کلاسیک یکی از سبک‌های محبوب به ویژه در کشور ما ایران در خصوص نماکاری ساختمان‌ها است. نمای کلاسیک در اجرای خود از یک سری اصول و استاندارد مشخص تبعیت می‌کند. در این مقاله از ویکی ساختمون قصد داریم به معرفی نمای کلاسیک که بسیاری آن را تحت عنوان نمای رومی می‌شناسند و روش اجرای آن بپردازیم. در آخر هم مروری بر کاربردها، مزایا و معایب عمده آن داشته باشیم.
نمای کلاسیک چیست؟
عموماً به نماهای بیرونی که از طرح‌هایی داری ستون، سرستون، پا ستون، انواع کتیبه، گلویی‌ها، هلال، قاب پنجره و… استفاده می‌شود و الگویی از ساختمان‌های ایران باستان و یونان (روم) گرفته شده باشد اصطلاحاً نمای کلاسیک یا رومی گفته می‌شود. نکته مهم و قابل توجه در طراحی این نوع نما این است که برای طراحی هر ساختمان باید طراحی مختص آن بنا صورت پذیرد زیرا اندازه ستون‌ها و سرستون‌ها باید متناسب با اندازه ساختمان باشد و در صورت کپی برداری از طرح ساختمان دیگر این تناسب از بین رفته و هارمونی ساختمان آسیب خواهد دید.
آنچه که امروزه در گوشه کنار سطح شهرهای ما نمای کلاسیک نامیده می‌شود، شباهت و کپی برداری از مصالح، جزییات و تناسبات ساختمان‌های دوره کلاسیک یونان و روم باستان یا دوره نئوکلاسیک است. در واقع از عناصر مشابه معماری نئوکلاسیک غربی استفاده می‌شود و برداشت اصلی نیست. در این نما سنگ‌های تراورتن، مرمر، گرانیت به چشم می‌خورد. سیمان سفید هم به دلیل کمبود بودجه سازنده، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: کابینت نئوکلاسیک با تلفیق سبک مدرن و کلاسیک: چی از این بهتر؟!
در نمای بسیاری از ساختمان‌ها و در گوشه و کنار آن‌ها، مجسمه‌هایی به سبک رومی دیده می‌شود. در مجموع در طراحی نمای این ساختمان‌ها، قانون خاصی وجود ندارد و همه چیز به سلیقه و خواسته و بودجه سازنده بستگی دارد. هر چه ساختمان دارای جزئیات بیشتر و قطعات پیش ساخته بیشتری باشد، ساختمان سنگین‌تر و هزینه برتر خواهد بود.
امروزه، این نماهای ساختمانی برای ساکنین و مالکین و هر بیننده‌ای از بیرون، حسی از ابهت، تجمل و مرفه بودن را القا می‌کند و به دلیل استفاده از سنگ در نمای خود و ایجاد حس لاکچری بودن، طرفداران بسیاری پیدا کرده است. همچنین با نورپردازی‌های وسیع در بافت متراکم، ساختمان را هم چون تکه‌ای جواهر، درخشان و نورانی می‌کنند. بدون این که به همجواری‌ها و ساختمان‌های اطراف خود توجه کنند. چنین نورپردازی‌ها و قرار دادن پروژکتورهای نامناسب، موجب مزاحمت و اذیت و آزار همسایگان در زمان استراحت شبانگاهی می‌شود و به هیچ وجه مناسب نماهای مسکونی در بافت متراکم نیست.
برای اجرای بازسازی ساختمان می‌توانید در این صفحه ثبت سفارش انجام دهید.
مزایای نمای کلاسیک
نمای کلاسیک با آن همه تزیین پر زرق و برق در خارج ساختمان هدفی جزء به رخ کشیدن خود و ساکنان آن ندارد. در زیر به مهم‌ترین مزایای نمای کلاسیک اشاره شده است.
- القای حس تجمل گرایی به افراد و ساکنین از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای خاص نمای کلاسیک است که بسیاری هم به دنبال همین ویژگی نمای کلاسیک هستند.
- نزدیکی‌های فرهنگی به دلیل استفاده از المان‌های تاریخی و سبک معماری دوره‌های پادشاهی ایران باستان از دیگر عوامل و نقاط قوت این نما هستند که سلایقی خاصی را به سمت خود می‌کشاند.
- دادن جلوه‌ای خاص و متفاوت به ساختمان از دیگر مزایای این نما است. بسیاری از فعالان در صنعت ساخت‌وساز، با اجرای نمای کلاسیک قصد دارند که در همان ابتدای کار توجه فرد خریدار را به ساخت و طراحی ساختمان جلب کنند و او را تحت تأثیر قرار بدهند.
- از دیگر مزایای نمای کلاسیک به ویژه در کشور ما ایران این است که مصالح اصلی به کار رفته در آن یعنی تراورتن بسیار فراوان بوده و هزینه ساخت و اجرای آن را به شدت پایین می‌آورد.
معایب نمای کلاسیک
علی‌رغم تمامی مزایایی که در خصوص نمای کلاسیک به آن‌ها اشاره شد از معایب آن نیز نمی‌شود غافل بود که در زیر به چند مورد اصلی از آن‌ها اشاره شده است.
- وجود طرح‌ها و المان‌های پر زرق و برق و پیچیده مطمئناً باب میل هر سلیقه‌ای نخواهد بود. دور بودن از سادگی برای بسیاری یکی از معایب عمده این نوع از نما به شمار می‌رود.
- سنگ‌های طبیعی به عنوان مهم‌ترین مصالحی که در اجرای نمای کلاسیک به کار برده می‌شوند، وزن بالایی دارند و در صورتی که در اجرای این نما دقت لازم نشود با کوچک‌ترین نیرو می‌توان شاهد جدا و شل شدن قطعات نما بود که می‌تواند خسارات جانی و مالی جدی در پی داشته باشد.
- از طرفی هم به دلیل وجود طرح‌های پیچیده، مقدار مصالح مصرفی یا همان سنگ‌های طبیعی بسیار بالا خواهد بود و همین موضوع می‌تواند به آسیب به محیط زیست منجر شود.
- متأسفانه در ایران بازار به اصطلاح «بساز و بنداز» بسیار رواج یافته است. بسیاری از سازندگان از قطعه‌های سنگی از پیش آماده‌ای استفاده می‌کنند که کیفیت مطلوبی ندارند و همین موضع آسیب جدی به ماندگاری بسیاری از نماهای کلاسیک وارد می‌کند.
انواع روش‌های اجرای نمای کلاسیک
روش‌های زیادی برای اجرای نمای کلاسیک وجود دارد. اسکوب گذاری و رابیتس کاری دو روش معمول در این فرآیند هستند. در ادامه انواع روش‌های اجرای نماهای کلاسیک معرفی شده‌اند.
روش اجرای تر
در این روش سنگ در سطح نما چیده شده و دوغاب پشت سنگ ریخته می‌شود. پس از خشک شدن ملات یا همان دوغاب، سنگ به نما می‌چسبد. در این روش احتمال جدا شدن سنگ از نما وجود دارد و امکان تغییر و بازسازی و جابجایی سنگ پس از نصب وجود ندارد. این روش به دلیل خلل و فرج کمی که در سنگ تراورتن و بسیار کمی که در سنگ‌های گرانیت و مرمریت وجود دارد همیشه با ریسک جدا شدن از سطح همراه است.
روش اجرای خشک
در این روش، ابتدا سطح نما شاسی کشی شده و با نصب گیره پین دار در پشت سنگ، سنگ به صورت کشویی وارد شاسی می‌شود که بسیاری از آن تحت عنوان اسکوپ گذاری یاد می‌کنند. برخی سنگ‌ها که فاقد خلل و فرج و سوراخ بر روی خود هستند باید حتماً اسکوپ شوند تا دوام و ماندگاری بالایی داشته باشند سنگ‌هایی مانند گرانیت و تراورتن اگر اسکوپ نشود نمی‌توانند ماندگار باشند و پس از مدتی جدا می‌شوند.
بیشتر بخوانید: نمای رومی چیست و علت محبوبیت آن در ایران؟!
در روش اسکوپ گذاری سنگ، شیارهایی در پشت سنگ توسط فرز ایجاد می‌شود و سپس با سیم آرماتوربندی گالوانیزه، این شیارها بسته می‌شود تا سطح تماس دوغاب با سنگ بیشتر شود و مانع از ریزش سنگ گردد. آن روش در مقایسه با روش تر از سرعت اجرای بالا، استحکام بیشتر، طول عمر و ماندگاری بیشتر برخوردار است. رابیتس کاری هم از دیگر روش‌های اجرای خشک نمای کلاسیک است.
مراحل اجرای نمای کلاسیک
اجرای نماکاری ساختمان کلاسیک را می‌توان در چند مرحله زیر خلاصه کرد:
مرحله اول؛ آماده کردن سطح مورد نظر. سطحی که قرار است نمای کلاسیک روی آن اجرا شود باید کاملاً صاف و یکنواخت و عاری از هر گونه گرد و خاک باشد. به عبارتی هرگونه قطعه‌ای که از قبل مانده شامل کفپو‌ش، لمینت و یا ورقه‌هایی که قبلاً بر روی کف نصب شده بود باید تعمیر و یا به طور کامل جایگزین شود. هرگونه ترک بر روی سطح بتنی اجرا شده در زیر کار باید تعمیر و یا به وسیله مصالح از بین برنده ترک پوشیده شود. چوب‌هایی که خراب شده و از بین رفته باید جایگزین شود و به صورت مناسب تقویت شود.
مرحله دوم؛ آماده کردن سنگ و طرح مورد نظر. سنگ‌های طبیعی از جمله تراواتن همیشه با مشکلی به نام تفاوت در ساختار و رنگ مواجه هستند. از این رو باید قبل از اقدام به اجرا همه تکه‌های قسمتی از نما را کنار هم بگذارید و از یکنواختی در رنگ و طرح اطمینان حاصل کرد.
مرحله سوم؛ خشک کردن سطح دیوار و سطح سنگ نما. مرطوب بودن هر یک از سطوح دیوار و سنگ نما موجب می‌شود که اتصال برقرار شده میان این دو سست شود.
مرحله چهارم؛ اجرای نمای کلاسیک. بر اساس طرحی که از پیش مشخص شده است و همچنین روش اجرا نسبت به نصب کردن قطعات مختلف سنگ نما اقدام می‌شود.
با ثبت نماشویی در تزئینات ساختمان کارگشا، از کمک متخصصان ماهر برخوردار شوید.
اصول و نکات مهم اجرای نمای کلاسیک
- سنگ‌های گرانیت و مرمریت را اسکوپ کنید.
- هنگام اجرای نمای سنگ، سنگ‌های تراورتن بلند و در معرض آفتاب را حتماً اسکوپ کنید.
- سنگ‌های بلند در دو نقطه یا بیشتر به صورت مجزا از هم را اسکوپ کنید.
- از تابش مستقیم آفتاب به نما با پرده یا حجاب در حین اجرای نمای سنگ جلوگیری شود.
- خاک و پودر سنگ ناشی از برشکاری و غیره از سنگ‌ها کاملاً پاک شود.
- در پشت سنگ‌ها از ماسه، نوع شسته و بدون خاک و همچنین ملات کم سیمان استفاده شود.
- حدالامکان از پرکردن فضای ملات خور پشت سنگ با لاشه و غیره خودداری شود.
- از بکار بردن ملات خشک و نسبتاً سفت در نمای سنگ خودداری شود.
- عملیات را در زمان‌های یخبندان اجرا نکنید و از یخ زدگی ملات جلوگیری شود.
- از اتصال سنگ‌ها و قطعات بر روی هم با چسب سنگ خودداری شود.
- حتماً سنگ‌های توری دار (در پشت سنگ توری چسبانده شده) را اسکوپ کنید.
- بلافاصله بعد از خشک شدن ملات در اتمام کار هر قسمت یا چند ردیف سنگ، بندکشی صورت پذیرد.
- حجم سازی‌ها و برجسته کاری‌ها برای اشکال بزرگ و سنگ‌های سنگین به صورت اصولی و با محاسبه و بدون طرح میلگرد و رابیتس اجرا شود.
- ضخامت سنگ‌ها در نمای سنگی کلاسیک باید حدالامکان یکسان و مابین ۱/۵ تا ۲ سانتی‌متر بوده و از سنگ‌هایی با ضخامت متفاوت و یا ضخامت کمتر از ۱/۵ سانتی‌متر پرهیز شود.
سخن آخر
نمای کلاسیک که بسیار در ایران شاید به اشتباه تحت عنوان نمای رومی می‌شناسند به دلیل ویژگی‌هایی که دارد در سال‌های اخیر محبوبیت بالایی پیدا کرده است و کمتر کوچه و خیابانی را می‌توان یافت که ساختمانی با یک نمای پر زرق و برق کلاسیک در آن قرار نداشته باشد. نمای کلاسیک مزایا و معایب خاص خود را دارد که در بالا به آن اشاره شد. روش‌های اجرای این نما با توجه به شرایط می‌تواند متفاوت باشد.
