شعار روز جهانی محیط زیست “حذف آلودگی پلاستیک”

روز جهانی محیط زیست: حذف آلودگی پلاستیک

محیط زیست مجموعه ای بسیار عظیم و در هم پیچیده از عوامل گوناگونی است که بر اثر یک روند و تکامل تدریجی  موجودات زنده و اجزای سازنده سطح زمین به وجود آمده است و بنابراین بر فعالیت های انسان تاثیر گذاشته و از آن متاثر می گردد. در طول تاریخ بشری رابطه انسان با محیط زیست همواره به صورت تابعی از رفتار او با پیرامون طبیعی خود بوده است. این رفتار طی قرون متمادی اشکال گوناگونی به خود گرفته و روز به روز بر گستردگی و پیچیدگی آن افزوده شده است. پیشرفت  های صنعتی بشر موجب گردیده، دست ساخت های بشری به میزانی وسیع تولید شود و نتیجه این امر تولید ضایعات، پسماندها، پساب ها، گازهای آلوده و سایر عواملی است که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم اثرات مخرب بر زندگی انسان دارد.

سازمان ملل متحد (UN) ، پانزدهم خرداد برابر با پنجم ژوئن را،" روز جهانی محیط زیست"  نامگذاری کرده که این روز در ایران، آغاز یک هفته با همین عنوان است. 

بخش محیط ‌زیست سازمان ملل متحد(UNEP)، دستورالعمل‌های مربوط به محیط زیست را تنظیم  می‌کند و پیاده‌سازی منسجم ابعاد محیط زیستی توسعه‌ پایدار در سیستم این سازمان را، برعهده دارد و در نقش یک مدافع معتبر برای محیط زیست جهانی عمل می‌کند.

ماموریت UNEP این است که سیاستگزاری ‌های دولت ‌ها و مشارکت ملت ‌ها در مراقبت از محیط ‌زیست را با ایده‌پردازی، اطلاع‌رسانی و توانمند سازی مردم برای بهبود کیفیت زندگی خود و بدون به خطر انداختن نسل ‌های آینده، تشویق و ترغیب کند. با توجه به استفاده روز افزون از پلاستیک و خطرات آن،  UNEP شعار امسال را "حذف آلودگی پلاستیک" نامیده است. انتخاب شعار حذف  آلودگی پلاستیک که هدف آن، حذف آلودگی های پلاستیکی است، فراخوانی برای اقدام همه‌ ما در مبارزه با یکی از بزرگترین چالش‌های محیط ‌زیستی عصرحاضر است. برای برگزاری این رویداد بزرگ جهانی، هر سال یک کشور به عنوان میزبان برگزیده می‌شود که میزبان امسال روز جهانی محیط زیست، کشور هندوستان  است.

یکی از عمده‌ترین مسائل زیست‌ محیطی عصر حاضر، آلودگی پلاستیک‌ها است. هزینه پایین، تولید آسان و بسیاری از عوامل دیگر باعث رشد چشمگیر تولید پلاستیک‌ها در قرن اخیر شده است و به تبع آن بسیاری از مناطق از جمله اقیانوس‌ها و دریاها مملو از این ماده غیرقابل‌تجزیه گردیده‌اند. پیام اصلی شعار انتخابی امسال این است که هر کدام از ما در زندگی روزمره‌ی خود، به روش‌های ممکن  تغییراتی ایجاد کنیم که از بار سنگین آلودگی‌های پلاستیکی کاسته و زیستگاه‌های طبیعی، زندگی حیات وحش و محیط زیست خود را از خطرات ناشی از انباشت ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی نجات دهیم تا از این طریق، شاخص‌های سلامت جوامع انسانی، گیاهی و جانوری را، بهبود بخشیم. در عین حال باید بدانیم که بشر، در دنیای کنونی از پلاستیک استفاده‌های متعدد می‌کند که حذف بسیاری از آنها در عمل ممکن نیست اما با استفاده کردن از ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های نایلونی، کار را به جایی رسانده‌ایم که آثار بسیارناگواری در محیط زیست به جا گذاشته است.

 در سراسر دنیا، در هر دقیقه یک میلیون بطری آب آشامیدنی تولید می‌شود و سالانه ۵۰۰ میلیارد کیسه‌ی پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مجموع می‌توان گفت ۵۰ درصد از مواد پلاستیکی که ما استفاده می‌کنیم، یکبار مصرف هستند. همچنین نزدیک به یک سوم از بسته‌بندی‌های پلاستیکی که استفاده می‌کنیم، از طریق سیستم‌های جمع‌آوری زباله، جمع نمی‌شوند و این به معنی انباشته شدن آنها در خیابان‌ها و در محیط اطراف ماست. هر سال، نزدیک به ۱۳ میلیون تن پلاستیک به اقیانوس‌ها ریخته می‌شود که اثرات محیط زیستی زیانبار آنها بر بقای زیستمندان دریایی را شاهد هستیم. پلاستیک‌هایی که به اقیانوس‌ها می‌رسند، می‌توانند دو سرنوشت داشته باشند: یکی اینکه تا چهار بار در سال مورد استفاده‌ دوباره قرار بگیرند، و یا اینکه تا ۱۰۰۰ سال در اقیانوس‌ها رها باشند تا روزی که تجزیه شوند. پلاستیک‌ها راه خود را به منابع آبی ما هم باز کرده و از این طریق، به بدن‌های ما نیز راه پیدا کرده‌اند. پرسش این است که پلاستیک‌ها چه صدماتی می‌توانند به ما بزنند؟

دانشمندان هنوز در این خصوص اطمینان ندارند، ولی آنچه مشخص است اینکه پلاستیک‌ها می‌توانند در بردارنده‌ مواد شیمیایی متعددی باشند که سمی و یا مخلِ عملکرد هورمون‌ها باشند. پلاستیک‌ها می‌توانند به عنوان جاذب انواع آلاینده‌ها مانند دی اکسین‌ها، فلزات و آفت‌کش‌ها عمل کنند.

روز جهانی محیط زیست، امسال این فرصت را برای هریک از ما فراهم کرده است تا به شیوه‌های مختلف بتوانیم با آلودگی پلاستیک در سراسر دنیا مبارزه کنیم.
سازمان حفاظت محیط زیست ایران در اواخر سال 1396 ضمن اعلام ممنوعیت مصرف بطری پلاستیکی در بخش های تابعه ستادی و استانی، با برنامه ریزی آگاهانه در حوزه پسماند و با طرح چالش بی زباله به استقبال بهار 1397 رفت و با اقبال کم نظیر عموم مردم ایران مواجه شد که این مقدمه ای است برای شعار روز جهانی محیط زیست مبنی بر حذف و غلبه بر آلودگی پلاستیک.

 پس هم‌اکنون اقدام خود را آغاز کنیم : 

• اگر نمی‌توانیم از ظروف یکبار مصرف و کیسه‌های پلاستیکی، چند بار استفاده کنیم، از گرفتن یا خرید آنها اجتناب کنیم.
• از رستوران‌ها و تهیه غذاها بخواهیم تا پلاستیک کمتری استفاده کنند.
• بجای دریافت کیسه‌های پلاستیکی، کیسه‌ی پارچه‌ای خود را به سوپرمارکت‌ها ببریم.
• به دنبال فروشگاه‌هایی بگردیم که کمتر از بسته بندی‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند.
• اگر در کنار ساحل و یا جنگل قدم زدیم و به زباله‌های پلاستیکی برخورد کردیم، آنها را جمع کنیم.
• همدیگر را از اثرات زیانبار استفاده از کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف آگاه و به عدم استفاده از آنها دعوت کنیم. 
• جدای از نیاز به فرهنگ‌سازی در جهت استفاده کمتر از پلاستیک‌ها، یک راه حل امیدوارکننده دیگر هم می‌تواند به وسیله مفهوم «زیست‌پالایی» یا به عبارتی استفاده از میکروارگانیسم‌ها و دیگر اشکال حیات برای تجزیه آلاینده‌های زیست ‌محیطی ارائه شود.

و هزاران ایده ای که می تواند برای داشتن دنیایی با پلاستیک کمتر به ذهن شما برسد. پس پیش به سوی دنیای بی پلاستیک.

سبز بیاندیشیم تا زمین سبز بماند…

منبع: سازمان حفاظت محیط زیست ایران