حمل مصالح سنگی در فهرست بهاء ابنیه 1397

در بحث محاسبات مربوط به حمل مصالح سنگی که شامل طیف وسیعی از آیتم های فهرست بهای ابنیه می شود، شاهد ابهامات و دغدغه های فراوانی در بحث تهیه صورت وضعیت های کارگاه ها هستیم و در این مقاله سعی می کنیم با بیانی متفاوت به بررسی این موضوع بپردازیم و با تهیه چک لیست ساده ای از آیتم های مورد نیاز در محاسبات حمل مصالح سنگی ، برای همیشه این مشکل را که در تهیه صورت وضعیت ها چگونه فصل حمل و نقل را محاسبه نمایم برطرف کنیم.

در این مطلب می خوانید:

معرفی فصول حمل مصالح سنگی در فهرست بهاء ابنیه

فصل چهارم: عملیات بنایی با سنگ

فصل هشتم: بتن درجا

فصل دهم: سقف بتنی

فصل یازدهم: آجرکاری و شفته ریزی

فصل دوازدهم: بتن پیش ساخته و بلوک چینی

فصل هجدهم: اندود کاری و بند کشی

فصول : بیستم (کاشی و سرامیک کاری)، بیست و یکم (فرش موزائیک)، بیست و دوم (کارهای سنگی با سنگ پلاک)

 

مشابه آیتم های مربوط به حمل خاک، اساس، زیر اساس و مصالح رودخانه ای (توونان)، که در مقالات قبلی به آن پرداختیم، در بحث محاسبات مربوط به حمل مصالح سنگی نیز که شامل طیف وسیعی از آیتم های فهرست بهای ابنیه می شود، شاهد ابهامات و دغدغه های فراوانی در بحث تهیه صورت وضعیت های کارگاه ها هستیم و در این مقاله سعی می کنیم با بیانی متفاوت به بررسی این موضوع بپردازیم و با تهیه چک لیست ساده ای از آیتم های مورد نیاز در محاسبات حمل مصالح سنگی ، برای همیشه این مشکل را که در تهیه صورت وضعیت ها چگونه فصل حمل و نقل را محاسبه نمایم برطرف کنیم.

با ما همراه باشید.

لازم به ذکر است که ما در مقالات قبل به بررسی کلیه مصالح مشمول پرداخت حمل در فهارس بهای سازمان برنامه و بودجه کشور پرداختیم. با هم بررسی نمودیم که در 11 فهرست بهای منتشر شده توسط سازمان برنامه و بودجه، فصلی مجزا برای محاسبه و پرداخت حمل مصالح در نظر گرفته شده است و در 6 مورد از فهارس بهای مذکور به این مورد اشاره ای نشده است. لیست این موارد را می توانید در مقاله " بررسی حمل مصالح در فهارس بهای سازمان برنامه و بودجه" مطالعه نمایید.

همچنین در مقاله ای جداگانه به بررسی حمل آهن آلات در فهرست بهای ابنیه سال 1396 پرداختیم. در آن مقاله نیز به تفصیل بیان نمودیم که در محاسبات مربوط به حمل آهن آلات در فهرست بهای ابنیه سازمان برنامه و بودجه کشور، چه فصولی مشمول محاسبات حمل آهن آلات می شود و روش انجام این محاسبات به چه طریقی انجام می شود. این موارد را می توانید در این مقاله " حمل آهن آلات – بررسی آیتم ها در فهرست بها ابنیه سال 1396" مطالعه نمایید.
برای بررسی حمل مصالح سنگی در فهرست بهای ابنیه سال 1397 گام های زیر را با هم مرور می کنیم.

معرفی فصول حمل مصالح سنگی در فهرست بهاء ابنیه 

در گام نخست به این موضوع که مبحث حمل مصالح سنگی در فهرست بهای ابنیه در چه فصولی مطرح گردیده است، می پردازیم. طبق توضیحات مندرج در مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) می توان حدس زد که این لیست شامل موارد زیر می شود:

1. فصل چهارم : عملیات بنایی با سنگ 
2. فصل هشتم : بتن درجا
3. فصل دهم : سقف بتنی
4. فصل یازدهم : آجرکاری و شفته ریزی
5. فصل داوزدهم : بتن پیش ساخته و بلوک چینی
6. فصل هجدهم : اندودکاری و بند کشی
7. فصل بیستم : کاشی و سرامیک کاری
8. فصل بیست و یکم : فرش موزائیک
9. فصل بیست و دوم : کارهای سنگی با سنگ پلاک

ملاحظه می کنیم که 9 فصل از فصول فهرست بهای ابنیه به  نوعی درگیر محاسبات حمل و نقل مصالح سنگی می باشد. 

بنابراین برای بررسی دقیق این موضوع و ارائه راهکاری عملی در راستای بهبود روش های محاسباتی مربوطه، می بایست مقدمه مربوط به هر یک از این فصول را جداگانه بررسی نماییم و در ادامه نیز آیتم های مرتبط با این موضوع را در جدولی گردآوری نماییم و با اعمال ضرایب مناسب، محاسبات مربوط به حمل مصالح سنگی را انجام دهیم.

شایان ذکر است که در برخی موارد که امکان ساخت قطعه ای در محل کارگاه ساختمانی وجود نداشته باشد، فهرست بها هزینه حمل کل آن قطعه را بدون تفکیک سیمان و مصالح سنگی مربوطه پرداخت می کند. این موارد شامل موراد زیر می باشد:

• بلوک سفالی و بتنی سبک
• آسفالت
• جدول های بتنی پیش ساخته ماشینی پرسی
• کفپوش های بتنی پیش ساخته

بنابراین با توجه به اینکه حمل مصالح ساختمانی فوق الذکر به صورت جداگانه محاسبه و پرداخت میشود، ما در این مقاله به محاسبه مقادیر مصالح سنگی موجود در این مصالح نمی پردازیم.

توجه: در لیست فوق آیتمی برای بلوک های سیمانی لیکا دیده نشده است، به دلیل اینکه بلوک های سیمانی تولید شده با دانه رس منبسط شونده عموماً در کارگاه تولید نمی شوند و به صورت آماده از مراکز دارای استاندارد خریداری می شود، بهتر است حمل این مورد نیز توسط عوامل معاونت فنی دفتر نظام فنی و اجرایی کشور در فهرست بها گنجانده شود. البته پیشنهاد می شود تا آن زمان، از بند 2-2-8 مقدمه فصل 28 در خصوص حمل مصالح سنگی بلوک های سیمانی معمولی در این مورد نیز استفاده شود. (گرچه در خصوص بلوک سیمانی لیکا از ماسه استفاده نمی شود)

همچنین خاطر نشان می سازد که محاسبات حمل مصالح سنگی بر حسب تناژ مصالح می باشد و در این مقاله ما روش های تبدیل مقادیر فعالیت اجرایی که متر مربع و متر مکعب می باشد را به تن، بررسی و ارائه می کنیم.

پیشنهاد ویژه: سنگ کاری، اجرا و هزینه ها و مجریان انواع سنگ کاری ساختمان

در این بخش، مقدمه 9 فصل فوق را که می دانیم در بحث حمل مصالح سنگی تاثیر گذار هستند بررسی می کنیم. البته به خوبی می دانیم که طبق بند 1 مقدمه فصل بیست و هشتم (حمل و نقل)، در خصوص کلیه مصالح سنگی از قبیل شن، ماسه، مخلوط شن و ماسه، سنگ قلوه و سنگ لاشه، هزینه بارگیری ، حمل و باراندازی مصالح از محل تحویل تا انبار کارگاه، تا فاصله 30 کیلومتر، و همچنین از انبار کارگاه تا محل مصرف در قیمت ردیف های سایر فصل های فهرست بها ابنیه در نظر گرفته شده است و هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر، تنها برای مصالح سنگی بر حسب مورد بر اساس ردیف های این فصل (فصل 28) پرداخت می شود و برای سایر مصالح، هیچ گونه هزینه حمل جداگانه ای پرداخت نخواهد شد. بنابراین به منظور بررسی هر یک از فصول فهرست بها و به منظور جلوگیری از بروز اشتباه در محاسبات، باید نگاهی هم به مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) داشته باشیم و با این دیدگاه بررسی ها را ادامه می دهیم.

فصل چهارم: عملیات بنایی با سنگ

•مطابق بند 7 مقدمه فصل چهارم، سنگ مصرفی در این فصل (چنانچه در اسناد و مدارک پیمان، معدن خصوصی ذکر نشده باشد) را باید با توجه به مشخصات فنی از منطقه اجرای پروژه تهیه نمود و البته نوع و رنگ آن نیز توسط مهندس مشاور تعیین می شود. بنابراین به دلیل مسافت کم حمل و نقل، هزینه حمل جداگانه ای به آن تعلق نخواهد گرفت.
• همچنین مطابق بند 11 مقدمه فصل چهارم فهرست بها، در می یابیم که به مصالح سنگی ردیف های 040501 تا 040506 حمل بالای 30 کیلومتر تعلق نمی گیرد. بنابراین هزینه حمل مازاد به این مصالح که می دانیم تشابه زیادی با مصالح سنگی بتن دارد تعلق نمی گیرد. این مورد به کررات محل اختلاف پیمانکاران و دستگاه نظارت می باشد و لازم است قبل از عقد قرارداد مواردی اینچنینی در قیمت های پیشنهادی پیمانکاران منظور گردد

در این بخش بهتر است به دو مورد زیر از مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) نیز اشاره کنیم:

1. طبق بند 2-2-3 مقدمه فصل بیست و هشتم (حمل و نقل) قید شده است که برای هر متر مکعب بنایی با سنگ های ریشه دار (مطابق مفاد نشریه شماره 90 سنگ ریشه دار به سنگی اطلاق می شود که علاوه بر دارا بودن نمای سطحی سنگ، دارای عمق نیز باشد که سنگ لاشه را می توان به عنوان نمونه ای از آن نام برد) و ملات ماسه سیمان، 1.84 تن سنگ ریشه دار (یا همان سنگ لاشه و موارد مشابه آن) و 0.6 تن ماسه محاسبه می شود و برای هر متر مکعب بلوکاژ با سنگ لاشه معادل 1.84 تن سنگ ریشه دار منظور می شود.
برای درک بهتر سنگ های اشاره شده در فصل چهارم فهرست بهای ابنیه و طبق نشریه شماره 90، سنگ ها را می توان به دسته های زیر تقسیم بندی نمود:

1. سنگ های رودخانه ای
2. سنگ قلوه رودخانه ای
3. سنگهای کوهی که خود شامل موارد زیر می شود:
4. سنگ لاشه : شکل خاصی ندارد و دارای بر و اندازه مشخصی نیست.
5. سنگ قواره : سنگ لاشه ای که گوشه های تیز آن با پتک و چکش بگیرند.
6. سنگ مالون (بادبر یا رگه ای) : سنگ لاشه ای که به شکل مکعب مستطیل در می آید و سطح نمای آن را به صورت مربع یا مستطیل شکل می دهند.
7. سنگ مکعبی
8. سنگ چند وجهی نامنظم سر تراش یا همان مالون موزاییکی
9. سنگ لایه لایه (تخته ای) یا ورقه ای

2. مطابق بند 2-2-7 مقدمه فصل بیست و هشتم (حمل و نقل)، در بنایی با سنگ های قلوه، برای هر متر مکعب بنایی با سنگ قلوه و ملات ماسه سیمان، 2 تن سنگ قلوه و 0.6 تن ماسه محاسبه می شود و برای هر متر مکعب درناژ و بلوکاژ با سنگ قلوه، معادل 2 تن سنگ قلوه در نظر گرفته می شود.

در بررسی همین موارد جزئی به تناقضات بر می خوریم که در اینجا به آن اشاره می کنیم:

•  در بندهای 2-2-3 و 2-2-7 مقدمه فصل حمل و نقل ملاحظه می شود که بحث درناژ و بلوکاژ با سنگ لاشه در هر دو بند ذکر شده است که در یک مورد معادل 1.84 تن و در مورد دوم معادل 2 تن سنگ لاشه در نظر گرفته می شود که این به نوعی تناقض در موضوعی مشترک می باشد. این تناقض تا فهرست بهای سال 1384 وجود نداشت و از فهرست بهای سال 1385 با این مورد روبرو هستیم که پیشنهاد نگارنده این است که باید مشابه فهرست بهای سال 1384، در قسمت توضیحات بند 2-2-7 واژه سنگ لاشه حذف شود و این مورد صرفاً به سنگ قلوه اختصاص داشته باشد.
•  در آیتم های فصل چهارم آیتمی به اسم درناژ با سنگ لاشه نداریم که به اشتباه در بند 2-2-3 مقدمه فصل 28، محاسبات سنگ لاشه برای درناژ هم منظور شده است. البته این آیتم با شماره 040104 تا فهرست بهای ابنیه سال 1395 در فهرست موجود بوده است که از سال 1396 حذف گردیده است و لازم است بند 2-2-3 نیز متناسب با حذف این آیتم اصلاح گردد.
• در خصوص منظور نمودن ماسه در ملات های بنایی سنگ ها، در فهرست بها فقط ملات ماسه سیمان قید شده است و حال اینکه ما در آیتم های بنایی با سنگ در فصل چهارم، ملات های ماسه آهک و باتارد را که در هر دو مورد ماسه مورد استفاده قرار می گیرد را نیز داریم. حال آنکه با استناد به توضیحات بندهای 2-2-3 و 2-2-7 مقدمه فصل 28، این آیتم ها منظور نشده است. (نه سنگ و نه ملات!!!) البته شایان ذکر است که این اشتباه نیز از ابتدا در مقدمه فصل 28 فهرست بهای ابنیه تکرار شده است که ممکن است دست آویزی برای برخی مشاورین و ناظرین سطحی نگر در عدم پرداخت این آیتم ها باشد و لازم است معاونت فنی سازمان برنامه و بودجه نسبت به اصلاح آن اقدام نماید.
• در خصوص ردیف های 040207 و 040208 که در آیتم های زیر گروه بنایی با سنگ قلوه و لاشه در فصل چهار قید شده است نیز جای سوال است که تناژ سنگ و ماسه این آیتم ها به چه میزانی پرداخت گردد. مشخص است که تناژ سنگ و ماسه پرداخت شده بابت ردیف های بنایی نمی تواند با تناژ قابل پرداخت برای این دو ردیف مشابه باشد. البته اگر دچار ابهام در پرداخت مشابه آنچه که در بند فوق ذکر شد، نشویم. ولی آنچه مشخص است این است که نمی توان در برخی پروژه ها به دلیل شرایط حاکم بر پروژه و لزوم اجرای مصالح پر کننده مناسب در تحکیم بستر ها، از حجم بالای بتن غوطه (لاشه و قلوه غرقاب در ملات ماسه سیمان) در بحث حمل سنگ و ماسه صرفنظر کرد.

حال با این توضیحات آیتم های زیر در فصل چهارم فهرست بهای ابنیه سال 1397، مشمول پرداخت هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر برای مصالح سنگی می شوند:
040101    040102    040103    040201    040202    040203    040204    040205    040206    040207    040208.

فصل هشتم: بتن درجا

•  مطابق بند 9 مقدمه فصل هشتم (بتن درجا)، مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده برآورد، موظف است نسبت به تعیین معادن شن و ماسه مرغوب و مناسب برای تولید بتن اقدام نموده و به منظور آگاهی پیمانکاران در زمان ارائه پیشنهاد قیمت و در زمان عقد قرارداد، مشخصات مصالح، ظرفیت و فاصله حمل مصالح سنگی را در اسناد مناقصه و قرارداد قید نماید. بدین ترتیب لازم است که پیمانکار نیز قبل از ارایه پیشنهاد قیمت، از کیفیت، ظرفیت و فواصل حمل مصالح سنگی اطمینان حاصل نموده و سپس قیمت پیشنهادی خود را بر اساس مناسب ترین گزینه ارایه نماید. موردی که عموما نه از طرف مهندسین مشاور اعلام می شود و نه پیمانکار فرصتی برای تحقیق معادن شن و ماسه مرغوب در محل اجرای عملیات دارد.
• همچنین اشاره شده است که در محاسبه فواصل حمل شن و ماسه مصرفی در بتن و محصولات بتنی، جهت احتساب هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر، مبدأ حمل، معادن یاد شده و مقصد، کارگاه ساختمانی است.
• همچنین به صراحت اعلام نموده است که در صورتی که در حین اجرای عملیات، محل معدن برای تأمین مصالح مرغوب تر به منظور افزایش کیفیت بتن تغییر کند، افزایش هزینه حمل تنها در حالتی که روش عیاری مندرج در بند 2 ملاک عمل باشد، پرداخت می گردد.

تذکر : همانگونه که ملاحظه شد در این بند قید شده است که حمل شن و ماسه بتن فقط مازاد بر 30 کیلومتر قابل پرداخت است و بابت افزایش مسافت حمل به منظور تأمین مصالح مرغوب تر در صورت پرداخت هزینه بتن به روش مقاومت، پرداختی مجددی انجام نخواهد شد و حال اینکه تجربه نشان داده است که معادن شن و ماسه در طول زمان و با توجه به دانه بندی خاک معدن، ممکن است حداقل های آیین نامه ها را بابت دانه بندی شن و ماسه استحصال شده از خاک معدن، پوشش ندهد و پیمانکار بنا به ضرورت مجبور به تغییر محل معدن و رسیدن به دانه بندی مطلوب و مورد قبول دستگاه نظارت گردد. در این صورت برخی از ناظرین و مشاورین با استناد به این بند از پرداخت حق پیمانکار خودداری می کنند که لازم است این مورد توسط معاونت فنی سازمان برنامه و بودجه کشور اصلاح گردد و موارد استثنا نیز قید گردد.

• مطابق مندرجات بند 14 و بند 26 مقدمه فصل هشتم هیچگونه پرداختی بابت حمل بتن از محل تولید تا محل مصرف به هر فاصله با تراک میکسر و یا هر وسیله دستی و مکانیکی دیگر پرداخت نمی شود.
• مطابق بند 2-2-1 فصل 28 (حمل و نقل)، برای محاسبه تناژ مصالح سنگی موجود در هر متر مکعب انواع بتن و محصولات بتنی، 2.2 تن شن و ماسه محاسبه می شود. برای هر متر مکعب بتن سبک با پوکه (معدنی یا صنعتی) 0.65 تن ماسه و معادل 1.5 تن ماسه به جای پوکه در نظر گرفته می شود. همچنین اشاره نموده است که برای تعیین فاصله حمل پوکه، محل تأمین پوکه ملاک است و نمی توان به محل معدن پوکه برای دریافت هزینه حمل بیشتری نسبت به محل خرید پوکه استناد نمود.

تذکر اول : باید دقت نمود که آیتمی از فصل هشتم که مربوط به تهیه بتن و محصولات بتنی نظیر بتن سبک می باشد در محاسبات حمل مصالح سنگی از دیده پنهان نماند و همچنین در خصوص حمل بتن های سبک باید دقت نمود که فواصل حمل منظور شده برای محاسبه حمل ماسه معادل، با فواصل حمل ماسه مورد استفاده در دیگر محصولات بتنی اشتباه منظور نشود.

تذکر دوم : فهرست بها اشاره ای به بتن سبک با آجر نکرده است که این بتن نیز حاصل اختلاط ملات ماسه سیمان با خورده آجر می باشد. به نظر می رسد که این موضوع نیز سهوا از قلم تدوین کنندگان فهرست بها افتاده است. پیشنهاد نگارنده این مقاله این است که برای محاسبه ماسه موجود در بتن سبک با خورده آجر مشابه با روش محاسبه ماسه در بتن سبک با پوکه، معادل 0.65 تن ماسه در نظر بگیریم.

حال با این توضیحات آیتم های زیر در فصل هشتم فهرست بهای ابنیه سال 1397، مشمول پرداخت هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر برای مصالح سنگی می شوند:
080101    080102    080103    080104    080105    080106    080107    080108    080109    080110    080201
080202    080203    080701

فصل دهم: سقف بتنی

در مقدمه فصل دهم (سقف بتنی)، اشاره به پرداخت حمل مصالح سنگی نشده است. اما با استناد به بند 2-2-1 مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) و با علم به اینکه بتن مورد استفاده در سقف های بتنی تفاوتی از نظر ساخت با دیگر بتن ها ندارند، مشابه ردیف های فصل هشتم (بتن درجا) نسبت به محاسبه ماسه و مصالح سنگی بتن سقف می پردازیم. 

حال سوالی که اینجا مطرح می شود این است که حجم بتن سقف بتنی چگونه محاسبه و منظور می شود؟

متأسفانه این نیز از نقایص فهرست بهای ابنیه می باشد که در خصوص محاسبه حجم بتن مورد استفاده در سقف بتنی تیرچه و بلوک و دیگر سقف های بتنی به منظور استخراج میزان سیمان و مصالح سنگی مصرفی در آن، اشاره ای نکرده است. همچنین در خصوص نحوه محاسبه ماسه مصرفی در بلوک سیمانی مورد استفاده در اینگونه سقف ها نیز اشاره ای نشده است.

 پیشنهاد نگارنده بر این است که حجم بتن سقف را با توافق دستگاه نظارت و ترسیم مقطع سقف (تیرچه، ضخامت دال و مشخصات بلوک و یا سفال و یا بلوک پلی استایرن) محاسبه نمایید و در خصوص ماسه استفاده شده در بلوک سیمانی سقف های بتنی می توان از عدد 1.3 تن که برگرفته از بند 2-2-8 مقدمه فصل حمل و نقل می باشد استفاده نمود.

حال با این توضیحات آیتم های زیر در فصل دهم فهرست بهای ابنیه سال 1397، مشمول پرداخت هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر برای مصالح سنگی می شوند:
100101    100102    100103    100104    100105    100201    100202    100203    100204    100205    100401
100402    100403

فصل یازدهم: آجر کاری و شفته ریزی

در مقدمه فصل یازدهم (آجر کاری و شفته ریزی) اشاره ای به حمل مصالح نشده است. لذا به مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) مراجعه می کنیم. در بند 2-2-2 فصل حمل و نقل اشاره شده است که برای هر متر مکعب بنایی با انواع آجرهای شامل فشاری، قزاقی، ماسه آهکی، ماشینی و بلوک سفالی با ملات ماسه سیمان، 0.6 تن ماسه محاسبه می شود.

لازم به ذکر است که برخی از ردیف های فصل یازدهم به صورت متر مربع می باشد که برای تبدیل کردن آن به متر مکعب که قابل استفاده در فصل 28 باشد، با توجه به ضخامت آجر کاری و سطح دیوارهای اجرا شده، متر مربع سطح دیوار تبدیل به متر مکعب حجم آجر چینی می شود.

خالی از لطف نیست که بدانیم طبق متن بند 2-2-2 مقدمه فصل 28، در صورتیکه ملات مورد استفاده در آجر چینی ملات ماسه سیمان باشد، ماسه قابل پرداخت خواهد بود و این در صورتی است که ماسه در ملاتهای دیگر مانند ماسه آهک و باتارد نیز به همان نسبت وجود دارد و این تفکیک منطقی به نظر نمی رسد. ما در اینجا تفکیکی انجام نمی دهیم و برای همه این ملات ها ماسه را به میزان مقادیر مندرج در بند 2-2-2 مقدمه فصل 28 در نظر می گیریم. با مراجعه به استاندارد شماره 17514 سازمان ملی استاندارد (سنگدانه های ملات بنایی-ویژگی ها) ملاحظه می شود که اختلافی از نظر کیفیت در سنگدانه های ملات های بنایی وجود ندارد.

حال با این توضیحات آیتم های زیر در فصل یازدهم فهرست بهای ابنیه سال 1397، مشمول پرداخت هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر برای مصالح سنگی می شوند:
110101    110102    110103    110104    110105    110106    110107    110108    110109    110110    110201
110202    110203    110205    110206    110207    110208    110209    110210    110401    110402    110403
110501    110502    110503    110601    110602    110603    110701    110702    110703    111001    111002

 

فصل دوازدهم: بتن پیش ساخته و بلوک چینی

در ابتدا به این نکته اشاره می کنم که طبق بند 12 کلیات فهرست بهای ابنیه سال 1397، شرایط عمومی که در مقدمه فصل بتن درجا پیش بینی شده است، برحسب مورد برای بتن پیش ساخته نیز نافذ است.

مطابق بند 16 مقدمه فصل دوازدهم، در قیمت ردیف های فصل دازودهم، هزینه تهیه مصالح سنگی (شن، ماسه، پودر سنگ و …)، بارگیری و حمل تا فاصله 30 کیلومتر از مرکز ثقل برداشت تا محل ساخت قطعات و باراندازی منظور شده است و حمل مازاد بر 30 کیلومتر را می توان محاسبه و اعمال نمود.

مطابق بند 20 مقدمه فصل دوازدهم، هزینه تهیه کلیه مصالح لازم برای بتن و ملات نصب قطعات پیش ساخته بتنی از جمله شن، ماسه و آب و حمل تا فاصله 30 کیلومتر در بهای ردیف منظور شده است و در این مورد نیز باید فواصل حمل مازاد بر 30 کیلومتر را در صورت وجود، محاسبه نماییم.

در بند 2-2-1 مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) اشاره شده است که برای محاسبه حمل مصالح سنگی موجود در هر متر مکعب انواع بتن و محصولات بتنی مقدار 2.2 تن شن و ماسه محاسبه می شود.

در بند 2-2-2 مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) اشاره شده است که برای محاسبه حمل مصالح سنگی موجود در هر متر مکعب بنایی با آجرهای سیمانی با ملات ماسه سیمان، 0.6 تن ماسه محاسبه می شود.

در بند 2-2-8 مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) اشاره شده است که برای محاسبه حمل مصالح سنگی موجود در هر متر مکعب بنایی با بلوک سیمانی تو خالی (خود بلوک و ملا ت مربوط )، 1.3 تن ماسه محاسبه می شود.

در بند 2-2-10 مقدمه فصل 28 (حمل و نقل) اشاره شده است که برای محاسبه حمل مصالح سنگی موجود در هر متر مکعب بنایی با بلوک بتنی پیش ساخته از بتن سبک، 0.16 تن ماسه بابت ملات بنایی محاسبه می شود و در خصوص ماسه استفاده شده در بلوک سیمانی سبک طبق توضیحات ابتدای مقاله، پرداختی جداگانه انجام نخواهد شد زیرا این مورد به صورت کلی محاسبه و پرداخت می شود.

لازم به ذکر است که در خصوص حمل لوله های بتنی موضوع ردیف های 120301 الی 120311 به دلیل عدم اشاره فهرست بها به این موضوع، هیچگونه حملی قابل پرداخت نمی باشد و این مورد باید در قیمت پیشنهادی پیمانکاران دیده شود. گرچه به نظر نگارنده منطقی نیست که این موضوع بدون هیچگونه اشاره ای رها گردد و پرداخت حمل این قطعات به روشی مشابه با جداول بتنی پرسی ماشینی متصور می باشد.

حال با این توضیحات آیتم های زیر در فصل دوازدهم فهرست بهای ابنیه سال 1397، مشمول پرداخت هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر برای مصالح سنگی می شوند:
120101    120102    120103    120201    120202    120203    120204    120401    120501    120502    120503
120504    120505    120506    120601    120602    120603    120701    121001    121002    121003

فصل هجدهم: اندود کاری و بندکشی

فصل هجدهم فهرست بهای ابنیه، همانگونه که از اسم آن نیز مشخص است از آیتم های مختلفی در ارتباط با اندود کاری و بند کشی تشکیل شده است ولیکن آیتم هایی که شامل حمل مصالح سنگی ملات و یا بتن می شوند را می توان انواع اندود های ماسه سیمان، باتارد و ماسه آهک و همچنین بتن های پاششی (شاتکریت)، نماسازی موزائیکی و شسته، کف سازی موزائیکی، درپوش بتنی روی دیوار و سایه بان بتنی بالای پنجره ها ذکر کرد.

هر یک از این موارد با توجه به مشخصاتی که دارند، شامل یکی از دو بند زیر در فصل 28 (حمل و نقل) می شوند.

1.  طبق بند 2-2-1 مقدمه فصل 28 برای هر متر مکعب انواع بتن و محصولات بتنی که در فصل هجدهم شامل درپوش های بتنی دست انداز و جانپناه ها، کف پنجره ها و سایه بان های بتنی می باشد، مقدار 2.2 تن شن و ماسه محاسبه می شود.
2.   طبق بند 2-2-4 مقدمه فصل 28 برای هر متر مکعب اندود افقی یا قائم که با ملات های موزائیکی، ماسه سیمان، باتارد و یا ماسه آهکی اجرا گردد، مقدار 1.85 تن ماسه محاسبه و پرداخت می شود.

حال با این توضیحات آیتم های زیر در فصل هجدهم فهرست بهای ابنیه سال 1397، مشمول پرداخت هزینه حمل مازاد بر 30 کیلومتر برای مصالح سنگی می شوند:
180303    180304    180305    180306    180307    180308    180309    180310    180311    180312    180313
180314    180318    180601    180603    180604    180607    180701    180704

فصول: بیستم (کاشی و سرامیک کاری)، بیست و یکم (فرش موزائیک)، بیست و دوم (کارهای سنگی با سنگ پلاک)

به دلیل تشابه فصول 20، 21 و 22 فهرست بهای ابنیه در خصوص روش محاسبه و پرداخت هزینه حمل مصالح سنگی ملات های نصب، این مورد برای این سه فصل به صورت همزمان بیان می گردد.
طبق بند 2-2-5 مقدمه فصل 28 فهرست بهای ابنیه، برای هر متر مربع فرش کف موزائیک، کارهای سنگی با سنگ پلاک، کاشیکاری و سرامیک کاری، 0.05 تن ماسه محاسبه و پرداخت خواهد شد. ماسه منظور شده در این آیتم ها مربوط به مقدار ماسه موجود در ملات نصب آیتم های ذکر شده می باشد و هزینه ای بابت حمل سنگ، کاشی، سرامیک و موزائیک محاسبه و پرداخت نخواهد شد.
با توجه به تعداد آیتم های مربوط به سه فصل مذکور و اینکه عملا همگی آیتم های مربوط به نصب موزائیک، سنگ، کاشی و سرامیک دارای شرایط یکسان در روش محاسبه و پرداخت هزینه حمل ماسه مربوط به ملات نصب می باشند، تک تک آیتمها را نام نمی بریم و این مورد را به خواننده محترم واگذار می کنیم.

همانگونه که مشاهده فرمودید در فهرست بهای ابنیه و در بحث حمل مصالح سنگی، تنوع محاسبات و بندهای مرتبط با این موضوع به قدری زیاد است که گاهی باعث می شود مهندسین مسئول تهیه صورت وضعیت کارگاه تا ماه ها پس از آغاز پروژه، بخش حمل مصالح سنگی را در محاسبات فصل 28 صورت وضعیت کارگاه منظور ننمایند. سعی ما بر این بود که تنوع را در قالب بررسی های جداگانه برای مهندسین گرامی به صورت مبسوط توضیح دهیم. به زودی در محصولی جداگانه فایل اکسل انجام این محاسبات را برای استفاده همکاران گرامی تهیه و ارائه خواهیم داد. 

همچنین به خوبی می دانیم که هیچ اثری بدون اشتباه و یا برداشت نادرست نمی باشد. صمیمانه از همه عزیزان خواهشمندم با ارائه پیشنهادات، انتقادات و راهنمایی های ارزنده خود، ما را در پیمودن هر چه بهتر این مسیر و ارتقاء سطح معلومات مهندسین جوان کشور عزیزمان یاری رسانید.