نصب سیستم اعلام حریق نیازمند تخصص و مهارت در زمینه برق کشی ساختمان، دانش نصب و راه اندازی کنترل پنل و آموزش استفاده در زمان مورد نیاز، است. به طور کلی نصب سیستم اعلام حریق یک مهارت چند تخصصی است که با خواندن یک مقاله نمی‌توان آن را کسب کرد، دانستن موضوعاتی در زمینه نصب سیستم‌های اعلام حریق تنها به منظور نظارت بر کار گروه فنی نصاب و فهمیدن چگونگی عملکرد آن است و کاربرد دیگری ندارد. در این مقاله به جاگیری مناسب دتکتورها، نصب دتکتورها، نصب و راه اندازی کنترل پنل و … پرداخته شده است. در ادامه با ویکی ساختمون همراه باشید.
برای نصب و راه اندازی سیستم اعلام حریق، درخواست خود را در تاسیسات الکتریکی ساختمان ثبت نمایید.
اجزا سیستم اعلام حریق کدام‌اند؟
سیستم اعلام حریق به طور کلی شامل دتکتور یا سنسورهای دود، کنترل پنل، چراغ هشدار دهنده و شاسی دستی است. در صورت بالا بودن متراژ مکانی که سیستم اعلام حریق در آن نصب می‌شود، یا باید تعداد سنسورها یا دتکتورها را افزایش داد و به طبع تعداد زون‌ها و یا از کنترل پنل‌های صنعتی با قابلیت زون بندی زیاد استفاده کرد که راه حل دوم اصولی و استاندارد است. دتکتورها یا سنسورهای دود وظیفه اعلام از طریق به صدا در آمدن آژیر و روشن کردن چراغ در هنگام دریافت دود را دارند و نازل یا شاسی‌های دستی هم در هنگام مشاهده آتش یا دود پیش از اینکه سنسورها آن را ردگیری کنند، توسط استفاده انسانی، به کار می‌آید. کنترل پنل نیز به منظور اطلاع از زون یا مکانی است که آتش و دود در آن تشخیص داده شده و خاموش کردن آژیر و سیستم اطفا حریق در صورت وجود است.
تعداد دتکتورها در هر زون چقدر است؟
به طور کلی هر شرکت تولید کننده سیستم اعلام حریق، استانداردهای خود را دارد که در هنگام خرید و نصب محصول باید به آن توجه کرد ولی کم و بیش این استانداردها شبیه به هم هستند. به طور مثال هر زون نباید بیشتر از ۲۰۰۰ متر مربع باشد و تعداد المان‌های آن یعنی دتکتور، آژیر، چراغ و شاسی نباید بیشتر از ۲۴ عدد باشد. اگر برای بخش کردن فضا از پارتیشن استفاده شده باشد، اگر فاصله پارتیشن تا سقف کمتر از سی سانتی‌متر باشد، باید فضاها را مجزا در نظر گرفت و سنسور جدا برای هر کدام نصب کرد.
به طور کلی برای یک واحد مسکونی دو خوابه با متراژ ۱۰۰ متر مربع لازم است چهار سنسور دود یا دتکتور، یک سنسور برای حال و پذیرایی، یک دتکتور برای آشپزخانه و دو دتکتور نیز برای اتاق‌ها در نظر گرفته شود. در آپارتمان‌های مسکونی معمولاً هر طبقه یک زون در نظر گرفته می‌شود و سنسورهای داخل خانه و فضای مشاع آن طبقه مانند راه پله و پاگرد جز یک زون به حساب می‌آیند.
مطلب پیشنهادی: سیستم اعلام حریق چیست؟ نحوه کار و انواع آن
جاگیری سنسورهای دود یا دتکتورها چگونه باید باشد؟
با در نظر گرفتن همان مثال بالا، یعنی آپارتمان مسکونی دو خوابه با متراژ ۱۰۰ متر مربع، در ادامه به جاگیری دتکتورها در هر فضا پرداخته شده است.
جاگیری دتکتورها در پذیرایی
معمولاً در واحدهای مسکونی دتکتورها در جای خاصی از خانه نصب می‌شوند. دتکتورها یا سنسورهای دود اصولاً باید در جایی قرار گیرند که در برابر باد نباشند. در این صورت باید از نصب دتکتورها در مقابل پنجره و جایی که از پنجره به صورت مستقیم به دتکتور باد می‌خورد و در مقابل کولر گازی و دریچه کولر آبی، خودداری شود. فاصله دتکتور تا پنجره و کولر باید بیشتر از ۱/۵ متر باشد.
در فضای حال و پذیرایی اگر شومینه یا بخاری وجود داشته باشد، باید در هنگام نصب دتکتورها به این وسایل نیز توجه شود. حتی الامکان باید سعی شود دتکتورها در فاصله بیشتر از ۱/۵ متر نصب شود تا گرما و دود ناشی از سوختن چوب یا گاز در بخاری و شومینه باعث اختلال در عملکرد سنسور نشود.
جاگیری دتکتورها در آشپزخانه
برای نصب دتکتور در آشپزخانه نیز دقت شود. در فضای آشپزخانه دتکتور یا سنسور دود نباید در نزدیکی اجاق گاز نصب شود تا حرارت در هنگام پخت غذا باعث اختلال در عملکرد سنسور شود. همچنین از نصب دتکتور در نزدیکی هود نیز باید خودداری شود تا در صورت آتش سوزی دتکتور بتواند با تشخیص زود هنگام باعث کاهش خسارات شود. فاصله استاندارد دتکتور از وسایل نام برده نباید کمتر از ۱/۵ متر باشد.
جاگیری دتکتورها در اتاق‌ها
به طور کلی از آنجایی که وسایلی مانند اجاق گاز یا شومینه در اتاق‌ها استفاده نمی‌شود. تنها مواردی که باید برای انتخاب محل نصب دتکتورها به آن دقت شود، شامل کولر گازی، دریچه کولر آبی و پنجره است. لازم است که جهت باد در نظر گرفته شود. سپس سنسور نصب نشود.
دتکتورها را چگونه نصب کنیم؟
به منظور نصب سیستم اعلام حریق در سازه‌ها باید دو سیم کشی انجام شود. سیم کشی اول به منظور اتصال دتکتورها به سیستم برق ساختمان و سیم کشی دوم نیز به منظور اتصال دتکتور به کنترل پنل است. در ادامه به نحوه سیم کشی اشاره مختصری خواهد شد.
در کل درون هر سنسور دود یا دتکتور ورودی و خروجی‌هایی دیده می‌شود. در دتکتورها معمولاً یک ورودی با نام ال یک این (L1 in) و یک خروجی با نام ال یک اوت (L2 out) که هر دو مثبت هستند و یک ال دو (L2) منفی که مشترک است، دیده می‌شود. سیم‌ها با استفاده از سیم چین لخت می‌کنیم و به خروجی و ورودی‌های دتکتور وصل می‌کنیم. کار سیم کشی دتکتور به پایان رسیده است، درپوش آن را می‌گذاریم و به سراغ نصب دتکتورهای دیگر می‌رویم.
نصب آخرین دتکتور
طریقه نصب دتکتورها همگی مانند هم است ولی برای نصب آخرین دتکتور یک زون باید یک نکته در نظر گرفته شود. آخرین دتکتور به دلیل اینکه انتهای مدار قرار دارد و هر مداری باید بسته باشد تا عمل کند؛ بنابراین از یک دیود یا مقاومت برای بسته شدن مدار آن استفاده می‌شود. استفاده از دیود یا مقاومت بستگی به برند سیستم اعلام حریق دارد. بیشتر برندها از دیود استفاده می‌کنند.
برای بستن مدار دتکتورها و نصب و راه اندازی تمام دتکتورها ابتدا لازم است سیم‌های درون دتکتور بسته شوند و در آخر دیود را برداشته و سر سفید رنگ آن را پایانه ال یک اوت (L1 out) و سمت مشکی را به ال دو (L2) وصل می‌کنیم.
نصب و راه اندازی کنترل پنل سیستم اعلام حریق
در مرحله اجرای تأسیسات برقی ساختمان در حین ساخت ساختمان، تمامی سیم کشی‌ها مطابق با نقشه‌ای که برند تولید کننده سیستم اعلام حریق ارائه کرده است، انجام می‌شود. سپس در مرحله نازک کاری ساختمان و پس از انجام گچ کاری، نصب دتکتور و بخش کنترل پنل آن به همراه کلید و پریزها و دیگر بخش‌های برقی نصب می‌شود. در پایان این مراحل کنترل پنل باید به دتکتورها و المان‌ها نصب شوند و راه اندازی شوند. دقت کنید که این مرحله باید در هنگامی انجام شود که عملیات ساختمانی پایان یافته و گرد و خاکی در فضا باقی نمانده باشد.
مطلب پیشنهادی: سیستم اعلام حریق بی سیم چیست؟ چگونگی عملکرد + مزایا و معایب آن
نصب کنترل پنل سیستم اعلام حریق
۱- ابتدا مطمئن شوید که برق ۲۲۰ ولت سیستم کنترل پنل قطع است.
۲- برای پیشگیری از وارد آمدن خسارت، باتری‌ها را از درون جعبه، خارج کنید.
۳- پس از آزمایش سیم کشی، مقاومت انتهای خط را از ترمینال جدا کنید و آنها را به ترمینال آخرین دتکتور و آخرین آژیر هرم‌دار وصل کنید. سپس کلیه آژیرها و دتکتورها را وصل کنید.
۴- تکمیل بودن مدار سیم کشی را به وسیله یک اهم متر چک کنید.
۵- مطمئن شوید که به هر شستی مقاومت ۴۷۰ اهم متصل باشد، در غیر این صورت به جای حالت اعلام حریق نشانگر اشکال مدار اتصال کوتاه روشن خواهد شد.
۶- هنگامی که از محکم بودن همه اتصالات و عایق روی سیم‌ها مطمئن شدید، باطری‌ها را در جای خودشان بگذارید، سپس درب جلوی دستگاه را در جای خودش قرار دهید و در انتها دستگاه را به برق وصل کنید.
اگر در منزل و محل کار دچار قطعی ناگهانی برق شدید، درخواست خود را در خدمات فوری ساختمان کارگشا ثبت نمایید.
سخن آخر
نصب و راه اندازی سیستم اعلام حریق باید توسط افراد متخصص انجام شود. اگر برای اجرای سیستم اعلام حریق نیازمند حضور یک گروه حرفه‌ای برای نصب و راه اندازی هستید، کارگشا یک راه حل مناسب برای شما در نظر گرفته است. برای ثبت سفارش نصب سیستم اطفا حریق به سامانه آنلاین کارگشا مراجعه کنید.
