روف گاردن، 10 چالش نگهداری از فضای بام سبز
در محتواهای قبلی به صورت کامل در مورد نحوه اجرای روف گاردن پرداخته شده است و حالا نوبت به این رسیده که بعد از اجرای بام سبز برای تعمیر و نگهداری آن چه باید کرد؟
مراقبت از روف گاردن بسته به نوع طراحی از ساده تا پیچیده متفاوت است و دستور نگهداری در هر یک فرق دارد. مراقبت لازم از روف گاردن به نوع گیاهان کاشته شده در آن نیز بستگی دارد. برای افرادی که عاشق باغبانی هستند، ساختن روف گاردن به معنای فرصتی برای لذت بردن از زندگی شهری است، اما برای برخی دیگر به معنی هدر دادن زمان زیادی برای آبیاری، هرس، کندن علف‌های هرز و کود دهی است. اگر جزء دسته دوم هستید، می‌توانید از ایده‌های زیر در نگهداری از روف گاردن خود استفاده کنید که به زمان کمتری برای صرف کردن نیاز دارند.
ثبت درخواست طراحی و اجرای انواع سیستم روف گاردن در سامانه کارگشا
مهم‌ترین چالش‌های نگهداری از روف گاردن (بام سبز)
میزان زمان و هزینه‌ای که روزانه برای نگهداری از روف گاردن نیاز است به متراژ و نوع گیاهان بستگی دارد. هر چند که روف گاردن لزوماً با یک باغ معمولی روی زمین متفاوت نیست، اما مراقبت از آن چالش‌های مخصوص به خود را دارد. چالش‌های زیر مهم‌ترین مسائل در نگهداری از روف گاردن است.
چالش آب و خاک در بام سبز
خاک در روف گاردن یکی از مواردی است که باید برای انتخاب و آماده سازی آن دقت زیادی نمود چرا که خاک در روف گاردن دارای محدودیت‌هایی است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- خاک در روف گاردن باید وزن مخصوص کمتری داشته باشد.
- خاک در روف گاردن باید توانایی جذب آب بیشتری داشته باشد.
- اگر چه می‌توان با کود دهی نیاز غذایی گیاهان را در روف گاردن برطرف کرد اما به دلیل مشکلات برای تعویض خاک در روف گاردن، خاک در روف گاردن باید دارای مواد غذایی باشد که با گذشت زمان علاوه بر بهبود دانه‌بندی بتواند نیاز گیاهان را به مواد غذایی مرتفع نماید.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های افراد رعایت مقدار خاک و آب لازم برای گیاهان است. بهترین راه برای اطمینان از رعایت میزان آب مورد نیاز برای گیاهان، نصب یک سیستم آبیاری خودکار است. حتی در این صورت هم گیاهان زودتر از حالت عادی آب خود را از دست می‌دهند و به مراقبت بیشتری نیاز دارند؛ بنابراین به زمان‌بندی خودکار و میزان آب مصرف شده برای گیاهان دقت کنید.
خاک نیز باید به طور متناوب عوض شود، زیرا مواد مغذی آن زودتر از حالت عادی تمام می‌شود. در این شرایط بهتر است با یک متخصص در مورد مقدار خاک و زمان تعویض مشورت کنید.
چالش رشد علف‌های هرز در روف گاردن
رشد علف‌های هرز دیگر چالش معمول روف گاردن‌ها به شمار می‌رود. اگرچه رشد علف‌های هرز در این مدل باغ کمتر از باغ‌های زمینی است، اما باز هم در مراحل اولیه کاشت باید از وجود گیاهان مزاحم بررسی به عمل آید. از روش‌های که برای حذف علف‌های هرز به کار گرفته می‌شود مالچ پاشی است که در ادامه بیشتر تشریح شده است.
چالش نگهداری چوب ترموود
استفاده از چوب ترموود علاوه بر عمر طولانی در فضای باز باعث زیبایی بیشتر محیط روف گاردن می‌شود، اما باید به این نکته توجه کنید که هر یک سال یک‌بار چوب ترموود نیاز به رنگ کاری دارد. رنگ مناسب ترموود به هیچ عنوان به عمر آن آسیب نمی‌زند و البته جلا و زیبایی ترموود را برای یک تا دو سال دیگر حفظ می‌کند.
چالش انتخاب گونه‌های گیاهی صحیح برای روف گاردن
از انتخاب گونه‌هایی که به آبیاری، علف هرز گیری و هرس زیادی نیاز دارند خودداری کنید. در عوض گونه‌های آب و هوای خشک را انتخاب کنید که به آب کمتری نیاز دارند و زیبایی بیشتری به پشت بام شما می‌بخشند که این گونه‌ها شامل انواع گیاهان سوزنی می‌شود.
علاوه بر سوزنی برگ‌ها که اکثراً سرمای زمستان را تحمل می‌کنند، تعدادی از گیاهان مقاوم به سرما و گیاهانی که جلوه زمستانی به فضای سبز می‌بخشند عبارتند از:
سدوم یا ساکولنت
سدوم‌ها در واقع نوعی از کاکتوس‌های گوشتی یا همان ساکولنت هستند. سدم‌ها مقدار زیادی آب را در برگ‌های گوشتی خود ذخیره می‌کنند. اگر تا به حال با این گل سر و کار داشته باشید متوجه خواهید شد که رشد زیادی دارد.
به همین دلیل و با توجه به سوخت و ساز زیاد آن باید زود به زود آبیاری شود. در ضمن در هوای خنک و روشن رنگ قرمز خود را حفظ می‌کنند و در هوای گرم گونه‌های دارای رنگ‌دانه قرمز رنگ سبز به خود می‌گیرند. سدوم‌ها از نظر شرایط دمایی متنوع بوده و اغلب در آفتاب کامل تا سایه نسبی رشد می‌کنند.
نیاز آبی آن‌ها بر خلاف انواع کاکتوس متوسط تا زیاد است. گونه‌های مختلف سدوم را می‌توان با کاشت بذر، تقسیم بوته و یا ریشه‌دار کردن قلمه زیاد کرد. از طرفی هم برگ‌های این گیاهان در صورت تماس با خاک ریشه‌دار شده و یک گیاه جدید را رشد خواهد داد.
سدوم‌ها انواع مختلفی دارند. سدم به خاک بسیار سبک با زهکشی خوب نیاز دارد. این گیاه خاک‌های فقیر را می‌تواند تحمل کند. وجود مقدار زیادی در خاک سدوم‌ها باعث سنگین شدن خاک می‌شود که یکی از عمده‌ترین دلایل رشد کم سدوم‌ها است.
برگنیا
برگنیا از دیگر گیاهان مناسب کاشت در روف گاردن است. این گیاه دارای برگ‌های بزرگ و براق است که در زمستان تغییر رنگ می‌دهند. این گیاه دائمی است و در تمامی طول سال می‌توان از آن بهره برد. برگنیا به دلیل گل‌های صورتی رنگ زیبایش شناخته می‌شود.
محیط مناسب کاشت برگنیا در سایه و خاک‌های دارای مقادیر بالایی از رطوبت است. این گیاه در کل در بهار گل می‌دهد اما در ایران کمی زودتر و در اسفند ماه گل می‌دهد.
برگنیا از آن جهت برای روف گاردن مناسب است که به سایه و سرما مقاوم است. در خاک‌های مرطوب و غنی از مواد آلی و در محل آفتابی تا سایه و آفتاب رشد خوبی خواهد داشت. از طرفی هم گرما و خشکی زیاد را نمی‌پسندد اما خاک‌های ضعیف را تحمل می‌کند.
هوای بسیار سرد و یخبندان می‌تواند به گل‌های آن آسیب وارد کند و در بعضی گونه‌ها ممکن است باعث خشک شدن سربرگ‌ها شود. برای جلوگیری از این موضوع باید در پائیز نسبت به مالچ پاشی آن اقدام کرد.
کلم زینتی
کلم تزئینی از جمله گیاهانی است که بسیار در پارک‌ها و روف گاردن‌ها استفاده می‌شود. این گیاه یک ساله در فصل پاییز کاشته می‌شود و در بهار نیز شروع به گل دادن می‌کند. از جمله دلایلی که کاشت آن در روف گاردن‌ها زیاد دیده می‌شود این است که نگهداری از آن بسیار ساده است. نکته‌ای که باید به آن داشت آبیاری منظم و رطوبت نسبی مناسب باری این گل است. کلم تزئینی از جمله گیاهانی است که به مقدار زیادی از نور مستقیم نیاز دارد. در صورت دریافت مقدار مناسبی از نور برگ‌های خوش رنگ و زیباتری خواهد داشت. در نور کم برگ‌ها کم رنگ و ضعیف خواهند شد. این گیاه طیف دمایی 27 تا -18 درجه سانتیگراد را تحمل می‌کند. سرد شدن ناگهانی هوا به این گیاه صدمه خواهد زد. از طرفی هم به خاک‌های دارای مقادیر بالایی از مواد مغذی نیاز دارد.
پیراکانتا
پیراکانتا که در واقع یک درختچه است به منظورهای مختلفی در روف گاردن‌ها استفاده می‌شود. جذاب‌ترین جنبه این درختچه گل‌های زیبا و میوه‌ای به رنگ‌های قرمز، زرد یا نارنجی که در فصل‌های پاییز و زمستان ظاهر می‌شوند. پیراکانا از ابتدای بهار تا میانه‌های تابستان گل می‌دهد. این درختچه را می‌توان در هر زمانی از سال کاشت اما کاشتن آن در فصل‌های پاییز و زمستان نتیجه مطلوب‌تری خواهد داشت. در طیف نوری کم تا زیاد رشد خوبی خواهد داشت. مهم‌ترین مزیت این درختچه این است که در فصل زمستان میوه می‌دهد و به همین موضوع باعث می‌شود که فضای روف گاردن در فصل زمستان هم مناسب باشد.
توری
این درختچه به دو صورت خزان پذیر یا همیشه سبز وجود دارند. گل‌های آن به رنگ سفید، صورتی، کرمی، قرمز و ارغوانی هستند. ماندگاری گل‌ها طولانی است. گل‌ها در تابستان ظاهر و ۲ تا ۴ ماه شکوفا هستند. پوست درختچه‌های توری هر سال می‌ریزد و رنگ پوست صاف آن خاکستری رنگ است.
این گیاه به آبیاری منظم به خصوص در تابستان که هوا گرم است نیاز دارد. بهترین زمان آبیاری وقتی است که خاک تقریباً خشک شده است. به نور کامل و مستقیم نیاز دارد و کمبود نور علاوه بر رنگ پریدگی برگ‌ها، ریزش غنچه‌ها و کاهش گلدهی، بلکه باعث شیوع بیماری‌های قارچی می‌گردد.
به ماد غذایی چندانی نیاز ندارد و فقط باید در انتهای فصل زمستان و بعد از هرس کردن به مقداری کود شیمیایی یا طبیعی داده شود. هرس تنها در فصل زمستان و برای حذف شاخه‌های بیش از حد انبوه توصیه می‌شود. تکثیر درختچه از دو طریق کاشت بذر و قلمه میسر است.
زیتون تلخ
زیتون تلخ از مقاوم‌ترین درختان در باربر شرایط خشک و کم آبی است. این موضوع باعث شده است بسیار در کشور‌ها در انواع فضای سبز از جمله روف گاردن استفاده شود. در هنگام کاشت درخت باید به آن آب داد. بعد از دو هفته آب ندادن و وقتی درخت برگ دادن را شروع کرد باید کم کم به آن هفته‌ای یک بار آب داد.
درختچه گل یخ
این درختچه از نوع گیاهان خزان دار بوده. گل‌های آن در فصل زمستان روی شاخه‌هایی بدون برگ ظاهر می‌شوند. بوی خوب این گل‌ها از شاخص‌ترین ویژگی‌های درختچه گل یخ بوده که آن را مناسب روف گاردن کرده است. نیاز به محل آفتابی دارد ولی در نواحی که دارای تابستان گرم هستند. از طرفی هم بهتر است در محلی کاشته شود که آفتاب بعد از ظهر به آن نتابد. نیاز آن به آب متوسط است.
درختچه خاس
از دیگر درختچه‌های مناسب کاشت در روف گاردن است. به مقدار مناسب و منظمی از آب به ویژه در فصل تابستان نیاز دارد. آبیاری زیاد باعث سبز شدن برگ‌های آن می‌شود. هر وقت خاک شد باید به آن آب داد. آبیاری زیاد و همیشه مرطوب بودن خاک باعث پوسیدگی ریشه و مرض شدن درختچه خاس می‌شود.
آفتاب زیاد را دوست دار. برخی از انواع آن در سایه نیز رشد خوبی دارند. آب و هوای معتدل را دوست ندارد. مناطق سردسیر برای این درخت ایده آل است. باید در عمق بالایی از خاک کاشته شود. خاک اسیدی را ترجیح می‌دهد. از آنجایی که این گیاه ابلق است یعنی سبزینه کمتری در مقایسه با بسیاری از گیاهان دارد پس رشد آن هم کم است. به همین دلیل بهتر است از کودهای شیمیایی دارای مقدار پایینی ازت استفاده شود.
پامپاس گراس
از جمله گیاهان چند ساله است و همین موضوع موجب شده که بسیار مناسب روف گاردن باشد. گل‌های این گیاه در تابستان ظاهر می‌شوند و تا آخر فصل روی گیاه باقی مانده و حتی پس از خشک شدن نیز زیبایی خاصی به گیاه می‌دهند. در مقابل سرما مقاوم تا نیمه مقاوم است. به خاک مغذی با زهکشی خوب و محل آفتابی نیاز دارند. طوقه گیاهان جوان باید از سرما حفظ شود. ساقه‌ها و برگ‌های خشک شده سال پیش باید هر ساله در اواخر یا اوایل بهار بریده شوند.
برگ بو، انواع برگ نو، چرم لیفه (جل)، پاپیتال و…؛ که همیشه سبز هستند از دیگر گیاهانی هستند که برای کاشت در محیط‌های روف گاردن بسیار مناسب هستند. شایان ذکر است که گیاهان حساس به دماهای پایین را توسط پوشش‌های نایلونی ضخیم یا کاورهای عایق مخصوص بپوشانید.
چالش سیستم آبیاری برای بام سبز
مگر در مواردی که خودتان به آبیاری گیاهان علاقه دارید، نصب یک سیستم آبیاری روی پشت بام از الزامات نگهداری از روف گاردن است. حتماً با یک طراح و مجری روف گاردن در مورد نوع سیستم و نحوه نصب آن مشورت کنید. در فصل سرد بستن فلکه‌های آب جهت جلوگیری از ترکیدن لوله‌های آبیاری الزامی است.
دو سیستم آبیاری بارانی و قطره‌ای عموماً در روف گاردن‌ها استفاده می‌شود که با طراحی دقیق هر دو سیستم یا ترکیبی از هر دو می‌توان سطح رضایت مندی بالایی را پدید آورد. از نظر زیبایی و کاربردی هر دو سیستم تا حدی که امکان دارد باید نامرئی باشد و در معرض دید نباشد.
خطوط جانبی و دیگر اجزاء برای هر دو سیستم باید به طور مستقیم بر روی غشا ضد آب و روکش فیلتری نصب شوند. رایزرهای بلند شونده باید موقتاً پوشانده شوند و سیستم‌های تحت فشار از نظر نشت دهی قبل از اضافه کردن خاک و ایجاد محیط کشت تست شوند. می‌توان کنترل کننده‌های آبپاش‌ها را درون یک محفظه قفل‌دار خارجی یا یک اتاقک مجاور داخلی قرار داد.
این سیستم‌ها به وسیله یک ساعت الکتریکی که برای آن‌ها طراحی شده است می‌تواند آب را برای زمان خاصی ذخیره کنند و مقدار آن را روز به روز کنترل کند. زهکش و عایق کاری کامل تمامی خطوط و لوازم باید در نواحی محتمل بروز یخبندان انجام شود.
چالش کود دهی به گیاهان و درختان روف گاردن
کودهای مورد استفاده حاوی درصد بالایی از 3 عنصر اصلی، ازت، فسفر و پتاسیم، هستند. کودهای تعادلی با آزادسازی کم معمولاً در مخلوط خاک قبل از کاشت گیاهان به کار می‌روند. درنتیجه یک منبع غذایی برای گیاهان جدید تا 6 ماه فراهم می‌شود و یک فرصتی را به مالک می‌دهد تا برای نگهداری طولانی مدت روف گاردن احداث شده برنامه ریزی کند. باغبانان باید به طور دوره‌ای از این کودها استفاده کنند و مراقب باشند به ریشه گیاه آسیب نرسد.
چالش مالچ پاشی
مالچ یک جزء مهم در روف گاردن است. مالچ به ممانعت رشد علف‌های هرز، حفظ رطوبت خاک و تعدیل دمای خاک کمک می‌کند و برای نگهداری آن نیاز به مالچ پاشی مجدد است. برای اینکه اثر آن همیشگی باشد باید هر ساله وضعیت و عمق مالچ بررسی شود و لایه‌ای حدود 1/2 اینچ یا 1/3 سانتی‌متر به‌طور منظم باید حفظ شود.
چالش هرس کردن بوته‌ها و درخت‌های بام سبز
هرس 2 تا 2.5 سانتی‌متری رئوس بوته‌ها به‌طور منظم، موجب منشعب‌تر شدن آن‌ها می‌شود. در درختچه‌ها و درخت‌ها هرس یک‌بار در سال بعد از گل دهی برای کنترل رشد اضافی توصیه می‌شود. بعلاوه هرس برای شکل دهی و قائم ماندن انواع بالا رونده لازم است.
چالش شستشو روف گاردن
برای زیبا شدن روف گاردن فقط به گیاه نیاز ندارید. می‌توانید از المان‌هایی در طراحی آن استفاده کنید که نیازی به سرکشی هر روزه ندارند. سایبان‌ها و آلاچیق‌ها نیازی به مراقبت و نگهداری خاصی ندارند. اگر از برکه و یا آب‌نما در روف گاردن استفاده می‌کنید، چگونگی شستشوی آن را حتماً از سازنده بپرسید. البته چگونگی نگهداری از تأسیسات و پمپ آب آن نیز بسته به نوع طراحی با مشورت مهندس تأسیسات مرتفع می‌شود.
چالش انتخاب مبلمان مناسب برای روف گاردن
استفاده از مبلمان مخصوص فضای باز گزینه مناسبی برای روف گاردن است، زیرا بارندگی و آفتاب تأثیری روی آن نمی‌گذارد. جنس پارچه‌های مبلمان نانو بوده و از نفوذ آب باران به داخل آن جلوگیری می‌کند. در انتخاب نوع مبلمان اول از همه بودجه و سلیقه خود را رد اولویت قرار دهید. علاوه بر این مشخص کنید که چه کسانی قرار است که از آن استفاده کنند.
