در این مقاله از ویکی‌ساختمون لیست مشاغل ساختمانی را معرفی خواهیم کرد. شغل‌های بسیار زیادی در اجرای ساختمان نقش ایفا می‌کنند که هر یک از مهارت ویژه‌ای برخوردارند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، مشاغل جدیدی در صنعت ساختمان سازی به وجود آمده است که امکانات بیشتری را فراهم می‌آورند. در زیر لیست مشاغل ساختمانی آورده شده است، با ویکی ساختمون همراه باشید.
لیست مشاغل ساختمانی
نیاز به مسکن از نیازهای اولیه بشر به شمار می‌رود، حتی انسان‌های نخستین نیز در غارها سکونت می‌کردند، آن‌ها کم‌کم به فکر ساختن خانه افتادند و با سنگ و گِل سرپناهی برای خود می‌ساختند. امروزه با پیشرفت جامعه بشری، ساختمان‌سازی تحول عظیمی پیدا کرده است، به طوری که مجموعه‌ای از متخصصان مختلف پروسه ساختمان‌سازی را پیش می‌برند.
باید گفت که لیست مشاغل ساختمانی بسیار طویل است. ما برای نظم بخشیدن به این مشاغل، آن را در ۶ دسته تقسیم‌بندی می‌کنیم. در زیر به هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:
- کارفرمایان ساختمان: کارفرما فرد یا شرکتی است که با استخدام مدیران، طراحان، مهندسان و پیمانکاران، پروژه ساختمانی را تا پایان هدایت می‌کند. می‌توان گفت که طلایه‌دار لیست بلندبالای مشاغل ساختمانی کارفرماست. در واقع او مالک پروژه می‌باشد و تمام هزینه‌های ساخت‌وساز را بر عهده دارد، در زیر به برخی از وظایف کارفرما می‌پردازیم:
- انتخاب و خرید زمین
- انتخاب مدیر پروژه، مهندس مشاور و پیمانکار و بررسی گزارش آن‌ها
- آموزش‌های لازم برای پرسنل مشغول در پروژه
- رعایت مقررات ایمنی و بهداشت کار
- کنترل پیشرفت پروژه ساختمانی
- بیمه کردن کارگران
- پرداخت هزینه‌ها (هزینه خرید زمین، خرید مصالح، خرید انشعابات آب، برق، گاز و تلفن، مالیات، حقوق نیروهای کار و …)
- رعایت قوانین مربوط به شرایط کار (تعیین حداقل دستمزد، حداکثر ساعات قانونی کار، تعطیلات هفتگی، میزان اضافه‌کاری، کارهای سخت و زیان آور، ممنوعیت به کارگیری افراد کمتر از ۱۵ سال)
- طراحان، مهندسان و مدیران پروژه: مدیران و طراحان حرفه‌ای در لیست مشاغل ساختمانی ستون‌های فکری فرآیند ساخت‌وساز را تشکیل می‌دهند، وجود آن‌ها در پروژه‌های بزرگ و پیچیده بسیار مهم و حیاتی است. در زیر به معرفی هریک می‌پردازیم:
- مدیر پروژه: مدیر پروژه مسئولیت هدایت پروژه را بر عهده دارد و به طراحی، توسعه و تحقق اهداف تعیین شده در پروژه کمک می‌کند. او چشم‌انداز پروژه را برای تیم خود ترسیم می‌کند و اطمینان می‌دهد که پروژه در یک بازه زمانی معین بدون هیچ نقصی به کارفرما تحویل داده می‌شود. در زیر به برخی وظایف مدیر پروژه اشاره می‌کنیم:
- تعریف پروژه
- برنامه‌ریزی پروژه تا اتمام کار
- مدیریت بودجه
- شناسایی تهدیدات احتمالی
- بررسی موانع و مشکلات غیرمنتظره و رفع آن
- مهندس مشاور: مهندسان مشاور از دانش مهندسی، مهارت‌های مدیریت پروژه و تخصص فنی و تجربی شایانی برخوردارند و با تکیه بر دانش و تخصص فنی بالای خود در مدیریت، هماهنگی، طراحی، برنامه‌ریزی و … مشاوره ارائه می‌دهند. مهندسان مشاور برای مشکلات فنی راهکارهای خلاقانه‌ای پیشنهاد می‌کنند و در بسیاری موارد مسئولیت هماهنگی فعالیت‌های اعضای تیم را بر عهده دارند.
- طراحان پروژه: پروژه‌های ساختمانی به طراحی‌های متعددی نیازمندند که توسط طراحان و مهندسان انجام می‌شود. طراحی نمای داخلی و خارجی ساختمان توسط معماران و طراحی سازه توسط مهندسان عمران صورت می‌گیرد، طراحی تأسیسات مکانیکی و الکتریکی ساختمان نیز به ترتیب برعهده مهندسان مکانیک و برق انجام می‌شود.
- مهندس ناظر: مهندس ناظر ساختمانی بر اساس استانداردها و اصول ارائه شده در مقررات ملی ساخت‌وساز بر پروژه‌های عمرانی نظارت می‌کند و گزارش‌های خود را به نهاد مسئول (شهرداری) تحویل می‌دهد. مهندس ناظر از زمان شروع پروژه کار خود را آغاز می‌کند و اولین اقدامی که انجام می‌دهد، تجزیه و تحلیل طرح‌ها و نقشه‌های ساختمانی است. به طور کلی مهندس ناظر بر طراحی و اجرای تمامی بخش‌های ساخت‌وساز نظارت دارد:
- نظارت بر پروژه‌های معماری
- نظارت بر ساخت سازه
- نظارت بر اجرای تأسیسات مکانیکی
- نظارت بر اجرای تأسیسات الکتریکی
بررسی طرح‌ها و نقشه‌های ساختمانی دانش و تخصص بالایی می‌طلبد، بنابراین یک مهندس ناظر از دانش فنی بسیار بالایی برخوردار است.
- پیمانکاران ساختمان: افرادی که به درخواست کارفرما عهده‌دار عملیات خاصی در یک پروژه ساختمانی می‌شوند و به عنوان نماینده کارفرما در پروژه عمل می‌کنند، پیمانکار ساختمان می‌گویند. در واقع پیمانکار واسط بین کارفرما و نیروهای متخصص و استادکاران است. پیمانکاران وظایف مختلفی برعهده دارند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- برآورد هزینه‌های عملیاتی پروژه
- خرید مواد و مصالح ساختمانی و تهیه ابزار و ماشین‌آلات ساختمانی با هزینه کارفرما
- اخذ انشعاب آب، برق، تلفن و گاز با هزینه کارفرما
- مسئولیت نگهداری و محافظت از ساختمان و مصالح موجود در آن
- پرداخت بیمه ماهانه و بیمه حوادث کارگران و تمامی عوارض و مالیات ساختمان با تأیید و هزینه کارفرما
- ارائه لیست هزینه‌ها به کارفرما هر چند روز یک‌بار
- نظارت بر اجرای عملیات ساختمانی
- مسئول تمامی عملیات اجرایی ساختمان نزد کارفرما
- تعیین پیمانکاران جزء و عقد قرارداد با آن‌ها
- تحویل یک نسخه از قراردادهای منعقد شده با پیمانکاران جزء به کارفرما
- پرداخت هزینه‌های پیمانکاران جزء و کارگران با هزینه کارفرما
- تولیدکنندگان مصالح ساختمان: تولیدکنندگان مصالح در لیست مشاغل ساختمانی جایگاه ویژه‌ای دارند. مواد و مصالح مختلف مثل آهن، آجر، سیمان، گچ، سنگ، پروفیل، پوکه، پودر سنگ، کابل، سیم، لوازم و تجهیزات الکتریکی، شیرآلات بهداشتی، کابینت، دیوارپوش، لوله، رنگ و … تار و پود ساختمان را تشکیل می‌دهند که تولیدکنندگان آن‌ها را فراهم می‌آورند.
- متخصصین و استادکاران ساختمان: عملیات اجرایی ساختمان‌سازی از گودبرداری گرفته تا دکوراسیون داخلی و اجرای فضای سبز و همین طور تأسیسات مکانیکی و الکتریکی توسط متخصصین و استادکاران ماهر انجام می‌شود. متخصصین و استادکاران در لیست مشاغل ساختمانی دامنه وسیعی دارند، در زیر به ذکر نام آن‌ها بسنده کرده‌ایم:
- اجرای نیلینگ
- اجرای انکراژ
- اجرای سازه نگهبان خرپایی
- اجرای شمع‌کوبی
- مقاوم‌سازی ساختمان
- اجرای عایق گود
- اجرای زهکشی
- بولت‌گذاری و نصب صفحه ستون
- اجرای فونداسیون
- اجرای دیوار حائل بتنی
- اجرای اسکلت بتنی
- اجرای اسکلت جوشی
- اجرای اسکلت پیچ و پرچ
- اجرای اسکلت پیچ و مهره
- اجرای سازه فضاکار
- پوشش ضد حریق اسکلت
- اجرای اسکلت LSF
- اجرای اسکلت CFT
- اجرای سقف تیرچه بلوک
- اجرای سقف تیرچه کرومیت
- اجرای سقف عرشه فولادی
- اجرای سقف کوبیاکس
- اجرای سقف دال بتنی
- اجرای سقف وافل
- اجرای سقف یوبوت
- اجرای سقف پیش‌تنیده
- تخریب
- حمل و نقل نخاله
- خاکبرداری با ماشین
- خاکبرداری دستی، رگلاژ و تسطیح کف
- اجرای دیوارچینی
- اجرای بلوکاژ
- شیب‌بندی
- جوشکاری
- چاه‌کن و مقنی
- اجرای عایق صوتی
- اجرای عایق حرارتی
- اجرای عایق رطوبتی
- نصب داربست
- اجرای نمای سیمانی
- اجرای نمای آجری
- اجرای نمای سنگی
- اجرای نمای ترموود
- اجرای نمای کامپوزیت
- اجرای نمای شیشه‌ای
- اجرای نمای خشک
- نقاشی ساختمان
- کاشی‌کاری
- موزاییک‌کاری
- سرامیک‌کاری
- سنگ‌کاری
- اجرای دیوارپوش
- اجرای کفپوش
- سیمان‌کاری
- گچ‌کاری
- اجرای سقف کاذب
- اجرای قرنیز
- نصب درب‌های داخلی
- نصب درب اتوماتیک
- نصب پنجره نصب کابینت
- نصب تجهیزات آشپزخانه
- اجرای کف کاذب
- آهنگری
- قالب‌بندی
- آرماتوربندی
- اجرای ساختمان بتنی
- اجرای ساختمان فلزی
- اجرای نرده و حفاظ
- بتن ریزی
- کف‌سازی
- اجرای لوله‌های آب و فاضلاب
- اجرای لوله‌های گازرسانی و تجهیزات
- اجرای آسانسور و پله برقی
- راه اندازی موتور‌خانه
- ساخت و اجرای کانال‌های هوا
- نصب سیستم گرمایش
- نصب سیستم سرمایش و تهویه مطبوع
- نصب تجهیزات و شیرآلات بهداشتی
- نصب تجهیزات اطفاء حریق
- نصب تجهیزات آشپزخانه
- اجرای سیستم شوتینگ
- اجرای اگزاست فن و جت فن
- اجرای سیم‌کشی و کابل‌کشی
- اجرای تلفن و سانترال
- اجرای نورپردازی و روشنایی
- اجرای سیستم آنتن و ماهواره مرکزی
- اجرای سیستم صاعقه‌گیر و ارتینگ
- اجرای دوربین مداربسته
- اجرای سینی کابل و نردبان کابل
- نصب تجهیزات اعلام حریق
- نصب ژنراتور برق اضطراری
- نصب تجهیزات الکتریکی
- نصب داکت و ترانکینگ
- دوربین مدار بسته
- کلید و پریز هوشمند
- نورپردازی هوشمند
- سرمایش و گرمایش هوشمند
- پارکینگ هوشمند
- اجرای شومینه
- اجرای آکواریوم و تراریوم
- اجرای پله‌های دکوراتیو
- پتینه‌کاری و نقاشی دکوراتیو
- اجرای پارتیشن بندی
- آینه‌کاری
- اجرای کارهای چوبی و نجاری
- اجرای فضای سبز
- اجرای روف‌گاردن
- اجرای سایبان، آلاچیق و پرگولا
- اجرای کفپوش محوطه
- اجرای شومینه سنگی و باربیکیو
- اجرای نورپردازی محوطه
- اجرای دیوار سبز
- اجرای آب‌نما و برکه
- اجرای مبلمان فضای باز
- اجرای سقف و سایبان اتوماتیک
- اجرای استخر
برای اجرای هریک از عملیات بالا به تخصص و مهارت بالایی نیازمند است. به نظر می‌رسد که درازای لیست مشاغل ساختمانی شما را شگفت‌زده کرده است؛ همین طور است، در پروسه ساختمان‌سازی حرفه‌های متعددی فعالیت می‌کنند!
- کارگران ساختمان: در انتهای لیست مشاغل ساختمانی کارگران جای دارند. فردی که در کارگاه ساختمانی کار می‌کند و دستمزد می‌گیرد، کارگر می‌گویند. از حقوق اولیه کارگران ساختمان، کار در محیطی ایمن و بهداشتی است که کارفرما باید در این خصوص استانداردهای ایمنی و سلامتی را رعایت کند و کارگران را طبق قانون تأمین اجتماعی و قانون کار تحت پوشش بیمه قرار دهد.
سخن آخر
در این مقاله از ویکی ساختمون مشاغل مرتبط با ساختمان‌سازی را فهرست کردیم. لیست مشاغل ساختمانی عبارت بود از: کارفرمایان، طراحان، مهندسان و مدیران پروژه، پیمانکاران، تولیدکنندگان، استادکاران و کارگران ساختمان.
در لیست مشاغل ساختمانی همه حرفه‌ها حتی کارگران ساده نیز نقش به‌سزایی ایفا می‌کنند، زیرا در نبود هر کدام از این مشاغل، فرآیند صحیح و اصولی ساختمان‌سازی مختل خواهد شد.
