اسپرینکلر چیست و انواع سیستم اسپرینکلر کدام است؟

اسپرینکلر از تجهیزات مهم در اجرای سیستم‌های اطفاء حرق است. سیستم‌های اسپرینکلر از نظر ساختار و عملکرد انواع مختلفی هم دارند. اینکه اسپرینکلر چیست و چگونه کار می‌کند و انواع آن کدامند از جمله پرسش‌هایی هستند که در این مقاله به ن ها پرداخته شده است. در آخر هم اگر پرسشی بود خوشحال خواهیم شد در بخش نظرات مطرح کنید.

اسپرینکلر چیست؟

اسپرینکلر یک دستگاه خودکار آبی است که به منظور اطفای حریق نصب و راه اندازی می شود. این سیستم ها دارای انواع مختلفی شامل سیستم تر، سیستم خشک، سیستم جریان آزاد، سیستم نیمه آزاد است که در این مطلب می خواهیم شما را با کاربرد انواع آن ها آشنا کنیم.

اجزای اسپرینکلر

اجزای اسپرینکلر در زیر به صورت فهرست وار آمده اند.

• بدنه اصلی 
• بخش رزوه شده که به مادگی لوله آب متصل می‌شود
• واشر فنری روکش شده 
• درپوش
• حباب شیشه‌ای حساس به دما که مهم‌ترین بخش اسپرینکلر است
• منحرف کننده جریان (دفلکتور) که وظیفه ریز کردن قطرات و پخش مناسب آب بر روی حریق را دارد
• پیچ تثبیت حباب شیشه‌ای برای فیکس کردن حباب شیشه‌ای 
• محافظ اسپرینکلر: جهت محافظت حباب شیشه‌ای از ضربه‌های احتمالی در هنگام حمل و نقل و نصب (این محافظ ها که معمولا به رنگ نارنجی تولید می شوند حتما پس از نصب، می بایست جدا شوند.)

کاربرد اسپرینکلر

اسپرینکلر یک سیستم تقریبا سادهاست که در شبکه های لوله کشی ساختمان راه اندازی شده و نقش بسیار حیاتیو مهمی در اطفاء حریق انجام می دهد. این سیستم که به منظور کنترل و اطفای حریق ساخته شده است، در هنگام حریقشروع به تخلیه آب می کند و می توان از آن به عنوان ایمن ترین و یکی از بهترین سیستم های  اطفا حریق یاد کرد.

لازم به ذکر است که بر اساس آمار های انتشار یافته در 37 درصد از حریق ها  تنها با فعال شدن یکسیستم اطفا حریق خودکار و 56 درصد با فعال شده کمتر از ۳ دستگاه مهار شده اند. که آمار ذکر شده، نشان دهنده کارکرد بسیار موثر این سیستم ساده می باشد.

 شاید جالب باشد که بدانید که در کشور انگلستان تا کنون هیچ یک از ساختمان های شامل سیستم اطفا حریق اسپرینکلر دچار خسارت های سنگین و مرگ به علت حریق نشده اند!

انواع اسپرینکلر بر اساس نوع سیستم

انواع اسپرینکلر بر اساس نوع سیستم را میتوان در چند دسته زیر خلاصه کرد.

• سیستم تر
• سیستم خشک
• سیستم جریان آزاد
• سیستم نیمه آزاد

در ادامه به توضیح کوتاهی از هرکدام از این سیستم ها می پردازیم.

اسپرینکلر سیستم تر

این نوع با فشار دائمی فعالیت می کند و در هنگام حریقافشانه های خودکارراه  آب را باز کرده و آب تخلیه می شود. در هنگام حریق و افزایش درجه حرارت حباب شیشه ای که در دهانه اسپرینکلر قرار گرفته است می شکند و بدین ترتیب مسیر آب باز می شود.

اسپرینکلر سیستم خشک

در سیستم های اطفا حریق خودکار خشک به صورت معمول مسیر جریان آب به وسیله  فشار هوا با گاز نیتروژنبسته است و با افزایش درجه حرارت در هنگام آتش سوزی افشانه خودکار باعث باز شدن شیر آب می شود. لازم به ذکر است که در این مدل از سیستم ها در صورتی که فشار آب در شبکه دچار افت شود، می بایست از کلید خودکار و پمپ کمکی استفاده کرد.

اسپرینکلر سیستم جریان آزاد

سیستم اطفا حریق خودکار جریان آزاد که از آن به عنوان روش نیمه خودکار نیز یاد می شود، از تعدادی افشانه با دهانه های بازتشکیل می شود که در هنگام حریق شیر اصلی توسط سیستم یا به صورت دستی باز می شود.

اسپرینکلر سیستم نیمه آزاد

سیستم اطفا حریق نیمه آزاد بسیار شبیه به سیستم های جریان آزاد فعالیت می کند، با این فرق که در سیستم نیمه آزاد از اسپرینکلر های خودکار استفاده می شود. و زمانی که سیستم کشف آتش، شیر اصلی را باز می کند، فقط افشانه هایی که در معرض آتش هستند فعالیت می کنند.

جهت انتخاب اسپرینکلر مناسب برای ساختمان خود هم اکنون می توانید با کارشناسان ما در سامانه کارگشاجهت دریافت مشاوره تماس برقرار کنید.

انواع اسپرینکلر از نظر حساسیت

واکنش سریع: اسپرینکلرهای واکنش سریع هنگام وقوع حریق، در زمان کمتری فعال می‌شوند. قطر حباب شیشه‌ای مورد استفاده در این نوع اسپرینکلر 3 میلی متر است. در منازل مسکونی و محل تجمع مردم، از نوع اسپرینکلرهای واکنش سریع استفاده می‌گردد. مطابق با دستورات NFPA 13 و آیین نامه پشتیبان مقررات ملی ساختمان در ایران، تصرفات کم خطر مانند ساختمان های مسکونی، موظف به استفاده از این نوع اسپرینکلر ها می باشند.

واکنش استاندارد: این اسپرینکلرها در مقایسه با اسپرینکلرهای واکنش سریع سرعت عملکرد پایین‌تری دارند. قطر حباب شیشه‌ای مورد استفاده در آنها 5 میلی متر است. در هنگام وقوع حریق، فعال شدن اسپرینکلرهای واکنش استاندارد کمی بیشتر از واکنش سریع طول می‌کشد.

انواع اسپرینکلر بر اساس نوع شیر

بر اساس نوع شیر یا بهتر بگوییم موقعیت قرارگیری شیر، انواع اسپرینکلر را می توان در چند نوع زیر خلاصه کرد.

در نوع آویزان، صفحه‌ای که بعد از شیشه جیوه قرار گرفته است رو به پایین میباشد و آب را به قطرات کوچک تقسیم بندی میکند، با تقسیم بندی آب به قطرات کوچک خاصیت خاموش کننده آن افزایش می‌یابد اسپرینکلر آویزان رایج‌ترین نوع در مقایسه با بقیه است.

نوع رو به بالا نیز دارای یک صفحه برعکس در جلوی شیشه جیوه میباشد که آب به ان برخورد کرده و به سمت بالا پرتاب میشود، نوع دیگر آن نیز در کنار دیوار نصب شده و در مکان‌های خاص کاربرد دارد.