نورپردازی بناهای شاخص شهری ( به مناسبت 22 بهمن)
در این مطلب می خوانید:
راهکارهای اجرایی نورپردازی بناهای شاخص و ویژه ی شهری
بناهای شاخص و ویژه ی شهری از بناهای با ارزشی هستند که نقش بسیار اساسی در تصور ذهنی شهروندان از شهر و محل سکونت خود دارند، به بیان دقیق تر این بناها از نقاط عطف شهرها به شمار می آیند. نکته ی اساسی در این بناها این است که بعضی از این بناها جایگاه خاصی در تصویر ذهنی افراد دارند، که در مقیاس کشور و یا حتی در سطح بین الملل مطرح می شوند. بنابراین توجه به نورپردازی شبانه ی بناهای شاخص و ویژه بایستی مورد توجه نورپردازان قرار گیرد. آنچه که در این میان حائز اهمیت می باشد این است که چگونه می توان این بناها راه به طور مطلوب نورپردازی نمود که در ساعات شب نیز مورد تأکید قرار گیرند؟ بنابراین در این مطلب تلاش می شود راهکار های اجرایی نورپردازی مناسب و صحیح بناهای شاخص و ویژه ارائه شود. قبل از همه شاید لازم باشد بداانیم نورپردازی چیست؟
نورپردازی چیست؟
نورپردازی در استودیو، با کنترل کردن کامل نورها و ایجاد تصاویری با کیفیت زیاد و با توجه به رنگ، کنتر ، وضوح و … انجام می گردد. در نورپردازی ، ابزارهای نورپردازی برقی و غیر برقی مورد استفاده قرار می گیرند.
دو نوع گروه فلش : فلش های استودیویی (strobe) و فلش های hot shoe Flash می توان برای نورپردازی پرتره استفاده نمود.
نورپردازی عکاسی
مهم ترین بخش از شاخه عکاسی(دوره سایت) ، نورپردازی در عکاسی پرتره می باشد. به وسیله نورپردازی می توان چهره و احساس درونی سوژه را به نمایش گذاشت.
بناهای شاخص و ویژه
بناهای شاخص و ویژه ی شهری بناهایی هستند که نقش مهمی در شناخت شهر دارند. این بناها به دلیل اهمیتی که دارند در واقع به نوعی جنبه ی شناسنامه ای و هویتی نیز برای شهر می یابند. این بناها که باعث تمایز از بافت هم جوار خود می شوند، نقاط اوجی در نورپردازی به شمار می آیند. تشخیص سریع، برجسته بودن میان بافت اطراف از ویژگی های این بناها محسوب می شود. همچنین ممکن است در بافت شهر بناهایی مشاهده شود که از لحاظ فرم، عملکرد و موقعیت شاخص نیستند اما به دلایل مختلف از جمله علل معنایی در ذهن شهروندان شاخص می شوند.
تبدیل شدن یک بنا به بنای شاخص و ویژه ی شهری به دلایل مختلفی رخ می دهد، عمده ترین دلایل شاخص شدن بناها به شرح زیر است:
- کاربری و عملکرد (تجاری، خدماتی، مذهبی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، درمانی)
- معماری، سبک خاص و دوره ی معماری
- فرم بنا (رنگ، اندازه، ابعاد، تناسبات)
- ذهنیت مردم، شهروندان و گردشگران
- عمر بنا (قدمت)
- کالبدی (مواد و مصالح)
- موقعیت قرارگیری؛ بافت پیرامونی و محیط اطراف بنا (نشانه شهری و یا محله ای)
این بناها از آنجایی که موجب ارتقا کیفی مناظر شهری از جمله هویت، تشخص، خوانایی و تنوع می شوند، باید از لحاظ نورپردازی مورد توجه ویژه قرار گیرند.
نتیجه گیری
در نورپردازی بناهای شاخص ابتدا باید به مسأله ی مهمی توجه نمود، و آن این است که این بناها آیا صرفاً از لحاظ ظاهری اهمیت دارند و یا از نظر عملکردی – کارکردی مورد توجه هستند؟ اگر در شب از لحاظ کارکردی و فعالیت های شبانه مورد توجه هستند، ضروری است که به نیازهای نورپردازی این فعالیت ها نیز توجه شود. با توجه به اینکه هر بنا نورپردازی خاص خود را می طلبد، باید به ویژگی های خاص بنا توجه اساسی شود. شایان ذکر است توقعات و انتظارات این بناها در نظر گرفته شود. به عنوان مثال در بناهای تجاری و فرهنگی از جمله نورپردازی سینما، نورپردازی فرهنگسرا، نورپردازی مجتمع تجاری که از فضاهای فعال در ساعات شب هستند، انتظار داریم از نورهای مهیج، جذاب، دعوت کننده، متنوع و حتی متحرک استفاده شود و واجد ویژگی دعوت کنندگی و سرزندگی باشد، و بالعکس این قضیه در بناهای مذهبی متفاوت می باشد، در نورپردازی بنای مذهبی انتظار می رود واجد کیفیت های تقدس و آرامش باشیم و یا موزه ها در صورت فعال بودن در شب، بایستی از نور متعادل و دعوت کنندگی در نورپردازی ها بهره گرفت. پس می توان چنین نتیجه گیری نمود که نورپردازی بناهای شاخص بایستی نمایانگر فعالیت ها و کارکردهای درون خود باشد و همچنین با توقعی که از بنا می رود هم خوان باشد.
از پتانسیل های نورپردازی، امکان تشخیص بهتر بناها در ساعات شب است. در ساعات روشنایی هوا کل فضا به صورت یکنواخت روشن می شود، اما در ساعات تاریکی هوا با بهره گیری از نورپردازی می توان به صورت هدف مند نورپردازی ها را انجام داد. بناهای شاخص نیز از نقاط قوت و ویژه ی نورپردازی ها هستند، که از طریق نورپردازی می توان توجه را به آن ها معطوف نمود و باعث زیبایی مناظر شبانه ی شهری شد.
بنابراین می توان چنین نتیجه گیری نمود که در نورپردازی بناهای شاخص و ویژه ی شهری بایستی ابتدا به نوع فعالیت بنا توجه شود، سپس توقعات و انتظارات از نورپردازی بنا در نظر گرفته شود. همچنین از آنجایی که این بناها از لحاظ کارکرد، ویژگی های معماری – کالبدی متفاوت می باشند، بنابراین نمی توان برخورد یکسانی در خصوص نورپردازی آن ها داشت، هر بنایی ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد، که باعث می شود با شیوه ای مخصوص به خود نورپردازی شود.
راهکارهای اجرایی نورپردازی بناهای شاخص و ویژه ی شهری
در بخش پایانی، راهکارهای اجرایی نورپردازی برای بناهای شاخص و ویژه ی شهری با هدف ارتقا کیفیت مناظر شبانه ی شهری در حالت کلی ارائه می شود، چرا که در نورپردازی هر بنا بایستی به ویژگی های خاص آن بنا توجه ویژه نمود.
- تأکید بر نورپردازی بناهای بلند مرتبه در راستای تقویت حس جهت یابی
- توجه به دیدهای استراتژیک در نورپردازی بناها
- توجه به موقعیت قرارگیری بناها و انطباق با توپوگرافی و پستی و بلندی های شهری در شهر
- توجه به نورپردازی بناهای شاخص به عنوان جزئی از کلیت شهر
- تأکید بر ارتباط بنا با محیط اطراف از طریق نورپردازی
- تلاش در جهت ارتقا کیفیت محیطی از طریق نورپردازی بناهای شاخص
- تأکید بر شاخص سازی بناها با کاربری های ضروری در ساعات شب از طریق نورپردازی (بیمارستان ها، مراکز درمانی و …)
- تأکید بر نورپردازی بناها متناسب با ویژگی های معماری، تاریخی، هویتی، فرهنگی و … مربوط به بنا
- توجه به نورپردازی بناها متناسب با کاربری و عملکرد آن ها
- بهره گیری از رنگ های نوری در راستای شاخص سازی بیشتر بناها
- استفاده از رنگ های نوری متناسب با ویژگی های بنا (کارکردی – عملکردی – معماری)
- بهره گیری از تجهیزات و فناوری های نوین و به روز در نورپردازی بناهای شاخص
- بهره گیری از روش های نورپردازی متنوع در نورپردازی ها به منظور ایجاد مناظر مطلوب تر
- توجه به تناسبات، مصالح، فرم، رنگ و سبک معماری در نورپردازی بناها
- شاخص سازی بخش هایی از بناها که از فواصل دورتر قابل مشاهده می باشند (بخش های بالاتر بنا در بناهای بلند مرتبه ی شاخص)
- توجه به اصول زیباشناختی در نورپردازی این بناها
- به حداقل رساندن آلودگی نوری و خیرگی در نورپردازی بناهای شاخص و ویژه
- توجه به شکل و حجم هندسی بام به خصوص در نورپردازی بناهای بلند شاخص
- توجه به رؤیت بنا توسط عابران پیاده و سواره از زوایای مختلف
- نورپردازی بر اساس حفظ مشخصه ها و ویژگی های شاخص بناهای ویژه که در طول روز قابل مشاهده هستند.
- توجه ویژه به عملکرد شبانه ی بنا
در ادامه به نورپردازی بناها و ساختمان های شاخص در جهان می پردازیم:
اگر این مطلب را دوست داشتید با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط:
بررسی روش های اجرای نورپردازی شهری
جذب گردشگر در شب به وسیله نورپردازی (راهکارهای اجرایی)
منابع:
1. پاکزاد، جهانشاه، سوری، الهام،1391، "راهنمای نورپردازی مکان های شهری"، انتشارات آرمانشهر، چاپ اول.
2. شرکت مهندسی رستاک پویا طرح، 1388، "نورپردازی بناهای ارزشمند (جلد 9)، دانش زیباسازی شهری"، سازمان زیباسازی شهر تهران، تابستان.
با سلام.خوشحالم که این حرکات زیبا در کشور عزیز خودمون هم اجرا میشه. میخواستم بعنوان یک شرکت ساختمانی نماینده انواع نورپردازی درجنوب کشور با آن شرکت محترم همکاری داشته باشیم. باتشکر