طراحی نمای شهری با توجه به معماری زمینه گرا
در این مطلب می خوانید:
اصول طراحی نمای شهری با در نظر گرفتن معماری زمینه گرا
طراحی نما با توجه به معماری زمینه گرا
امروزه توجه به مقوله ی نما به عنوان یکی از بخش های بسیار مهم ساختمان که سریعاً به چشم می آید، اهمیت بسیار بالایی یافته است. مخصوصاً این موضوع که نمای ساختمان ها تأثیر زیادی در شکل دهی به تصویر ذهنی شهروندان و هویت سیمای شهر دارد. بنابراین با توجه به اینکه در حالت کلی نما از عناصر اصلی تشکیل دهنده ی سیما و منظر شهری هستند، نمای مطلوب ساختمان ها از لحاظ بصری بایستی واجد کیفیت هایی باشد، که یکی از این موارد ارتباط با زمینه و داشتن تناسب با نماهای مجاور می باشد.
همچنین نکته ی ضروری در طراحی نماها توجه به این نکته است که نمای ساختمان ها جزئی از یک مجموعه ی بزرگ تر و کلان تر که همان شهر است، می باشند و نباید به آن ها به صورت تکی و جزئی نگریست.
در نهایت راهکارهای اجرایی و عملکردی به منظور توجه بیشتر به زمینه گرایی در معماری نماها در راستای ارتقا کیفیت بصری مناظر شهری ارائه می شود.
نما چیست؟
طبق تعریفی که از مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به دست می آید کلیه سطوح نمایان ساختمان که از داخل معابر قابل مشاهده است اعم از نماهای اصلی یا نماهای جانبی را که در محدوده و حریم شهرها و شهرک ها واقع شده، نما گویند.
معماری زمینه گرا چیست؟
در معماری زمینه گرا بنا و ساختمان به صورت منفرد در نظر گرفته نمی شود بلکه به دلیل اینکه جزئی از اجزای شکل شهر می باشد و در زمینه وسیع تر محیطی قرار می گیرد، مورد ارزیابی و مطالعه واقع می شود. یک اثر معماری وقتی با نظام بزرگ تر شهری مرتبط می شود و در سلسله مراتبی از مجموعه ها قرار می گیرد باید به صورت یک کل سنجید. بنابراین، زمینه گرایی پیوند میان معماری و شهرسازی در زمینه ای معین است. به عبارت دیگر، زمینه جایی است که معماری و شهرسازی را به هم مربوط می سازد. گرایش شهرسازان به ساخت و ساز در مجموعه موجود به معنی درهم بافتن نو و کهنه به نحوی است که بتواند یک کل زنده و مطلوب ایجاد کند. پس باید تعهد خاصی نسبت به مسأله ورود معماری جدید در درون زمینه موجود احساس شود.
اصول طراحی نمای شهری با در نظر گرفتن معماری زمینه گرا
برای طراحی نمای شهری با هویت باید مواردی از قبیل خط آسمان، تناسبات و … را مد نظر قرار داد و همچنین مهم تر از همه به زمینه ای که قرار است یک بنا در آن قرار بگیرد، توجه کرد. در زیر مواردی که باید در طراحی نماهای شهری برای هرچه بیشتر مطابق بودن با زمینه شان رعایت کرد، می پردازیم:
خط آسمان در طراحی نما
اهمیت خط آسمان در شکل دهی به نماهای شهری هم از نظر ایجاد خوانایی (تشخیص موقعیت و جهت یابی برای عابران) و هم از نظر معنا (وجود خط آسمان تعریف شده برای هر کاربری) قابل توجه است. موضوعی که در شهرهای معاصر در اثر شباهت بیش ازحد نمای بناها، عدم توجه به موضوع رابطه میان کالبد و فعالیت (ناتوانی در تشخیص کاربری از شکل آن)، سیمای بی هویت در شهر را بوجود می آورد.
مکانیابی نامناسب تابلوهای تبلیغات در طراحی نما
نماهای شهری معاصر در اثر مکانیابی نامناسب ساختمان های بلندمرتبه، نصب تابلوهایی در ابعاد بزرگ، فروش تراکم به هر قیمتی (حتی سلب زیبایی های طبیعت) و نگرش صرفا اقتصادی دنیای مدرن، به جهت جذب مشتری، «معرف کاربری» دنیایی پر هیاهو از تابلوها و شهر اقتصاد محور تبدیل شده است. نیاز به ساماندهی در تابلوهای تبلیغاتی نصب شده به روی ساختمان ها که به نوعی در نمای آن ها تاثیر گذار است، به شدت احساس می شود.
تفاوت آفرینی مصالح در طراحی نما
عدم هماهنگی با محیط و سعی در تفاوت با زمینه از طریق استفاده از مصالح غیر بومی و ناهماهنگ با زمینه باعث ایجاد ناهماهنگی در نماهای شهری می شود.
یکنواختی در طراحی نما
گاهی اوقات به نوعی کپی برداری از نماها در کنار هم باعث ایجاد بدنه های یکنواخت و بی روح می شود و از طرفی اگر با زمینه شهر هم مطابقت نداشته باشد باعث ایجاد بی هویتی در نماهای شهری می گردد.
رعایت تناسبات در طراحی نما
در طراحی نماهای ساختمان باید به تناسبات در طراحی نما مانند تناسبات بازشوها (درها و پنجره ها) توجه کرد و همچنین باید هماهنگی تناسبات ساختمان ها با نماهای ساختمان های مجاور هم در نظر گرفته شود.
رنگ در طراحی نما
در طراحی نمای ساختمان ها باید به رنگ های به کار رفته توجه کرد و از رنگ هایی که با فرهنگ و هویت شهر تناسبی ندارند نباید استفاده کرد و به زمینه محیطی بنا در استفاده از رنگ ها توجه کرد.
نشانه بودن در طراحی نما
در طراحی نماهای شهری باید به در مواردی که ساختمان شاخصی از نظر عملکردی طراحی می شود، می توان طراحی نمای آن را به گونه ای انجام داد که به عنوان نشانه در فضای شهری به حساب آید از طرفی اگر متناسب با زمینه باشد می تواند به هویت سیمای شهر منجر گردد.
بیشتر بخوانید:
شرکت طراحی نمای ساختمان
نتیجه‌گیری و ارائه راهکار: طراحی نما با توجه به معماری زمینه گرا
در زمینه گرایی، بایستی به عواملی نظیر سازگاری ساختمان با زمینه ی کالبدی، تاریخی و اجتماعی- فرهنگی توجه نمود که بتوان با شهرهایی با هویت و با کیفیت مطلوب از لحاظ بصری دست یافت. طراحان معمار و شهرساز باید ساختمان ها را جدا از زمینه نبینند و در طراحی نما به فرهنگ و مصالح بومی، اقلیم و … توجه نمایند.
- در ادامه راهکارهای اجرایی و کاربردی به منظور توجه بیشتر به مقوله ی زمینه گرایی در معماری نماها در راستای ارتقا کیفیت بصری مناظر شهری ارائه می شود:
- بهره گیری از مصالح متناسب با ویژگی های بومی – محلی
- بهره گیری از رنگ، جنس، ساختار و جزئیات معماری هماهنگ و متناسب با ویژگی های بصری محله
- در نظر گرفتن سبکی یکسان منطبق با ویژگی های محله در طراحی نما
- توجه به داشتن تناسب با محیط اطراف
- بهره گیری از الگوهای ایرانی و اسلامی در طراحی نمای ساختمان ها
- تدوین ضوابط لازم الاجرا در خصوص طراحی نماهای شهری با توجه به معماری زمینه گرا
- در نظر گرفتن ویژگی های فرهنگی هر شهر در طراحی نما
- طراحی نماها متناسب با بستر و زمینه ی اقلیمی در شهر
- برگزاری دوره های مختلف به منظور آگاه سازی و آموزش های کافی به مردم، طراحان، سازندگان و کلیه ی افراد دخیل در طراحی و ایجاد نماها متناسب با معماری زمینه گرا
مطالب مرتبط:
طراحی نمای ساختمان دو طبقه
مراجع
1. حاجی فتحعلی، مهسا و اصغری، ریحانه، «بررسی ضوابط طراحی نما در منظر شهری بافت های جدید»، همایش ملی عمران شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سنندج، 1390.
2. ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری، تبیین و معرفی مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری.
3. نقی زاده، محمد و زمانی، بهادر و کرمی، اسلام، «ملاحظات فرهنگی در شکل دهی به نماهای شهری با تکیه بر ساختار نماهای شهری ایرانی در دوران اسلامی»، نشریه هویت شهر، سال پنجم، شماره 7، 1389.
