مدیریت مصالح، گامی به سوی درست مصرف کردن
زمانی که صحبت از درست مصرف کردن پیش می آید، ناخودآگاه ذهن همگان به سوی درست مصرف نمودن آب و یا شعار معروف، «هرگز نشه فراموش، برق اضافی خاموش» خواهد رفت. تغییر در الگوی مصرف این 2 انرژی دور از دسترس نیست و هم اکنون بسیاری از افراد در جوامع به آن مبادرت می ورزند. حال ما می خواهیم بدانیم آیا مدیریت صحیح، به دست اندر کاران ساخت و ساز برای درست مصرف کردن مصالح کمک خواهد کرد و یا خیر؟؟؟
اگر دست اندرکاران ساخت و ساز بخواهند به درست مصرف کردن بیندیشند و گامی مؤثر در جهت آن بردارند بی شک مدیریت مصالح یک فرآیند بسیار مهم و تاثیر گذار خواهد بود. زیرا 50 الی 60 درصد هزینه مالی یک پروژه، صرف تهیه و تأمین مواد و مصالح اجرایی پروژه می گردد.
مبحث صرفه جویی و مدیریت صحیح منابع مورد نیاز پروژه ها، از زمان شروع فرآیند ساخت و ساز و تعریف پروژه ها می تواند نقش بسزایی در اقتصاد پروژه ها ایفا نماید. به عنوان نمونه انتخاب سیستم های سازه ای و مصالح مناسب هر اقلیم می تواند ضمن کاهش هزینه های ساخت، برای کاهش هزینه های مصرف انرژی نیز مهم و تعیین کننده باشد. با تعاریف مربوط به مدیریت مصالح و منابع پروژه ها بیشتر آشنا می شویم.
تعریف مدیریت مواد و مصالح در پروژه ها:
به مجموعه اعمال برنامه ریزی، شناسایی، تهیه، ذخیره سازی، تحویل و توزیع مصالح مدیریت مواد و مصالح می گویند.
اقداماتی که در ارتباط با مصالح می توان انجام داد تا گامی به سوی مصرف بهینه برداشته شود را می توان در بخش های زیر دسته بندی نمود:
- بررسی و مطالعه دقیق نقشه های اجرایی:
درست اجرا نشدن حتی یک دیوار جداکننده 10 سانتی متری با آجر سفال که مطابق با نقشه های اجرایی نباشد، پیمانکار را مجبور به تخریب آن نموده و اجرای دوباره دیوارچینی حداقل تقاضایی است که کارفرما خواهد داشت. رخ دادن چنین اتفاق هایی در پروژه های ساختمانی که توجه زیادی به نقشه های اجرایی نشده اصلا دور از انتظار نیست و متأسفانه این دوباره کاری ها، باعث اتلاف هزینه، نیروی انسانی و زمان می گردد. - خرید مصالح:
داشتن اطلاعات کافی و کامل از مصالح موجود در بازار و انتخاب مناسب ترین آن ها و همچنین اطلاع داشتن از خصوصیات مصالحی که دقیقاً مدنظر طراح و مهندس مشاور می باشد باید حتما در موقع خرید و تهیه مصالح منظور گردد و سلیقه شخصی افراد هیچ گونه مداخله ای در این پروسه نداشته باشد.
گام بعد از آشنایی در مورد نوع و مشخصات فنی مصالح، مقدار مصالحی است که باید تهیه گردد و این موضوع حائز اهمیت است. نقش کلیدی متره و برآورد مقادیر مصالح مورد نیاز پروژه ها را می توان در این بخش به خوبی درک نمود. پرواضح است که در صورت عدم تخصص و تجربه مهندسین دخیل در مبحث متره و برآورد پروژه، لطمات جبران ناپذیری به اقتصاد پروژه وارد خواهد شد. - تخلیه مصالح:
یکی دیگر از آیتم هایی که می تواند موجب ایراد خسارت به کارگاه ها و پروژه های ساختمانی گردد، مبحث روش باراندازی و یا تخلیه مصالح در کارگاه می باشد. مصالح ساختمانی مورد استفاده در کارگاه های ساختمانی ازقبیل سیمان و بلوک و تیرچه و … می باشند که در زمان تخلیه باید ضمن رعایت اصول ایمنی، به مواردی که باعث از بین رفتن مصالح می گردد نیز دقت فراوان نمود. برای مثال شکسته شدن بلوک های سیمانی در زمان تخلیه بار و پاره شدن کیسه های سیمان و … نمونه ای بارز از اتلاف مصالح ساختمانی می باشد که می بایست حتما مورد توجه قرار گیرد. - دپوی مصالح:
دپو صحیح مصالح در محل مناسب می تواند مانع از هدر رفت آنها شده و از هزینه کردن دوباره برای خرید مصالح جلوگیری نماید. در دپوی مصالح، موارد متعددی باید رعایت گردند که در ادامه به چند مورد از آن اشاره می شود:- محل دپو: محل دپوی مصالح باید نزدیک ترین مکان به اجرای همان مقطع از کار باشد تا کمترین رفت و آمد برای حمل مصالح و جابه جایی آن ها صورت پذیرد و همچنین محل دپوی مصالح نباید مزاحم رفت و آمد کارگران ساختمانی باشد.
- مکان دپو: دپوی برخی از مصالح نیاز به مکان مسقف دارند زیرا شرایط آب و هوایی از قبیل نور شدید خورشید و یا باد و طوفان و باران و برف می تواند باعث از بین رفتن و یا تغییر در کیفیت مصالح گردد تا جایی که دیگر امکان استفاده از مصالح تهیه شده نخواهد بود.
- نحوه دپو مصالح: به دلیل وجود بار مرده در مصالح دپو شده باید دقت نمود که مصالح به گونه ای در مجاورت یک دیوار انباشته شوند که باعث تخریب آن دیوار نگردند و همچنین دپوی مصالح باید به گونه ای باشد که باعث تحمیل بار مرده بیش از تحمل ساختمان در حال ساخت نگردد و موجبات وارد شدن لطمه به سازه را فراهم نکند.
- بکارگیری افراد متخصص در اجرا:
اگر در زمان تعیین برنده در مناقصات و انتخاب پیمانکار واجد شرایط برای اجرای پروژه، منحصراً انجام امور به ارائه دهنده کمترین پیشنهاد واگذار گردد و سوابق اجرایی و توانمندی افراد مورد بررسی قرار نگیرد، به احتمال قریب به یقین شاهد بروز فاجعه در آن پروژه خواهیم بود. داشتن سوابق اجرایی متناسب با هر پروژه، می تواند ضمن تسریع در تکمیل پروژه ها، مانع از بروز خسارت مالی به کارفرما گردد.
کلام آخر:
مدیریت صحیح مصالح و استفاده از مصالح و روش های نوین اجرایی می تواند رویای درست مصرف کنیم در بخش مصالح ساختمانی را محقق سازد. مدیریت درست و منطقی منابع و مصالح مورد استفاده در هر پروژه می تواند ضمن کاهش هزینه های جاری و دوره بهره برداری پروژه ها، موجبات اصلاح الگوی مصرف و فرهنگ سازی مناسب را نیز در حوزه ساخت و ساز فراهم نماید. این مدیریت می تواند در سطوح بالاتر شامل اصلاح دیدگاه مدیران و سرمایه گذاران و یا حتی مهندسین مشاور صنعت ساختمان باشد.
به امید فردایی بهتر برای ایرانی آبادتر
مطالب مرتبط با این مقاله را در کارگشا دنبال کنید:
- اهمیت تامین به موقع مصالح، در مدیریت زمان
- استفاده صحیح از مصالح ساختمانی در توضیحات ضروری قراردادهای کارگاهی
- اهمیت بررسی ساختار معماری فضاها جهت تجهیز کارگاه در مدیریت مصالح
- آشنایی انباردار ، با شرح وظایف، جهت مدیریت مصرف مصالح
به منظور آشنایی بیشتر با این مبحث و رسیدن به جواب سوالات خود و یا ارائه هر گونه انتقاد و پیشنهاد به بخش مشاوره آنلاین کارگشا مراجعه فرمایید.
منبع : دپارتمان اجرا سامانه جامع صنعت ساختمان (کارگشا)
