4 عامل مخرب و فرسودگی سازه های بتنی

در قسمت قبل مقاله، هفت مورد از عوامل تخریب و فرسودگی سازه های بتنی اشاره شد و در ادامه به چهار مورد دیگر از این عوامل اشاره می شود.

8. نمک های ذوب یخ (Ice melting salt) 

اگر برای ذوب نمودن یخ بتن، از نمک های ذوب یخ استفاده شود علاوه بر خرابی های حاصله از یخ زدگی ممکن است همین نمک ها نیز باعث خرابی سطحی بتن گردند. زیرا فرض بر آن است که خرابی های حاصل از نمک های ناشی از ذوب یخ، در نتیجه یک عمل فیزیکی بوقوع می پیوندد و نیز غلظت نمک ها، موجود بودن آبی که قابلیت یخ زدگی داشته باشد و در کل فشارهای هیدرولیکی و غشائی نقش بسیار مهمی در وسعت خرابی ها را ایفا می کنند.

9. عکس العمل قلیایی سنگدانه ها (Alkaline Aggregate Reaction)

در این قسمت می توان از واکنش های (قلیایی، سیلیکا) و (قلیایی،کربناتها) نام دارد.

• عکس العمل قلیایی_سیلیکا عبارت است از : ژلی که از عکس العمل بین هیدرواکسید پتاسیم و سیلیکای واکنش موجود در سنگدانه حاصل می شود. بر اثر جذب آب، این ژل انبساط پیدا کرده و با ایجاد تنش هایی منجر به تشکیل ترک های درونی در بتن می شود
• واکنش قلیایی _کربنات بین قلیاهای موجود در سیمان و گروه مشخصی از سنگ های آهکی که در شرایط مرطوب قرار می گیرند به وقوع می پیوندد. در اینجا نیز انبساط حاصله باعث می شود تا ترک هایی در سطح بتن ایجاد شود یا در مقاطع باریک، خمیدگی به وجود می آید.

10. کربناسیون (carbonation)

لایه حفاظتی که در مجاورت آرماتور داخل بتن موجود است، در صورت کاهش PH بتن اطراف به کلی آسیب دیده و از بین می رود، نفوذ دی اکسید کربن موجود در هوا عکس العملی را با بتن آلکالین ایجاد می نماید که حاصل آن کربنات خواهد بود و در نتیجه PH بتن کاهش می یابد. همچنان که این عمل از سطح بتن شروع شده و به داخل بتن پیشروی می نماید. فولاد موجود در بتن آرمه تحت تأثیر این عمل دچار خوردگی می گردد و علاوه بر خوردگی، دی اکسیدکربن و بعضی از اسیدهای موجود در آب دریا می توانند هیدرواکسیدکلسیم را در خود حل کرده و باعث فرسایش سطح بتن گردند.

11. دیگر علت ها

علت های دیگری نیز باعث آسیب دیدگی و خرابی بتن می شوند، بعضی از این عوامل دارای مشخصات خاصی بوده و کاربرد موضعی دارند مانند تأثیر مخرب چربیها بر بتن کف کشتارگاه ها، مواد اولیه در کارخانه ها و کارگاه های تولیدی، آسیب حاصله از عوارض مخرب فاضلاب های صنعتی و مورد استفاده قراردادن سازه هایی که برای منظور و مقاصد دیگری ساخته شده باشند نه آنچه که مورد بهره برداری است مانند تبدیل ساختمان معمولی به سردخانه، محل شست و شو، انباری، آشپزخانه، سالن اجتماعات و …

با توجه به این توضیحات می توان دیگر موارد آسیب رسان بتن را به سه گروه تقسیم نمود:

• ضربات و بارهای وارده (ناگهانی و …) به بتن: در صورتی که هنگام طراحی سازه چنین بارگذاری هایی پیش بینی و در محاسبات اعمال نشده باشد
• اثرات جوی محیطی
• اثرات نامطلوب مواد شیمیایی