تهویه مطبوع یا به عبارتی سیستم‌های سرمایش و گرمایش فضاهای داخلی، نقش مهمی در بهبود سطح زندگی خواهد داشت. انواع مختلفی از سیستم‌های تهویه مطبوع را در فضاهای مختلف مسکونی و اداری می‌توان به کار گرفت. داکت اسپلیت این روزها بسیار استفاده می‌شود. این سیستم‌های تهویه مطبوع مزایا و معایب خاص خود را دارند. در این مطلب از ویکی ساختمون سعی می‌کنیم به پرسش مبنی بر این که داکت اسپلیت چیست پاسخی مناسب بدهیم.
سیستم تهویه مطبوع داکت اسپلیت چیست؟
شاید وقتی نام و نشان داکت اسپلیت به گوشتان می‌خورد چندان آشنایی و درک درستی از ساختار و عملکرد آن نداشته باشید. اگر بخواهیم به پرسش مبنی بر اینکه داکت اسپلیت چیست باید عنوان داشت که این‌ها در واقع شباهت‌های بسیار زیادی با کولر گازی یا همان اسپلیت دیواری دارند. با این تفاوت که در کولرهای گازی، یونیت داخلی به صورت دیواری و روکار نصب می‌شود اما در داکت اسپلیت این یونیت به صورت توکار اجرا می‌شود.
بیشتر بخوانید: تمیز کردن کولر گازی در خانه، آموزش کامل و مرحله به مرحله
به طوری که با کانال کشی انجام شده به اتاق‌ها یا قسمت‌های مختلف یک ساختمان، هوای تازه و مطبوع شده با دما و رطوبت تنظیم شده در آن‌ها توزیع می‌شود. البته داکت اسپلیت تنها در سیکل سرمایش مشابه کولر گازی عمل می‌کند و در سیکل گرمایش کاملاً با آن متفاوت است. به طوری که در یونیت داخلی کویل آب گرم وجود دارد که در فصل زمستان آب گرمی که توسط پکیج یا موتورخانه ایجاد می‌شود، درون کویل‌ها جریان می‌یابد و دیگر از فرآیند تبرید تراکمی در گرمایش استفاده نمی‌شود.
ساختار داکت اسپلیت
بعد از پاسخ به پرسش داکت اسپلیت چیست بد نیست نگاهی به ساختار آن هم بیندازیم. به طور کلی داکت اسپلیت همان‌طور که در بالا هم عنوان شد از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده است. بخش داخلی که یونیت داخلی نیز گفته می‌شود در فضای داخلی به صورت توکار و داخل سقف‌های کاذب اجرا می‌شود. بخش خارجی یا همان یونیت خارجی نیز در بیرون از ساختمان و فضای باز قرار می‌گیرد و از طریق لوله‌هایی با یونیت داخلی در ارتباط است. به یونیت خارجی آن اصطلاحاً کندانسینگ یونیت می‌گویند که شامل کویل کندانسور، فن کندانسور و کمپرسور است. به یونیت داخلی اواپراتور یا هواساز گفته می‌شود.
در کجاها می‌توان از داکت اسپلیت استفاده کرد؟
بعضی از ساختمان‌ها به دلیل معماری و یا اندازه فضا امکان استفاده از مدل‌های خاصی از اسپلیت وجود ندارد و در صورت استفاده هم باید از چند دستگاه در کنار یکدیگر کمک گرفت. از طرفی هم در صورتی که نیاز به هوای تازه در فضای مورد تهویه وجود داشته باشد، امکان ارائه حداقل هوای تازه با مدل‌های دیواری وجود ندارد یا جهت حفظ زیبایی داخل ساختمان، امکان اجرای سیستم‌های دیواری و رادیاتور وجود نداشته باشد.
در چنین شرایطی و در صورت داشتن سقف کاذب مناسب، بهترین راه حل استفاده از داکت اسپلیت است که علاوه بر تأمین سرمایش و گرمایش محیط، امکان تأمین هوای تازه مورد نیاز را خواهد داشت و نیز برای کاهش هزینه انرژی در زمستان می‌توان از کویل آب گرم استفاده کرد. همچنین می‌توان در بعضی مدل‌های داکت اسپلیت از هر نوع فیلتری اما با در نظر گرفتن افت فشار استاتیکی آن که در دستگاه ایجاد می‌کند، برای تصفیه بهتر هوا طبق نظر کاربر استفاده کرد.
داکت اسپلیت چگونه کار می‌کند؟
داکت اسپلیت با استفاده از ماده خنک کننده‌ای که در داخل لوله‌ها به جریان می‌اندازد، گرمای هوا را می‌گیرد و وارد کمپرسور در خارج از منزل و یونیت خارجی می‌کند. بعد از آن، کمپرسور به واسطه فشرده سازی، این ماده خنک کننده را از حالت گازی به صورت مایع درآورده و به این ترتیب این مایع می‌تواند حرارت و گرمای گرفته شده از داخل اتاق را در بیرون از خود پس داده و دوباره خنک شود. سپس وارد کندانسور شده و در آن دوباره به گاز تبدیل و چرخه خود را تکرار می‌کند.
انواع داکت اسپلیت
داکت اسپلیت‌ها را بر اساس ساختار و نحوه عملکردی که دارند به دو نوع غیر اینورتر و اینورتر تقسیم بندی کرده‌اند که هر یک ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند.
داکت اسپلیت غیر اینورتر
این نوع از داکت اسپلیت‌ها که نوع کانالی یا معمولی نیز خوانده می‌شوند از وجود یک کمپرسور بهره می‌برد که دارای قدرت یا دور ثابت است. به همین دلیل هم نمی‌توان با تغییر در آن کنترل چندانی بر دمای محیط داخلی داشت.
مزایای داکت اسپلیت غیر اینورتر
- هزینه نصب و راه اندازی اولیه نسبت به نوع اینورتر کمتر است.
- هوای تازه با اکسیژن کافی از راه کانال تأمین می‌شود.
- قابلیت فیلتر کردن هوا
معایب داکت اسپلیت غیر اینورتر
- مصرف انرژی بالاتر، به طوری که رده انرژی ب (B) دارند.
- نداشتن کنترل بر دمای محیط مورد نظر
- هزینه در طولانی مدت ممکن است آزاد دهنده باشد.
داکت اسپلیت اینورتر
فناوری که در داکت اسپلیت نوع اینورتر به کار رفته است؛ سبب می‌شود در ابتدا با مقدار جریان مصرفی پایین شروع به کار کند. این فرآیند موجب کاهش قابل توجه مصرف انرژی می‌شود زیرا در دستگاه‌های غیر اینورتر در زمان شروع به کار بیشترین جریان برق مصرف می‌شود. دستگاه اینورتر پس از شروع به کار، به تدریج جریان مصرف برق خود را افزایش می‌دهد و کمپرسور با حداکثر توان خود شروع به کار می‌کند. پس از مدتی حدود و پس از خنک سازی فضای مورد نظر و نزدیک کردن دمای محیط به دمای مطلوب، به تدریج مقدار مصرف انرژی را کاهش می‌دهد و بر حسب ظرفیت مورد نیاز برق مصرف می‌کند و به این طریق از روشن و خاموش کردن بی مورد دستگاه جلوگیری می‌کند.
مزایا داکت اسپلیت اینورتر
- صرفه جویی قابل ملاحظه در مصرف انرژی به طوری که در رده آ (A) قرار می‌گیرند.
- امکان کنترل و تنظیم دمای محیط وجود دارد.
- با توجه به فناوری پیشرفته‌تر اغلب صدای کمتری تولید می‌کنند.
- با بهره گیری از فرآیند اینورتر طول عمر و ماندگاری بالاتری دارند.
- در اندازه‌های بسیار کوچک در دسترس هستند.
معایب داکت اسپلیت اینورتر
- هزینه راه اندازی بیشتر در مقایسه با داکت اسپلیت معمولی
- خرابی کمپرسور به دلیل روشن و خاموش شدن مکرر زیاد دیده شده است.
- تعمیر و راه اندازی به نیروی‌های بسیار متخصص و دانش فنی بالایی نیاز دارد.
چرا باید از داکت اسپلیت‌ها استفاده کرد؟
با توجه به این موضوع که هزینه راه اندازی این نوع از سیستم‌های تهویه مطبوع در مقایسه با انواع دیگر در قدم اول بالاتر خواهد بود، بنابراین بسیاری از خود می‌پرسند که اصلاً چرا باید هزینه بیشتری پرداخت کنند. در پاسخ می‌توان به دلایل قانع کننده‌ای اشاره کرد. اول از همه این که داکت‌های اسپلیت توان بالایی دارند و قادر هستند که فضاهای بزرگی را پوشش دهند.
این در حالی است که کولرهای گازی فاقد این مزیت هستند. از طرفی هم یونیت‌های داخلی به صورت توکار اجرا می‌شوند و هیچ گونه مداخله در معماری داخلی نخواهد داشت. از طرفی هم مصرف انرژی به ویژه در نوع اینورتور بسیار مناسب است و بسیاری آن را با کولرهای آبی مقایسه می‌کنند. مزیت قابل توجه دیگر داکت اسپلیت‌ها این است که به راحتی می‌توان از آن برای سرمایش و گرمایش استفاده کرد.
سخن آخر
بدون شک داکت‌های اسپلیت یکی از بهترین گزینه‌ها برای اجرای سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی در فضاهای مختلف داخلی هستند. در این مطلب سعی کردیم در وهله اول به پرسش مبنی بر این که داکت اسپلیت چیست پاسخی مناسب بدهیم و در ادامه به بررسی انواع آن بپردازیم. اینورتر و غیر اینورتر دو نوع رایج داکت اسپلیت هستند که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند.
