مراحل ساخت و نصب اسکلت فلزی، از نصب صفحه ستون تا بادبندها

در هنگام ساخت و نصب اسکلتهای فلزی در ایران، بسیاری از نکات ممکن است از دید ناظران کم اهمیت به نظر بیاید. لذا در این مقاله مراحل و نکات خاص اجرایی ساخت و نصب اسکلت های فلزی را بصورت گام به گام مورد بررسی قرار داده ایم. در اجرای اسکلت ها به روش های جوشی و پیچ و پرچ که امروزه بسیار متداول شده است نکاتی از قبیل رواداری در نصب، رنگ آمیزی، اصلاح معایب جوشکاری، ایمپکت زدن پیچ و مهره ها و غیره بسیار مهم می باشند.

«چنانچه قصد اجرای اسکلت فلزی را دارید، درخواست اجرای اسکلت فلزی خود را در سامانه ثبت درخواست کارگشا درج نمایید.»

نصب صفحه و بولت ها

اولین قدم جهت اجرای سازه فلزی قرار دادن بولت های صفحه ستون در فونداسیون می باشد به نحوی که ستون ها دقیقا در محل مورد نظر و در آکس صفحه ستون ها قرار گیرند.

برای جلوگیری از جابجایی صفحه ستون ها پیشنهاد می گردد تا حدامکان از دوربین های نقشه برداری جهت پیاده سازی دقیق محل صفحه ستون ها استفاده شود و قبل از بتن ریزی بولت ها به گونه ای داخل فونداسیونثابت گردد تا در حین عملیات بتن ریزی دچار تغییر مکان و یا جابجایی نگردد.

این امر با استفاده از شابلون صفحه ستون (صفحه ای با ابعاد مشابه صفحه ستون از جنس چوب و یا فلز جهت ثابت کردن بولتها و ساخت دقیق صفحه ستون اصلی) و چهارپایه تثبیت بولت بسیار ساده تر خواهد بود.

یکی دیگر از روش ها، استفاده از صفحه ستون اصلی در محل دقیق روی فونداسیون می باشد. این روش به دلیل نیاز به جرثقیل در حین نصب ستون روی بیس پلیت تا تکمیل جوشکاری و شاقول کردن ستون نسبت به روش قبل کمی زمان بر می باشد.

ضمنا در این روش بدلیل مشکلات اجرایی و عدم دقت در حین نصب صفحه ستون امکان قرار نگرفتن تیرها، پس از نصب ستون ها نیز وجود خواهد داشت. 

قبل از بتن ریزی قسمت رزوه شده بولت ها آغشته به گریس شده و توسط گونی یا نایلون، کاملا روی آن پوشیده شود تا پس از بتن ریزی، باز کردن و بستن مهره های صفحه ستون ها بدون چسبیدن بتن به آنها، به راحتی امکان پذیر باشد.

ساخت و نصب ستون ها

ستون ها عضوی هستند که بارهای سازه را بصورت مستقیم به فونداسیون منتقل می نمایند. به همین دلیل باید توانایی این انتقال نیرو را داشته باشد. بهترین مقطع برای ستون ها، مقاطق مربعی شکل و مقاطع H شکل می باشد. زیرا دارای مقاومت بیشتری نسبت به مقاطع دیگر می باشند.

گاهی به منظور رعایت مقاومت کافی در تحمل نیروهای فشاری و لنگر های خمشی وارده بر ستون ها، بجای استفاده از مقاطع نورد شده تک، از مقاطع مرکب استفاده می گردد.

به عنوان مثال جهت ساخت مقطع IPE دوبل، دو تیرآهنرا در کنار یکدیگر روی یک سطح صاف به نحوی قرار می دهند که بال تیرآهن ها به سمت بالا قرار گیرند. ابتدا، وسط و انتهای بال ها را به یکدیگر توسط جوش متصل می نمایند.

ستون را برگردانده و وجه زیرین را نیز به همین ترتیب، جوش می دهند و عملیات جوشکاری را تا تامین جوش مورد نیاز ادامه می یابد. این عمل جهت جلوگیری از پیچیدگی ستون در اثر حرارت جوشکاری صورت می گیرد.

در صورت نیاز به ورق تقویتی بال برای این مقاطع، با رعایت ضوابط جوشکاری، ورق های تقویتی روی پروفیل های دوبل شده، وصل می شوند. پس از ساخت ستون ها، نشیمن تیرهای متصل به ستون را در تراز دقیق آن با توجه به نقشه های اجرایی، ایجاد نموده و جوشکاری آن را تکمیل می نماییم.پس از پایان جوشکاری ها، عملیات زنگ زدایی و رنگ آمیزی قطعات ساخته شده نیز صورت می گیرد.

پیشنهاد ویژه: اسکلت فلزی، همه اطلاعات لازم اجرای ساختمان اسکلت فلزی

در صورت عدم اتصال صفحه ستون به ستون ها به عنوان یک عضو واحد، می بایست قبل از قراردادن ستون ها در محل مورد نظر بر روی کف ستون ها، محل دقیق نشیمن ستون بر روی کف ستون (بیس پلیت) را بوسیله جوش دادن نبشی و ورق های سخت کننده بر روی کف ستون مشخص می نماییم تا ستون دقیقا در محل مورد نظر قرار گیرد.

پس از قرار گرفتن ستون روی بیس پلیت، ضمن کنترل نمودن جهت تیرریزی ها، ستون را در دو جهت شاقول نموده و جوشکاری آن را تکمیل می نماییم. این مراحل را تا تکمیل ستونهای مشخص شده در فاز اول و تا جایی ادامه می دهیم که خطر سقوط ستون ها بدلیل عدم اتصال به تیر در اثر عوامل جوی مانند باد، وجود نداشته باشد.

در صورت وجود ارتفاع بیشتر از 12 متر برای هر ستون و نیاز به افزایش ارتفاع ستون ها، ستون های جدید مطابق مراحل قبلی ساخته می شود و به قسمت فوقانی مرحل اول ستون متصل می نماییم.

اگر هر وجه ستون را با یک عدد از یک تا چهار نامگذاری نماییم، ابتدا ورق های اتصال را به دو وجه مجاور به هم (وجه یک و دو) در مقطع ستون پایین و دو وجه دیگر ستون بالا (وجه سه و چهار) جوش می دهیم و ستون جدید را بر روی ستون قبلی قرار می دهیم و جوشکاری اولیه را بعد از شاقول نمودن ستون جدید انجام خواهیم داد.

ساخت و نصب تیرها

پس از نصب ستون ها، نوبت به ساخت و نصب تیرها می رسد. در این مرحله با توجه به نوع اتصالطراحی شده (جوشی، پیچی و یا پرچی) همچنین گیردار بودن و یا ساده بودن اتصال، اقدامات لازم جهت ساخت و نصب تیرها نیز صورت می پذیرد.

باید توجه داشت نکاتی از جمله طول جوش و طول تیرها با توجه به رعایت رواداری های تیر، نوع جوش، بعد جوش، الکترود مورد نیاز و نوع پیچ های مورد نیاز از نظر مقاومت در اتصال باتوجه به گیردار بودن یا مفصلی بودن اتصال، میزان نیروی مورد نیاز جهت بستن پیچ ها (استفاده از ترک متر) و موارد این چنینی را فراموش نکنیم.

اجرای بادبندها

با توجه به نوع سازه اسکلت فلزی و همچنین نوع بادبند مورد نیاز آن، اقدامات اولیه جهت نصب و جوش ورق های اتصال بادبندهادر حین ساخت و نصب تیرها و ستون ها در محل های مشخص صورت می پذیرد.

حال کافی است، پروفیل های مورد نیاز بادبندها در محل دقیق خود قرار گرفته و جوشکاری های لازم با طول جوش مشخص انجام گیرد. نباید فراموش نمود که بادبندها، نگهدارنده ساختمان در برابر نیروهای جانبی می باشند، پس به هیچ عنوان نباید آنها را در سازه کم اهمیت درنظر گرفت.

پس از پایان مراحل فوق، ضمن کنترل های نهایی می توان اقدامات لازم جهت اجرای سقف اسکلت ساخته شده را صورت داد.