پلان معماری و قوانین شهرسازی
اولین گام برای خلق هر بنا وجود یک نیاز می باشد نیازی که عامل توسعه شهر نشینی و پیدایش سازه های بلند مرتبه شده است. این نیاز توسط کارفرمایان با مهندسین مشاور حوزه طراحی معماری مطرح و ماحصل این جلسات ترسیم نقشه های معماری که حاوی نیازهای مالک از منظراحجام ، ابعاد و فضا های درخواستی که با رعایت قوانین شهرسازی جاری همراه است، می باشد. نقشه های معماری حاوی اطلاعات زیادی اند که مبنای طراحی سازه است، این اطلاعات عبارتند از: ارتفاع طبقات ، حدود اربعه زمین ، آکس بندی ستون ها ، جنس سقف ها و دیوار ها ، تعداد طبقات و .. در ادامه با یک مثال به تعریف موارد فوق می پردازیم:
هدف از پهنه بندی چیست ؟
در قوانین نحوه محاسبه متراژ پارکینگ به جهت هدایت و کنترل و نحوه استفاده از اراضی شهری، تحولات کالبدی و نحوه ساخت و ساز در محدوده شهر از شیوه پهنه بندی، استقاده می گردد. ” پهنه بندی شهر تهران” به منظور جلوگیری از تداخل غیرضروری و نامناسب کارکردها و کاربری ها و ارتقاء کیفیت و کارایی محیط شهری تدوین شده است. نحوه استفاده از اراضی در سطح شهر تهران براساس ضوابط مشخص، در چهار پهنه متمایز و کلان به شرح زیر تعریف شده است:
- پهنه کلان سکونت (R)
- پهنه کلان فعالیت (S)
- پهنه کلان مختلط (M)
- پهنه کلان پهنه حفاظت (سبز و باز) (G)
تعیین حداکثر تعداد طبقات برای پلان نمونه بالا
تعیین حداکثر تعداد طبقات برای پلان نمونه بالا از روی پهنه بندی و متراژ زمین محل ساخت: طبق طرح تفصیلی مصوب شهر تهران ویرایش 1391 پهنه R شامل پهنه های مسکونی است که در این گروه پهنه R122 جزو پهنه های با تراکم متوسط میباشد که حداکثر تراکم 300 درصد و حداکثر تعداد طبقات 5 طبقه مسکونی با سطح اشغال 60 درصد است.
جهت تعیین تعداد طبقات، ردیف مشخص شده در جدول صفحه 7 طرح تفصیلی که در زیر آمده مد نظر است.
برای تعیین حداکثر تعداد طبقه یک پلاک کافیست حداکثر تراکم ساختمانی مجاز را (300 درصد) تقسیم بر حداکثر سطح اشغال (60 درصد) کنیم.
تعیین حداکثر طول پیشروی پلان نمونه
میزان حداکثر طول پیشروی مطابق بند 6-2 صفحه 4 طرح تفصیلی شهر تهران به شرح ذیل است:
تذکر مهم: در بند 6-2 آمده است که پیشروی به طول 2 متر با حفظ سطح اشغال بلامانع می باشد و این بدین معناست که همان مقدار که از پیشروی به اندازه 2 متر در طول، به مساحت سطح اشغال اضافه می شود به همان مقدار نیز باید از مساحت کل کم کنیم . که تمام طراحان این موضوع را در قالب ایجاد نورگیر و درز انقطاع پشتیبانی میکنند.
21 متر مربع = 2×10.5 = میزان مساحت حاصل از 2 متر پیشروی
حال می بایست نورگیری ایجاد کنیم که مساحت آن به همراه مساحت درز انقطاع مجموعا به 21 متر برسد
18.48 متر مربع = 2.52 – 21 = مساحت درز انقطاع – مساحت حاصل از پیشروی +2 متر = مساحت نورگیری که باید ایجاد گردد
تعیین تعداد پارکینگ لازم برای پلان نمونه
با توجه به جدول شماره 6 صفحه 35 طرح تفصیلی می بایست برای هر واحد مسکونی کمتر از 150 متر مربع بک واحد پارکینگ ایجاد کرد .
معرفی گزیده از قوانین معماری به کار رفته در پلان مورد بحث
قوانین پارکینگ
همانطور که در پلان بالا آورده شده گزیده ای از قوانین مربوط به پارکینگ ها بدین شرح می باشد.
مطابق بند 9-12 در صفحه 40 طرح تفصیلی داریم:
- ابعاد لازم برای سه پارکینگ مجاور هم 5×5/6 متر میباشد.
- ابعاد لازم برای دو پارکینک مجاور هم 5×5/4 متر میباشد.
- حد فاصل بین اتومبیل ها برای گردش و پارک خودرو ها 5 متر میباشد .
- گذر لازم برای عبور اتومبیل ها 3 متر میباشد (در پلان فوق 22/5 متر است).
- گذر نفر رو درجه یک 80 سانتی متر و گذر فرعی درجه دو 50 سانتی متر میباشد که در پلان رعایت شده است.
قوانین مربوط به پله و آسانسور
- حداقل ابعاد راه پله برای پلاک های با مساحت بیش از 200 متر مربع ابعاد راه پله برابر است با 4/2 در 8/4 متر.
- حداقل ابعاد آسانسور برای پلاک هایی با مساحت بیش از 200 متر برابر است با 6/1 در 00/2 متر.
- تمام درب و دیوار های اتاق آسانسور و دستگاه پله باید از جنس ضد حرق و نسوز باشد.
تعریف و تصویر سایر نقشه های مورد نیاز معماری
پلان موقعیت
پلان موقعیت، پلان کارگاه ساختمانی است که مکان و ابعاد ساختمانی را که قرار است در آن ساخته شود و ابعاد و خطوط تراز زمین و همچنین معرفی کاربری های مجاورین و عرض گذر بر ملک را نشان می‌دهد.
پلان شیب‌بندی بام
دید افقی از بام، که در آن دیوارهای خارجی (با احتساب قرنیز) خط مسیر شیب بام به طرف آبرو، خرپشته و همچنین فضاهایی که به عنوان نورگیر از قسمت های مختلف بام بیرون آمده، مشخص می شود
پلان مبلمان
این پلان به منظور نمایش اثاثیه، مبلمان، تخت خواب، وسایل آشپزخانه نظیر سینک، اجاق گاز، یخچال و … در ابعاد واقعی آن ها ترسیم می شود که دارای انواع مدل های مبلمان و وسایل منزل می باشد.
