بلاکچین در صنعت ساختمان چیست و جایگاه آن در ساخت و ساز کجاست؟

بحث در مورد تأثیر بالقوه بلاکچین در صنعت ساختمان اخیراً بیشتر شده است. اگر این مهم هوشمندانه استفاده شود، می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند از چند طریق به ساخت‌وساز کمک کند. با این حال، قبل از اینکه ادعا کنیم بلاکچین بخشی حیاتی از حوزه ساختمان است، هنوز مراحل زیادی وجود دارد که باید در بلاکچین انجام داد.

قبل از اینکه بیشتر در مورد چگونگی تأثیر بلاکچین در صنعت ساختمان عمیق‌تر شویم، ایده خوبی است که اطلاعاتی راجع به آنچه در واقع وجود دارد ارائه دهیم؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.

بلاکچین چیست؟

در نتیجه تلاش برای ایجاد ارز دیجیتال، فناوری بلاکچین (Blockchain) در سال 2008 وارد دنیای آنلاین شد. ارز رمزنگاری شده به نام بیت کوین احتمالاً یکی از بهترین مثال‌ها در این دسته است.

بلاکچین روشی جدید برای ذخیره و ثبت معاملات است. به بیان ساده‌تر، ما می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توانیم بلاکچین را به عنوان یک پایگاه داده معاملات توزیع شده و کنترل شده تعریف کنیم. تفاوت اصلی آن با پایگاه‌های داده سنتی، عدم نیاز به مرجع مرکزی است.

هیچ واسطه‌ای مانند انتقال وجه بانکی یا وکیل برای تأیید شرایط قرارداد وجود ندارد. از این نظر، هیچ پایگاه داده یا شرکتی وجود ندارد که به آن وابسته باشد. هر گره (به هر فرد در شبکه گفته می‌شود) در بلاکچین حاوی نوعی اطلاعات است که به طور خلاصه می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توان آن‌ها را در زیر دسته بندی کرد:

•     مدارک مربوط به معاملات مالی یک بانک
•     قرارداد
•     گواهی مالکیت
•     بیانیه اصالت

آنچه بلاکچین را از نظر ایمنی داده منحصر به فرد می‎‎‎‎‎‎‎‎‌کند، این است که تمام اطلاعات موجود در این پایگاه داده از طریق امضای دیجیتال برای بقیه زنجیر می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود. این امکان برای فرد فراهم می‌شود تا روشی سریع‌تر و مطمئن‌تری برای تبادل اطلاعات ایجاد شود. به عبارت دیگر، بلاکچین باعث حذف افراد واسطه در معامله‌ای شده که بین دو عضو متمایز از یک شبکه انجام می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود.

جایگاه بلاکچین در صنعت ساختمان

بلاکچین  به دلیل قابلیت انعطاف پذیری باورنکردنی که دارد، بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. از برخی جهات می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند به ساخت‌وساز کمک کند و شفافیت بیشتری را در هر نوع قرارداد و معامله در یک پروژه ساختمانی ایجاد نماید.

در زیر برخی از دلایل اصلی اینکه بلاکچین تحت شرایط خاص می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند یک فناوری مفیدی برای ساخت‌وساز و بسیاری از صنایع دیگر باشد، آورده شده‌ است:

قراردادهای هوشمند

ساخت‌وساز محفلی از اختلافات است که اکثر آن‌ها به طور جدایی ناپذیری با پرداخت‌ها مرتبط هستند. فناوری بلاکچین می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند به عنوان یک مدیر قرارداد قابل اعتماد با معرفی یک فرآیند بدون خطا که بر اساس آن قراردادها ساخته شده و بر آن‌ها نظارت می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود، عمل کند.

قرارداد هوشمند چیزی بیش از یک پروتکل دیجیتالی ساخته شده در شبکه بلاکچین به منظور اجرای شرایط یک قرارداد نیست! هر گره حاوی تمام اطلاعات لازم مشروط در مورد توافقنامه است.

قراردادهای هوشمند می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توانند به صنعت ساخت‌وساز کمک کنند تا از شر طرف‌های واسطه (به عنوان مثال وکلا) خلاص شوند. اگر پیمانکار بابت موردی در قرارداد با کارفرما دچار مشکل شود، باید به مراجع قانونی مراجعه کنند که این به معنای اتلاف وقت و هزینه زیاد برای هر دو طرف است. قراردادهای هوشمند مرجع قانونی را کنار می‌زد و خودشان مشکل را پوشش می‌دهند.

می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توان اینها را در بلاکچین ثبت کرد و از ارز رمزنگاری شده برای وثیقه این قراردادها استفاده کرد. به طور خلاصه می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توان معاملات مستقیم‌تری را از طریق قراردادهای هوشمند تشویق کرد. با این وجود، این سوال که چرا بلاکچین برای ایجاد فرآیندی مانند آن ضروری است، همچنان باقی می‎‎‎‎‎‎‎‎‌ماند!

بهبود در گردش کار

بلاکچین در صنعت ساختمان می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند به طور قابل توجهی گردش کار پروژه را بهینه کند و کار مشارکتی را افزایش دهد. به طور دقیق‌تر، این مهم می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند انگیزه‌ای برای شفافیت در مراحل ساخت باشد و اعضای پروژه را به سوی عملکرد بهتری سوق دهد. افزایش شفافیت به معنای افزایش پاسخگویی و کنترل بهتر پروژه به طور کلی است.

روند بازار ساختمان در نهایت منجر به هماهنگی بهتر منافع صنعت و مشتری می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود و در عین حال اختلافات و خطرها را به حداقل می‎‎‎‎‎‎‎‎‌رساند. اگر روش ساخت‌وساز امروزی را در نظر بگیریم، می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توانیم ببینیم که بلاکچین می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند روند تصمیم گیری سریع‌تر و مبتنی بر داده را انجام دهد.

علاوه بر این، می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توان به روزرسانی‌های مربوط به پروژه را بی‌درنگ به همه تحویل داد (به عنوان مثال تحویل مصالح ساختمانی در محل). این امر به طور قابل توجهی تأخیرهای پروژه و نیاز به کار مجدد را کاهش می‎‎‎‎‎‎‎‎‌دهد؛ 30 درصد میزان کارآیی را افزایش داده و 10 درصد دوباره کاری در ساخت را کم می‌کند.

اجرای مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) به اطلاعات متکی است، جایی که بلاکچین می‌تواند به روزرسانی‌های فوری برای هر یک از اعضای تیم را بهبود ببخشد. این مهم کمک می‌کند هر عامل پروژه به طور مداوم بر روی وظایف مشخص شده خود و در نتیجه نظارت مستمر بر پیشرفت متمرکز ‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود. این عنصر می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند رویکردی پیشگامانه‌تر را از نظر تصمیم گیری فراهم کند و مسئولیت پذیری را بین طرفین مختلف افزایش دهد.

آیا صنعت ساختمان آماده بلاکچین است؟

وقتی صحبت از تاثیر بالقوه بلاکچین در صنعت ساختمان می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود، همه چیز عالی پیش نخواهد رفت. از این لحاظ، ظهور بلاکچین در ساخت ممکن است آنچنان که تصور می‎‎‎‎‎‎‎‎‌کنیم، موثر نباشد! زیرا مسائل زیر را به همراه خواهد داشت.

شکاف مدیریتی در زیرساخت‌ها

از نظر زیرساخت‌ها و سیستم‌های مدیریتی، ساخت‌وساز برای پذیرفتن بلاکچین کاملاً آماده به نظر نمی‎‎‎‎‎‎‎‎‌رسد. ما در مورد کمترین رقم صنعت صحبت می‎‎‎‎‎‎‎‎‌كنیم که 95 درصد از داده‌های تولید شده هدر می‌روند. بنابراین مشهود است که مثلاً قبل از اینکه قراردادهای هوشمند را معرفی کنیم، باید بستر مناسبی ایجاد کرده که متناسب با آن‌ها باشد.

تقاضای زیادی برای فرآیند ساخت مجدد و نزدیک شدن به نیازهای زنجیره تأمین وجود دارد. فقط در این صورت است که می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توانیم فناوری قراردادهای هوشمند را به عنوان اقدامی حمایتی و نه مجازاتی معرفی کنیم. به عنوان مثال، یک کاری که بیت کوین می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند انجام دهد، این است که مسیر پرداخت فاکتور را قطع کند.

یک قرارداد هوشمند می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند شامل داده‌های تولید شده توسط نرم افزار مدیریت پروژه در زمان واقعی و یک برنامه چک لیست بازرسی باشد که طرحی از یک نقشه سه بعدی است. در حال حاضر، نرخ‌های ارز، بیش از حد نوسان دارند که برای این مورد جالب نیستند اما در آینده می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توانند به یک حالت تثبیت شده‌ای برسند.

دیجیتالی نبودن صنعت ساختمان

كمبود سرمايه گذاری در زمینه نوآوری، همكاری محدود و تقسيم بندی ساختاری، تنها چند مورد از مشکلاتی هستند كه ساخت‌وساز در جهان با آن‌ها دست به گريبان است. با در نظر داشتن این وضعیت مشکل ساز، مشخص می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود قبل از اینکه سرمایه گذاری سنگینی روی دیجیتالی کردن ساخت‌وساز انجام دهیم، اجرای گسترده فناوری بلاکچین در صنعت ساختمان واقع بینانه نیست. این مهم می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند با کمک فناوری هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) و داده‌های زمان واقعی متصل به مدیریت پروژه اتفاق بیفتد.

آینده بلاکچین در صنعت ساختمان

این واقعیت که بلاکچین قبلاً در صنایع دیگری مانند حسابداری کاربردی موفق آمیز بوده است، لزوماً به این معنی نیست که در ساخت‌وساز نیز همین اتفاق رخ خواهد داد. این ادعا می‎‎‎‎‎‎‎‎‌تواند قوی‌تر شود، اگر در نظر بگیریم که برخی از مزایایی که بلاکچین ارائه می‎‎‎‎‎‎‎‎‌دهد، بدون استفاده از فناوری‌های رمزنگاری قابل دستیابی هستند (به عنوان مثال به روز رسانی‌های پروژه در زمان واقعی، تصمیم گیری مبتنی بر داده و …).

از این رو، ممکن است بلاکچین برای ساخت‌وساز با توجه به نحوه ساخت این صنعت ضروری نباشد. بلاکچین بدون توجه به صنعتی که در آن هستید، بدون شک فناوری بسیار جالب توجه است. وقتی صحبت از ساخت‌وساز می‎‎‎‎‎‎‎‎‌شود، برخی از جنبه‌های بلاکچین مانند قراردادهای هوشمند و بیت کوین وجود دارند که می‎‎‎‎‎‎‎‎‌توانند بسیار مفید باشند.

با این وجود، ما باید در نظر بگیریم که آیا صنعت ساختمان آماده پذیرش فناوری‌های رمزنگاری دیجیتال است یا اینکه هنوز هم این صنعت به شکل سنتی مفیدتر اداره می‌شود! این وظیفه ماست که تحول دیجیتالی بلاکچین در صنعت ساختمان را تسهیل کنیم تا برای چالش‌های قرن 21 آماده تکیه گاهی برای پیشرفت باشد.