ارت و ارتینگ چیست؟ هدف از اجرای سیستم ارتینگ چیست؟ نکات و استانداردهای مهم در نصب ارت

سیستم ارت در برق کشی ساختمان از مراحل بسیار ضروری بوده و در صورتی که این سیستم توسط برقکار انجام نشود خطراتی مانند برق گرفتگی، آتش سوزی و سوختن وسایل برقی وجود خواهد داشت. ارت یا earth به معنای زمین بوده و سیستم ارت نیز به معنای اتصال زمین می باشد و سیستم ارتینگ به سیستمی گفته می شود که در آن بدنه تجهیزات و دستگاه های مختلف برقی از طریق یک اتصال به زمین متصل می شود. در این مقاله به معرفی کامل سیستم ارت ساختمان، ضرورت و هدف از اجرای آن و نحوه انجام آن پرداخته شده است.

چاه ارت چیست؟

برای داشتن یک سیستم ارتینگ استاندارد و برای حفاظت از برخورد آذرخش و برق گرفتگی ناشی از اتصال کوتاه و اتصال الکتریسیته به بدنه فلزی دستگاه های الکتریکال و برقی موجود در منزل و کارگاه که به برق وصل می شود و در اثر تماس انسان برای وی خطر ایجاد می کند معمولا بهترین راه احداث چاه ارت است. قسمتی از سیستم ارتینگ می باشد که به منظور تخلیه فوری جریان الکتریکی نا خواسته به زمین ایجاد می گردد.

چاه ارت چاله ای است که بصورت عمقی در زمین حفر کرده تا جایی که به رطوبت نسبی خاک رسیده و در داخل آن از صفحه مسی که توسط سیم مسی به صفحه جوش خورده استفاده کرده و صفحه را بصورت عمودی ( به جهت بیشترین سطح تماس با خاک ) در چاه ارت قرار داده و اطراف صفحه از مواد بنتونیت پوشانده و سیم مسی را به بیرون چاه ارت کشیده و به تابلوی تست باکس برده و از آن جا به کلیه دستگاههای الکتریکی متصل می نمائیم.

علل اجرا و ایجاد سیستم ارتینگ

اتصال زمین (ارت) حفاظتی

در اتصال زمین (ارت) حفاظتی هدف ایمنی افراد که در حال کار کردن با دستگاه الکتریکی و ایمنی خود تجهیز الکتریکی می باشد. به عنوان مثال بارها شده است در آشپزخانه منازل به بدنه فلزی یخچال و ماشین لباسشویی دست زده اید و دچار الکتریسیته و برقگرفتگی ناچیز شده اید.

علت این امر نشتی جریان و خاصیت میدان مغناطیسی دستگاه می باشد که بدنه فلزی دستگاه را اصطلاحا بار دار کرده است و در زمانی که شما به بدنه فلزی دستگاه در تماس قرار میگیرد جریان نشتی از طریق محل تماس وارد بدن و از طریق معمولا پا خارج می گردد، در این فرایند فرد دچار برقگرفتگی می شود (ایمنی فرد دچار اختلال می شود).

این نشتی جریان خاصیت عایقی و الکتریکی دستگاه را نیز در طولانی مدت دچار عیب و نقص می نماید . ( ایمنی دستگاه دچار اختلال می شود )

اتصال زمین (ارت) الکتریکی

در اتصال زمین (ارت) الکتریکی هدف صحیح و درست کار کردن دستگاه الکتریکی است. به عنوان مثال مرکز ستاره ترانسفورماتور و ژنراتور در پست و نیروگاه باید اتصال به زمین شود. در غیر اینصورت هیچ وقت از سیم ارت به عنوان هادی برگشت نمی توان استفاده کرد. به همین منظور جهت ایمنی افراد و ایمنی دستگاههای الکتریکی نیاز به اتصال به زمین ( ارت ) داریم.

در سایتهای کامپیوتری زمین مناسب از دو بابت حائز اهمیت است:

• حفاظت در مقابل صاعقه و اضافه ولتاژها
• هم پتانسیل بودن تجهیزات نصب‌شده در سایت و کارکرد صحیح آنها بخصوص

تجهیزات دیجیتال و انتقال دیتا با توجه به بکارگیری تجهیزات کامپیوتری جدید  لازم است به موضوع ارت و روش اجرای اصولی آن اهمیت بیشتری داده شود تا در آینده از آسیب رسیدن به نیروی انسانی و تجهیزات کامپیوتری پیشگیری شده و از عملکرد صحیح تجهیزات اطمینان داشته باشیم.

هدف از اجرای سیستم ارت چیست؟

به منظور حفاظت افراد و دستگاهها ، اضافه ولتاژهای تولید شده در بدنه که باعث صدمه دیدن دستگاه ها و افراد می‌شود، همچنین ولتاژهای بسیار زیاد وخطرناک ناشی از برخورد صاعقه با دکل های کامپیوتری را باید در جایی خنثی نمائیم. به همین منظور استفاده از سیستم ارت و حفاظت از تجهیزات بسیارلازم و ضروری است بعلاوه با افزایش استفاده از سیستم های دیجیتالی و حساس، لزوم بازنگری در طراحی، نصب و نگهداری سیستمهای حفاظتی گراندینگ وجود دارد.

به طور خلاصه اهداف بکارگیری سیستم ارتینگ یا گراندینگ عبارت از موارد زیر هستند.

1. حفاظت و ایمنی جان انسان
2. حفاظت و ایمنی وسایل و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی
3. فراهم آوردن شرایط ایده‌ال جهت کار
4. جلوگیری از ولتاژ تماسی
5. حذف ولتاژ اضافی
6. جلوگیری از ولتاژهای ناخواسته و صاعقه
7. اطمینان از قابلیت کار الکتریکی
8. کاهش افت ولتاژ و افت توان بر اثر عدم تعادل بار در سیستم

روش های اجرای سیستم ارت (زمین حفاظتی)

بطور کلی جهت اجرای ارت و سیستم حفاظتی دو روش کلی وجود دارد که ذیلاً ضمن بیان آنها ، موارد استفاده و تجهیزات مورد نیاز هر روش و نحوه اجرای هر یک بیان می‌گردد.

اجرای ارت به روش زمین عمقی

در این روش که یک روش معمول می باشد از چاه برای اجرای ارت استفاده می شود. در ادامه به تشریح فرایند اجرای سیستم ارتینگ به روش عمقی پرداخته شده است.

عمق چاه

با توجه به مقاومت مخصوص زمین ، عمق چاه از حداقل 4 متر تا 8 متر و قطرآن حدودا 80 سانتیمتر می تواند باشد. در زمین هایی که با توجه به نوع خاک دارای مقاومت مخصوص کمتری هستند مانند خاکهای کشاورزی و رسی عمق مورد نیاز برای حفاری کمتر بوده و در زمینهای شنی و سنگلاخی که دارای مقاومت مخصوص بالاتری هستند نیاز به حفر چاه با عمق بیشتر می باشد.

برای اندازه گیری مقاومت مخصوص خاک از دستگاههای خاص استفاده می گردد. در صورتی که تا عمق 4 متر به رطوبت نرسیدیم و احتمال بدهیم در عمق بیشتر از 6 متر به رطوبت نخواهیم رسید نیازی نیست چاه را بیشتر از 6 متر حفر کنیم . بطور کلی عمق 6 مترو قطر حدود 80 سانتیمتر برای حفر چاه پیشنهاد می گردد.
محدوده مقاومت مخصوص چند نوع خاک در جدول زیر آمده است.

نوع خاک

• باغچه‌ای     5 الی 50
• رسی     8 الی 50
• مخلوط رسی ، ماسه‌ای و شنی    25 الی 40
• شن و ماسه     60 الی 100
• سنگلاخی و سنگی     200 الی 10000

مصالح مورد نیاز

مصالح مورد نیاز و مشخصات آن برای اجرای چاه ارت ( روش عمقی )  در زیر آمده است.

• میله برقگیر  دکل صاعقه گیر میله برقگیر به طول 5/1متر و قطر آن16 میلیمتر وجنس آن مس خالص و نوک تیزباشد
• بست میله برقگیر به سیم ارت دکل صاعقه گیر جهت اتصال میله برقگیر به سیم ارت در نقاطی که ارتفاع دکل حدودا 20 متر باشد
• یوبولیت دکل صاعقه گیر  جهت استفاده در میله برقگیر
• بست سیم به دکل دکل صاعقه گیر سیم نمره 50 را به اندازه های لازم بریده و رشته رشته کرده جهت اتصال سیم ارت به دکل استفاده می نمائیم
• تسمه آلومینیومی یا مسی دکل صاعقه گیر در اندازه 3*30*100 میلیمتر عدد بکار گیری با یوبولیت جهت بستن میله برق گیر در دکل های مهاری
• سیم مسی نمره 50 متر  کل سیستم به تناسب دستگاهها 7 رشته
• کابلشو نمره 50  دکل صاعقه گیر جهت اتصال سیستم ارت به شینه داخل سایت و یا اتصال پای دکلهای مهاری و خود ایستا به سیستم ارت
• لوله پلی اتیلن 10 اتمسفر  جهت پوشش سیم ها  برای ایجاد پوشش عایق روی سیم مسی در محوطه و محل تردد
• بست لوله پلی اتیلن همراه پیچ و رولپلاک  جهت اتصال لوله پلی اتیلنی به دیوار    جهت اتصال لوله پلی اتیلن به دیوار
• پودر انفجاری cadweld    چاه ارت و دکل صاعقه گیر و…    جهت جوش دادن سیم به صفحه یا سیم به میله ROD یا اتصال سیمها به یکدیگردر نقاطی که دسترسی به جوش نقره یا جوش برنج وجودندارد .
• شینه مسی به ابعاد 3*30*250 میلیمتر جهت نصب سیستم به دستگاهها برانصب در داخل سایت و اتصال دستگاهها به آن
• صفحه مسی 5.*50*50
• مقره همراه پیچ و رولپلاک کل سیستم به تناسب دستگاهها    جهت اتصال شینه مسی به دیوار
• پیچ و مهره نمره 8 با واشر فنری و تخت کل سیستم به تناسب دستگاهها    جهت استفاده شینه مسی –پلیت-شینه پای دکل و …
• بست سیم به صفحه مسی    چاه ارت به منظورمحکم کردن اتصال سیم روی صفحه مسی
• بست دو سیم نمره 50 چاه ارت جهت اتصال دو سیم نمره 50 روی زمین
• پلیت مخصوص اتصال میله برقگیر به دکل دکل صاعقه گیر برای دکل های خود ایستای 60 متری استفاده می گردد.
• شینه مسی مخصوص پای دکل 3*30*100 دکل صاعقه گیر برای وصل نمودن پای دکل های خود ایستای 60 متری به سیستم ارت
• میله ROD    در روش سطحی    در روش سطحی استفاده می گردد.
• بست مربوط به سیم مسی و میله ROD  در روش سطحی برای دکل صاعقه گیر برای اتصال سیم به میله برقگیر یا ROD
• کرپی ابروئی همراه پیچ و مهره  در روش سطحی برای دکل صاعقه گیر  برای بستن میله برقگیر به دکل های 100 فوتی و دکل های خود ایستای لوله ای
• بنتونیت اکتیو کیل و(300الی450kg)  چاه ارت و روش سطحی برای روش عمقی و سطحی
• بست میله برقگیر به پلیت دکل صاعقه گیر جهت اتصال میله برقگیر به پلیت در دکلهای خود ایستای 60 متری

اتصال سیم به صفحه مسی

اتصال سیم به صفحه مسی بسیار مهم می باشد و هرگز و در هیچ شرایطی نباید این اتصال تنها با استفاده از بست ، دوختن سیم به صفحه و یا … برقرار گردد.

بلکه حتما باید سیم به صفحه جوش داده شود و برای استحکام بیشتر با استفاده از 2 عدد بست سیم به صفحه بسته شده و محکم گردد.برای جوش دادن قطعات مسی به یکدیگر از جوش برنج یا نقره استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به این نوع جوش از جوش آرگون، ترمیک یا (Cadweld) استفاده گردد .

حفر چاه ارت

با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه چاهی با عمق مناسب و در مکان مناسب (با توجه با راهنمای انتخاب محل چاه ارت ) حفر گردد. شیاری به عمق 60سانتیمتر از چاه تا پای دکل برای مسیر سیم چاه ارت تا برقگیر روی دکل همچنین برای سیم ارت داخل ساختمان حفر نمائید.

در صورتی که مسیر 2 سیم مشترک باشد بهتر است مسیر دو سیم ایزوله گردند. همینطور مسیر سیمها باید کوتاهترین مسیر بوده و سیم میله برقگیر و ارت حتی الامکان مستقیم و بدون پیچ و خم باشد و نبایستی خمهای تند داشته باشد و در صورت نیاز به خم زدن سیم در طول بیش از 50 سانتیمتر انجام گردد.

پر نمودن چاه ارت

1. ابتدا حدود 20 لیتر محلول آب و نمک تهیه و کف چاه میریزیم بطوریکه تمام کف چاه را در برگیرد بعد از 24 ساعت مراحل زیر را انجام می دهیم .
2. به ارتفاع 20 سانتیمتر از ته چاه را با خاک رس و یا خاک نرم پر مینمائیم.
3. به مقدار لازم (حدود 450کیلو گرم معادل 15 کیسه 30 کیلو گرمی)بنتونیت را با آب مخلوط کرده و بصورت دوغاب در میاوریم و مخلوط حاصل را به ارتفاع 20 سانتیمتر از کف چاه میریزیم هر چه مخلوط حاصل غلیظ تر باشد کیفیت کار بهتر خواهد بود.
4. صفحه مسی را به 2 سیم مسی نمره 50 جوش میدهیم این سیمها یکی به میله برقگیر روی دکل و دیگری به شینه داخل ساختمان خواهد رفت بنابراین طول سیم ها را متناسب با طول مسیر انتخاب می نمائیم.
5.  صفحه مسی را بطور عمودی در مرکز چاه قرار می دهیم.
6.  اطراف صفحه مسی را با دوغاب تهیه شده تا بالای صفحه پر می نمائیم.
7.  لوله پلیکای سوراخ شده را بطور مورب در مرکز چاه و در بالای صفحه مسی قرار می دهیم و داخل لوله پلیکا را شن میریزیم تا 50 سانتیمتر از انتهای لوله پر شود این لوله برای تامین رطوبت ته چاه می باشد و در فصول گرم سال تزریق آب از این لوله بیشتر انجام گردد. لازم بذکر است در مواردی که چاه ارت در باغچه حفر شده باشد و یا ته چاه به رطوبت رسیده باشد و یا کلا در جاهایی که رطوبت ته چاه از بالای چاه یا از پایین چاه تامین گردد نیازی به قراردادن لوله نمی باشد .
8. بعد از قراردادن لوله پلیکا به ارتفاع 20 سانتیمتر از بالای صفحه مسی را با دوغاب آماد شده پر مینمائیم.
9. الباقی چاه را هم تا 10 سانتیمتر بر سر چاه مانده ، با خاک معمولی همراه با ماسه یا خاک سرند شده کشاورزی پر می نمائیم و 10 سانتیمتر از چاه را برای نفوذ آب باران و آبهای سطحی به داخل چاه با شن و سنگریزه پر می کنیم. روئ چاه مخصوصا در مواقعی که از لوله پولیکا استفاده نمی گردد نبایدآسفالت شده و یا با سیمان پر گردد.
10. داخل شیار های حفاری شده را با خاک سرند شده کشاورزی یا خاک نرم معمولی و یا خاک معمولی مخلوط با بنتونیت پر نمائید.

نصب شینه و میله برقگیر

شینه داخل ساختمان باید توسط مقره هایی از دیوار ساختمان ایزوله گردد.قطر و طول شینه بستگی به تعداد انشعابات داخل ساختمان دارد .(تمامی تجهیزات داخل ساختمان بایستی بطور جداگانه و موازی به این شینه متصل گردد).

در حالتیکه دکل روی ساختمان قرار داشته باشد سیم میله برقگیر نبایستی از داخل ساختمان برده شود بلکه باید خارج از ساختمان سیم کشیده شود و همینطور مسیر عبوری سیم ارت به داخل ساختمان تا شینه ورودی ساختمان باید عایق دار باشد.

در پای دکل توسط بست، سیم میله برقگیر به یکی از پایه های دکل خیلی محکم متصل شود و تا بالای دکل به میله برقگیر متصل گردد. لازم بذکر است مسیر میله برقگیر از کابلهایی که به آنتنها می روند باید جدا باشد.

تست چاه ارت

روش تست چاه ارت با ارت تستر یا تست چاه ارت با میگر به این شکل است که ۳ میله دارد یکی رو به سیم مسی که بالا آوردیم وصل میکنیم و ۲تای دیگر را در ۱۰ و ۲۰ متر بعد از چاه ارت به زمین میکوبیم و بعد مقاومت زمین را میگیریم اما اگر ارت تستر موجود نبود میتوانیم با یک فیوز مینیاتوری ۱۰ آمپر چاه را مورد تست قرار دهیم به این صورت که یک سر فیوز را به برق و بعد فیوز را متصل میکنیم ویک سیم هم به چاه ارت وصل کرده و

در همان موقع به فیوز میزنید اگر فیوز قطع شد چاه ارت مقاومت قابل قبولی دارد. تست چاه ارت یا میله ارتر نباید با روش های قدیمی و مرسوم قدیمی چک کرد و سعی برآن باشد که با روش های جدیدتر ایت تست چاه ارت انجام شود. از جمله روش های خوبی که میتوان برای تست چاه ارت مورد استفاده قرار داد و میتوان به روش افت ولتاژ(fall of potential )اشاره کرد.

اگر سیستم مورد نظر یا همان X یک میله ارت یا صفحه ارت ساده و یکی باشد الکترود Y را ۳۰ تا ۵۰ متر دورتر از میله چاه ارت می کوبیم و Z را هم وسط یعنی C ½ قرار داده و عدد را می خوانیم, اگر ۵ متر الکترود Z را به سمت X نزدیک کرده و عدد دوم را بخوانیم و در مرحله سوم ۵متر به سمت Y رفته و عدد سوم را بخوانیم یعنی الکترود Y روی ۳۰ تا ۵۰ هر عددی که امکان کوبیدن هست مانده و تغییری نکند ولی الکترود وسط در ۳ نقطه حرکت کرده و ۳ عدد بدست آید و اعداد خوانده شده نزدیک هم باشند و اختلاف آنها بیش از ۵% نباشد میانگین ۳ عدد خوانده شده همان R شبکه یا صفحه ارت است , اگر اعداد با هم اختلاف زیادی داشتند بایستی C را بیشتر کنیم و آزمایش را تکرار کنیم.

اجرای ارت به روش زمین سطحی

در این روش سیستم ارت در سطح زمین (برای مناطقی که امکان حفاری عمیق در آنها وجود ندارد) و یا در عمق حدود ۸۰ سانتیمتر اجرا می گردد.

در چه شرایطی از روش سطحی برای اجرای ارت استفاده میکنیم؟

1. در مکانهایی که در زیر به آنها اشاره شده است مجبور به استفاده از روش اجرای زمین سطحی هستیم.
2. فضای لازم و امکان حفاری در اطراف سایت وجود داشته باشد.
3. ارتفاع از سطح دریا پائین باشد مانند شهرهای شمالی و جنوبی کشور
4. پستی و بلندی محوطه سایت کم باشد.
5. فاصله بین دکل و سایت زیاد باشد.

با توجه به مزایای روش سطحی اجرای ارت به این روش ارجحیت دارد . هرچند که روش چاه ارت سطحی دارای مزایایی است اما اجرای ارت به روش های زیر دارای ارجحیت بیشتری است:

1. اجرا به روش ROD 
2. اجرا به روش RING 
3. پنجه ای (شعاعی)
4. مختلط
5. حلزونی
6. الکتروشیمیایی
7. شبکه ای

اجرای ارت به روش ROD کوبی 

مصالح مورد نیاز همانند روش عمقی می باشد با این تفاوت که به جای صفحه مسی از میله های مغز فولادی 1.5 متری و با قطر 14 میلیمتر و با روکش مس استفاده می کنیم. کانالی به عمق 80 سانتیمتر و عرض 45 سانتیمتر و طول X حفر می کنیم. طول کانال را به دو روش میتوان تعیین کرد.

روش اول؛ اندازه گیری مقاومت مخصوص خاک و انجام محاسبات لازم

روش دوم؛ به روش تجربی که در ادامه شرح داده می شود.

1. چنانچه سایت دارای دکل خود ایستا می باشد برای حفر کانال از فاصله بین اتاق تجهیزات و دکل و همچنین اطراف دکل استفاده شود .
2. چنانچه دکل روی ساختمان قرارداشته حفاری با در نظر گرفتن اتاق دستگاه و دکل در مسیری که زمین رطوبت بیشتری دارد انجام گیرد.
3. پس از آماده شدن کانال ۲ میله به فاصله ۳متر از یکدیگر در زمین میکوبیم به گونه ای که حدود ۱۵ سانتیمتر از میله ها بیرون بمانند سپس ۲میله را با کابل مسی یا کابل برق به هم وصل نموده و با دستگاه ارت سنج مقاومت زمین ایجاد شده را اندازه میگیریم ، چنانچه مقاومت نشان داده شده با دستگاه بالای ۴ اهم بود میله دیگری به فاصله ۳ متر از میله دوم میکوبیم و با اتصال ۳ میله به هم مقاومت زمین ایجاد شده را اندازه گیری می نمائیم . اینکار را تا زمانی که مقاومت اندازه گیری شده به زیر ۴ اهم برسد ادامه می دهیم بعد از آنکه به تعداد کافی میله کوبیده شد سیمی را که به شینه مسی نصب شده در اتاق دستگاه متصل است به تک تک میله ها جوش داده و به سمت دکل میبریم.
4. برای پر نمودن کانال ابتدا با بنتونیت روی سیم مسی را پوشانده (در زمینهایی که رطوبت کافی ندارند) و سپس با خاک سرند شده کشاورزی یا خاک نرم کانال را پر می نمائیم.
5. مقاومت زمین اجرا شده را اندازه گیری نموده و ثبت مینمائیم ( بعد ازپر کردن کانال مقاومت زمین اندازه گیری شده کاهش خواهد داشت و باید کمتر از ۳ اهم باشد).

نکته: در مناطق سردسیر عمق کانال حفاری شده و بطور کلی مسیر عبور کابل مسی خیلی مهم می باشد و نباید در معرض یخبندان قرار گیرد . تاثیر کاهش درجه حرارت بر افزایش مقاومت سیستم زمین به شرح زیر می باشد .

سایر روش های اجرای سیستم ارت

روش های دیگر در مناطق کوهستانی و سنگلاخی و مکانهای خاص کاربرد دارد که بنا به مورد با بازدید از محل و اندازه گیریهای لازم میتواند طرح مناسب تهیه گردد

اجرای ارت در ارتفاعات

ارتفاعات کشور را با توجه به نوع زمین و خاک میتوان به سه دسته تقسیم کرد.

1. ارتفاعات خاکی که امکان حفاری و کوبیدن میله مغز فولادی در آنها وجود دارد.
2. ارتفاعات سنگلاخی که امکان حفاری عمیق در آنها وجود ندارد ولی میتوان شیار ایجاد کرد.
3. ارتفاعات صخره ای

برای حالت اول به یکی از روش های حفر چاه یا کوبیدن ROD میتوان سیستم ارت را اجرا کرد. در حالت دوم شیارهایی بصورت ستاره و پنجه ای ایجاد نموده و تسمه مسی را در داخل شیار ها خوابانده و برای کاهش مقاومت روی تسمه را با مخلوط خاک و بنتونیت می پوشانیم .

نکته : کلیه اتصالات در زیر خاک باید به یکدیگر جوش داده شود.

در زمینهای صخره ای که امکان حفاری وجود ندارد با مصالح ساختمانی کانال ساخته، تسمه مسی را در کف کانال خوابانده و کانال را با بنتونیت پر می نمائیم . طول کانال یا کانالها باید به اندازه ای باشد که مقاومت اندازه گیری شده زیر ۳ اهم گردد. برای گرفتن نتیجه مطلوب میبایستی داخل کانال بصورت مصنوعی دائما مرطوب نگهداشته شود.

روش شبکه ای است بدین صورت که ابتدا شبکه شطرنجی با سیم مسی  بطوریکه نقاط اتصال به هم جوش داده شده درست کرده سپس با مصالح ساختمانی آنرا در زمین با بنتونیت به ارتفاع ۴۰cm بطوریکه ابتدا ۲۰cm بنتونیت ریخته سپس شبکه ساخته شده را قرار داده و روی آنرا هم تا ۲۰cm با بنتونیت می پوشانیم و انشعابهای لازم جهت دکل و سایت ونقاط دیگر از آن گرفته میشود متغییر های x و y به میزان مقاومت خوانده شده بستگی دارد .

نکات عمومی و مهم در خصوص سیستمهای ارت

1. کلیه اتصالات با مفتول برنج یا نقره جوشکاری گردد.سطح جوش باید CM 6 باشدو جهت اتصالات وجوشکاری رعایت گردد(در مواردی کدولد توصیه میشود).
2. ازهرپایه دکلهای خودایستا هم فونداسیون دکل توسط سیم مسی و بست مخصوص به سیستم ارت و هم پای دکل به سیستم ارت جوشکاری گردد.
3. سیم میله برقگیر ازپایه ای که آنتنهای کمتری نصب می شود و با کابلهای روی لدر حداکثرفاصله را داشته باشد،بدون خمش درمسیر ومستقیما به رینگ داخل کانال و از کوتاهترین مسیر توسط جوش متصل گردد.
4. میله برقگیر روی دکل در بالاترین نقطه دکل(با رعایت مخروط حفاظتی با زاویه ۴۵ درجه ) بطوریکه تجهیزات راکاملا پوشش دهد،قرارگیرد و جنس آن تمام مس با آلیاژ استاندارد به قطرmm 16 و طول آن بستگی به ارتفاع نصب انتنهای روی دکل دارد.
5. شعاع خم سیم مسی حداقل CM20 وزاویه قوس حداقل ۶۰ درجه رعایت گردد(رعایت زاویه خمش سیم مسی )
6. پایه‌ها و نقاط ابتداوانتهای لدر افقی به سیستم گراند متصل گردد.
7. کلیه کابلهای ورودی به سالن دستگاه توسط بست گراند به بدنه دکل و ابتدای لدر افقی(بعد از محل خم شدن کابل)گراند شوند.
8. به هیچ عنوان در روی دکل،جوشکاری صورت نگیرد.
9. اتصال از شبکه گراند سیستم اجرا شده به تانکر سوخت دیزل ژنراتور، تانکر آب هوایی ، اسکلت فلزی ساختمان و در و پنجره های اتاق دستگاه صورت گیرد.
10. ۱اگر سیستمی‌ازقبل‌اجرا شده باشد،سیستم قدیم به‌جدید در عمق‌خاک متصل گردند.
11. سیم‌ارت‌ درروی زمین باید باروکش‌وسیم‌داخل‌کانالها‌ باید بدون روکش و مستقیم کشیده شود.
12. ۱پرکردن کانال باید با خاک سرند شده کشاورزی یا خاک نرم انجام گردد.
13. ۱ارتفاع نصب شینه مسی CM 50 ازکف تمام شده باشد.
14. شینه داخل اتاق حدالمقدور به چیدمان دستگاهها نزدیک باشد.
15. ۱از هر دستگاهی جداگانه سیم ارتی به شینه متصل گردد ( قطر و طول شینه گراند بستگی به تعداد انشعابات آن دارد).
16. در دکلهای مهاری پر ظرفیت ، مهارهای دکل بایستی توسط بست مخصوص به گراند اتصال یابد.
17. جهت استفاده ترانس برق شهر در ایستگاههای مخابرات بایستی گراند جداگانه اجرا گردد.
18. در سایتهای کامپوتری جهت اجرای سیستم زمین حتی المقدور بایستی از یک زمین با سطح یکنواخت ( بدون شیب ) استفاده نمود. 
19. در ایستگاهها بین نول و گراند نبایستی اختلاف ولتاژ وجود داشته باشد.
20. در دکلهای پر ظرفیت که ابعاد قسمت بالای دکل بیشتر از m 2 می‌باشد نیاز به نصب یک عدد برقگیر اضافی در سمت مقابل برقگیر اول می‌باشد.
21. در سیم‌کشی داخل محوطه سایت های کامپوتری برای چراغهای روشنایی و سایر موارد باید از کابل زمینی استفاده گردد و در ایستگاههای بالای کوه و نقاط دور از شهر نباید از چراغهای روشنایی خیابانی استفاده شود. 
22. استاندارد قابل قبول آزمایش و تحویل اتصال زمین برای سایتهای کوچک زیر ۱۰ اهم و برای سایت های بزرگ و مهم زیر ۳ اهم می‌باشد.

مبحث 13 نظام مهندسی و دستورالعمل وزارت کار

زمانی که دستگاه الکتریکی به چاه ارت متصل باشد و فرد بصورت اتفاقی با بدنه دستگاه در تماس قرار گیرد در هنگام نشتی جریان بوجود آمده در سطح دستگاه الکتریکی جریان می تواند از بدن فرد و یا از طریق چاه ارت مسیر خود را پیموده و به محل تولید (مسیر برگشت) خود بازگردد.

از آنجا که جریان الکتریکی تمایل دارد مسیری را بپیماید که مقاومت پائینی داشته باشد ترجیح می دهد به جای عبور از بدن فرد که دارای مقاومت 2500 الی 5000 اهم می باشد مسیر خود را عوض کرده و از چاه ارت که مقاومتی در حدود زیر دو اهم دارد عبور کند و فرد در برابر خطر برقگرفتگی حفاظت می شود.

هدف از اجرای سیستم ارتینگ جلوگیری از نشتی جریان الکتریکی و مدارات الکتریکی و جلوگیری از برق گرفتگی است که این مسئله در صنعت برق امر مهم و ضروری به حساب می آید.

در وصل کردن چاه ارت جریان الکتریکی باید دقت قابل توجهی انجام شود گاها شده است که در مواردی این سیم اتصال را به جای نادرستی متصل کرده اند که کار بسیار پر خطر و کشنده ایی است.

درهنگام اتصال کامل سیم های فاز به سیم ارت فیوز مربوط به آن فاز عمل کرده و جریان را قطع می کند ودر هنگام اتصال کامل سیم نول به سیم ارت اگر مدار ارتینگ دارای فیوز محافظ جان(FI)باشد،این فیوز از 30 میلی آمپر نشتی جریان به بالا را قطع می کند وباعث قطع کامل جریان فاز و نول میشود.
الف ـ انتخاب محل چاه ارت
چاه ارت را باید در جاهایی که پایین‌ترین سطح را داشته و احتمال دسترسی به رطوبت حتی‌الامکان در عمق کمتری وجود داشته باشد و یا در نقاطی که بیشتر در معرض رطوبت و آب قرار دارند مانند زمینهای چمن ، باغچه‌ها و فضاهای سبز حفر نمود.