اجرای وال پست در سازه های اسکلت بتنی و فلزی چگونه است؟

وال پست جزئی از سازه فولادی و یا بتنی است که در مرحله سفت کاری اجرا می‌شود. نقش وال پست‌ها در واقع جلوگیری از ریزش دیوارهای غیر باربر (به ویژه دیوارهای خارجی) در هنگام مواجهه با نیروهای جانبی شدید مانند زلزله است. اجرای وال پست برای سازه‌هایی با دیوارهای پیش ساخته مورد نیاز نیست ولی برای سازه‌های با دیوارچینی به روش سنتی اجرای آن الزام آور است. در ادامه بامراحل اجرای وال پست و مقررات آن آشنا خواهیم شد، با کارگشا همراه بمانید.

وال پست چیست؟

وال پست در واقع چارچوبی فلزی از جنس پروفیل قوطی، نبشی و ناودانی است. وال پست در بخش داخل و خارج جداره دیوار نصب می‌شود و فرآیند دیوارچینی درون این جداره انجام می‌شود. در واقع وال پست یک چارچوب فلزی برای دیوارچینی فراهم می‌کند تا در مواقع بروز نیروهای جانبی از قبیل زلزله و بادهای شدید از ریزش و صدمه دیوار جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید: اجرای وال پست در ساختمان بتنی ؛ چرا بعد زلزله ۹۶ کرمانشاه اجباری شد؟

لزوم اجرای وال پست برای چیست؟

در گذشته بیشتر سازه‌ها با اسکلت فلزی ساخته می‌شد و در ساخت آن برای مقاومت بیشتر سازه در هنگام مواجهه با نیروهای جانبی از بادبندهای ضربدری یا هفت-هشتی استفاده می‌شد. با روی کار آمدن اسکلت بتنی و زیاد شدن استفاده از آن، به تبع بادبندهای ضربدری نیز دیگر در این نوع اسکلت جایی نداشت استفاده نمی‌شد و گزینه‌ای برای افزایش مقاومت سازه در زمان ورود نیروهای جانبی اجرایی نمی‌شد.

در اینجا بود که در کشورهای پیشرو در زمینه اسکلت بتنی وال پست پیشنهاد شد که متأسفانه این روش بالا بردن مقاومت در سازه‌های بتنی در برابر نیروهای جانبی با تأخیر وارد ایران شدن و در آن زمان نیز به دلیل خلأ قانونی اجرای آن نیز دوباره با تأخیر روبرو شد. با وقوع زلزله کرمانشاه دیده شد، عدم اجرای وال پست در سازه‌های با اسکلت بتنی خسارات جانی و مالی زیادی به دنبال داشت. خوشبختانه اضافه شدن لزوم اجرای وال پست در سازه‌های بتنی و فولادی به قوانین مقررات ملی ساختمان، امید است خسارات در کشور زلزله خیزی مانند ایران کاهش یابد.

نحوه اجرای وال پست چگونه است؟

اجرای وال پست ملزومات و استاندارهایی دارد که گروه اجرای اسکلت و دیوار چینی باید آشنایی کامل با آن داشته باشند. به طور کلی اجرای وال پست در اسکلت بتنی به دو صورت انجام می‌شود. یک روش اجرای پایه در حین بتن ریزی و روش دیگر اتصال پایه به بتن پس از بتن ریزی است.

بیشتر بخوانید: دیوار چینی با بلوک چگونه است و بهترین استادکار را از کجا پیدا کنیم؟

برای اجرای روش اول، گروه مجری اسکلت فلزی تمهیدات اتصال پایه‌هایی در ستون‌ها و تیرهایی که وال پست روی آن‌ها اجرا می‌شود را با کار گذاشتن پایه‌های فلزی، در نظر می‌گیرند. در این روش اتصال پایه‌ها، صفحه‌هایی فلزی به میلگردهای اسکلت در مرحله آرماتور بندی با استفاده از روش جوشکاری یا پیچ و مهره، متصل می‌شود و سپس قالب گیری و بتن ریزی به روش معمول انجام می‌گیرد و در مرحله سفت کاری پیش از دیوارچینی، برای اجرای وال پست از این صفحه‌های فلزی به عنوان پایه استفاده می‌شود.

در سوی دیگر روش دوم اجرای وال پست وجود دارد. در این روش اجرای اسکلت بتنی به صورت مرسوم انجام می‌شود. در این مرحله آرماتور بندی، قالب گیری و بتن ریزی بدون اتصال پایه انجام می‌شود. برای اتصال وال پست به ستون‌ها و تیرها در این روش نیز از صفحه‌های فلزی به عنوان پایه‌ها استفاده می‌شود ولی پایه‌ها با استفاده از انکر بولت به ستون‌ها و تیرهای بتنی متصل می‌شوند و سپس با استفاده از روش جوشکاری یا پیچ و مهره پروفیل‌های مورد استفاده در اجرای وال پست، به آن‌ها متصل می‌شود.

اجرای وال پست

همان‌طور که گفته شد، وال پست‌ها با استفاده از روش‌هایی مانند جوشکاری و پیچ و مهره به ستون‌ها و تیرها متصل می‌شود. در استاندارهای اروپایی استفاده از روش جوشکاری به دلیل انعطاف کم این روش، منسوخ شده است و تنها از روش‌های پیچ و مهره در ساخت اسکلت و دیگر بخش‌های سازه، استفاده می‌شود ولی در ایران استفاده از روش جوشکاری همچنان مورد قبول مراجع قانون‌گذار است و اجرا می‌شود.

وال پست‌ها در دو جدار درونی و بیرونی دیوارها، اطراف پنجره‌ها با فواصل معین و استاندارد نسبت به هم ساخته می‌شوند. اتصال وال پست به ستون‌ها غیر اصولی است و از آنجایی که اتصال بین دیوار و ستون با پلی اورتان پر می‌شود، اتصال وال پست به ستون نیز غیر استاندارد است و باید با فاصله اجرا شود. دلیل این امر انعطاف بیشتر ستون‌ها در هنگام مواجهه با نیروهای عمودی است.

پس از اجرای وال پست‌ها دیوارچینی به شکل معمول انجام می‌شود و بین دو جداره وال پست با آجر و ملات پر می‌شود. تمامی بیرون‌زدگی‌ها از ستون و تیرها مانند بالکن، طاقچه و … باید با وال پست محکم شود، جان پناه‌های پشت بام و هر جان پناه مرتفع دیگری که احتمال ریزش آن در زمان بروز نیروهای جانبی وجود دارد باید، وال پست گذاری سپس دیوارچینی شود.

مقررات موجود برای اجرای وال پست چیست؟

همان‌طور که گفته شد، مقرراتی برای اجرای وال پست و استاندارهای اجرای آن تبیین شده است و طبق قانون باید اجرا شود و مهندس ناظر باید بر روند اجرای آن نظارت داشته باشد. در زیر استاندارهای اجرا و قوانین آن آمده است.

• وال پست در اسکلت فلزی و وال پست در اسکلت بتنی را از پروفیل‌هایی مانند نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه می‌سازند. وال پست همچنین از لحاظ شکل در دو نوع افقی و عمودی وجود دارد؛ بنابراین ساخت وال پست با استفاده از میلگرد اشتباه است.
• وال پست از نظر مصالح به دو نوع فلزی و بتنی تقسیم می‌شود. وال پست بتنی در سازه‌های با مصالح بنایی و وال پست فلزی در ساختمان‌های دارای اسکلت (فلزی یا بتنی) به کار می‌رود.
• اجرای وال پست در دیوارهای با طول بیشتر از 6 متر الزامی است و باید انجام شود. البته ناگفته نماند که برخی دستورالعمل‌ها طول دیوار بیشتر از 5 متر را در نظر می‌گیرند.
• زمانی که طول دیوار 40 برابر ضخامت دیوار باشد، اجرای وال پست برای دیوار مورد نظر الزامی است.
• اگر ارتفاع دیوار بیشتر از 5/3 متر باشد، اجرا وال پست افقی برای آن الزام دارد.
• در مورد دیگر نیز در برخی دستورالعمل‌ها آمده است که وقتی ارتفاع دیوار 30 برابر ضخامت آن باشد، اجرای وال پست لازم است.
• وال پست عمودی را در دهانه‌های بزرگ از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در داخل میان قاب جوش می‌دهند.
• برای اطلاعات بیشتر از مقررات لازم‌الاجرا برای وال پست، می‌توانید به ضوابط وال پست که در مبحث هشت مقررات ملی ساختمان ویرایش 1392 بند 8-5-5-7 و در بند 7-5-3 آئین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در مقابل زلزله ویرایش چهار آورده شده است، مراجعه کنید.

اجرای وال پست را به چه کسی بسپاریم؟

به طور کلی با استخدام گروهی به منظور اجرای سفت کاری استاندارد، یکی از گزینه‌ها اجرای وال پست خواهد بود که در هنگام بستن قرارداد باید به آن توجه شود؛ بنابراین پیمانکار و مجری محترم پروژه باید در حین استخدام گروه اجرای سفت کاری و دیوارچینی، گروهی را برگزیند که توانایی و تجربه لازم برای اجرای وال پست را داشته باشند. برای یافتن گروه مجری وال پست می‌توانید از وب سایت کارگشا کمک بگیرید. برای این منظور کافی است به صفحه ثبت درخواست مراجعه کنید و درخواست خود را ثبت نمایید.

سخن آخر

اجرای وال پست به تازگی از جمله الزامات قانونی دیوارچینی برای دیوارهای غیر باربر بیرونی است. البته برای اجرای جان پناه پشت بام، بالکن و به طور کلی تمامی قسمت‌های بیرون زده از ستون‌ها و تیرها، وال پست گذاری باید اجرا شود. وب سایت کارگشا با معرفی بهترین گروه‌ها و افراد متخصص در زمینه خدمات ساختمانی، در پی ارائه بهترین خدمات به مشتریان و مخاطبان خود است.