داربست از تجهیزات پرکاربرد در صنعت ساختمان‌سازی به شمار می‌رود. با توجه به هدف استفاده از داربست در نماکاری ساختمان، شتشوی نما، رنگ آمیزی و غیره انواع مختلفی از آن‌ها در دسترس هستند. داربست معلق از انواع خاص داربست‌های پر کاربرد در صنعت ساختمان‌سازی است. این نوع از داربست‌ها تحت شرایط خاصی استفاده می‌شوند و در کار با آن‌ها باید نکاتی را مورد توجه قرار داد. در ادامه به معرفی داربست معلق و شرایط و الزامات استفاده از آن می‌پردازیم.
انواع داربست
داربست‌ها انواع مختلفی دارند که هر یک از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که پیش‌تر در مقاله انواع داربست در ویکی ساختمون به طور مفصل به معرفی انواع داربست پرداخته شده است و به همین دلیل در این مقاله تنها به ذکر نام مهم‌ترین انواع داربست مورد استفاده در صنعت ساخت‌وساز اکتفا می‌کنیم.
- داربست منفرد یا تک
- داربست دوبل
- داربست دروازه‌ای یا کنسول
- داربست معلق
- داربست بورد
- داربست فلزی
- داربست تثبیت شده
- داربست کویک استیج
داربست معلق چیست؟
داربست‌های نوع معلق تفاوت زیادی با دیگر انواع داربست‌ها دارند. داربست‌های معلق بر خلاف سایر انواع داربست که بر روی پایه‌هایی محکم شده‌اند، متکی به زنجیرهایی فلزی هستند که آن را به صورت معلق در فضا نگه می‌دارد. این داربست‌های معلق به صورت دستی یا ماشینی بالا و پایین می‌روند. برای حرکت بهتر این داربست‌ها به بالا و پایین و عدم برخورد‌های شدید به دیوار چرخ‌هایی در تماس با دیوار برای این داربست‌ها در نظر گرفته‌اند. این چرخ‌ها با تسهیل حرکت داربست معلق، موجب تثبیت آن می‌شود.
برای مطالعه: میکروپایل چیست
انواع داربست معلق
داربست‌های معلق نیز بر اساس ساختار به چند نوع تقسیم می شوند. نوع ساده مهم‌ترین و پرکاربردترین داربست معلق مورد استفاده در ساختمان‌سازی در ایران است. داربست معلق چند طبقه و تنظیم‌پذیر نیز از انواع داربست‌های معلق هستند که در پروژه‌های ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. داربست‌های معلق به لحاظ شکل نیز انواع مختلفی دارند. داربست‌های معلق گوشه‌ای یا ال (L) شکل و داربست‌های معلق قوسی و دایره‌ای از جمله مهم‌ترین‌های آن هستند.
کاربرد‌های داربست معلق
داربست‌های معلق با توجه به ساختار فیزیکی خاصی که دارند برای استفاده‌های متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع از داربست‌ها به طور عمده در ساختمان‌های بلند که امکان استفاده از انواع معمولی داربست وجود ندارد به کار گرفته می‌شوند. برای نمونه می‌توان به برخی از عملیات سبک ساختمان همچون رنگ‌کاری، تعمیرات و تمیز کردن شیشه‌های برج‌ها اشاره کرد.
مزایا و معایب داربست‌های معلق
استفاده از داربست‌های معلق اگرچه نکات مثبت زیادی در پی دارد اما ویژگی‌های ساختاری خاص آن محدودیت‌هایی را نیز برای آن در پی داشته است. بدون شک عدم اشغال فضا در هنگام کار و اجرای این نوع از داربست و همچنین عدم وارد آوردن آسیب به دیوارهای ساختمان مورد نظر از مهم‌ترین مزیت‌های این نوع از داربست‌ها به شمار می‌روند. در ادامه به مهم‌ترین مزایا و معایب این نوع از داربست اشاره شده است.
مزایا
- سرعت اجرای بالا به ویژه در ساختمان‌های بلند
- انعطاف پذیری بالا و امکان استفاده از آن در مقیاس‌های کوچک و بزرگ
- هزینه پایین‌تر در مقایسه با سایر انواع داربست
- بسیار کاربردی برای ساختمان‌های بلند
- مناسب برای اجرای عملیات‌های سبک ساختمانی
- پوشش سطح زیاد در مسیر قائم
معایب
- اجرای آن تنها در ساختمان‌های بلند توجیه‌پذیر است.
- عدم امکان اجرای عملیات سنگین ساختمانی روی آن
- محدودیت زیاد در بارگذاری
- پوشش سطح کم در مسیر افقی
الزامات استفاده از داربست‌های معلق
استفاده از داربست‌های معلق باید مطابق با یک سری اصول و الزامات صورت گیرد تا میزان ریسک استفاده از آن را به حداقل رساند. در ادامه به مهم‌ترین این الزامات اشاره شده است.
- قبل از نصب داربست معلق باید بازدید از محل صورت گیرد و هدف استفاده از آن مشخص شود.
- در نصب و راه‌اندازی آن باید حتماً از افراد ماهر استفاده کرد.
- اتصالات در این نوع داربست از اهمیت بالایی برخوردار هستند و سالم بودن آن‌ها قبل از اجرا باید کاملاً برسی شوند.
- بعد از نصب باید از محکم بودن اتصالات اطمینان حاصل کرد.
- با توجه به حساس بودن داربست معلق در برابر حرکات افقی، اقدامات لازم برای جلوگیری از حرکات افقی اضافی داربست صورت گیرد.
- به دلیل محدودیت بارگذاری این نوع از داربست باید از تجمع بارها و وسایل اضافی روی داربست خودداری کرد.
- استفاده از سیستم‌های ایمنی برای جلوگیری از سقوط افراد در داربست معلق الزامی است.
- قبل شروع به استفاده باید از سالم بودن تجهیزات برقی به ویژه موتور برق اطمینان حاصل کرد.
- بررسی سالم بودن ترمز ایمنی در داربست‌های معلق قبل از شروع به کار الزامی است.
- سیستم‌های جلوگیری از سقوط افراد نباید به داربست بسته شود بلکه باید به طناب نجات مخصوص بسته شود.
سخن آخر
داربست‌ها انواع زیادی دارند. داربست‌های معلق از انواع خاص به کار رفته در صنعت ساختمان‌سازی است که به منظور اهداف مختلفی از جمله نماکاری ساختمان، شستشوی نما، نازک کاری ساختمان و … استفاده می‌شود. داربست‌های معلق از نظر اندازه محدودیت دارند و با توجه به محدودیت بارگذار آن‌ها نمی‌توان آن‌ها در اندازه‌های بزرگ به کار گرفت. پوشش قائم داربست معلق زیاد و پوشش افقی آن محدود و بسیار کم است. استفاده از داربست معلق در عملیات‌های ساختمانی سبک در ارتفاع‌های بالا مناسب است.
