Airbitat Oasis : ایستگاه اتوبوس هوشمندی که هوای مسافران را دارد!

هر سال در تمام دنیا گام‌های مهمی به سوی هوشمندسازی هر چه بیشتر برداشته می‌شوند. کشورهای مختلفی در این زمینه با هم رقابت دارند اما اولین و البته پیشروترین کشور در زمینه زندگی و شهر هوشمند، سنگاپور است. این کشور همواره وجود رقبا را در کنار خود جدی گرفته و برای حفظ جایگاه ممتاز خود، از هر نوآوری و گام مثبتی به‌سوی هوشمندسازی استقبال می‌کند. نوآوری‌های این کشور همیشه برای شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی مختلف، از جمله کارگشا، به‌عنوان نمونه‌هایی مناسبِ مورد بررسی مطرح هستند.

یکی از زمینه‌هایی که همواره مد نظر مسئولین و برنامه‌ریزان بوده است، حمل و نقل شهری هوشمند است. ایستگاه‌های مترو، اتوبوس و غیره؛ مراکز و سامانه‌های اطلاع‌رسانی، وسایل نقلیه هوشمند و دیگر تجهیزات و امکانات مرتبط همگی زمینه‌هایی هستند که ظرفیت بالایی برای سیاست‌های هوشمندسازی داشته و دارند. در همین راستا، اخیراً ایستگاه‌های اتوبوسی در سنگاپور طراحی شده‌اند که حرف‌های تازه‌ای برای شهروندان سراسر دنیا دارند.

Airbitat Oasis

این ایستگاه اتوبوس یکی از اولین‌های نسل بعدی ایستگاه‌های هوشمند دنیا است که در سنگاپور ساخته شده تا مشکل چندوجهی «حرارت شهرها» و نیز مشکل «آلودگی» را حل کند. این ایستگاه که Airbitat Oasis نام دارد با مصرف بهینه انرژی، و البته طبق اصول طراحی پایدار، فضای داخل خود را خنک می‌کند و هیچ حرارتی از آن هدر نمی‌رود. سیستم کار آن مبتنی بر گردش آب است که دمای هوا را روی 24 درجه سانتی‌گراد نگاه می‌دارد. همچنین فناوری تصفیه هوا در این ایستگاه، ذرات آلودگی موجود در هوا را به بیرون می‌راند.
بعلاوه، با کمک سیستم‌های دیجیتالی و پردازش و تحلیل اطلاعات، کل سیستم حمل و نقل افراد را می‌توان از طریق این ایستگاه‌ها مدیریت نمود. این سازه که در ایستگاه Ghaut MRT در منطقه Plaza Singapura نصب شده است، طی یک دوره 18 ماهه توسط شرکت Innospark ساخته شد و به بهره‌برداری رسید. این شرکت بهره برداری آزمایشی یک ساله ایستگاه را از مارس 2018 آغاز کرده است.

خنک‌سازی و تهویه پیشرفته

در این ایستگاه اتوبوس از فناوری Airbitat Smart Cooler استفاده می‌شود که با موفقیت در دیگر فضاهای شهری و اقتصادی سنگاپور هم استفاده می‌شود. در این سیستم از هیچ کمپرسور یا سیستم‌های مشابه اسپیلت‌ها، کولرهای گازی و یخچال‌ها که حرارت زیادی تولید می‌کنند، استفاده نمی‌شود، بلکه این سیستم شباهت زیادی به کولرهای آبی دارد و دمای هوا را به 24 درجه می‌رساند. این همان دمایی است که طی بررسی‌ها، برای فضای ایستگاه در نظر گرفته شده است (دمای بیرون، بستگی زیادی به شرایط محیط دارد).

تصفیه هوا

آنچه باید تصفیه شود، ذرات معلق و آلودگی‌ها هستند. تمام این موارد ابتدا از یک فیلتر بزرگ عبور داده می‌شوند تا در صورتی که اندازه بزرگی دارند، در آن بمانند. سپس ذرات کوچکتر که در فیلتر نمانده و از آن عبور کرده‌اند با استفاده از یک سیستم مبتنی بر ایجاد میدان مغناطیسی، از هوا حذف می‌شوند. هوای خنک و پاک در نهایت از طریق نازل‌هایی که در انتهای مسیرهای جریان هوا قرار دارند و بر سقف فضای داخلی ایستگاه نصب شده‌اند، به داخل ایستگاه دمیده می‌شوند و به قسمتی هدایت می‌شوند که افراد نشسته یا ایستاده‌اند.

حس‌گرها و پردازش‌گرها

در این ایستگاه هوشمند از دستگاه‌های پردازش و یادگیری داده و حس‌گرهایی که شرایط محیط را تشخیص داده و رفت و آمد افراد را تحلیل می‌کنند استفاده شده است. این سیستم‌ها مدل‌های مختلف را با شرایط تشخیص داده شده مقایسه می‌کنند، و پس از آن تصمیم می‌گیرند که تنظیمات سیستم هوشمند خنک‌سازی به چه ترتیب باید باشند.
حس‌گرهای این ایستگاه شرایط اولیه‌ (مانند دما، رطوبت، رفت و آمد افراد و غیره) را سنجیده و به‌صورت خودکار، مدل‌های مختلف عملکرد که هوا باید طبق آنها خنک شود را تنظیم می‌کنند.  اگر برای مدت مشخصی هیچکس وارد ایستگاه نشود، این سیستم به حالت نیمه‌فعال (standby) درمی‌آید.
حس‌گرها نیز برای ردگیری داده‌ها جهت تحلیل متوسط زمان مورد نیاز برای انتظار اتوبوس در ایستگاه، جریان رفت و آمد افراد و نیز تعداد افرادی که در هر مقطع زمانی در ایستگاه هستند، استفاده می‌شوند. این ایستگاه اتوبوس یک دوربین دارد که به فضای داخل ایستگاه دید داشته و با سیستم‌ کامپیوتری پیشرفته‌ای که در آن تعبیه شده است می‌تواند فعالیت‌های مشکوک مثل توقف بی‌دلیل در ایستگاه یا کیف‌ها و بسته‌های بدون صاحب و رها شده را تشخیص دهد. در حال حاضر این داده‌ها برای آزمودن و بررسی عملکرد، جمع‌آوری و ذخیره می‌شوند.
حس‌گرها بروزرسانی‌های منظمی از دما و سطح تجمع آلودگی هوا را هم داخل فضای ایستگاه و هم در خارج از آن انجام می‌دهند و اطلاعات مورد نیاز برای افراد را بر نمایشگرهایی نشان می‌دهند تا افراد از آنها مطلع شوند. اطلاعات ایستگاه‌ها بر یک صفحه دیجیتال دیگر برای مراجعه آسان افراد، قابل خواندن هستند.

یافته‌هایی که باید با مؤسسات دولتی به اشتراک گذاشته شوند.

یافته‌های این پروژه – از جمله متوسط زمان انتظار افراد و جریان حرکت افراد در ایستگاه اتوبوس – با مؤسسات مرتبط و نیز مؤسساتی که به این داده‌ها نیاز داشته باشند به اشتراک گذاشته می‌شوند. با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده توسط فناوری‌های این ایستگاه اتوبوس و تحقیقاتی که بر افراد استفاده کننده از آن صورت گرفته است، Innospark مشغول تحقیق بر این امر است که چگونه فناوری Airbitat Oasis (مثل سیستم خنک‌کننده بالای سر و نیز واحد تصفیه هوا) می‌توانند به شیوه‌های دیگری نیز اجرا شوند تا نیازهای شهروندان را به شکل‌های گوناگون در محیط‌های فضای باز پاسخگو باشند.

به گفته گرت تانگ (Gareth Tang)، رئیس Innospark، «یکی از کاربردهای احتمالی، استفاده از یونیت‌های سقفی Airbitat Oasis در فضاهای باز، مانند محوطه‌های مخصوص دستفروش‌ها است که تا ظرفیت‌های تصفیه و خنک‌سازی هوا ارائه گردد. «طراحان شهرهای هوشمند باید زیرساخت‌ها و راهکارهایی که زندگی شهروندان را ارتقاء می‌دهند را دوباره تصویرسازی کنند. با ساخته شدن این ایستگاه اتوبوس هوشمند رویکردی به فناوری و نوآوری ایجاد شده است که زیرساخت‌های حمل و نقل شهری تغییر یابند و بنابراین حتی فعالیت‌های ساده روزانه، مانند انتظار برای اتوبوس‌ها، نیز بتوانند تا حد زیادی با استفاده از تحلیل داده‌ها، فناوری‌های خنک‌سازی و تصفیه هوا ارتقاء پیدا کنند.»

یئو تک گوان (Yeo Teck Guan)، مدیر گروه حمل و نقل عمومی سازمان حمل و نقل شهری سنگاپور می‌گوید: «از اینکه می‌توانیم ایده‌های نوآورانه را ارائه دهیم تا برای بهبود حمل و نقل شهری به کار روند، بسیار خوشحالیم. اینوسپارک پیشنهاد داده است که کانسپت ایستگاه Airbitat سرمایه‌گذاری و آن را آزمایش کند. این نمونه یک سیستم خنک‌سازی با فناوری پیشرفته است که کاربردهای دیگری نیز دارد. ما از شرکت‌های محلی نیز برای ارائه ایده‌هایی که می‌توانند به آسایش بیشتر افراد کمک کنند، استقبال می‌کنیم.»

سخن آخر

امروز کارگشا در پی آن است که مناسبت‌ترین تکنولوژی‌های روز را در ایران نیز استفاده کند. به این منظور، یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای شهرهای گرم و آلوده را سیستم‌هایی می‌داند که همزمان که مطابق با خشکی و گرما هستند، به تصفیه هوا نیز کمک کنند و در عین حال از انرژی‌های نو به‌عنوان منبع تغذیه بهره ببرند. در همین راستا با هدف ایجاد بستری مناسب جهت استفاده از فناوری‌های نوین و سیستم‌های هوشمند در شهرها، و نیز کمک به اجرای آنها و وارد شدنشان در زندگی شهروندان ایرانی، برنامه‌ریزی منسجم و مدونی صورت گرفته است که خبرهای خوب آن را به زودی اعلام خواهیم کرد.