سقف یوبوت چیست و چه کاربردهایی دارد؟ مزایا، معایب و ارتفاع آن

‌سیستم‌های سقفی مختلفی در ساختمان سازی به کار برده می‌شوند که هر یک از آنها دارای ویژگی‌های منحصر به فرد خود هستند. یوبوت نیز نوعی از سیستم‌های سقفی است که به دلیل ساختار و نحوه اجرا می‌تواند مزایای بالقوه‌ای را در اختیار مهندسان و طراحان قرار دهد. در این مقاله از ویکی ساختمون در ابتدا به پرسش بسیاری از شما در خصوص اینکه سقف یوبوت چیست پاسخ خواهیم داد و در مرحله بعد به معرفی انواع این نوع از سقف، ویژگی‌ها، نحوه اجرا، مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.

سقف یوبوت چیست ؟

در پاسخ به پرسش سقف یوبوت چیست می‌توان عنوان داشت که یوبوت به عنوان یک سیستم سقفی به دلیل استفاده از قالب‌هایی خاص دارای ساختار لایه‌ای است. در واقع این قالب‌ها که عمدتاً از جنس پلاستیک هستند، می‌توانند حین اجرای سقف ساختمان و بتن ریزی فضای بیشتری را اشغال کنند و متعاقباً با کاهش حجم بتن مورد نیاز موجب کاهش زیاد وزن کل سازه سقف می‌شوند. به عبارتی سقف یوبوت در مقایسه با دیگر انواع سقف از جمله دال بتنی از وزن به مراتب کمتری برخوردار است.

نحوه اجرای سقف یوبوت

برای اجرای این نوع از سقف‌ها در گام اول باید میلگردهای زیر دال در دو جهت عمود بر هم قرار داده شوند. در مرحله بعد، قالب‌های یوبوت که از قبل آماده شده‌اند، با فاصله‌هایی از پیش مشخص شده توسط اتصال دهنده‌های افقی در کنار یکدیگر قرار داده می‌شود. با توجه به پایه‌های مخروطی در زیر قطعات یوبوت، ضخامت مورد نیاز تأمین می‌شود. در صورتی که لازم باشد از قالب‌های یوبوت به صورت دوگانه استفاده شود باید قبل از نصب دو قالب را به یکدیگر متصل کرد.

در مرحله بعدی باید میلگردهای افقی بالای یوبوت را در دو جهت عمود بر هم قرار داد، در این مرحله از میلگردهای تقویتی به منظور کنترل برش و خمش نیز استفاده می‌شود. پس از اتمام این مراحل باید کار بتن ریزی سقف انجام شود. به منظور جلوگیری از شناور شدن یوبوت‌ها در طی دو مرحله کار بتن‌ ریزی انجام می‌شود.

مطلب پیشنهادی: اجرای سقف یوبوت مرحله به مرحله همراه با نکات اجرایی و مزایای آن

ابتدا فضای خالی سقف به صورت عمودی با استفاده از فوق روان کننده‌ها پر می‌شود. بهتر است غلظت بتن به قدری باشد که بتواند تمام لایه‌های زیرین آن را پر کند. پس از خشک شدن لایه اول بتن ریزی، می‌توان لایه بالایی را بتن ریزی کرد. پس از سپری شدن زمان لازم برای گیرش بتن، می‌توان قالب‌ها را از زیر سقف خارج کرد. به این ترتیب یک سقف کاملاً صاف ساخته می‌شود. به طور خلاصه مراحل اجرای سقف یوبوت را می‌توان در چند مرحله زیر خلاصه کرد:

• قالب بندی
• آرماتورگذاری تحتانی
• چیدن بلوک‌های یوبوت
• آرماتور گذاری فوقانی
• بتن ریزی (اگر قالب تک لایه استفاده شود بتن ریزی در دو مرحله صورت خواهد گرفت.)
• قالب برداری

انواع سقف یوبوت

سقف‌های یوبوت را بر اساس ساختار می‌توان در چند دسته زیر قرار داد:

قالب یوبوت یک تکه یا تک؛ همان‌طور که از اسم این نوع از سازه‌های یوبوت پیداست از یک تکه تشکیل شده‌اند. در واقع فضای زیرین آنها آزاد است و بتن می‌تواند به راحتی وارد آنها شود که یکی از مهمترین معایب این سیستم سقف نیز به شمار می‌رود.

قالب یوبوت دو تکه یا دوبل؛ این نوع از سقف‌های یوبوت به منظور رفع ایراد بزرگ سقف‌های یک تکه، یعنی ورودی بتن به داخل آن، طراحی و ساخته شده‌اند. سقف‌های یوبوت دو تکه دارای دو لایه بالایی و پایینی هستند که کاملاً در بتن غرق می‌شوند. بعد از اتمام بتن ریزی نسبت به جدا کردن لایه یا تکه پایین یوبوت اقدام می‌کنند.

سقف یوبوت اصلاح شده؛ در یوبوت‌های تک و دوبل به ابعاد ۵۲ در ۵۲ سانتیمتر باید از بتن با روانی بالا استفاده کرد. همچنین ویبره کردن بتن جهت پر شدن زیر قالب‌ها باید با دقت بالا انجام شود. در غیر این صورت بتن به زیر قالب‌ها نفوذ نکرده و نتیجه آن، ایجاد حفره در زیر سقف باشد. قالب‌های اصلاح شده به منظور غلبه بر این مشکل طراحی و ساخته شده‌اند. ابعاد قالب‌های یوبوت اصلاح شده ۳۰ سانتیمتر است. باید توجه داشت که مصرف بتن در قالب‌های اصلاح شده بیشتر است.

مطلب پیشنهادی: ساختار شکست اجرای انواع سقف ساختمان

ابعاد و ارتفاع سقف یوبوت چقدر است؟

هر کدام از قالب‌های سقف یوبوت که در جدول زیر آمده‌اند، بر اساس بار مرده سقف و فاصله دهانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در جدول زیر کاربرد هر کدام از این قالب‌ها ارائه شده است.

مزایای استفاده از سقف یوبوت چیست ؟

• کاهش مصرف بتن و میلگرد در مقایسه با سیستم‌های جایگزین
• امکان استفاده بهینه از فضای داخل ساختمان با کاهش تعداد ستون‌ها
• امکان تأمین پارکینگ‌های بیشتر به جهت حذف ستون‌های اضافه
• هزینه کمتر قالب بندی نسبت به سایر سیستم‌های تیر دال به جهت حذف آویز تیرها در دهانه‌های بلند
• مسطح بودن تراز زیرین دال که منجر به سهولت و کاهش هزینه‌های مربوط به لوله‌کشی و نازک‌کاری ساختمان در زیر سقف می‌شود.
• عدم احتیاج به سقف کاذب و کاهش هزینه‌های مربوط به نصب سقف کاذب در صورت لزوم
• امکان حذف تیر بین ستون‌ها و یا استفاده از تیرهای پنهان بدون آویز که مکان‌یابی بهینه ستون‌ها را فراهم می‌کند.
• کاهش تعداد ستون‌ها
• قابلیت طراحی بهتر پلان معکوس به جهت حذف تیرهای میانی
• افزایش قابل ملاحظه سختی دال سقف با افزایش جزئی وزن آن که کنترل خیز سقف را تسهیل نموده.
• امکان افزایش فاصله ستون‌ها و اجرای سازه‌های با دهانه بزرگ را فراهم می‌کند.
• کارایی بهتر سقف از نظر عایق‌بندی صوتی و لرزش صفحه‌های
• کاهش بارهای وارده بر خاک  و امکان حذف یا کاهش تعداد و ابعاد شمع‌ها در خاک‌های سست
• ایمنی بالا در برابر آتش سوزی و تأمین نیازهای فنی مطابق استاندارد

معایب سقف یوبوت چیست ؟

• هزینه‌بر بودن تهیه قالب‌ها در مقیاس کوچک و تعداد زیاد
• ایجاد حفره در سقف یوبوت در صورت عدم بتن ریزی صحیح در اطراف قالب
• تغییرپذیری شکل قالب‌های سقف در صورت عدم استفاده به صورت طولانی
• نگهداری سخت به دلیل طول عمر کوتاه قالب‌ها در صورت عدم استفاده به مدت ۴ ماه
• نفوذ بتن در ساختار قالب در صورت آسیب‌دیدگی و شکستگی آن و افزایش بار مرده بر سازه

سقف یوبوت در مقایسه با سقف تیرچه بلوک

سقف یوبوت سختی بسیار بالایی دارد و به همین دلیل هم می‌توان با استفاده از آنها دهانه‌ای با ارتفاع‌های بیش از ۲۰ متر را نیز اجرا کرد. این در حالی است که به منظور اجرای سقف تیرچه بلوک در دهانه‌های بیش از ۷ و نیم متر و یا مکان‌هایی مانند پارکینگ که مقدار بار وارده به سازه سقف زیاد است، باید به تیرچه‌های دوبل و متعاقباً هزینه‌های بیشتری پناه برد.

سقف یوبوت در نهایت سقفی صاف و بدون نیاز به اجرای سقف کاذب را فراهم می‌کند حال آنکه در سقف تیرچه بلوک به دلیل وجود تیرهای آویز دار نیاز به اجرای سقف کاذب احساس می‌شود. در خصوص سهولت و سرعت کار هم تفاوت چندانی میان این دو سقف وجود ندارد.

مطلب پیشنهادی: سقف تیرچه بلوک چیست؟ اجزا، مزایا، معایب و نکات اجرایی آن

سقف یوبوت در مقایسه با سقف عرشه فولادی

سقف‌های یوبوت برای اجرا در ساختمان‌های بتنی بسیار ایده آل هستند و همین موضوع آن را در مقایسه با سقف‌های عرشه فولادی برتری می‌دهد. از طرفی هم بعد از اتمام اجرای سقف یوبوت، یک سقف صاف و مسطح به دست می‌آید که از نظر زیبایی هم جالب توجه است و شاید بر خلاف سقف‌های عرشه فولادی اصلاً نیازی به اجرای سقف‌های کاذب پر هزینه نداشته باشد.

بازسازی ساختمان خود را به متخصصان کارگشا بسپارید.

سخن آخر

اینکه سقف یوبوت چیست موضوعی است که سعی شد در این مقاله به آن پاسخ داده شود. سقف‌های یوبوت انواع مختلف دارند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. نحوه اجرای انواع سقف‌های یوبوت تا حدود زیادی به یکدیگر شبیه هستند. خوشحال خواهیم شد نظرات و پرسش‌های خود را در خصوص این موضوع با ما در میان بگذارید.