یکی از مصالح پرمصرف در صنعت ساختمان بلوک‌ها هستند. از بلوک‌ها برای ساخت دیوارهای باربر، دیوارهای غیر باربر، دیوارهای محوطه‌ای، سقف و طاق استفاده می‌شود. کیفیت و ویژگی‌هایی که بلوک‌ها دارند می‌تواند بر روی میزان مصرف انرژی، قیمت تمام شده ساخت ساختمان، چگونگی اجرای سایر بخش‌های ساختمان و خیلی موارد دیگر مؤثر باشد. در این مقاله از کارگشا همراه باشید تا با انواع بلوکهای سیمانی آشنا شوید.
بلوک سیمانی چیست؟
سیمانکاری دیوار بلوکی : بلوک سیمانی (cement block) یک قطعه پیش ساخته و پر کاربرد در صنعت ساختمان است، که از مخلوط کردن آب و سیمان و سنگ‌دانه‌هایی مثل شن ریزه، ماسه و عمل آوری در قالب مخصوص به عمل می‌آید.
بلوکهای سیمانی به دو صورت، سقفی و دیواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. از لحاظ ظاهری، شکل بلوکهای سیمانی باید مستطیلی باشند و سطوح آنها باید به گونه‌ای ساخته شده باشد که هنگام اندود کاری چسبندگی کافی ایجاد نمایند. در مقاله «انواع بلوک سیمانی کدام است و هر کدام چه مصارفی در ساختمان سازی دارند؟» به انواع بلوم سیمانی پرداخته شده است.
انواع بلوک سیمانی
به طور کلی انواع بلوکهای سیمانی را می‌توان به دو نوع صنعتی و معدنی تقسیم کرد.
بلوک صنعتی چیست؟
بلوک صنعتی از ترکیب سبک دانه‌های صنعتی با سیمان و آب ساخته می‌شود. این نوع بلوک‌ها دارای جرم حجمی کمتر از ۹۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب هستند. حداقل مقاومت آنها ۳۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است.
تفاوت بلوکهای سبک صنعتی با بلوکهای سیمانی معمولی این است که برای داشتن خواص عایق کاری بیشتر، ضخامت جداره بلوکهای توخالی آنها بیشتر است. از مهمترین بلوکهای صنعتی می‌توان به بلوک هبلکس، بلوک لیکا و بلوک سرباره ذوب آهن اشاره کرد.
بلوک معدنی چیست؟
بلوک سیمانی معدنی که تا حدودی هم می‌توان آن را سبک در نظر گرفت از مخلوط کردن آب، سیمان و پوکه معدنی تولید می‌شود. پوکه معدنی از معدن استخراج می‌شود و همان خاکستر مواد آتشفشانی است. پوکه معدنی در بخش‌های شمالی کشور به میزان زیادی وجود دارد و به همین دلیل است که این نوع بلوک‌ها قیمت مناسبی دارند. پوکه معدنی قروه و پوکه معدنی تبریز دو نمونه از رایج‌ترین پوکه‌های معدنی موجود در ایران می‌باشند.
بلوک سبک صنعتی که به آن بلوک پوکه‌ای نیز گفته می‌شود به طور معمول از ترکیب سیمان عیار ۳۵۰ و این دو نوع پوکه به میزان و نسبت‌های مشخص تولید می‌شوند. پومیس، اسکوریا و پرلیت از مهمترین پوکه‌های معدنی هستند که در ساخت این بلوک‌ها استفاده می‌شود.
بلوک سیمانی معمولی
بلوک سیمانی معمولی از شن و ماسه رودخانه‌ای به علاوه آب و سیمان ساخته می‌شود. چگالی بلوک سیمانی معمولی بعد از خشک شدن به ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌رسد. این بلوک به دو شکل ته باز و ته بسته در انواع فرم‌ها تولید می‌شود. این بلوک‌ها هم برای ساخت دیوار و هم اجرای سقف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بلوک سیمانی سنگین
بلوکهای سیمانی سنگین هم مانند بلوکهای سیمانی معمولی از مخلوط ماسه، سیمان و آب درست می‌شوند و به دو نوع ته باز و ته بسته تولید می‌شوند. اندازه این بلوک‌ها در مقایسه با بلوکهای سیمانی معمولی بزرگ‌تر و ضخامت آنها بیشتر است.
بلوک سنگین سیمانی برای ساخت سازه‌های باربر و غیر باربر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بلوک‌ها در اجرای چوی خیابان‌ها، کانال‌های آبیاری، جدول‌های خیابان، دیوارهای پارکینگ، دیوارهای حیاط و تیغه‌های باربر کاربرد دارند.
بلوک سیمانی سبک لیکا
بلوک لیکا از جمله بلوکهای سیمانی سبک است که وزن سازه را کاهش می‌دهد و در نتیجه کاهش وزن، مصرف فولاد کاهش میابد. بلوک لیکا از مخلوط دانه لیکا، سیمان و آب ساخته می‌شود. دانه لیکا از مخلوط گل رس و آب تهی می‌شود و در اندازه‌های مختلف درآمده و در کوره می‌پزد. سپس دانه لیکا را با آب و ماسه مخلوط کرده درون قالب‌هایی ریخته و پس از شکل گرفتن بسته بندی کرده و به بازار می‌فرستند.
بیشتر بخوانید: بلوک گازی یا AAC، مصالحی در ساخت و ساز هوشمند دیوار ها
بلوک لیکا برخلاف بلوکهای سیمانی معمولی و سنگین در کارخانه تولید می‌شوند و به دلیل سبک بودن بلوک نمی‌توان از آن در اجرای دیوارهای باربر استفاده کرد. از بلوک لیکا به دلیل خاصیت عایق بودن در برابر گرما و سرما برای ساخت دیوارهای جانبی و دیوارهای داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بلوک سیمانی سبک هبلکس
بلوک هبلکس (Heblex) با استفاده از تکنولوژی پیشرفته از ترکیب و پخت ماسه سیلیسی، آهک، سیمان، پودر آلومینیوم و آب تهیه می‌شود. این مواد پس از مخلوط شدن در قالب ریخته شده و در دمای 200 درجه سانتی‌گراد و فشار 12 اتمسفر در اتوکلاو پخته می‌شود.
در بازار بلوک سبک ساختمانی هبلکس به دو نوع اتوکلاوی و غیر اتوکلاوی موجود است. البته بلوک غیر اتوکلاوی ارزان‌تر است؛ بنابراین کیفیت آن به مراتب پایین‌تر از نوع بلوک اتوکلاو شده است. مقاومت فشاری بالا و وزن کم از مزایای بلوک هبلکس است.
بیشتر بخوانید: بلوک هبلکس چیست و مزایا، معایب و کاربردهای آن کدامند؟
ازآنجایی‌که بلوک هبلکس عایق خوبی برای صوت و حرارت است برای ساخت دیوارهای خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. وزن بلوک هبلکس مانند بلوک لیکا کم است و با این ویژگی استفاده از میزان کمتر فولاد نیاز است و هزینه ساخت پایین می‌آید. بلوک هبلکس از نوع بتن متخلخل است. برای دیوارهای داخلی از ضخامت ۱۰ سانتیمتر و دیوارهای اطراف از ضخامت ۱۵ سانتیمتر استفاده می‌شود.
از مزایای بلوکهای هبلکس می‌توان به قابلیت سوراخ کاری، برش کاری و سرعت بالای اجرای دیوار نسبت به بلوکهای سیمانی سنتی اشاره کرد.
بلوک سیمانی سبک پرلکس
بلوک پرلکس (PERELEX) یکی از انواع بلوکهای بتنی سبک سلولی با نام اختصاری سی ال سی (CLC) است. این بلوک از مخلوط سیمان، ماسه (بادی)، مواد حباب ساز، آب و فوم مایع تشکیل می‌شود و به همین دلیل به آن نا فوم بتن نیز هم داده شده است. پرلکس در دو نوع پلی استایرنی و بدون پلی استایرن تولید می‌شود.
بیشتر بخوانید: بلوک پرلکس چیست؟
لازم به ذکر است که تخلخل و حفره‌دار بودن این بلوک از نوع بسته است. این بدان معناست که رطوبتی که به بلوک می‌رسد تنها به مقدار نسبتاً کم جذب بلوک می‌شود؛ لذا جذب آب آن پایین بوده و عمل سیمان کاری، کاشی و سرامیک کاری و… روی آن به راحتی انجام می‌گیرد.
بلوک سیمانی سبک لیپر
بلوک سیمانی لیپر (Liper) از دانه‌های پرلیت (پوکه صنعتی، به جای شن و ماسه) آب، سیمان، پوکه کرپ، میکرو سیلیکا، الیاف پلی پروپیلن و دیگر مواد افزودنی تشکیل شده است.
بیشتر بخوانید: دیوار چینی با بلوک چگونه است و بهترین استادکار را از کجا پیدا کنیم؟
از ویژگی‌های بارز بلوک سیمانی سبک می‌توان به مقاومت فشاری بالای (28 کیلوگرم بر سانتیمتر مکعب) آنها به دلیل وجود الیاف پلی پروپیلن در ترکیب بلوک، عایق صوت (کاهش 50 تا 56 دسی بلی صدا) و حرارت (مقاومت 180 دقیقه‌ای در برابر حریق با دمای 1200 درجه سانتی‌گراد)، مقاومت در برابر خوردگی در اثر مجاورت با مواد شیمیایی، فاسد نشدن در گذر زمان طولانی، قابلیت رنگ کاری و برش دادن بلوکهای سیمانی سبک لیپر می‌توان اشاره کرد.
بلوک سیمانی سبک پوکه
مانند بلوک لیپر که در آن از پوکه‌های صنعتی استفاده شده است. در ساخت بلوک سیمانی پوکه نیز از پوکه معدنی، آب و سیمان به کار برده شده است. قیمت مقرون به صرفه این بلوک نسبت به بلوکهای سبک دیگر، وزن کم به دلیل استفاده از پوکه در ساخت آن به جای ماسه و عدم نیاز به تجهیزات و ماشین آلات ویژه‌ای برای تهیه آن، این بلوک به بلوک سبک محبوبی تبدیل شده است.
بلوک سیمانی تزیینی
انواعی از بلوک سیمانی نیز وجود دارد که جنبه تزیینی دارد و معمولاً به دلیل داشتن محتوای ماسه و شن زیاد به منظور ایجاد مقاومت بالاتر، سنگین هستند. بلوکهای سیمانی جدول، بلوکهای سیمانی دور باغچه‌ای، بلوکهای سیمانی سنگ‌فرشی و … از جمله بلوکهای سیمانی تزیینی هستند.
انواع بلوک سیمانی از نظر وزن
بلوکهای سیمانی را از نظر وزنی در سه رده سنگین با چگالی بالای 2000 کیلوگرم بر متر مکعب، نیمه سبک با چگالی بین 1700 تا 2000 و سبک با چگالی کمتر از 1700 کیلوگرم بر متر مکعب قرار می‌دهند.
بیشتر بخوانید: بلوک های ساختمانی، قیمت، کیفیت و انواع آن.
بلوک سیمانی سنگین
این نوع بلوک‌ها دارای سوراخ‌هایی است که با پرکننده شن و ماسه، پر می‌شوند و به همین دلیل وزن سنگینی دارند. این بلوک‌ها ابعاد بزرگ‌ترین نسبت به سایر انواع بلوک‌ها دارند و به خاطر ضخامت بیشترشان در سازه بنایی یا ساخت دیوارهای محوطه به کار می‌روند.
بلوک سیمانی نیمه سبک
این نوع از بلوک‌ها اگرچه از نظر وزنی با بلوکهای سبک متفاوت هستند اما اغلب آنها جزئی از بلوکهای سبک قلمداد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: بلوک پرلکس چیست؟
بلوک سیمانی سبک
بلوک سبک از ریزدانه پوکه معدنی (مقاوم‌تر از صنعتی) یا صنعتی ساخته می‌شود. در هنگام تولید بر اثر واکنش‌های شیمیایی، حباب‌هایی در ساختار آن پدید می‌آید که باعث سبک وزن شدن بلوک‌ها می‌شود. از این بلوک‌ها در سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌شود. با وجود کاهش وزن در بلوکهای سبک، مقاومت در این نوع بلوک‌ها آن قدرها هم کمتر از بلوکهای معمولی نیست. این بلوک‌ها انواع مختلفی دارند.
- بلوک سیمانی سبک رده یک با چگالی حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب
- بلوک سیمانی سبک رده دو با چگالی حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- بلوک سیمانی رده سه با چگالی ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب
- بلوک سیمانی رده چهار (بلوکهای نیمه سبک) با چگالی ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب
بیشتر بخوانید: بلوک گازی یا AAC، مصالحی در ساخت و ساز هوشمند دیوار ها
کاربرد بلوک سیمانی
- بلوکهای سیمانی به صورت قطعاتی مجزا در موارد زیر کاربرد دارند.
- دیوار چینی حیاط
- دیوار چینی دیوارهای داخلی و بیرونی ساختمان
- سقف‌های تیرچه بتنی
انواع بلوک سیمانی از نظر ساختار
علاوه بر دو دسته بندی بالا، بر اساس ساختاری که این بلوک‌ها در هنگام تولید به خود می‌گیرند می‌توان آنها را به سه دسته زیر دسته بندی کرد.
- بلوک توخالی باربر
- بلوک توخالی غیرباربر
- بلوک توپر
مزایای استفاده از بلوک سیمانی
- ساخت و ساز و دیوار چینی نسبت به سایر بلوک‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌گیرد.
- داشتن سطحی با چسبندگی بیشتر هنگام ساخت و ساز
- یکی از مهمترین مزایای بلوک سیمانی نسبت به دیگر مصالح ساختمانی، مقاومت، دوام و طول عمر بالای آنهاست. این بلوک‌ها مقاومت خوبی در برابر بارهای وارده دارند.
- ساختمانی که توسط بلوک سیمانی ساخته شود عایق صوت خواهد بود.
- استفاده از بلوکهای سیمانی، ساختمان را در برابر سرما و گرما عایق کرده و از اتلاف انرژی هم جلوگیری می‌کند.
- بلوکهای سیمانی سبک وزن کلی سازه را به شدت کاهش می‌دهند.
معایب استفاده از بلوک سیمانی
- مقاومت کمتری در مقابل رطوبت دارند و رطوبت را به خود جذب می‌کنند.
- هنگام جابه جایی و ساخت، قطعات خورد شده و ضایعات زیادی به همراه دارند.
استاندارد بلوک سیمانی چیست؟
استاندارد مصالح ساختمانی ایران به شماره ISIRI 70-1 بیان می‌کند که بلوکهای توخالی دیواری باید در اندازه‌های 40×30×20 ، 40×20×20 و 40×10×20 سانتیمتر ساخته شوند. در این استاندارد آمده است که جمع طول قطعات توپر باید بیش از کل طول در همان جهت باشد و سطح بخش‌های پر بیش از 50 درصد سطح کل بلوک در جهت عمود بر بار وارده را در بر گیرد. در این استاندارد ضخامت حداقل جداره‌ها و پوسته خارجی بلوک‌ها برای بلوکهای کوچک 3 سانتیمتر و برای بلوکهای متوسط و بزرگ 4 سانتیمتر تعیین شده است.
نکات مهم در اجرای بلوک سیمانی
در اجرا و استفاده از انواع مختلف بلوک سیمانی باید نکات زیر را مورد توجه داشت.
- برای حفظ چسبندگی بلوک‌ها، باید مداوما در حین کار خیسانده شوند و رطوبت آنها حفظ شود.
- بلوکهای مورد استفاده باید هم‌عرض هم و هم‌عرض با دیوار چیده شوند.
- بلوک‌چینی از ابتدا و انتهای دیوار شروع شده و به وسط دیوار می‌رسد.
- برای مقاومت بیشتر بلوک سیمانی از روش مسلح کردن استفاده می‌کنند. به این شکل که میلگردهای فلزی را داخل سوراخ‌های بلوک جای می‌دهند.
راهنمای خرید بهترین بلوک سیمانی
بلوکهای سیمانی که این روزها استفاده می‌شوند عمدتاً در کارگاه‌هایی استفاده می‌شوند که احتمال نقص در فرایند ساخت بلوک در آنها کم نیست. به منظور انتخاب بهترین بلوک سعی کنید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید.
- جنس بلوک‌ها بر روی بتن اثر شیمیایی نداشته باشد.
- ارتفاع بلوک‌ها تابعی از ارتفاعی کل سقف است. عرض بلوک‌ها بین 20 الی 25 سانتی متر باشد.
- وزن بلوکهای سفالی هر عدد ۷ کیلو گرم و وزن بلوکهای بتنی بین 11 الی 17 کیلو گرم باشد. در انتخاب وزن باید به کاتالوگ‌های کارخانه سازنده توجه شود.
- ضخامت جدارهای عمودی و افقی بلوکهای بتنی از 15 میلی متر کمتر نباشد.
- حداقل محل نشیمنگاه بلوک 17/ 5 میلی متر باشد.
- بلوکهای سفالی عاری از ترک و دانه‌های آهکی بوده و رنگ آنها کاملاً یکنواخت باشد. سطوح بلوک‌ها کاملاً صاف و عاری از خمیدگی باشد و سطوح خارجی بلوک‌ها جهت نازک کاری شیاردار باشد.
- جذب آب بلوکهای سفالی بیشتر از 20 درصد نباشد.
قیمت انواع بلوک سیمانی
به‌طورکلی هر چه مواد تشکیل دهنده بلوک‌ها ساده‌تر و برای تهیه آنها از تجهیزات پیشرفته‌ای استفاده نشده باشد و به صورت معدنی و نه صنعتی استحصال شوند، قیمت پایین‌تری دارند. بلوک‌هایی مانند لیپر، لیکا، هبلکس و پرلیکس به دلیل محتوای صنعتی و پلیمری قیمت بالاتری دارند و بلوکهای سیمانی معمولی، سبک و تزیینی قیمت پایین‌تری دارند.
بیشتر بخوانید: بلوک های ساختمانی، قیمت، کیفیت و انواع آن.
درست است که بلوکهای صنعتی قیمت بالاتری دارند ولی در ادامه و بهره برداری از ساختمان، صرفه جویی در هزینه انرژی به دلیل عایق بودن و جلوگیری از ورود صدای مزاحم به داخل ساختمان به دلیل عایق صدا بودن، می‌تواند هزینه‌های بیشتر را جبران کند. برای اطلاع از قیمت انواع بلوک سیمانی و ساختمانی به بخش قیمت مصالح کارگشا مراجعه کنید.
سخن آخر
برای یافتن مجری دیوار چینی، هزینه دیوار چینی و اطلاع از قیمت انواع بلوک سیمانی و ساختمانی به کارگشا مراجعه کنید. شرکت کارگشا همواره به دنبال ارائه خدمات با کیفیت به مخاطبان و مشتریان خود است و در این راستا از هیچ کوششی دریغ نمی‌کند.
