در طراحی محوطه سازی ساختمان خانه های ویلایی و به طور کلی در طراحی فضای سبز خانه‌ها، ویلاها، باغ‌ها و … از عناصری مانند درخت، گل، درختچه، چمن برای ایجاد فضای سبز، حوض، برکه، استخر و آبنما برای ایجاد صدای آب و به اصطلاح برای آبادانی، از انواع سنگ صیقل خورده و سنگ خام، کفپوش‌های مصنوعی مانند سرامیک برای پوشش کف و در نهایت از صندلی، تخت، مبلمان، آلاچیق، باربیکیو، منقل و … برای گذران وقت و استراحت استفاده می‌شود. در این مقاله با ارائه راهکارهایی برای داشتن حیاطی زیبا با شما همراه هستیم.
مراحل طراحی حیاط خانه های ویلایی
طراحی حیاط خانه های ویلایی قدیمی به این صورت بود که از در ورودی که وارد حیاط می‌شوید، درختان انبوه میوه یا سایه افکن جلوی شما ظاهر می‌شوند، با گذر از درختان به فضای بازتری می‌رسید که یک حوض یا باغچه کوچک در وسط آن قرار دارد. با بالا رفتن از پله‌هایی به ایوان می‌رسید، زیر ایوان تخت یا سکویی برای نشستن وجود دارد که می‌توان در آن چای نوشید یا استراحتی کرد، حتی صرف شام نیز در شب‌های تابستان در حیاط نیز دل‌چسب است؛ اما امروزه حیاط خانه‌های ایرانی تفاوت زیادی با گذشته دارد و می‌توان گفت که رو به سردی و به دور از شور و شوق رفته است.
برای داشتن یک حیاط زیبا ابتدا لازم است با یک گروه معماری و طراحی فضای بیرونی آشنا شوید و از آنها برای بازدید از حیاط خود دعوت کنید. با مشاوره و راهنمایی آنها یک طرح ابتدایی برای حیاط خود انتخاب کنید و قرار داد طراحی و اجرای فضای سبز را امضا کنید.
بیشتر بخوانید: طراحی باغچه در حیاط منزل و ۷ نکته الهام بخش
اگر خانه شما قدیمی است و به دنبال بازسازی آن هستید اولین کار پاک‌سازی باغچه حیاط است. کفپوش‌های قدیمی، درخت‌ها و بوته‌های بی ثمر و با رشد کم را یا از ریشه بکنید و یا آنها را با خاک جدید و کود تقویت کنید. کفپوش حیاط را جدا کنید و در صورت لزوم اگر لوله کشی‌ها پوسیده هستند نسبت به تعویض آنها اقدام کنید. شیب بندی و تسطیح خاک حیاط را اجرا کنید. کفپوش‌های جدید را اجرا کنید، باغچه را با گیاهان جدید احیا کنید، در سایه درختان محلی برای استراحت تعبیه کنید، اگر تمایل به حضور آب در حیاط دارید از حوض یا آبنما استفاده کنید. درختان و گل‌ها تاثیر زیادی در زیبایی و دل‌نشینی فضا دارند در نگهداری آنها کوشا باشید. در ادامه چند ایده برای طراحی حیاط خانه های ویلایی آورده شده است.
راهکارهای طراحی حیاط خانه های ویلایی
همان‌طور که در ابتدای مقاله نیز به آن اشاره شد، استفاده از درختان و گیاهان، آبنما، مبلمان فضای باز و … می‌تواند شما را در رسیدن به اهداف خود که داشتن حیاطی زیبا است، یاری دهد. در ادامه به چند راهکار اشاره می‌شود.
درختان، گیاهان و گل‌های مناسب حیاط
همیشه به یاد داشته باشید از گیاهان و درختان مناسب با شرایط آب‌وهوایی منطقه استفاده کنید تا زیبایی آن دائمی باشد. اگر طالب استفاده از درختان هستید، درختان میوه مانند مو، شاتوت، گیلاس، هلو، زردآلو، خرمالو و … برای کاشت در حیاط مناسب هستند. اگر به کاشت مو (درخت انگور) بپردازید علاوه بر میوه‌های خوشمزه از سایه بی نظیر آن نیز استفاده خواهید کرد.
بیشتر بخوانید: چه درختی در حیاط بکاریم؟ با توجه به اقیلم‌های کشور
اگر تنها جنبه زیبایی برای شما اهمیت دارد، توصیه می‌کنیم انواع رز و گیاهان رونده در کنار دیوار بکارید. باغچه را نیز با درختچه‌های گل‌دار مانند یاس زرد، ارغوان، یاس رازقی، پیچ امین‌الدوله، دم موشی، اسپیره، به ژاپنی، خرزهره، نرگس درختی، یاس پهلوی و … پر کنید، البته نه همه آنها، ترکیب رنگ گل‌های زرد با ارغوانی و آبی با سفید می‌تواند زیبایی حیاط را دو چندان کند.
اگر حیاط بزرگی دارید و فضا برای کاشت درخت زیاد است می‌توانید از بید مجنون برای تزیین ورودی استفاده کنید و آن را دقیقاً پشت در ورودی یا در پیاده روی کوچه بکارید. اگر حیاط بزرگی دارید و نمی‌خواهید حیاط شما شلوغ باشد و یک فضای سبز مرتب را می‌پسندید از درختانی مانند سرو کله قندی، صنوبر، سدر اطلسی، کاج نوئل، کاج مطبق و … استفاده کنید. استفاده از شمشاد با توجه به قابلیت هَرَس و رنگ سبز زیبا برای این گونه حیاط‌ها مناسب است.
استفاده از آبنما و حوض کوچک
استفاده از آبنما، حوض یا استخر بستگی به اندازه فضا دارد. اگر حیاط شما بزرگ است و فضای زیادی در اختیار دارید که برای خانه های امروزی بسیار بعید است، بهترین استفاده می‌تواند ایجاد یک حوض نه چندان بزرگ که اطراف آن را درختان پر کرده‌اند، باشد. آب درون استخر رطوبت و خنکی خوبی در تابستان به هوای حیاط و خانه می‌دهد. اگر حیاط شما در حد و اندازه‌های حوض و استخر نیست، پس گزینه بعدی آبنما است. انواع آبنمای سنگی، دیواری، آبشاری از جمله گزینه‌های پیش روی شما هستند. آبنمای دیواری و آبنمای آبشاری از جمله آبنماهای کنج هستند که برای حیاط‌های ایرانی که دیوار آنها را احاطه کرده است بسیار مناسب هستند.
کاشی کاری را در نازک کاری ساختمان ثبت نمایید.
ایجاد فضایی برای نشستن
قرار دادن تخت چوبی در انتهای حیاط در نزدیکی ورودی خانه از منظره‌های دلپذیر است که متأسفانه کمی حضور آن در حیاط‌های ایرانی کمرنگ شده است. البته جایگزین‌هایی مانند آلاچیق، مبلمان حصیری، باربیکیو و … نیز برای آن به وجود آمده است. البته کم نیستند حیاط خانه‌های تازه ساخت که از تخت و فرش برای فضای نشستن در آنها استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: مبلمان فضای باز : بهترین گزینه برای تراس یا حیاط شما!
استفاده از انواع آلاچیق و سایبان برای ایجاد محلی برای استراحت و گذراندن وقت بسیار مناسب است. اگر این آلاچیق در وسط جایی برای روشن کردن آتش داشته باشد و یا منقل کباب در نزدیکی آن ساخته شود، برای مهمانی‌های آخر هفته و یا دورهمی‌های شب‌های زمستان در کنار آتش و زغال بسیار کاربردی است.
هماهنگی عناصر دکوراتیو
مهم‌ترین نکته در طراحی فضای باز، حیاط و محوطه را می‌توان، هماهنگی بین عناصر دکوراتیو با فضای کلی سازه دانست. به طور مثال استفاده از یک فضای باز سنتی ایرانی برای ساختمانی که نمای کلاسیک رومی در آن به کار رفته است، گزینه مناسبی نیست. فضای باز کلاسیک ایرانی بیشتر با ساختمان‌های با نمای آجری هماهنگی دارد. برای طراحی فضای سبز خانه‌هایی با نمای کلاسیک رومی استفاده از آبنمای دیواری با مجسمه فرشته، درختکاری محدود و شمشاد کاری زیاد، ایجاد طرح هنگام هرس در شمشادها، نشیمنگاه‌های سنگی با پایه‌های گوی مانند، ایجاد یک میدان کوچک در بین پیاده‌روها و نصب مجسمه یا آبنما در آن و استفاده از المان‌های نورانی محدود و کلاسیک به نظر مناسب می‌آید.
نورپردازی منحصر به فرد
نورپردازی در طراحی حیاط خانه‌ها بسیار مهم است، به ویژه اگر خانواده اهل شب نشینی در فضای باز و مهمانی باشند؛ زیرا نورپردازی تنها عنصر از طراحی فضای باز است که در طول روز کاربرد ندارد و تنها در شب است که استفاده از آن به درجه اعلی می‌رسد.
نورپردازی روی دیوارها، در بستر باغچه، لابه لای چمن و گل‌ها، نورپردازی در آبنما، حوض و استخر، نور پردازی مناسب در آلاچیق و نشیمنگاه ساکنان از انواع استفاده‌های نورپردازی در فضای باز مانند حیاط یا محوطه ویلا به حساب می‌آید. تعبیه المان‌های نوری در آلاچیق‌ها باید طوری انجام شود که استفاده از آنها را شب دچار اختلال نکند و در اطراف باربیکیو و منقل نور کافی برای انجام کارها و کباب کردن و تهیه غذا وجود داشته باشد. از طرفی هم فاصله المان نوری با امکانات استراحتی باید به گونه‌ای باشد که با جمع شدن حشرات در اطراف نور، مزاحمتی برای ساکنان ایجاد نشود.
برای اجرای نورپردازی، درخواست خود را در تاسیسات الکتریکی ساختمان ثبت نمایید.
سخن آخر
طراحی حیاط خانه های ویلایی برای ساکنان آن با وجود آمیختگی سبک‌های معماری سنتی و مدرن کمی دشوار به نظر می‌آید. در این میان استفاده از گروه‌های معماری مشغول به طراحی فضای بیرونی می‌تواند شما را از این سردرگمی بیرون آورد. اگر به دنبال هزینه‌های کمتر هستید، پس بهتر است خود دست به کار شوید و از هر چه می‌توانید با در نظر گرفتن اصول استاندارد در کنار یکدیگر استفاده کنید.
