در اجرای تأسیسات الکتریکی ساختمان از تجهیزات مختلف استفاده می‌شود که کلید و پریز یکی از اصلی‌ترین آنها است. از آنجایی که همه ما هر روز با این تجهیزات سر و کار داریم، رعایت تمامی استانداردها در مراحل نصب آنها بسیار مهم است. در این مطلب از ویکی ساختمون به شرح کامل مراحل نصب و اجرای کلید و پریز و ذکر چند مورد از مهمترین استانداردهای آنها می‌پردازیم.
نصب کلید و پریز را در خرده کاری ساختمان ثبت نمایید.
استاندارد نصب کلید و پریز مراحل نصب آن
بعد از اینکه سیم کشی ساختمان به صورت کامل انجام گرفت باید به سراغ نصب تجهیزاتی مانند کلید و پریز با رعایت استانداردهای موجود بروید. در ادامه مراحل نصب کلید و پریز به صورت کامل شرح داده شده‌اند.
مرحله اول؛ اول ایمنی بعد کار
لازمه تمامی کارهای ساختمانی رعایت تمامی استانداردهای ایمنی است و این موضوع در خصوص کار با لوازم الکتریکی بیشتر از هر زمان دیگری مهم است ممکن است، حتی بعضی از زمان ها فیوز بپرد، علت پریدن فیوز برق رو حتما باید با نکات ایمنی پیگیری کنید. برای این کار در صورت وجود جعبه فیوز در واحد مربوطه می‌توانید از قطع بودن جریان برق اطمینان حاصل کنید. در صورتی که در داخل واحد خبر از جعبه تقسیم نیست باید برق کل ساختمان را قطع کنید. بعد از قطع کردن هم با یک فازمتر از عدم برقراری جریان برق داخل سیم کشی اطمینان حاصل کنید.
مرحله دوم؛ جدا کردن کلید و پریز قدیمی
تعویض کلید و پریزهای ساختمان یا واحد می‌تواند دلایل مختلفی همچون خرابی و نوسازی داشته باشد. برای جدا کردن کلید و پریزها، ابتدا باید نسبت به برداشتن روکش کلید و پریز اقدام کنید. برای این کار باید پیچ قرار گرفته در وسط پریز را باز کنید. بعد از باز کردن آن باید با کمی فشار و یک ابزار نوک تیز روکش رویی را بردارید. در مورد کلیدهای برق قضیه می‌تواند کمی متفاوت باشد، زیرا در بسیاری از انواع کلید‌‌ها خبری از پیچ روکش نیست. برای کندن روکش باید با کمی فشار از طریق فازمتر نسبت به کندن روکش رویی اقدام کنید.
بعد از برداشتن روکش رویی، به سراغ خارج کردن پریز از داخل محفظه مربوطه بروید. برای این کار هم در دو طرف پریز و کلید دو پیچ عمدتاً چهارگوش وجود دارد. با شل کردن این پیچ‌ها، گیره‌‌هایی که کلید و پریز را داخل محفظه محکم نگه‌داشته‌اند، شل شده و بدین طریق می‌توان کلید یا پریز را از جای خود در آورد.
بعد از درآوردن کلید یا پریز از محفظه مورد نظر به سراغ قطع کردن سیم‌‌های وصل شده به آنها بروید. گاهی به دلیل کهنگی سیم‌‌هایی که به سیم کشی اصلی وصل و از آن جا به کلید و پریز وصل شده‌اند، شاید لازم باشد قید این سیم‌‌های رابط را به طور کامل بزنید. پس با باز کردن چسب کاری‌‌هایی که داخل محفظه انجام شده است، سیم‌‌های کهنه را جدا کنید. با جدا کردن این سیمها کلید و پریز هم خود به خود کنده می‌شود. البته اگر تجربه کمی در سیم کشی دارید توصیه می‌کنیم بی خیال کندن چسب کاری و سیم‌‌های قدیمی شوید و برای جدا کردن کلید و پریز، به طریق معمول و شل کردن پیچ‌‌های اتصال سیم برق به بدنه کلید و پریز پیش بروید.
انجام سیم‌کشی، کابل کشی و تعمیرات برق را در تاسیسات الکتریکی ساختمان ثبت نمایید.
مرحله سوم؛ نصب پریز جدید
بعد از اطمینان از قطع بودن جریان برق به سراغ نصب کلید یا پریز جدید بروید. برای این کار ابتدا روکش روی کلید و پریز جدید را جدا کنید. بعد از آن سیم‌‌های فاز و نول که از محفظه کلید و پریز خارج شده‌اند را با استفاده از فازمتر در محل قرارگیری آنها داخل پریز و کلید قرار دهید. بعد از وصل کردن سیمها، کلید و پریز را در محفظه قرار دهید و دو پیچ متصل به گیره‌‌ها را محکم کنید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که کلید و پریز کامل محکم شده باشند.
مرحله چهارم؛ نصب روکش یا صفحه رویی کلید و پریز
بعد از اینکه از محکم شدن کلید و پریز در داخل محفظه مطمئن شدید به سراغ روکش یا صفحه رویی بروید. در پریزها عمدتاً با استفاده از پیچ و در کلید‌‌ها به صورت چفت یا گیره محکم می‌شوند که برای این کار باید به کمی فشار متوسل شوید.
مرحله پنجم؛ بررسی نهایی
بعد از اتمام کار، دوباره به سراغ جریان برق بروید و از درست بودن آن از طریق استفاده از یک عدد پیچ گوشتی فازمتر اطمینان حاصل کنید.
استاندارد نصب کلید و پریز
رعایت استاندارد های مطرح شده در خصوص نصب کلید و پریز از مهمترین اصول سیم کشی است که در زیر به چند مورد از آنها اشاره شده است:
- ارتفاع مناسب کلیدهای روشنایی از کف ساختمان بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر است.
- ارتفاع مناسب پریزها در آشپزخانه ۶۰ و ۱۲۰ سانتیمتر است.
- ارتفاع مناسب پریزها در حمام ۱۲۰ سانتیمتر است.
- ارتفاع مناسب کلید کولر آبی و گازی ۱۳۰ سانتیمتر است.
- فاصله پریزهای تلفن و آنتن مرکزی از کف بین ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر است.
- ارتفاع مناسب پریزهای برق پذیرایی بین ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از کف است. معمولاً اتاق خواب و هال و پذیرایی از نظر ارتفاع کلید و پریز یکسان کار می‌شوند.
- به طور معمول برای هر اتاق خواب ۲ عدد پریز برق نصب می‌شود.
- در سرویس بهداشتی رعایت یک حد فاصل تقریباً ۳۰ سانتیمتری بین پریز و روشویی الزامی است.
- فاصله جعبه فیوز از کف ساختمان باید بین ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانتیمتر باشد.
- فاصله جعبه فیوز از لوله‌‌های آب و گاز باید ۱ متر باشد.
- فاصله پنل و گوشی آیفون از کف باید ۱۴۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر باشد.
- فاصله آویز لامپ‌‌ها از سقف ساختمان باید ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر باشد.
- فاصله کلیه قوطی‌‌ها از چهارچوب درب باید بین ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتر باشد.
- پریزهای مختص لباسشویی و اجاق گاز باید در ارتفاع پایین نصب شوند.
- از پریز اجاق باید یک برق (فاز و نول) به صورت مستقیم برای هود کشیده شود.
- یک پریز تلفن و همچنین یک پریز برق نیز باید در قسمت اپن و روی دیوار قرار داده شود.
- کلید سقفی آشپزخانه باید نزدیک ورودی آن باشد.
- در اطراف ظرفشویی نباید هیچ پریزی نصب نمود.
- فاصله کلید از چهارچوب درب می‌تواند بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر انتخاب شود ولی هر فاصله‌ای انتخاب شد باید در کل ساختمان همان فاصله اجرا شود و کلید و پریز سمت لولای در نصب نشود.
- فاصله کلید و پریز از شیر گاز حداقل ۵۰ سانتیمتر باشد به شرط اینکه پریز در بالای شیر گاز نصب شود چنانچه پریز سمت چپ یا راست یا زیر شیر گاز نصب شده باشد رعایت فاصله حداقل ۱۰ سانتیمتر کافی است.
برای انجام تعمیرات اساسی در منزل و محل کار درخواست خود را در بازسازی ساختمان ثبت نمایید.
سخن آخر
نصب کلید و پریزها در ساختمان‌‌ها طبق مراحل خاصی صورت می‌گیرد و از آنجایی که از عملیات حساس در ساختمان سازی تلقی می‌شود باید نهایت دقت را به خرج داد. به عبارتی تمامی استاندارد‌‌هایی که در این خصوص تعریف شده است را باید رعایت کرد تا احتمال هر گونه حادثه را به حداقل رساند.
