قراردادهای عدم افشاء (Non-disclosure agreement)

اسرار تجاری به محتواهایی اطلاق می‌گردد که معمولاً غیر قابل ثبت است و نیازمند صیانت حقوقی است، می توان گفت اسرار تجاری یعنی هر نوع  اطلاعات ارزشمندی که دارای ارزش مستقل اقتصادی می باشد. یکی از اقداماتی که مالکین اسرار تجاری انجام می دهند، تنظیم قرارداد عدم افشای اطلاعات می باشد که منجر به ایجاد یک رابطه حقوقی امن بین طرفین می گردد. پیمان‌نامه عدم افشای اطلاعات ترجمه عبارت Non-disclosure agreement است، این پیمان‌نامه یک سند عادی است که مطابق ماده ۱۰ قانون مدنی میان دو یا چند طرف منعقد می‌گردد.

قرارداد عدم افشا اطلاعات، قراردادی است که به منظور حفاظت و مصون داشتن از بازنشر اطلاعات محرمانه میان اشخاص منعقد می گردد که بر اساس آن طرفین توافق می کنند که اطلاعات محرمانه (که شرح آن اطلاعات همواره در قرارداد تعریف خواهد شد) صرفاْ به منظور خاصی مورد استفاده قرار گیرند در واقع قراردادهای عدم افشای اطلاعات، یک قرارداد الزام‌آور بین دو طرف به منظور محرمانه نگه داشتن اطلاعات خاصی است و در هر شرایطی، اگر شخصی که قبول کرده از اطلاعات محرمانه محافظت کند، قرارداد عدم افشای اطلاعات را نقض کند، طرف دیگر می‌تواند برای جلوگیری از انتشار اطلاعات و جبران خسارت یا احتمالاً از دست دادن عواید، به دادگاه شکایت کند.

انواع اطلاعات محرمانه

1. اطلاعاتی که ماهیت آنها دارای جنبه محرمانگی است. جنبه محرمانگی اطلاعات را می توان از یکسری مواد قانونی تشخیص داد. برای مثال ماده یک جرائم علیه محرمانگی داده ها و سیستم های رایانه ای و مخابراتی آورده است که هرکس به شکلی غیر قانونی به داده ها یا سیستم های رایانه ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفظ شده اند دسترسی پیدا کند به حبس از 91 روز تا 1 سال یا جزای نقدی از 5 تا 20 میلیون ریال محکوم خواهد شد.
2. اطلاعاتی که برای مورد حمایت قانونی قرار گرفتن نیاز به تعریف داشته باشند. مثل ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی که بیان می دارد اسرار تجاری الکترونیکی داده پیامی است که شامل اطلاعات، فرمول ها، الگوها، نرم افزارها و برنامه ها، ابزارها و روشها، تکنیک ها و فرایندها، تالیفات منتشر نشده، روش های انجام تجارت و داد و ستد، فنون، نقشه ها و فراگردها، اطلاعات مالی، فهرست مشتریان، طرح های تجاری و امثالهم است که به طور مستقل دارای ارزش اقتصادی بوده و در دسترس همه مردم قرار ندارد و تلاش های معقولانه ای برای حفظ و حراست از آنها انجام شده است.

چه نوع اطلاعاتی تحت پوشش قرارداد عدم افشای اطلاعات قرار گیرند

قراردادهای عدم افشای اطلاعات، می‌توانند از هرگونه اطلاعات کسب و کار که به شما مزیت رقابتی میدهد، اما برای دیگران مشخص نیست، حفاظت کند. نمونه هایی از اطلاعاتی که توسط این قراردادها می‌توانند مورد حفاظت قرار بگیرند به شرح ذیل می باشد

1.  اختراعات، طرح‌های اختراع، یا محصولاتی که با یک کارمند، شریک، شریک بالقوه، پیمانکار مستقل، سرمایه‌گذار یا خریدار به اشتراک گذاشته‌اید.
2.  طرح‌های تجاری و مالی، بازاریابی و دیگر اطلاعات محرمانه‌ای که به شریک، شریک بالقوه، پیمانکار مستقل، سرمایه‌گذار یا خریدار داده می‌شود.
3.  ایده‌هایی که برای بازاریابی، وب‌سایت‌ها و بلاگ‌ها با کارمندان به اشتراک گذاشته می‌شود.
4. اطلاعات محرمانه و اختصاصی که ممکن است کارمندان یا همکاران از جمله پیمانکاران مستقل که توسط شرکت استخدام شده‌اند، به آنها دسترسی داشته باشند.
5.  اطلاعات، طرحها و ایده‌هایی که مربوط به توسعه کامپیوتر یا دیگر کاربردهای تکنولوژیکی می‌شوند.
6. دستورالعمل‌ها، فرمول‌ها و دیگر ترکیبات شیمیایی مثل فرمول کوکاکولا یا شاید کوکی‌های کدهای معروف که به طور فزاینده‌ای استفاده می‌شوند.
7. کشفیات، نظریه های علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری. 
8.  طرحها و قواعد یا روشهای انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی. 
9. روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان.
10. منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها.  

مشاغلی که باید در آنها محرمانگی اطلاعات رعایت شود

در حال حاضر ممکن است قراردادهای محرمانگی در قراردادهای کار، شراکت، مشارکت در ساخت پروژه تجاری یا حتی قراردادهایی که در آن وجوه زیاد یا فرمول های ویژه ای رد و بدل می شوند، مورد استفاده قرارگیرد. اما طبق قانون نهادهایی که باید راز دار باشند عبارتند از:

1. کاگزاران بورس و اوراق بهادار: آنها باید اسرار دستور دهندگان را حفظ کنند.
2. مرکز آمار کشور: باید اطلاعات فردی افراد را حفظ کند.
3. مطبوعات: خبرنگاران گاهاً در جلسات غیر علنی مثل جلسات غیر علنی مجلس یا دادگاه حضور دارند اما نباید اطلاعات این جلسات را منتشر کنند وگرنه طبق قانون مجازات می شوند.
4. مخترعان

در حین انجام هر کسب و کاری، در میان گذاشتن اطلاعات محرمانه با کارمندان، همکاران و سرمایه‌گذاران، اجتناب‌ناپذیر است.به همین دلیل آماده‌ کردن این نوع قراردادها در مقطع کنونی بهتر از دردسرهای حقوقی و یا از بین رفتن کسب و کار در آینده خواهد بود.

به منظور آشنایی بیشتر با این مبحث و رسیدن به جواب سوالات خود و یا ارائه هر گونه انتقاد و پیشنهاد به بخش مشاوره آنلاین کارگشا مراجعه فرمایید. 

منابع:

• دپارتمان قراردادها و امور حقوقی سامانه جامع صنعت ساختمان.
•  قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری.
• قانون تجارت الکترونیکی.