ضوابط اجرای نمای ساختمان در ایران شامل دستورالعمل‌هایی است که جهت جلوگیری از آشفتگی سیمای شهر ابلاغ می‌شود. تمامی سازندگان ملزم به اجرای این ضوابط هستند تا هدف نهایی که تطبیق نمای ساختمان با عملکرد بناست، محقق شود.
به ویژه در چند سال اخیر به وفور شاهد ساخت نماهایی بی‌هدف با عناصر معماری بی‌معنا بودیم که نشان از دانش پایین سازندگان و عدم توجه به ظاهر کلی شهر توسط مسئولین است. نمای ساختمان بر احساس، درک و هویت مردم تاثیر می گذارد و او را در آغوش خود می‌گیرد. برای آشنایی با ضوابط اجرای نمای ساختمان همراه ویکی ساختمون باشید.
الزامات و ضوابط اجرای نمای ساختمان
ضوابط اجرای نمای در مناطق ۲۲ گانه تهران در هر بخش به سه سطح مختلف به شرح زیر تقسیم می‌شود:
ضوابط اجرای نمای ساختمان؛ فرم، مصالح، رنگ
۱- الزام
- استفاده از مصالح مرغوب و مقاوم در برابر فرسایش و آلوده شدن نما
- ضرورت هماهنگی رنگ غالب با رنگ ابنیه مجاور
- ضرورت هماهنگی طرح ساختمان‌های واقع در نبش گذرهای اصلی
- پوشاندن درز انقطاع بین دو ساختمان با مصالح متناسب با نما
۲- توصیه
- پرهیز از به کارگیری رنگ‌های متعدد در سطح غالب نما
- استفاده از مصالح قابل شستشو در طبقه همکف به منظور حفظ زیبایی نما
- نمای ابنیه از جنس آجر بندکشی شده
- سیمان به صورت آب ساب یا شسته با آبچکان مناسب
- سنگ یا ترکیبی (مصالح بوم آورد و مقاوم، بهره گیری از ارزش‌های معماری ایرانی در طراحی نما و اجزای آن)
۳- پرهیز
- عدم استفاده از نماهای تمام شیشه‌ای (سطح شیشه خور نما بیشتر از ۶۰ درصد) یا تمام فلزی
- عدم استفاده از رنگ‌های نامتعارف در نمای ساختمان
- پرهیز از به کارگیری مصالح متعدد در نمای ساختمان (حداکثر چهار نوع)
- عدم استفاده از فرم‌های نامتعارف ( نظیر مجسمه و غیره) در طراحی نما
- عدم استفاده از مصالح برنده یا شکننده در طبقات همکف و اول که در معرض تماس با انسان هستند.
برای اجرای بازسازی ساختمان می‌توانید در این صفحه ثبت سفارش انجام دهید.
ضوابط اجرای نمای ساختمان؛ بام ساختمان
۱- الزام
- ضرورت هماهنگی خط پیشانی ساختمان با ساختمان‌های همجوار در صورت واجد ارزش بودن
- ضرورت هماهنگی فرم، نمای سیمانی و شکل غالب بام با ویژگی معماری بومی
- ضرورت پیش‌بینی تدابیری همچون آبچکان برای بام به شکلی که از لغزش آب بر روی نما و ایجاد لکه جلوگیری شود.
مطلب پیشنهادی: ضوابط پارکینگ از سیر تا پیاز نحوه محاسبه ابعاد، تعداد، عرض و شیب رمپ
۲- توصیه
- استفاده از پوشش گیاهی در سطح بام ساختمان با رعایت نکات ایمنی و جزئیات اجرایی
- هماهنگی کفسازی بام با ملک‌های همجوار در صورت ارزشمند بودن کف سازی ملک مجاور
۳- پرهیز
- ممنوعیت تعبیه هرگونه عناصر تاسیساتی همچون دودکش در بام به صورتی که از معابر جانبی قابل رویت باشد.
- عدم تجاوز پیش آمدگی و تراز بام از ساختمان‌های همجوار در طبقات یکسان در صورت ارزشمند بودن
ضوابط اجرای نمای ساختمان؛ پیش آمدگی و بازشوها
۱- الزام
- ضرورت طراحی فضای ورودی ساختمان به صورت خوانا و متناسب با سایر اجزای نما
- ضرورت پیش بینی تدابیری همچون قرنیز برای کف پنجره‌ها به نحوی که از لغزش آب بر روی نما و ایجاد لکه جلوگیری شود.
۲- توصیه
- عقب نشینی ورودی پیاده رو و ماشین از حد مالکیت به میزان حداقل ۱٫۵ متر
- پیش‌بینی فضای مورد نیاز جهت خشک کردن البسه در محدوده‌ای خارج از دید عموم
- هماهنگی خطوط تراز، پیش آمدگی، بازشوها و لبه بالکنی‌ها با نمای ساختمان مجاور
- هماهنگی ابعاد و اشکال بازشوها با یکدیگر و توجه به بازشوهای موجود در ساختمان‌های همجوار
۳- پرهیز
- ممنوعیت ایجاد هرگونه اختلاف سطح (لبه و پله) در سطح پایین نما (تراز زمین)
- ممنوعیت ایجاد هرگونه پیش آمدگی فضای ورودی در معابر عمومی
- پیش آمدگی عناصری همچون لبه پنجره‌ها، قرنیز و قاب سازی‌های مجاز در فضای معابر عمومی بیش از ۱۰ سانتی‌متر
- عدم استفاده از بازشوهای با اشکال هندسی متفاوت و ناآشنا در نما
ضوابط اجرای نمای ساختمان؛ الحاقات (عناصر تاسیساتی در نما و تابلو)
۱- الزام
- ضرورت طراحی، اجرا و نصب تمامی عناصر مربوط به تاسیسات ساختمان اعم از مکانیکی، الکتریکی و نظایر آن در مکان‌هایی که در معرض دید از معابر عمومی قرار نگیرد.
۲- توصیه
- استفاده از جاگُلی، بام سبز و غیره در لبه بالکن‌ها یا در مجاورت پنجره‌ها به منظور تأمین مطلوبیت بصری در معابر مشروط به رعایت اصول ایمنی و بهداشتی
- هماهنگی شکل تابلوها در نمای تمامی ساختمان‌ها
مطلب پیشنهادی: ضوابط اجرای جان پناه + مراحل احداث و تعریف جان پناه چیست؟
۳- پرهیز
- ممنوعیت طراحی و اجرای هرگونه تجهیزات تأسیساتی به طور نمایان در نمای اصلی، نمای جانبی و جداره‌های شهری
- عدم درج هرگونه نوشته بر روی نمای ساختمان (مازاد بر آنچه که در نقشه نمای مصوب مجاز باشد.)
- ممنوعیت اجرا و نصب تابلو خارج از جایگاه پیش بینی شده در طراحی نمای ساختمان
- عدم استفاده از علائم و نمادهایی که اشاعه دهنده تفکرات خلاف عرف باشد.
مدارک و اسناد تصویری لازم برای کنترل نمای واحد ساختمانی
با هدف آشنایی کارشناسان و اخذ تأییدیه نما نیاز است کارفرمایان بر اساس ضوابط اجرای نماکاری ساختمان، اطلاعات و مستندات لازم را برای کنترل نمای ساختمان‌ها در اختیار شهرداری قرار دهند.
بر این اساس مدارک زیر مورد نیاز هستند:
- نقشه‌های نماهای اصلی در مقیاس ۱/۵۰ و نماهای فرعی در مقیاس ۱/۱۰۰ به انضمام جدول نازک کاری با قید مصالح، مواد و رنگ‌های مصرفی در هر بخش از نما
- نقشه موقعیت استقرار ساختمان در محدوده زمین (سایت پلان) به انضمام پلان بام
- ارائه نقشه‌ها و تصاویر سه بعدی از حجم کلی ساختمان که نشان دهنده وضعیت استقرار بازشوها، ورودی، بالکن ها و سایر احجام شاخص بنا، مصالح، بافت کلی نما و رنگ ساختمان در آینده در جوار ساختمان‌های ساخته شده پیرامونی است (شامل برش عمودی و افقی از نحوه تعبیه بازشوها در دیوار)
- ارائه نقشه جزئیات اجرایی پیش‌بینی شده برای نما در مقیاس ۱/۵۰ شامل کلیه عناصر موجود در نما (فضای ورودی، خط آسمان، بازشوها، بالکن ها، احجام عقب نشسته و یا برجسته، نرده و جان پناه، سایبان و غیره) همراه با اندازه گذاری کامل، به انضمام جزئیات اتصالات نما به اسکلت ساختمان در مقیاس ۱/۲۰ شامل نقشه سازه نگهدارنده نما
- ارائه شیوه نورپردازی نما و تصاویری از نورپردازی شب ساختمان بنا به ضرورت
- تکمیل و تایید چک لیست طراحی توسط مهندس معمار
اگر قصد محوطه سازی ساختمان خود را دارید، درخواست خود را در کارگشا ثبت نمایید.
سخن آخر
ضوابط اجرای نمای ساختمان به منظور نظم بخشیدن به سیمای شهری تدوین شده‌اند. به دلیل تنوع گسترده مصالح ساختمانی، سبک‌های طراحی نما، تغییر ساختار فرهنگی شهر و بسیاری موارد دیگر، ضوابط نما می‌تواند به عنوان یک برون رفت از مشکلات طراحی معماری این روزهای پایتخت و شهرهای دیگر کشور در نظر گرفته شود. در هر صورت، تدوین قانون به تنهایی کفایت نمی کند بلکه الزام به انجام نه فقط برای سازندگان بلکه برای دستگاه‌های نظارتی نیز باید ضروری باشد.
