بازسازی: با ساختمان های آسیب دیده در اثر زلزله چه باید کرد؟

بازسازی

این سوالی است که در ذهن هر کسی پس از زلزله مطرح می شود. در بعضی از موارد نکته نظرات اجرایی و استانداردهای مربوطه در هنگام ساخت در ساختمان ها رعایت شده باشد و آسیب چندانی به ساختار اصلی آنان نرسیده باشد می توان با مقاوم سازی و بازسازی و یا تغییر متریال، کاربری ساختمان را دوباره احیا کرد. اما در بعضی موارد هم تنها تخریب کامل ساختمان پاسخگوی این مسئله می باشد.

بتن یک سنگ مصنوعی مقاوم است که در محاسبات طرح اختلاط، تولید، ساخت و مصرف آن باید نکات زیادی را رعایت کرد که این نکات استانداردهای جهانی بتن هستند.

اعضای سازه های فولادی نیز حساسیت های اجرایی خود را دارند، اما فونداسیون و مصالح بکار رفته در پوشش سقف سازه ها، بتنی می باشد. با اعمال نیروی افقی زلزله به سازه های فولادی و بتن آرمه، قاب های عمودی ساختمان تمایل زیادی به تغییر زاویه های داخلی دارند، چنان چه نکته نظرات اجرایی استانداردهای مربوطه در هنگام ساخت در آن ها رعایت شده باشد آسیب چندانی به ساختار اصلی آنان نمی رسد و قابل مقاوم سازی با روش های امثال FRP، بازسازی و تغییر متریال دیوارها از آجری به 3D WALL و در نهایت قابل سکونت خواهند شد.

البته آسیب های وارد شده به شدت نیروی اعمال شده زلزله بستگی دارد. لازمه این کار انجام آزمایش های بارگذاری و کرگیری و دیگر آزمایش ها از عضوهای اصلی و فرعی ساختمان است، اما هزینه های مقاوم سازی اصولی و استاندارد و بازسازی زیاد است و گاهی مقاوم سازی توجیه اقتصادی ندارد و تخریب و نوسازی بهینه ترین انتخاب است.

سازمان های مجری و مسئول باید از اولین روزهای وقوع زلزله با اعزام تیم های متخصص و با تجربه مرتبط به محل، مطالعات تخصصی را آغاز کنند و نسبت به تهیه گزارش وضع موجود اقدام و برنامه بازسازی مناطق زلزله زده را تدوین کنند و اعتبار مورد نیاز جهت احیا و بازسازی را از دولت درخواست کرده و برنامه زمانبندی آن را نیز تنظیم و ارسال کنند.
بازسازی مناطق زلزله زده با آگاهی و حساسیت  بیشتری باید صورت بپذیرد، زیرا این مناطق از نظر خطر پذیری زلزله یکبار تست شده اند. پس از وقوع زلزله گاهی خود ساختمان ها تخریب نمی شوند و همچنان پابرجا هستند، اما اعضای فرعی آن ها مانند دیوارهای داخلی و خارجی و نما آسیب می بینند، باید این نکته را متذکر شد که بتن ماده ای همگن، مقاوم در برابر فشار و در برابر کشش و پیچش شکننده است.

رفتار بتن در فوندایسیون و ستون ها مقاومت در برابر نیروهای افقی و عمودی است و در فشار عمل می کند و هنگام اعمال نیروهای افقی مانند باد و زلزله مقاومت برشی ندارند و تأمین مقاومت برشی آن ها را فولاد نهفته در بتن بر عهده دارد.
اگر هنگام اجرای پی، سازه بتنی و سقف ها که اصلی ترین قسمت های یک ساختمان هستند برای نقشه های محاسبه شده سازه و پی صحیح عمل شده باشد و نیز در آیتم های اجرا شده مراقبت و عمل آوری مناسب صورت گرفته باشد، ساختمان در برابر زلزله مقاوم خواهد بود و ایستادگی خود را حفظ می کند، کمااینکه در تصاویر منتشر شده از مناطق زلزله زده در کنار بناهای تخریب شده ساختمان های استوار و پابرجایی دیده می شوند که آسیبی ندیده اند. چنان چه اعضای اصلی ساختمان یعنی پی، سازه و سقف ها آسیب نبینند، دیگر اعضای فرعی آسیب چندانی متحمل نمی شوند، مشروط بر اینکه استانداردهای لازم در ساخت آن ها بکار گرفته شده باشد و چنان چه آسیب هم ببینند قابل احیا و مرمت و بازسازی خواهند بود.
این مطلب ادامه دارد…