کاشی آنتی باکتریال چیست و چرا باید از آن استفاده کرد؟

آسیب‌های جانی و مالی ناشی شده از تماس پوست با میکروارگانیسم‌های بالقوه بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها در محیط‌های بیمارستانی، صنعتی و خانگی قابل توجه است. انواع عفونت‌ها از جمله خطرات بالقوه برای سلامتی هستند. بر این اساس، انتظار می‌رود تقاضا برای مواد ضد میکروبی جهت به کار گیری در کف و دیوار در فضاهای بیمارستانی، صنعتی و خانگی در سال‌های آینده رو به افزایش بگذارد. در این مطلب از ویکی ساختمون به معرفی کاشی آنتی باکتریال و ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.

کاشی آنتی باکتریال چیست؟

کاشی‌های آنتی باکتریال در واقع با توجه به دارا بودن یک پوشش مهندسی شده منحصر به فرد قادر به مقابله با انواع باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند. یک سطح آنتی باکتریال حاوی موادی است که از نظر فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیکی تکثیر میکروارگانیسم‌های خطرناک را به صورت‌های مختلفی خود را به سطح مورد نظر رسانده‌اند، مهار یا کاهش می‌دهند.

سطحی از کاشی که دارای روکش حاوی مواد شیمیایی سمی، مواد پلیمری و زنجیره‌های پلی پپتیدی برای میکروارگانیسم‌ها باشد یا به سادگی از نظر فیزیکی بر میکروارگانیسم‌ها تأثیر می‌گذارد، می‌تواند اثر ضد میکروبی را برای سطح فراهم کند. کاشی‌های آنتی باکتریال قادر نیستند که میکروارگانیسم‌های خطرناکی مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرند بلکه با اتکا به ساختار منحصر به فرد خود، آسیب‌هایی را به میکروارگانیسم‌ها وارد می‌کنند که در نهایت موجب از کار افتادن یا مرگ آن‌ها می‌شوند.

کاشی‌های آنتی باکتریال چگونه عمل می‌کنند؟

عامل‌های بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها به شیوه‌های مختلفی می‌توانند خود را به سطوح محیط زندگی انسان‌ها برسانند. یکی از ایده‌های اصلی ساخت کاشی‌های آنتی باکتریال استفاده از فناوری بود که بتواند جلوی انتقال میکروارگانیسم‌های خطرناک را به کاشی‌ها بگیرد. از این رو، دانشمندان سعی در اعمال سطوحی هیدروفوبیک یا آب گریز به سطوح مورد نظر کردند. به این ترتیب کاشی‌های آنتی باکتریال شکل گرفتند که به آن‌ها به اصطلاح نانوپولیش گفته می‌شود.

مطلب پیشنهادی: تعویض کاشی سرویس بهداشتی

در این نوع از کاشی‌های آنتی باکتریال معمولاً از پولیش پوشش‌های پلیمری برای ایجاد سطح آب‌گریز بر روی کاشی استفاده می‌گردد که نانومتری نیستند، کاشی آب‌گریز نانو، باید حتماً دارای ذرات نانومتری باشد. برای افزایش استحکام پوشش‌ها برخی شرکت‌ها از ذرات اکسیدهای فلزی استفاده می‌کنند.

با پیشرفت فناوری انواع دیگری نیز از کاشی‌های آنتی باکتریال به بازار راه یافتند. نوع دیگری از کاشی‌های آنتی باکتریال آن‌هایی هستند که با فرمولاسیون‌های خاص از نوع نانو ذرات در ساختار آن‌ها تعبیه شده است. این نوع کاشی با مکانیسم‌های مختلفی توانایی از بین بردن میکروب‌ها را دارد. نانو ذرات آنتی باکتریال در حالت کلی از مکانیسم‌هایی مانند تماس مستقیم نانو ذرات با باکتری، تخریب دیواره سلولی، تخریب غشای سلولی، تخریب دی ان ای، تغییر سیستم متابولیک، ایجاد اختلال در سیستم تنفسی و غیرفعال کردن پروتئین‌های موجود در باکتری باعث نابودی میکروب‌ها می‌گردند.

کاشی‌های فوتوکاتالیست نیز نوع دیگری از انواع کاشی‌های آنتی باکتریال هستند، در تلاش خود برای مبارزه با انواع باکتری‌ها و میکروب‌ها از نور خورشید کم می‌گیرند. فوتوکاتالیست به معنای کاتالیستی است که با تابش نور به سطح آن موجب افزایش فعالیت کاتالیستی می‌گردد. نانو ذرات فوتوکاتالیستی موجب تولید رادیکال‌های آزاد هیدروکسیل و اکسیژن آزاد در سطح کاشی می‌شوند. این قابلیت موجب تجزیه آلودگی‌های آلی، بوهای نامطلوب و خاصیت آنتی باکتریال می‌گردند. اصطلاحاً به این نوع کاشی‌ها خود تمیز شونده می‌گویند.

چه موادی در کاشی‌های آنتی باکتریال استفاده می‌شوند؟

در بالا به انواع مختلفی از کاشی‌های آنتی باکتریال اشاره شد اما اینکه واقعاً چه نوع مواد و ترکیباتی در ساخت آن‌ها استفاده می‌شود برای بسیار روشن نیست. در هر حال، مهم‌ترین موادی که دارای خواص آنتی باکتریال هستند در جدول زیر آمده است.

مزایای کاشی آنتی باکتریال

شاید بسیار از خود بپرسند که چرا باید خود را به زحمت انداخته و از این نوع کاشی‌ها که شاید گران‌تر از انواع معمولی نیز باشند استفاده کنیم. در پاسخ به این افراد صرفاً چند مورد از مزیت‌های بالقوه این کاشی‌ها را نام می‌بریم.

• مهم‌ترین مزیت این نوع از کاشی‌ها فراهم کردن محیطی عاری از هر گونه آلودگی است. کاشی‌های آنتی باکتریال به خوبی قادر به از بین بردن انواع باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی، قارچ‌ها و ویروس‌ها هستند.
• از طرفی هم کاشی‌های آنتی باکتریال با توجه به ویژگی‌های آب گریز بودن خود، کمتر لکه و آلودگی به خود می‌گیرند و از این رو بسیار بهتر و ساده‌تر از قبل تمیز می‌شوند.
• کاشی‌های آنتی باکتریال با توجه به اینکه محصولاتی مهندسی شده هستند، مقاومت بالایی در برابر سایش و هر گونه خراشیدگی دارند.
• در خصوص مقاومت پوشش‌های حفاظتی آنتی باکتریال موجود در این نوع از کاشی‌ها نیز نباید نگران بود زیرا در مقابل انواع مواد شوینده و نظافتی نیز مقاوم هستند.
• کاشی‌های آنتی باکتریال ضد حساسیت هستند.
• با توجه به مهندسی شده بودن، در مدل‌ها و رنگ‌های متنوعی در دسترس قرار می‌گیرند و به همین دلیل هم طیف گسترده‌ای از سلیقه را پوشش می‌دهند.
• کاشی‌های آنتی باکتریال مقاومت بالایی در برابر حرارت‌ها بالا و انواع اشعه‌ها از جمله ماوراء بنفش دارند.
• مقاومت بالایی در برابر انواع محلول‌های اسیدی و قلیایی دارند.

معایب کاشی‌های آنتی باکتریال

این محصولات می‌توانند باکتری‌ها را از بین ببرند، این موضوع به خودی خود می‌تواند یک مزیت بسیار خوب باشد. با این وجود، اکثر محصولات باقیمانده‌ای را از خود به جای می‌گذارند و این در واقع می‌تواند باعث شود باکتری‌های باقیمانده تکامل یافته و به محصول مقاوم شوند. نباید فراموش کرد که برخی از میکروارگانیسم‌ها همچنان باقی می‌مانند. باکتری‌ها و ویروس‌ها در حال تغییر هستند و قوی‌تر می‌شوند. آن‌ها نیز تکامل می‌یابند و نسل‌های جدید را شاید نشود به راحتی از بین برد و به همین دلیل هم شاید کاشی‌های آنتی باکتریال بازه استفاده مفید کوتاه و چند ساله داشته باشند و نیاز باشد آن‌ها را با انواع جدید جایگزین کرد.

سخن آخر

بدون شک کاشی‌های آنتی باکتریال‌ها را می‌توان از جمله بهترین مصالحی در نظر گرفت که علم و فناوری به انسان‌ها تقدیم کرده است. انواع مختلفی از آن‌ها وجود دارند که برای فضاهای مختلفی به ویژه محیط‌های بهداشتی و بیمارستانی می‌تواند بسیار مثمر ثمر باشد. با همه مزایایی که این کاشی‌ها دارند نباید از معایبی که در بالا به آن‌ها اشاره کرد غافل شد. علی‌رغم همه تبلیغاتی که در خصوص این کاشی‌ها وجود دارند، نباید فراموش کرد در مقابل همه میکرو ارگانیسم‌ها آن کارکرد لازم را ندارند و دوما هم هر روز نوع جدید از این میکرو ارگانیسم‌ها به وجود می‌آیند.