عناصر حیاط اصیل ایرانی، حوض بود و گلدان‌های دورش، باغچه و درخت‌هایش، یک تخت چوبی و آجرفرش و بوی خاک. نقش حیاط سبز به‌ویژه در فلات مرکزی ایران مانند یزد و اصفهان و کرمان بسیار پررنگ‌تر بود. چرا که در آن اقلیم خاکی رنگ، باغچه تبدیل به نمادی از باغ ایرانی می‌شد در دل یک حیاط مرکزی. این شد که سوژه طراحی باغچه در حیاط منزل را برای این مطلب انتخاب کردم.
امروزه اما شمایل خانه‌ها و باغچه حیاط عوض شده است و اگر حیاطی هم برایشان باقی مانده باشد، آنقدرها پروپیمان نیست. باغچه که نقش طراوت یک فضای همدلانه را به عهده داشت حالا جای خود را به یک طبیعت ساختگی داده در میان فضای اشتراکی آپارتمان ها و حتی اگر با حیاط بزرگ یک خانه ویلایی هم مواجه باشیم، خواهیم دید که فضای سبز بیشتر از آنکه طبیعی و روح افزا باشد حکم یک طراحی معمارانه در محوطه سازی ساختمان را به طور محض به عهده دارد. نقش طراحی را در فضای باغچه ای خانه‌ها نمی‌توان انکار کرد اما نکته ای که معمولا در نظر گرفته نمی‌شود این است که در این طراحی آنچه محوریت دارد خود گیاه است. با ما باشید تا در ادامه باهم باغچه ها را بیشتر بشناسیم:
برای آنکه قاعده‌مندتر باغچه ها را بررسی کنیم، آن‌ها را به دو دسته «باغچه حیاط آپارتمانی» و «باغچه حیاط ویلایی» تقسیم کردیم. به طور کلی طراحی محوطه های کوچک نیازمند سازماندهی بیشتری نسبت به فضاهای بزرگتر است اما طراحی باغچه در هر دو فضا دارای اصول مشترکی‌ست که ابتدا به آن‌ها خواهیم پرداخت.
۱- شبکه بندی راه‌ها و ساماندهی فضاها در طراحی حیاط
نکته اول در طراحی، در نظر گرفتن «شبکه بندی راه‌ها» و «هندسی بودن ساماندهی فضایی» است. دو موردی که در ساختار باغ‌های تاریخی ایرانی هم بسیار به آن‌ها توجه شده است. یعنی در فضایی که به عنوان حیاط شناخته می‌شود، محوریت با در نظر گرفتن مسیرهای رفت‌وآمد است. سپس در فضای باقیمانده با در نظر گرفتن شکل فضا، باغچه بر اساس هندسه مناسب طراحی خواهد شد. در این میان می‌توان از گیاهانی مانند شمشاد یا بوته‌های کوچک نیز برای پارتیشن بندی محوطه استفاده کرد.
۲- طراحی باغچه در حیاط منزل : فضای نشیمن و مبلمان در محوطه باغچه
نکته دوم در نظر گرفتن فضای نشیمن و مبلمان در محوطه باغچه است. که در انتخاب رنگ این مبلمان باید به هارمونی رنگ ها بر اساس باغچه و نمای ساختمان توجه کرد. همچنین افزودن گلدان‌های طبقاتی یا دیواری در کنار باغچه می‌تواند به عنوان مکمل عمل کرده و طراوت فضا را دو چندان کند.
چنانچه به نما کاری ساختمان نیاز دارید، درخواست خود را در کارگشا ثبت تا متخصصان مجرب به شما معرفی شوند.
۳- طراحی باغچه در حیاط منزل : حاشیه بستر گیاهان و درختان
بهتر است بخشی از حیاط که اطراف درختان و باغچه است، از سنگ‌ها و مصالح طبیعی تشکیل شود. به دلیل اینکه کفپوش حیاط وقتی همه سطح آن را بپوشاند هم یکنواخت به نظر می‌رسد و هم هارمونی طبیعی گیاه و سنگ اتفاق نمی‌افتد و حتی اگر از تخته سنگ‌های بزرگ به عنوان مسیر پیاده رو در پیرامون باغچه استفاده شود، این هارمونی بیشتر نیز خواهد شد. گاهی هم ممکن است یک راه چوبی زیبا به عنوان مسیر تعریف شود که بستگی به سلیقه افراد دارد.
مطلب پیشنهادی: محوطه سازی ویلا : ۹ فاکتور مهم + ۳۰ عکس جهت ایده پردازی!
۴- حوض در طراحی باغچه در حیاط منزل
چنانچه وسعت فضا به ما اجازه می‌دهد، به کارگیری آب به عنوان آبراه یا حوض در کنار باغچه بسیار زیبا خواهد بود.
۵- طراحی باغچه در حیاط منزل : فضای بازی کودکان در باغچه منزل
در نظر گرفتن بخشی از فضای باغچه به عنوان فضای بازی کودکان می‌تواند ایده جذابی باشد. این کار مستلزم طراحی بخشی از فضا با پوشش گیاهی علف های نرم و بدون ضرر برای کودکان است.
مطلب پیشنهادی: محوطه سازی ویلاهای کوچک : ۱۰ ایده کاربردی به همراه تصاویر دیدنی
۶- نوع گیاه مورد استفاده در باغچه
انتخاب نوع گیاه مورد استفاده در باغچه بسیار مهم است. «باغچه یک حیاط آپارتمانی» معمولا کوچک است، بنابراین طراحی آن دشوارتر است. در این باغچه ها استفاده از درختچه ها و گیاهان کوچک بیشتر توصیه می‌شود و خلاقیت دیگری که می‌توان به کار برد انتقال گیاهان به فضاهای بالاست. مانند همان گلدان‌های دیواری یا دیوارهای زنده و سبز. در این فضاهای کوچک، گیاهان کم با نوسان مناسب فضا را بزرگتر از آنچه که هست نشان می‌دهد. همچنین بهتر است در باغچه های کوچک درختانی با قطر تنه زیاد و رشد بیش از اندازه مانند گردو کاشته نشود. درختانی مثل انار، هلو و آلبالو برای این فضاها مناسب هستند.
و اما در «باغچه یک حیاط ویلایی» که سطح بیشتری برای پوشش گیاهی وجود دارد می‌توان درختی در مرکز حیاط کاشت که انتخاب نوع آن بسیار حساس است. در این موارد کاشتن درختان میوه‌ای که آفت کمتری دارند یا درختان گلدار بیشتر توصیه می‌شود. همچنین درختان سرو بلند در کناره‌ی دیوار یک ویلا، حریم شخصی مناسبی را ایجاد می‌کنند.
به منظور اجرای عایق کاری ساختمان، درخواست خود را در کارگشا ثبت کنید.
۷- فضای نشیمن باغچه‌های آپارتمانی و ویلایی
نکته بعدی در تفکیک باغچه‌های آپارتمانی و ویلایی، فضای نشیمن باغچه است. نشیمن در باغچه‌های آپارتمانی به‌دلیل اشتراکی بودن فضا باید حتی‌الامکان پراکنده و مستقل باشد. بطوریکه هر گروه از ساکنین در فضای اختصاصی خود در کنار باغچه اطراق کند بدون آنکه خلوت دیگری را بهم بزند.
اما مبلمان باغچه ویلایی باید متمرکز و مشرف به تمام سطح گیاهان حیاط باشد. چه بهتر که این فضای تجمع در سایه درخت تنومندی قرار گیرد و لذت بودن در طبیعت قلب خانه را به اهالی هدیه کند.
گیاه همانقدر که نور می‌گیرد نور هم می‌دهد. فقط کافی‌ست بدانیم کدامیک را در کدام فضا و در کدام گوشه آن بکاریم تا هر بار زیر سایه‌اش می‌نشینیم یا روی شاخه‌اش دست می‌کشیم، نور هستی بخش حیات به عمق جانمان رخنه کند.
