ساخت ویلا برخلاف بسیاری از ساختمان‌های شهری که تنها به خود سازه محدود می‌شود شامل بخش مهم دیگری تحت عنوان محوطه سازی است. ویلاها در صورتی که اصولی ساخته شوند خواهند توانست که محیط بسیار مناسبی را به دور از هیاهوی شهری برای خانواده‌ها به دست دهند. محوطه سازی ویلا می‌تواند نقش قابل توجهی در رسیدن به این مهم ایفا کند. در محوطه سازی از متریال‌ها و المان‌های مختلفی استفاده می‌شود و علاوه بر آن باید اصول مشخصی را از طراحی تا اجرا مد نظر داشت. در ادامه بحث به طور مفصل به هر یک از این موضوعات پرداخته خواهد شد.
چرا محوطه سازی ویلا مهم است؟
در پاسخ به این پرسش، سؤالی از شما به عنوان خواننده دارم و آن این است که هدف از ساخت ویلا چیست؟ بی شک تجربه زندگی در محیطی آرام و دلنشن با ته مزه‌ای از طبیعت به صورت‌های مختلفی بخشی از پاسخ شما خواهد بود اما این هدف چگونه به دست خواهد آمد؟ بله خب تا حدودی ساخت خود ساختمان ویلا به شما کمک خواهد کرد اما داشتن محوطه‌ای که طراحی هوشمندانه‌ای دارد و با داشتن المان‌های مختلفی تداعی کننده حس بودن در طبیعت در شما است مهم‌ترین نقش را در این رابطه خواهد داشت. به عبارتی اگر شرایط آب و هوایی اجازه دهد و محوطه طراحی مناسبی داشته باشد مطمئن باشید که بیشتر از بودن در داخل ویلا از بودن در محوطه آن لذت خواهید برد.
مطلب پیشنهادی: اجرای محوطه سازی ساختمان، نکات مهمی که باید بدانید!
فاکتورهای مهم در محوطه سازی ویلا
اهمیت بالایی که محوطه سازی در ارتقا و بهبود فضای یک ویلا دارد فرد را ملزم می‌سازد تا بر اساس یک سری اصول و فاکتورهای مشخص نسبت به طراحی و اجرای محوطه اقدام کند. در زیر مواردی از این فاکتورهای مهم ارائه شده است.
مطلب پیشنهادی: مراحل ساخت ویلا، از خرید زمین تا محوطه سازی ویلا به طور کامل
محوطه و فضای خود را بشناسید
از مهم‌ترین تمهیدات و اقدامات لازم برای یک محوطه سازی خوب این است که درک و دانش درستی از محوطه‌ای که در اختیار داریم داشته باشیم. اقلیم و آب و هوا، توپوگرافی زمین و نوع خاکی زمین مورد نظر را مشخص کنید. توجه داشته باشید که بر اساس شرایط خاصی که زمین شما دارد، در محوطه شما به موجب مقدار و طول آفتاب و سایه ریز اقلیم‌هایی شکل خواهد گرفت. این ریز اقلیم‌ها شامل آفتاب کامل، آفتاب با کمی سایه، سایه با کمی آفتاب و سایه کامل می‌شوند. در انتخاب پوشش گیاهی در فضای سبزی که مد نظر دارید این چهار ریز اقلیم را مد نظر داشته باشید.
بیشتر بخوانید: اجرای فضای سبز ، اصول و مراحل + نمونه طراحی فضای سبز
چگونگی استفاده از محوطه را مشخص کنید
قبل از همه چیز مشخص کنید که چه کسی از محوطه ویلا استفاده خواهد کرد. آیا کودکان از محوطه استفاده خواهند کرد؟ آیا حیوان خانگی دارید؟ آیا قصد دارید که اوقاتی را با خانواده در فضای باز محوطه بگذرانید؟ پاسخ دقیقه به این سؤالات بسیاری از سردرگمی‌ها شما را برطرف خواهد کرد. به خاطر داشته باشید که می‌توانید فضاهایی را با کاربری‌های مختلف در محوطه سازی خود داشته باشید.
بیشتر بخوانید: محوطه سازی : تمام اصول، مصالح و روش اجرای آن + معرفی متخصصین ماهر
ایجاد فضاهای مختلف با تم و کاربری‌های متفاوت هنر یک طراح است که با استفاده به جا و مناسب از تک تک المان‌های محوطه سازی امکان‌پذیر خواهد شد. می‌توان فضایی از محوطه را به محل نشست و برخاست خانواده، فضایی را به محل بازی کودکان، فضایی را برای مطالعه، فضایی را برای استقرار وسایل تهیه غذاهایی مانند کباب و فضاهایی را به پیاده روی اختصاص دهید. تنوع در فضاهای موجود در یک محوطه از یکنواخت شدن محوطه جلوگیری خواهد کرد.
در محوطه سازی ویلا بر یک سبک پایبند باشید
پایبند بودن به یک سبک به شما کمک می‌کند که هجمه ایده‌ها و اقدامات خود را سازمان‌دهی کنید و از آن‌ها در راه رسیدن به اولویت‌ها و اهداف خود استفاده کنید. هر ایده و فکری که در ذهن دارید را حتماً یادداشت کنید. از طرفی هم با آگاهی کامل نسبت به انتخاب متریال‌ها و انواع گیاهان اقدام کنید. نگران نباشید، سبک آن‌چنان هم که باید کار سختی نیست فقط سعی کنید از شکل‌ها و فرم‌های سازگار در سرتاسر محوطه استفاده کنید. در انتخاب سبک محوطه سازی با داشتن نیم نگاهی به معماری ساختمان ویلا نیمی از راه را رفته‌اید. این سبک راهنمای شما در تمامی بخش‌های محوطه سازی خواهد بود.
از گل و گیاه به نفع خود کار بکشید
از همان ابتدای شروع به کار محوطه سازی باید مشخص کنید که هر گل و گیاه چه نقشی را در فضای سبز ویلا خواهد داشت. برای مثال برخی از درختچه‌ها نقش دیوار را در بخشی از محوطه خواهند داشت، برخی از گل و گیاهان هم نقش هدایت شما به بخش دیگر از محوطه و نوع خاصی از درخت نیز فضایی سایه را در اختیار شما قرار خواهد داد. اینکه صرفاً به عنوان یک پوشش سبز از گل و گیاه استفاده کنیم از رایج‌ترین اشتباهات در طراحی محوطه ویلا است. گل‌ها و گیاهان می‌توانند برای میوه‌هایی که دارند استفاده شوند، فضای خوشبویی را در اختیار شما قرار بدهند و به شکل گیری فضاهای مختلف کمک کنند. دما، نور و باد تاثیر زیادی بر گیاهان و درختان در محوطه سازی می‌گذارند.
رابطه‌ای را میان فضاهای مختلف برقرار کنید
برای اینکه بتوانید در محوطه سازی حداکثر استفاده را از فضای در دسترس داشته باشید آن را به مانند فضای داخلی یا خانه در نظر بگیرید که باید به راحتی از اتاقی به اتاق دیگر بروید. از متریال‌ها و المان‌هایی که در اختیار دارید هوشمندانه استفاده کنید تا بتوانید اتاق‌ها یا همان فضاهایی مختلف را داشته باشید.
مطلب پیشنهادی: نمای ویلا : با این همه ایده دست خالی برنمیگردی!
به پوشش گیاهی خود ساختار بدهید
در انتخاب گل، گیاه و درخت‌هایی که قصد استفاده از آن‌ها در محوطه سازی ویلا را دارید به شکل آن‌ها دقت داشته باشید. به این منظور بهتر است که انتخاب نوع پوشش گیاهی از نزدیک به خود شروع کنید. از گیاهان افقی و قائم در ترکیب با هم استفاده کنید. فاصله و لایه‌بندی آن‌ها را مد نظر قرار دهید. به خاطر داشته باشید که از درخت‌ها و گیاهان بلند در پشت گیاهان کوتاه‌تر استفاده کنید. حفظ تقارن و تعادل را در انتخاب گیاهان با شکل‌های مختلف را مد نظر داشته باشید.
نقاط مهم در محوطه را مشخص کنید
در هر محوطه‌ای با توجه به شرایطی که دارد یک سری نقاط هستند که از اهمیت بیشتری برخوردار خواهند بود. این نقاط به شاخص شدن محوطه سازی شما در ویلا کم خواهد کرد. در این گونه از نقاط از گل‌ها و گیاهان منحصر به فرد و ساختار‌های مشخص و متفاوت استفاده کنید. برقراری تضاد میان اشکال، بافت‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌ها به شما کمک خواهد کرد توجه کاربر را به بخش‌های مشخصی از محوطه هدایت کنید.
در محوطه سازی ویلا به جزئیات توجه کنید
جزئیات در بخش‌های مختلفی از محوطه سازی شما تاثیر گذار خواهند بود. در انتخاب گل و گیاه‌ها نرخ رشد و سایه اندازی آن‌ها در نظر بگیرید. پوشش گیاهی، المان‌های سخت مانند پیاده رو‌ها و نورپردازی‌ها همه و همه دارای جزئیات بصری خاص خود هستند. استفاده درست از این جزئیات می‌تواند به عنوان تکمیل کننده یکدیگر و یا در تضاد با یکدیگر باشد. تنها به فکر جلوه‌های بصری نباشید، عطر و بوی گیاهان و گل‌هایی که انتخاب می‌کنید را نیز مد نظر داشته باشید.
نیم نگاهی به آینده داشته باشید
گیاهان که نقش غالبی در محوطه سازی ایفا خواهند کرد موجوداتی زنده هستند که با گذر زمان رشد خواهند کرد و اگر آینده آن‌ها را در زمان طراحی محوطه در نظر نگیریم از این توانایی برخوردار هستند که هر آن چه که برای آن نقشه کشیده‌اید را به یک بار خراب کنند. درخت‌ها رشد و فضای بیشتری را اشغال می‌کنند و می‌توانند بسیاری از پوشش‌های گیاهی را غرق در سایه کنند. نرخ رشد، نیاز‌های آن‌ها و اندازه نهایی آن را حتماً مد نظر قرار دهید.
مهم‌ترین انواع متریال و المان در محوطه سازی ویلا
متریال و المان‌های متعددی هستند که می‌توان در ساخت محوطه به کار برد به اهدافی که از محوطه سازی ویلا دنبال می‌شود راحت‌تر دست یابیم. این متریال نه تنها در جنبه زیباشناختی بلکه در سایر جوانب نیز کاربرد خواهند داشت که از اصلی‌ترین آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
فنس
فنس‌ها ساختارهایی بدون تکه گیاه خاصی هستند که مرزهای میان فضاهای داخلی و خارجی را مشخص می‌کنند البته از این متریال و المان می‌توان در مقیاس‌های مختلف در فضاهای داخلی نیز بهره برد. فنس‌ها در مصالح مختلفی در دسترس هستند که در استفاده از آن‌ها باید سبک و سیاق کلی محوطه ویلای خود را مد نظر قرار دهید.
چراغ‌ها
چراغ یا بهتر بگوییم سیستم نورپردازی از جمله المان‌های مهم در محوطه سازی ویلاها به شمار می‌روند. استفاده از محوطه ویلا تنها محدود به روز نخواهد بود و در شب نیز باید بتوان از آن‌ها بهره برد و این امر تنها با یک نورپردازی مناسب صورت خواهد گرفت. نورپردازی را می‌توان در فضاهای مختلف محوطه ویلا به صورت‌های متفاوتی انجام داد تا بتوان در طول شب نیز بتوان میان فضاهای مختلف تمایز ایجاد کرد.
سنگ
انواع سنگ‌های طبیعی از مهم‌ترین مصالح به کار رفته در محوطه سازی ویلا هستند. سنگ‌ها به منظور کاربرد‌های مختلفی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. ساخت پیاده رو‌ها، ایجاد دیوارهای کوتاه و حوضچه‌های کوچک از جمله این کاربردها هستند.
پیاده رو
پیاده رو‌ها از دیگر المان‌های حائز اهمیت در محوطه سازی ویلا به شمار می‌روند. این المان‌ها نقش مهمی را در متصل کردن فضاهای مختلف به هم دارند. شکل و فرم پیاده رو‌ها نیز باید با در نظر گرفتن فاکتورهایی مانند سبک کلی محوطه ویلا طراحی و اجرا شوند.
سازه‌های آبی
وقتی که سخن از سازه‌های آبی به میان می‌آوریم منظور حتماً فواره‌های و حوضچه‌های بزرگ نیست. سازه آبی شما می‌تواند یک فواره دیواری کوچک باشد که صدای دل‌نشین آب را در بخشی از فضای محوطه ایجاد می‌کند. نهر و حوضچه‌های کوچک ساخته شده با مقداری سنگ و تلاش می‌توانند فضای محوطه را کاملاً دگرگون کنند.
گل و گیاه
انواع گل و گیاه بدون شک یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را در محوطه سازی ویلا ایفا خواهند کرد. فاکتورهای مختلفی را باید در انتخاب آن‌ها مد نظر قرار داد. شرایط آب و هوایی و نوع خاک دو مورد از مهم‌ترین این فاکتورهای هستند. در انتخاب گل و گیاه رنگ، عطر و بو، ارتفاع و رشد نهایی آن را حتماً در نظر داشته باشید.
درختان
درختان نیز در انواع مختلفی می‌توانند و باید در محوطه سازی به کار گرفته شوند. درخت از جمله متریال‌هایی است که به راحتی می‌توانید از آن‌ها در فضا به نفع خود بهره ببرید. سایه آن‌ها محیطی بسیار مناسب برای تجمعات خانوادگی و رشد و پرورش برخی از گل‌های حساس به نور است. در انتخاب درختان فضای نهایی مورد نیاز آن‌ها و شرایط آب و هوایی را در نظر بگیرید.
آلاچیق
در محوطه سازی ویلا طراحی باید به گونه‌ای باشد که فضایی برای گردهمایی‌های خانوادگی که در فاصله‌ای دورتر از خانه قرار دارد در نظر گرفته شده باشد. این آلاچیق باید با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و مقدار استفاده از آن در نظر گرفته شود. از مصالح مختلفی مانند چون و سبک می‌توان در ساخت آن استفاده کرد و می‌تواند روباز یا بسته یا هر دوی آن‌ها باشد.
«چنانچه قصد اجرای محوطه سازی ویلا را دارید، درخواست خود را در سامانه آنلاین خدمات ساختمانی کارگشا درج نمایید.»
ایده‌هایی برای محوطه سازی در ویلا
هدف از به دست آوردن شناخت و درک مناسب از اصول و استانداردهایی که در محوطه سازی ویلا مهم تلقی می‌شود در نهایت ارائه ایده خواهد بود. از همین رو در زیر تصاویری را محض ایده سازی ارائه کرده‌ایم.
سخن آخر
محوطه سازی ویلا با توجه به هدف کلی که از ساخت ویلا دنبال می‌شد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. محوطه از المان‌ها و متریال‌های بی نهایتی تشکیل شده‌اند که هر کسی را می‌توانند کاملاً گیج کنند. اول از همه سبک محوطه خود را مشخص و سپس بر اساس نیاز‌های خود به پیش بروید. اصولی که در بالا به آن‌ها اشاره شد به شما کمک خواهند کرد که در انتخاب متریال بهترین تمهیدات لازم را داشته باشید.
نویسنده: قادر بیری
منابع:
http://edis.ifas.ufl.edu/ep375
https://gardeningsolutions.ifas.ufl.edu/design/plant-purpose.html
https://gardeningsolutions.ifas.ufl.edu/design/ten-planning-tips-for-design.html
https://starsricha.snydle.com/materials-used-for-landscape-architecture.html
