سقف کوبیاکس چیست؟ کاهش هزینه‌ ساخت با سقف دوست‌دار محیط زیست

چه می‌شد اگر شما می‌توانستید تمام مزایای کاهش وزن یک سازه بتنی را به‌دست آورید؟ وزن بالای ساختمان‌های بتنی نه تنها فشار مضاعفی را بر سقف وارد می‌کنند، بلکه سنگینی ناشی از نیروی مرده به تیرها و ستون‌ها را نیز افزیش می‌دهد.

اجرای سقف کوبیاکس را به بهترین‌ها بسپارید

ایجاد حفره‌های مهندسی شده توسط گوی‌هایِ پلاستیکی توخالی در دل سقف‌های بتونی که به اصطلاح «سقف کوبیاکس» نامیده می‌شود، فرصتی عظیم برای کاهش هزینه‌های ساخت و ساز و تأثیرات محیطی زیستی عالی، بدون آسیب زدن به عملکرد کلی سازه است.

فناوری سقف کوبیاکس طی چند دهه اخیر  در درجه اول برای کاهش وزن ساختمان‌ها معرفی شده بود و اکنون از نظر مقاومتی کاملاً قابل مقایسه با سقف‌های سنتی دال بتنی است. درهمین راستا، برخورداری از ایده‌های نوین ساختمان‌سازی همانند سقف کوبیاکس، این نگرش را در آدمی ایجاد می‌کند که بتوان با احترام بیشتر به محیط زیست به پیشبرد برنامه‌های شهرسازی در راستای توسعه پایدار کمک کند؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.

سقف کوبیاکس چیست؟

این سقف که در اصل «دال دو محوره توخالی» نام دارد که در ایران تحت برند کوبیاکس سوئیس (Cobiax) دارای نمایندگی است. این سقف با ایجاد حفره‌هایی توسط گوی‌های پلاستیکی توخالی (ساخته شده از پلی‌اتیلن) در یک شبکه مدولار از میلگردها (مش آرماتور) و سپس دفن شدن در بتن، حدود 35٪ از وزن سقف را کاهش می‌دهد. در حالی که تقریباً همان رفتار استاتیک و ماهیت سنتی دال جامد را حفظ می‌کند، کاهش بار مرده دال بر تمام عناصر ساختاری ساختمان از جمله ستون، دیوارهای برشی و فونداسیون اعمال می‌شود.

سقف کوبیاکس، یک سیستم دال دو طرفه است که نیروهای ناشی از بار مرده و زنده سقف را به صورت دو طرفه به تیرهای کناری منتقل می‌کند. ضخامت کوبیاکس نسبت به سقف‌های تیرچه‌بلوک و سقف‌های سنتی دیگر کمتر است که با انتخاب‌های متنوعی برای پیکربندی سقف، می‌تواند از لحاظ اقتصادی بسیار مناسب باشد.

نکته: گوی‌های کوبیاکس در دو شکل تولید می‌شوند که نوع اول مدل‌های تخت و یا لهیده (Slim-Line) هستند و ارتفاعی در حدود ۱۰۰ تا ۲۶۰ میلی‌متر دارند. نوع دوم گوی‌های کروی (Eco-Line) هستند که ارتفاعی در حدود ۳۱۵ تا ۴۵۰ میلی‌متر دارند.

مزایا و معایب سقف‌های کوبیاکس

بسیاری از فرصت‌های صرفه‌جویی در وقت و هزینه با استفاده از این سقف فراهم می‌شوند که با تولید و ساخت مواد شروع شده و در طول عمر ساختمان گسترش می‌یابد. سهم مثبت از کاهش وزن این سقف به تنهایی مزایای تعجب‌آوری را برای صاحبان، طراحان و سازندگان فراهم می‌کند.

در همه جای ساختمان وزن کاهش می‌یابد‌؛ سقف کوبیاکس این کار را به صورت کارآمد و بدون به خطر انداختن ایمنی، قدرت و سازه انجام می‌دهد. تعداد کمی از سیستم های ساخت و ساز با کاهش وابستگی به منابع طبیعی، توانایی تحویل این میزان از ارزش افزوده را دارند.

سقف‌های کوبیاکس برای انواع ساختمان‌ها با دهانه‌های بزرگ (فاصله‌های طولانی بین ستون‌ها)، آزادی عمل بیشتری را برای طراحی معماری ارائه می‌دهند. طراحان می‌توانند حجم‌ها و طرح‌های منحصربه فرد خود را برای پروژه‌های پیش رو اجرا کنند.

استفاده از دال دو محوره توخالی به معنای کاهش هزینه بتن و فولاد تا 40 درصد و هم‌چنین تأثیرات زیست محیطی از تولید و حمل و نقل آنها به محل کارگاه است. هنگام اجرای این سقف مقدار استفاده از بتن کاهش می‌یابد، زیرا حجم بیشتر سقف را گوی‌های توخالی اشغال کرده‌اند.

سازه‌های بتونی درصد زیادی از هزینه حمل بتن در محل را متحمل می‌شوند. سقف کوبیاکس با کاهش نیروی کار لازم جهت ساخت، کار بتن‌ریزی را آسان می‌کند. صرفه‌جویی در زمان و سرعت عمل اجرا در راستای بهبود و پیشبرد مراحل ساخت پروژه، تأثیر دیگری از این سقف را نمایان می‌سازد.

سقف کوبیاکس بر پایه سقف‌های «دوست‌دار محیط زیست» خلق شده است، به همین دلیل ضایعات بسیار کمی تولید می‌کند. گوی‌های پلاستیکی 100 درصد قابل بازیافت هستند، این رویکرد باعث کاهش استفاده از کربن در ساختمان می‌شود و از مصالح و مواد استفاده خوبی می‌شود.

همچنین، انعطاف‌پذیری دال دو محوره توخالی برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون صنعت می‌تواند عمر مفید و نرخ بازگشت سرمایه (ROI) ساختمان را به طرز چشمگیری افزایش دهد.

برخی از معایب این سقف به شرح زیر است:

• عدم تدوین استاندارد و آیین‌نامه مشخص برای طراحی (قوانینی برای این مورد به صورت بسیار محدود وجود دارد.)
• مقرون به صرفه نبودن در پروژه‌های کوچک
• عدم تحقیقات لازم در مورد نیروهای جانبی همانند زلزله و باد با شرایط زلزله‌خیزی ایران

روش اجرای سقف کوبیاکس

نحوه اجرای این سقف در سه مرحله اجرا می‌شود:

قالب‌بندی: برای قالب‌بندی این سقف می‌توان از قالب‌های فلزی به شکل کفراژ استفاده شود. همچنین زیرسازی این سقف‌ها برای قالب بندی باید به صورتی باشد که مقدار خیز به سمت بالا داشته باشند تا در هنگام بتن‌ریزی منجر به تراز شدن شوند.

قرار دادن گوی‌ها: نخست با جاگذاری کیج ماژول‌های کوبیاکس شروع می‌کنیم، برای این منظور می‌توان برای بالابردن دقت از شابلون‌های مخصوص استفاده کرد تا گوی‌ها به درستی در جای خود قرار گیرند. سپس برای ثابت ماندن شبکه گوی‌ها، آنها را با استفاده از مفتول به شبکه میلگردهای پایینی وصل می‌کنند تا در زمان بتن‌ریزی حرکت نکنند.

آرماتوبندی: شبکه میلگردهای بالایی با فواصل بیشتر و قطر کمتر نسبت به میلگردهای پایینی با رعایت فاصله از گوی‌ها و با استفاده از مفتول در دو جهت عمود بر هم تنیده می‌شوند. ناگفته نماند، میلگردهای پایینی قبل از قرارگیری گوی‌ها باید در محل طبق نقشه‌های سازه اجرا شوند.

بتن‌ریزی: برای بتن‌ریزی لازم است نخست یک لایه 10 سانتی‌متری بتن ریخته و ویبره شود. این کار به دلیل رسیدن بتن به آرماتورهای تحتانی و عدم تخلخل در این ناحیه انجام می‌شود. سپس بلافاصله اقدام به بتن ریزی مرحله دوم کرده و در نهایت سقف را تسطیح می‌کنند. همچنین بتن‌ریزی این سقف باید از طریق پمپ هوایی انجام گیرد.

درخواست اجرای سقف کوبیاکس از متخصصین کارگشا

• نکته: بتن مورد استفاده در سقف کوبیاکس از نوع بتن معمولی است و روانی بتن (اسلامپ) در حدود 10 الی 11 سانتی‌متر می‌باشد.
• نکته: به کارگیری از روان کننده‌ها در سقف کوبیاکس امری الزامی نیست، زیرا شکل کروی گوی‌ها به سهولت بتن‌ریزی کمک می‌کند.
• نکته: گوی‌های کوبیاکس در قفسه‌های نگه‌دارنده (کیج) قرار می‌گیرند تا در هنگام بتن‌ریزی گوی‌ها در جای خود ثابت مانده و حرکت نکنند.

کاربردهای سقف کوبیاکس

سیستم سقف کوبیاکس به‌طور گسترده در انواع پروژه‌های عمرانی از جمله کارخانه‌ها، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، مراکز تجاری و ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه به ویژه در کشورهای غربی این نوع سقف در بسیاری از پروژه‌های عمرانی به کار گرفته می‌شود. همچنین در کشورهای شرقی برای ساخت سازه‌های مرتفع و آسمان‌خراش نیز این سقف استفاده می‌شود.

اهمیت استفاده از سقف دال دو محوره توخالی

در حالی که هزاران سال از ساخت بتن (ملات سیمانی) می‌گذرد، ولی امروزه استفاده از این ماده دست ساز انسانی به فور افزایش یافته است. ولی آن‌چه باعث می‌شود استفاده از بتن در ساختمان‌ها محدود شود، وزن زیاد آنها است. در امتداد این موضوع، روش‌های ساخت سازه‌های بتنی به قدری توسعه یافته است که روش‌های نوین جای خود را به شیوه‌های سنتی داده‌اند. به همین دلیل، سیستم سقف کوبیاکس توانسته تحول بزرگی در صنعت ساختمان‌سازی ایجاد کند. استفاده از این سقف در مزایای بی‌شمارش نهفته است، کاهش وزن و هزینه‌های ساخت‌وسازبه همراه ویژگی‌های زیست‌محیطی نشان از اهمیت بی‌بدلیل این نوع سقف بتنی دارد.