفع دیواری انجام می‌شود. بلوک‌ها و پنل‌ها با استفاده از چسب مخصوص پلی استایرن در کنار هم و روی هم محکم می‌شوند.
- سپس از تراز بودن و قائم بودن دیوارها اطمینان حاصل می‌شود و با استفاده از خرپای فلزی دیوارهای تراز شده، در جای خود محکم می‌شوند تا برای مرحله بعد یعنی بتن ریزی مشکلی به وجود نیاید. یک میلگرد سراسری به صورت افقی همه دیوارهای را به هم وصل می‌کند تا از خارج شدن دیوارها از حالت قائم جلوگیری کند.
- با استفاده از دستگاه بتن ریز، بین دو پنل پلی استایرن با بتن پر می‌شود و سپس با نصب میلگردهایی در فواصل معین، بتن را مسلح می‌کنند. سپس روی سطح بتن را تمیز و مرتب می‌کنند و میلگردهایی با ارتفاع کمتری را برای اجرای سقف در بتن جایگذاری می‌کنند. سپس اجازه می‌دهند تا بتن خودش را بگیرد.
- دیوارهای داخلی و غیر باربر نیز از دو لایه پنل پلی استایرن و ورق گالوانیزه ساخته شده‌اند که خلاف دیوارهای باربر، توخالی هستند و برای عبور تاسیسات مکانیکی و برقی می‌توان از این فضای بین دو پنل بهره برد.
- پس از خشک شدن بتن و ساخت دیوارهای غیرباربر داخلی به اجرای سقف به روش‌های مختلف می‌توان اقدام کرد، ولی بهتر است، ساخت سقف نیز به روش سیستم آی سی اف ادامه پیدا کند، همانطور که در ساخت طاق بیشتر ساختمان‌های در حال ساخت در ایران می‌توان آن را مشاهده کرد.
- پس از تکمیل دیوارها و سقف نوبت به ساخت نما و تاسیسات ساختمان می‌رسد. بلافاصه پس از پنل‌های پلی ارتان، عایق‌های رطوبت چسبانده می‌شوند و سپس روی عایق‌های رطوبتی نما اجرا می‌شود. خوشبختانه در ساختمان‌های ساخته شده با استفاده از سیستم icf قابلیت اجرای نماهای مختلفی مانند نمای فلزی، آجر، سنگ و چوبی وجود دارد.
- تاسیسات برقی و مکانیکی هم در فضای بین دو لایه پنل پلی استایرن جاسازی و نصب می‌شوند. نصب کلید و پریزها هم بر روی این پنل‌ها بسیار راحت و سریع صورت می‌گیرد. پس از نصب و اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی نوبت به نازک کاری که شامل گچ کاری، کاشی کاری و اجرای کف است، می‌رسد.
مزایای سیستم icf
- خانه‌های ساخته شده با سیستم آی سی اف دارای دیوارهای باربر خارجی پهنی هستند که علاوه بر تحمل بار ساختمان، نقش عایق حرارتی را نیز بازی می‌کنند به طور کلی این روش، شیوه خوبی برای ساخت خانه در مناطق سردسیر است.
- در ساخت خانه‌های با روش آی سی اف نیاز به ساخت ستون از بین می‌رود و ستونی در نقشه ساختمان دیده نمی‌شود. از این رو دست طراح دکوراسیون داخلی برای طراحی داخلی بازتر است.
- سیستم آی سی اف روش خوبی برای ساخت خانه‌های دو طبقه است و با اجرای برخی استحکامات می‌توان تعداد طبقات را تا سه طبقه نیز افزایش داد.
- ساخت ساختمان با استفاده از سیستم آی سی اف، سرعت ساخت و ساز را بالا می‌برد که در این صورت در زمان و هزینه صرفه جویی خواهد شد.
- صرفه جویی در مصرف مصالح و انرژی (بیش از 30 درصد)، عایق بودن در برابر حرارت، برودت و صوت (کاهش صدا تا ۵۰-۶۰ دسی بل) نیز از مزایای سیستم آی سی اف است.
- سیستم آی سی اف بسیار انعطاف پذیر است و می‌توان آن را به صورت فرم‌ها و شکل‌های مختلفی درآورد و با سایر مصالح و مواد ساختمانی هم به راحتی تلفیق می‌شود و سازگار است. همچنین روش مناسبی برای ساخت استخر، سونا و جکوزی به شمار می‌رود.
- سیستم icf در برابر عواملی طبیعی مانند زلزله و توفان مقاوم است و نسبت به سازه‌های ساخته شده به روش سنتی وزن کمتری هم دارد که این آیتم‌ها از موارد مهم در کشوری زلزله خیز مانند ایران است.
- علاوه بر ضد زلزله بودن سازه‌های ساخته شده با سیستم آی سی اف به دلیل نسوز بودن بتن و خاصیت خود اطفاکنندگی پلی استایرن، ساختمان‌های ساخته شده با این سیستم دوام و مقاوت بیشتری در برابر آتش‌سوزی نسبت به ساختمان‌های دیگر دارند.
- سیستم آی سی اف با مقررات ملی ساختمان (مباحث نهم، هجدهم و نوزدهم) مطابقت دارد و حداکثر ارتفاع ساخت سازه مطابق با آیین نامه 2800 ملی ساختمان 50 متر از سطح تراز است.
- سیستم آی سی اف برای ساخت ساختمان‌های مخابراتی، آموزشی، اسکان موقت، خوابگاهی، ورزشی و … کاربرد زیادی دارد و برای گسترش فضاهای مذکور نیز گزینه مناسبی است.
- حمل و نقل و جابجایی سیستم icf آسان است و در حین ساخت سازه با این سیستم زمان اجرای سفت کاری تا %۶۰، هزینه دستمزد تا %۵۰، مصرف میلگرد تا %۲۰ و مصرف انرژی تا %۷۰ کاهش می‌دهد.
- سیستم icf یک روش مناسب برای کسانی است که قصد اضافه کردن یک طبقه بر روی ساختمان دارند، است.
- سیستم آی سی اف حمل و نقل سریعی دارد و اجرای آن به تجهیزات و ماشین آلات گران قیمت نیاز ندارد. به طور کلی پیچیده‌ترین فرآیند ساختمان سازی با این روش، بتن ریزی است.
- سازه‌های ساخته شده با سیستم آی سی اف ساختمان‌های دوستدار محیط زیست هستند، زیرا مواد و مصالح زیادی در ساخت آن‌ها هدر نمی‌رود ولی از آنجایی که مصالح مورد استفاده در این سیستم قابلیت بازیافت ندارند، بسیاری از کشورهای پیشرفت در استفاده از آن‌ها مردد هستند.
سخن آخر
سیستم آی سی اف شیوه‌ای با صرفه، سریع، دوستدار محیط زیست و زودبازده برای ساخت ساختمان است که مزایای زیادی دارد و با مقررات ملی ساختمان ایران نیز هماهنگ است و به طور کلی از نظر قانونی نیز مانعی سر راه اجرای این سیستم ساخت و ساز در ایران وجود ندارد.
