تشریح چالش های برگزاری مناقصات در ایران
در این مطلب میخوانیم:
چالش های مناقصه گزاران قبل از برگزاری مناقصات
چالش های مناقصه گران قبل از برگزاری مناقصات
چالش های مناقصه گزاران در حین برگزاری مناقصات
چالش های مناقصه گران در حین برگزاری مناقصات
چالش های بعد از برگزاری مناقصات برای مناقصه گزاران و مناقصه گران
با وجود اختصاص بخش اعظمی از بودجه عمرانی کشور برای اجرای طرح ها و پروژه های عمرانی، انتخاب تأمین کنندگان و پیمانکاران مناسب جهت اجرای پروژه یکی از اصلی ترین و مهم ترین اقداماتی است که باید صورت پذیرد.
از آنجایی که مناقصه فرآیندی رقابتی است سازمان های دولتی و یا شرکت های خصوصی برای انجام پروژه های خود روند برگزاری مناقصات را پیش گرفته تا از بین پیشنهاد دهنده گان به بهترین گزینه دست یابند.
اما وضعیت پروژه های عمرانی کشور خبر از آن دارد که مشکلاتی وجود دارند که باعث به تعویق افتادن و درست اجرا نشدن طرح ها می گردد.
ناگفته نماند که در سال 1393 رییس مرکز پژوهش‌های مجلس فرایند برگزاری مناقصات را سیستمی پیچیده، حساس و گام‌به‌گام دانست و گفت: سه چهارم چالش‌های مناقصات کشور ناشی از آیین‌نامه‌های اجرایی است.
ما در این مطلب به چالش هایی که ممکن است مناقصه گزاران و مناقصه گران محترم در قبل و حین برگزاری مناقصات با آن ها مواجه شوند پرداخته ایم.
چالش های مناقصه گزاران قبل از برگزاری مناقصات
- وجود تعداد زیاد قوانین، آیین نامه و دستورالعمل های اجرایی برای برگزاری و شرکت در مناقصات.
- به روزسانی مداوم تمام آیین نامه ها و دستورالعمل ها به علت ابهامات و ایرادات آن ها.
- عدم اطلاع کافی از قوانین و مقررات جاری و حاکم بر مناقصات مانند:
- مشخص نبودن قیمت مصالح و نوسانات شدید ارزی تأثیر مستقیم بر روی مشخص نمودن برآورد اولیه پروژه ها دارد.
- عدم اطلاع رسانی همه جانبه به تمام دستگاه ها و شرکت های توانمند و به تبع آن کم بودن تعداد شرکت کننده در مناقصه ها.
چالش های مناقصه گران قبل از برگزاری مناقصات
- وجود تعداد زیاد قوانین، آیین نامه و دستورالعمل های اجرایی برای برگزاری و شرکت در مناقصات.
- به روزسانی مداوم تمام آیین نامه ها و دستورالعمل ها به علت ابهامات و ایرادات آن ها.
- تعارض قوانین و آیین نامه ها در بعضی موارد.
- عدم اطلاع کافی از قوانین و مقررات جاری و حاکم بر مناقصات مانند:
- عدم اطلاع رسانی همه جانبه به تمام دستگاه ها و شرکت های توانمند و به تبع آن عدم آگاهی به موقع از مناقصه ها جهت شرکت در آنها .
چالش های مناقصه گزاران در حین برگزاری مناقصات
- کم بودن تعداد شرکت کنندگان در مناقصات.
- ارائه اسناد مناقصه تنها به صورت حضوری و فیزیکی.
- تعیین برنده با توجه به فاکتور کمترین قیمت پیشنهادی در عوض توجه به متناسب ترین قیمت پیشنهادی و نه صرفاً کمترین قیمت.
- تجدید مناقصه و سپری شدن دوباره مراحل برگزاری مناقصه و هدر رفت زمان.
- وجود تبانی و تقلب در این فاز
- تقلب درانجام تشریفات برگزاری مناقصه برابر آیین نامه معاملات دولتی.
- تقلب و تبانی در مرحله گشایش پاکت های پیشنهاد قیمت مناقصه.
- تبانی در تعیین و اعلام برنده مناقصات.
- تبانی و دخالت کارکنان، کارمندان و مدیران شرکت های دولتی درانجام مناقصه.
- تبانی در اخذ ضمانت نامه بانکی برای شــرکت در مناقصه وضمانت های حســن اجرای تعهدات.
- تبانــی در واگــذاری عملیات اجرای پروژه ها به شــرکت ها و مؤسســات فاقد صلاحیت و توانمندی لازم.
- تبانی با برنده مناقصه در خصوص تعویق انجام تعهد و زمان اجرای تعهد.
- تبانــی در انتخــاب و دعوت از مناقصه گــران ضعیف جهت ارزیابی کیفی و رد صلاحیت دیگر مناقصه گران واجد شرایط.
چالش های مناقصه گران در حین برگزاری مناقصات
- عدم اطلاع از آگهی های مناقصات مربوط به حوزه تخصصی خود و به تبع آن شرکت نکردن در آن ها و از بین رفتن فرصت کاری.
- تهیه اسناد مناقصه تنها به روش حضوری و فیزیکی.
- مشخص نبودن قیمت مصالح و نوسانات شدید ارزی، تأثیر مستقیم بر روی مشخص نمودن قیمت پیشنهادی دارد.
- عدم فروش اسناد مناقصه به تمامی مناقصه گران.
- عدم تهیه و تنظیم کامل اسناد مناقصه به دلیل خطای انسانی.
- کم بودن فاصله زمانی مابین خریداری اسناد تا آخرین روز ارائه پیشنهاد قیمت.
- تجدید مناقصه و سپری شدن دوباره مراحل برگزاری مناقصه و هدر رفت زمان.
- عدم انعقاد قرارداد توسط کارفرما با پیمانکار پس از مناقصه.
- رأی مناقصه گزار به لغو مناقصه.
- رأی مناقصه گزار به تجدید مناقصه.
- وجود تبانی و تقلب در این فاز
- تقلب در تعیین و درج نوع، جنس، میزان، نوع کار، ارزش کالا و خدمات.
- تقلب در تغییر مقدار یا کیفیت مورد معامله یا افزایش قیمت تمام شده در مناقصات.
- تقلب در اسناد و مدارک مربوط به اشخاص و شرکت کنندگان در مناقصه.
- تبانی در برآورد قیمت اموال در مناقصات.
- اخــذ وجــه یا مال غیر قانونی، پورســانت، حق الزحمه، حق العمــل، پاداش برای خود ودیگران از شرکت کنندگان در مناقصه.
- تبانی با برنده مناقصه درخصوص تعویق انجام تعهد و زمان اجرای تعهد.
- تبانی مناقصه گران با دستگاه مناقصه گزار جهت اعلام برآورد اولیه غیر واقعی.
- تبانی مناقصه گران با یکدیگر و یا با عناصری از داخل دســتگاه مناقصه گزار در معرفی شــرکتی از بین خود و تعیین آن به عنوان برنده، به نحوی که ســایرمناقصه گران نیز به ارائه پیشــنهادهای مبهم، مشــروط، مخدوش و به طور کلی غیر قابل قبول به جهت رد در مناقصه، مبادرت می نمایند.
چالش های بعد از برگزاری مناقصات برای مناقصه گزار و مناقصه گران
- وجود تبانی در دستگاه مناقصه گزار برای تعیین برنده.
- وجود خطای انسانی در مرقوم نمودن قیمت پیشنهادی.
- اعتراض مناقصه گران و درخواست رسیدگی به شکایات مناقصات.
- رأی به تعلیق قرارداد.
- رأی به فسخ قرارداد.
به منظور آشنایی بیشتر با این مبحث و رسیدن به جواب سوالات خود و یا ارائه هر گونه انتقاد و پیشنهاد به بخش مشاوره آنلاین کارگشا مراجعه فرمایید.
منابع:
دپارتمان مزایده و مناقصه سامانه جامع صنعت ساختمان.
