انواع طرح فرش دستباف : کدام یک از این ۱۴ طرح را می‌پسندید؟!

در این مقاله از ویکی‌ساختمون می‌خواهیم به معرفی انواع طرح فرش دستباف بپردازیم. معمولا وقتی درباره یک هنر و ویژگی‌های آن اطلاعات بیشتری داشته باشیم، زیبایی و مفاهیم آن را نیز بهتر درک می‌کنیم و از آن لذت بیشتری می‌بریم. تقریبا همه‌ افراد فرش دستباف را دوست دارند. فرش دستباف ایرانی یکی از قدیمی‌ترین هنرهای این مرز و بوم است که در سراسر جهان طرفدار دارد. از آن جایی که یکی از مهمترین عوامل محبوبیت فرش دستباف ایرانی، تنوع طرح و خاص بودن نقوش آن است، ما نیز در این مقاله می‌‌خواهیم به موضوع فرش و معرفی اجمالی برخی از انواع طرح فرش دستباف بپردازیم. اگر به موضوع این مقاله علاقه‌مندید آن را تا انتها بخوانید. حتما برایتان جالب خواهد بود.

برای انجام تغییرات اساسی در منزل و محل کار، درخواست خود را در بازسازی ساختمان ثبت و قبل از انجام کار برآورد هزینه کنید.

طرح‌ شاه عباسی

طرح شاه عباسی معمولا با نقش گلی که در تصویر بالا نشان داده شده شناخته می‌شود. استفاده از این طرح به ویژه در حاشیه‌ فر‌ش‌ها بسیار دیده می‌شود. نقش شاه عباسی وقتی با نقوش دیگری مثل اسلیمی و خُتایی ترکیب شود بسیار خیره‌کننده می‌گردد. انواع مختلف از طرح فرش شاه عباسی وجود دارد. از جمله شاه عباسی افشان، شاه عباسی لچک ترنج و شاه عباسی طره‌دار که در ادامه تصاویر آنها را آورده‌ایم.

(در عکس بالا لچک و ترنج را به صورت تصویری نشان داده‌ایم)

طرح اسلیمی

نقش اصلی طرح اسلیمی را شاخه‌ و برگ‌های پر پیچ و خم و منحنی‌هایی به سمت بیرون و درون تشکیل می‌دهد که چیزی شبیه به درخت به نظر می‌رسند. معمولا در اسلیمی‌ها می‌بینید که انتهای هر شاخه به دو بخش متقارن منشعب شده است و اغلب این شاخه‌ها با جوانه‌های کوچکی تزئین شده‌اند. از زیر مجموعه‌های فرش با طرح اسلیمی می‌توان به اسلیمی بندی، اسلیمی لچک ترنج، اسلیمی ترنج دار و اسلیمی شکسته اشاره کرد.

نازک کاری ساختمان را با متخصصان کارگشا انجام دهید.

طرح افشان

فرش طرح افشان همانطور که از نامش پیداست دارای پراکندگی و افشان بودن نگاره‌های به کار رفته در طراحی آن است. یعنی همه‌ گل‌ها و بوته ها در کل سطح فرش به طور خیره‌کننده‌ای پراکنده شده‌اند. جالب است بدانید که در این سبک طراحی معمولا حالت قرینگی وجود دارد. همچنین لچک و ترنج نیز در طراحی این سبک فرش کمتر دیده می‌شوند. اگر به تصاویر دقت کرده باشید در عکس دوم از این مقاله، لچک و ترنج را به صورت تصویری نشان داده‌ایم. این ویژگی‌ها باعث شده تا از فرش های طرح افشان در دکوراسیون مدرن و جدید خانه ها که می‌خواهند کمی از نقوش سنتی فاصله بگیرند نیز استفاده شود. طرح افشان دسته گل، طرح افشان حیوانات و طرح افشان ترنج دار از جمله دیگر انواع مدل های فرش افشان هستند.

طرح بته جقه

شاید خیلی‌ها طرح بته جقه را با ترمه‌های زیبای یزد به خاطر بیاورند. بته جقه که با نام سرو خمیده نیز از آن یاد می‌شود از جمله نقوش محبوب و زیبا در انواع طرح فرش دستباف ایرانی است. بته جقه معمولا با اندازه‌های مختلف و به شکل و رنگ‌های مختلف در طراحی فرش به کار می‌رود. بته قلمکار اصفهان، بته کردستانی یا هشت بته، بته میر شکسته، بته لچک ترنج و بته افشاری از جمله معروف‌ترین طرح‌های بته جقه‌ای هستند.

طرح درختی

طرح درختی از جمله انواع طرح فرش دستباف است که کمی با سایر نقوش تفاوت دارد. فرش با طرح درختی معمولا شبیه به یک تابلو فرش است. در طراحی فرش های طرح درختی سعی شده است تا وجه تشابه آن با طبیعت هر چه بیشتر حفظ شود. المان اصلی در این طراحی به جای شاخ و برگ‌ها و بته جقه‌ها، خود درخت است که یا به صورت تکی و یا با جزئیات دیگری مثل درخت‌های دیگر و یا جانوران به کار می‌رود.

فرش با طرح و نقش درختی می‌تواند شامل انواع درخت‌ها با اندازه‌های مختلف باشد. درخت سرو، درخت کاج و درخت بید از جمله انواع درخت‌هایی هستند که برای فرش طرح درختی استفاده می‌شوند. ممکن است در این نوع فرش درخت به عنوان طرح اصلی بکار رود و یا در حاشیه مورد استفاده قرار بگیرد.

طرح شکارگاه

به راحتی می‌توان حدس زد که طراحی فرش با طرح شکارگاه چه ویژگی‌ها و چه عناصری دارد! جنگل و بیشه‌زار، تصاویری از حیوانات و همچنین تصاویری از صیاد یا شکارچی در حال شکار مهمترین عناصر در فرش های طرح شکارگاه هستند. مثلا تصویری شامل یک سوارکار تیر و کمان به دست که مشغول شکار آهو است. فرش‌ دستباف طرح شکارگاه نیز از جمله طرح‌های پر طرفدار برای تابلو فرش می‌باشد. تصویر بالا یک نمونه از انواع طرح فرش دستباف با سبک طرح شکارگاه را نشان می‌دهد.

طرح قابی (طرح خشتی)

فرش طرح خشتی نام دیگر فرش طرح قابی است. طراحی مدل فرش قابی به گونه‌ای است که در آن زمینه‌ فرش به صورت منظم با قاب‌های مختلف تقسیم‌بندی شده و درون هر قاب با عناصر و نقوش مختلف طراحی فرش تزئین شده است. مثلا استفاده از نقوشی مانند گل‌ها و برگ‌های مختلف و همچنین گلدان‌ها و درخت‌ها را می‌توان به عنوان نمونه نام برد. حاشیه‌ هر قاب و حاشیه فرش نیز دارای تزئیناتی هستند که بر زیبایی طرح های فرش خشتی می‌افزاید.

طرح ترکمن (طرح بخارا)

طرح ترکمن یا بخارا یکی از انواع طرح فرش دستباف است که همچون طرح‌های مردم کوچ‌نشین اغلب به صورت بداهه و بدون نقشه بافته می‌شود. نقوش قالی ترکمن در واقع بازتابی از محیط زندگی ترکمن هاست. نقوش شاخ قوچ (نشانه‌ قدرت)، نقوش عقرب (نماد دفع شر) و نقوش پرندگانی مثل قو و حیواناتی همچون اسب در کنار طبیعت و گل و گلزار از جمله عناصر پر کاربرد در انواع طرح فرش دستباف ترکمن هستند.

یکی دیگر از ویژگی‌های طرح های فرش ترکمن این است که نقوش آن اغلب هندسی شکل بوده و قرینگی در طراحی آنها حفظ می‌شود.

مطلب پیشنهادی: انواع فرش ایرانی ، در تار و پود فرش‌های نفیس شرقی چه‌ می‌گذرد!

طرح واگیره‌ای (طرح بندی)

طرح بندی که به آن طرح واگیره‌ای هم می‌گویند یکی از انواع طرح فرش دستباف است که در آن یک عنصر کوچک در سراسر فرش به صورت طولی و عرضی تکرار می‌شود. بندی اسلیمی، بندی لوزی، بندی ترنج دار، بندی درختی، بندی سروی، بندی آدمکی، بندی بختیاری، بندی خوشه انگوری، بندی دسته گل و بندی ورامین یا میناخانی از جمله مدل های فرش طرح بندی هستند. تصویر بالا فرش طرح بندی میناخانی نشان داده شده است.

طرح گل فرنگ

نقوش اصلی مورد استفاده در طرح گل‌فرنگ را گل‌های طبیعی تشکیل می‌دهند. مخصوصا گل رز با رنگ‌های متنوع و خیره‌کننده‌اش. در تصویر بالا یک فرش افشان گل فرنگ نشان داده شده است. در ادامه دو نمونه‌ دیگر از انواع طرح فرش گل فرنگ را آورده‌ایم که با نام‌های فرش گل فرنگ بیجار و فرش لچک ترنج گل فرنگ شناخته می‌شوند.

طرح گلدانی

فرش طرح گلدانی یکی دیگر از انواع طرح فرش دستباف است که چه به عنوان فرش و چه به صورت تابلو فرش طرفداران زیادی دارد. گلدان‌های گل در اندازه‌های مختلف اصلی‌ترین عنصر در طراحی این مدل فرش به حساب می‌آیند. ممکن است یک گلدان پر از گل تمام فرش را بپوشاند و یا تعدادی گلدان کوچک به صورت متقارن در زمینه‌ فرش وجود داشته باشند. طرح های فرش گلدانی نیز مانند سایر طرح‌ها متنوع هستند. گلدانی ختائی، گلدانی محرابی، گلدانی لچک ترنج و گلدانی یک طرفه از جمله انواع طرح های فرش دستباف گلدانی می‌باشند.

طرح محرمات

فرش طرح محرمات در یک نگاه کلی به صورت راه راه به نظر می‌رسند. معمولا عرض فرش به چند ردیف تقسیم شده و یک طرح و نقش مثل گل، درخت و یا بته‌جقه در طول این ردیف تکرار می‌شود. این ردیف‌بندی ممکن است به صورت مورب نیز باشد.

برای انجام کارهای کوچک و خرد در منزل و محل کار درخواست خود را در خرده کاری ساختمان ثبت نمایید.

طرح هندسی

فرش با طرح هندسی همانطور که از نامش هم پیداست از کنار هم قرار گرفتن اشکال هندسی مختلف در کنار هم تشکیل می‌شود. در این نوع فرش معمولا خطوط زاویه‌دار هستند و خطوط منحنی وجود ندارد. فرش های طرح هندسی با توجه به سبک طراحی‌شان اغلب برای استفاده در دکوراسیون مدرن مناسب هستند. مدل‌های هندسی بندی قابی، هندسی ترنجدار و هندسی کف ساده از جمله انواع مختلف این طرح هستند.

طرح ابنیه باستانی

یکی از انواع نقوش پر طرفدار فرش دستباف، فرش‌هایی با نقوش کاشی‌کاری‌ها و المان‌های هندسی و تزئینی ابنیه‌های تاریخی و اسلامی هستند. این طرح‌ها و نقوش با گذشت زمان توسط طراحان فرش تغییر کرده و به مرور زمان بر زیبایی‌شان افزوده شده است. تصویر بالا نمونه‌ای از فرش طرح ابنیه باستانی را نشان می‌دهد.

سخن آخر:

در این مقاله از ویکی‌ساختمون سعی کردیم تا به صورت اجمالی به بررسی انواع طرح فرش دستباف بپردازیم. فرش دستباف ایرانی یکی از هنرهای کم‌نظیر در سراسر جهان است. داشتن آگاهی و شناخت نسبت به جزئیات این هنر نیز مانند سایر هنرها باعث می‌شود تا بتوانیم لذت بیشتری از آن ببریم.

به ما بگویید که آیا مطالب مقاله برایتان جدید و مفید بود؟ می‌توانید نظرات و تجربیات خود را در زمینه فرش دستباف ایرانی، انواع طرح‌های آن و کاربردهای دکوراسیونی‌شان برایمان کامنت کنید.