معماری طبیعت گرا ؛ تاریخچه، فواید و اصول طراحی

معماری طبیعت گرا (ارگانیک یا سبز)، به نوعی از فلسفه معماری اشاره دارد که از هارمونی و رابطه انسان با طبیعت حمایت می‌کند. این امر با اتخاذ به رویکردهای طراحی و تناسب‌سازی آن با فضای پیرامون انجام می‌گیرد، به گونه‌ای که ساختمان و محیط طبیعی اطرافش به ترکیبی یکپارچه و به هم پیوسته تبدیل می‌شوند.

در معماری طبیعت گرا، هم ساختمان و هم طبیعت بخشی از یک ارگانیسم واحد و به هم پیوسته هستند. به طور کلی می‌توانیم این نوع گرایش معماری را به معنای ساخت جامعه ارگانیک در نظر بگیریم؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.

معماری طبیعت گرا چیست؟

معماری ارگانیک رویکردی در طراحی است که ساختمان‌، سازه‌ ساختمان و فضای داخلی را با محیط طبیعی آنها پیوند می‌زند. ایده اصلی این است که افراد بخشی از طبیعت هستند و در هنگام زندگی و کار در محیط‌های طبیعی، تمایل بیشتری به شکوفایی دارند.

معماری سبز، اگر چه سبکی مدرن در نظر گرفته می‌شود، اما بسیار متفاوت از اصول معماری مدرن است که بر ایده‌هایی مانند فرم و عملکرد تاکید دارد. شکل معماری ارگانیک از طبیعت پیروی می‌کند و به اندازه بناهای مستطیل شکل و خنثی که نمونه‌ای از معماری مدرن هستند، تبعیت نمی‌کند.

این سبک از معماری در هر عنصر از ساختمان منعکس می‌شود، از متریال گرفته تا نقوش، پنجره‌ها، درها، کف و مبلمان، هر المان تمایل دارند که خود را در کل ساختمان تکرار کنند، و آن را طبیعی‌تر جلوه دهند. به نظر می‌رسد که هر مؤلفه با یکدیگر ارتباط دارد و این نشان‌دهنده نظم همزیستی طبیعی است.

معماری ارگانیک با آمیختن فضای داخلی و خارجی و حفظ محیط هارمونیک، تلاش می‌کند تا زیستگاه انسان با طبیعت را متحد کند. به طور کلی، معماری طبیعت گرا تقریباً مانند باغی تصور می‌شود که بناها به سادگی یکی از عناصر فضای سبز هستند.

تاریخچه معماری ارگانیک

اصطلاح «معماری طبیعت گرا» نخستین بار توسط معمار مشهور آمریکایی فرانک لوید رایت (Frank Lloyd Wright) در سال ۱۹۰۸ ابداع شد، که رویکرد یکپارچه خود را به عنوان الگویی جدید در معماری توصیف کرد. رایت یک ناظر مشتاق در دنیای طبیعی بود، بنابراین وی برای ایجاد یک اکوسیستم پر رونق و در عین حال پایدار و الهام‌بخش، به ایجاد سبکی مبتنی بر معیارهای طبیعی دست زد.

رایت در ویسکانسین (ایالتی در آمریکا) و در روستایی ساده به دنیا آمد و دوران نوجوانی خود را در مزرعه عموی خود گذراند. همین حضور مداوم در مزرعه و دیدن محصولات زراعی، مناطق بکر، دره رودخانه ویسکانسین، همه و همه او را مجذوب طبیعت خدادادی کرد. در اینجا بود که رایت آنچه را که بعدها به نام معماری ارگانیک مشهور شد را کشف کرد.

اصول کلیدی معماری طبیعت گرا

در کتاب اصلی فرانک لوید رایت «علت معماری» که در سال ۱۹۰۸ منتشر شد، چند عنصر مهم معماری سبز به شرح زیر توضیح داده شده است:

• سادگی و تحول از خصوصیات مهم برای ارزیابی ارزش معماری است. بنابراین، نیاز به ساده‌سازی طراحی سازه، محدود کردن تعداد اتاق‌های مجزا با بازاندیشی آنها به عنوان فضاهای باز از اهمیت بالایی برخوردار است.
• درها، پنجره‌ها و مبلمان باید با تزئینات ساختمان سازه ترکیب شوند.
• ساختمان بومی از محل خود رشد می‌کند و به نظر می‌رسد که بنا توسط خودِ طبیعت ایجاد شده است.
• رنگ مزارع و چوب‌ها باید الهام‌بخش از رنگ‌آمیزی اصلی ساختمان باشد تا زیبایی‌شناسی طبیعی خود را نشان دهد.
• به حداقل رساندن پارتیشن‌ها؛ نفوذ هوا و نور باید کل واحد را تحقق بخشند و در ساختمان نفوذ کنند.
• با برجسته کردن قسمت بالای سطح افقی خانه، بین ساختمان و محیط خارجی ایجاد هماهنگی مهم است.

انواع معماری ارگانیک

اخیراً، گرایش‌های جدید نمونه معماری طبیعت گرا با عناوینی همانند: معماری بیوکلاتیک، معماری پایدار، معماری باستان شناسی، معماری جایگزین و معماری زیست محیطی (یا زیست شناسی) ایجاد شده‌اند تا از طبیعت به عنوان منبعی برای الهام استفاده کنند.

این گرایش‌های نوین معماری به دنبال ایجاد ارتباطی بنیادین با ذات طبیعت هستند که ریشه در روان آدمی دارند. هدف آنها هماهنگی بین انسان، فناوری و طبیعت است؛ به عنوان مثال در طراحی، اجرا و مدیریت یک ساختمان سبز، مبنا توجه به سازه به عنوان بخشی از عناصر طبیعی است.

اما ستون فقرات هر یک از این انواع گرایش‌ها، همیشه معماری ارگانیک خواهد بود، که می‌تواند به عنوان «مادر» کلیه این سبک‌های معماری شناخته شود.

نمونه‌های مشهور معماری طبیعت گرا

در زیر چند نمونه از بهترین آثار این گرایش معماری را معرفی می‌کنیم:

خانه روبی (Robie House)

این ساختمان در شیکاگو و در سال ۱۹۰۹ توسط فرانک لوید رایت ساخته شد. سقف چندگانه این بنا نه تنها از فضای داخلی محافظت می‌کند، بلکه بر میزان و حجم ساختمان نیز تأکید دارند.

در اینجا، رایت تسلط خود را در ساختار سبک Prairie نشان می‌دهد (پلان باز، خطوط افقی، متریال بومی و وجود درختان معدود). رایت همچنین سیستم‌های مکانیکی و برقی را که در مناطق داخلی بنا نمایان می‌شوند را نیز طراحی کرد. در طرح اصلی این اقامتگاه هیچ زیرزمینی وجود ندارد.

کازا میلا (Casa Milà)

کازا میلا بین سال‌های ۱۹۰۵ و ۱۹۱۰ در بارسلونای اسپانیا توسط آنتونی گائودی ساخته و طراحی شد. این ساختمان یکی از بحث‌ برانگیزترین آثار معماری جهان است، به دلیل وجود بخش‌های لانه زنبوری و دیوارهای سنگی بیرونی موج‌دار که ظاهراً از دل زمین بیرون آمده است را نمایان می‌سازد.

امروزه اسپانیا این بنا را یک نشان افتخار ملی می‌داند. گائودی یک کاتولیک فداکار بود و در ابتدا برنامه‌ریزی کرده بود که این ساختمان به عنوان سمبلی معنوی تعریف شود، اما در عوض برای یک زوج متاهل ثروتمند به نام « خانواده ایندیانو» ساخته شد. در حال حاضر این بنا کاربری همانند یک آپارتمان دارد.

خانه آبشار (Fallingwater)

در پنسیلوانیا احتمالاً مشهورترین اثر فرانک رایت یعنی خانه آبشار (فالینگ‌واتر) قابل مشاهده است. اشکال بتونی طناب‌دار را تصور کنید که به طرز چشمگیری بر فراز یک آبشار آویزان شده‌اند و توسط سنگ طبیعی در جای خود محکم شده‌اند.

کف‌های سنگیِ خشن و استفاده تنها از دو رنگ، به احساس ارگانیک و طبیعی بودن بنا افزوده است. زندگی در این خانه با آبشار در هماهنگی کامل قرار دارد است. با این حال، این آبشار کوچک باعث برخی از آسیب‌ها به ساختمان شده است، به همین دلیل در سال ۱۹۶۳ مورد بازسازی قرار گرفت.

اگر شما هم جز عاشقان طبیعت هستید، درخواست محوطه سازی ساختمان خود را در کارگشا ثبت نمایید.

هانا رزیدنس (Hanna Residence)

این خانه که به عنوان هانا هاوس نیز شناخته می‌شود در پالو آلتوی کالیفرنیا واقع شده است. این ساختمان که از چوب و آجر ساخته شده است، به ساکنان اجازه می‌دهد تا در صورت لزوم، دیوارها را به راحتی جدا و مجدداً در جای خود قرار دهند.

از این ساختمان به عنوان خانه لانه زنبوری یاد می‌شود، زیرا در طراحی‌اش از شش ضلعی‌ به جای هشت ضلعی به عنوان واحدهای ساختمان استفاده شده است. خانه روی تپه ساخته شده است و با مناظر اطرافش در هماهنگی کامل قرار دارد.

سخن آخر

معماری طبیعت گرا باید یک رابطه یکپارچه و همزیستی با طبیعت و معماری باشد. از دیدگاه معماران، محیط یا فرم ساختمان نباید به عنوان المان‌های مستقل که ادعای تسلط بر یکدیگر را دارند، تعریف شوند. در عوض، نقوش معماری باید در یک رابطه انتزاعی کاملاً با محیط اطراف یکپارچه شوند.

طبیعت با معماری رشد می‌کند، همان‌طور که معماری در هماهنگی با طبیعت در می‌آمیزد. مدرنیسم در معماری سبز از سال‌های دور تا به امروز، با فناوری‌های پیشرفته ساختمانی به سطوح جدید منتقل شده است. معماری معاصر نباید به سبک و گرایشی ثابت بماند، اما ما معتقدیم که باید طبیعت و معماری را با هم ادغام کرد، به معنای ارگانیک‌ترین اصلاحات که مورد نیاز است.