استفاده از برنامه Revit MEP، یک ضرورت در صنعت ساختمان

در اواخر دهه هفتاد شمسی، نرم افزار اتوکد به تازگی به بازار ایران آمده بود. دانستن این نرم افزار در آن روز ها برای یک مهندس، چیزی فراتر از یک امتیاز مهارتی در رزومه بود. تسلط بر اتوکد در آن دوران به منزله قرار گرفتن در صف اول انقلاب پیش روی صنعت نقشه کشی بود. در حالی که مهندسین با تجربه و قدرتمند در سراسر دنیا نقشه هایشان را با پرگار و نقاله روی کاغذ می کشیدند، شرکت  Autodesk عصای موسایش را به آب زد و معجزه ای ساخت که برای همیشه صنعت دنیا را متحول کرد. با ورود اولین نسخه های Autocad به بازار، دیگر وقت خداحافظی با نقشه کشی زمان بر و پرخطای دستی فرا رسیده بود.

هر چند در همان دوران هم در ابتدا اتوکد مخالفان زیادی داشت که معتقد بودند این نرم افزار صرفا راهکاری است برای نقشه کش های جوان تا پول بیشتری بگیرند. نه صرفه جویی زمانی قانعشان می کرد نه کاهش چشم گیر خطاهای نقشه. ولی تاریخ نشان داد این تفکرهای سختگیرانه نمی توانند جلوی ابتکارهای عظیم و تحول های بزرگ را بگیرند. دیری نپایید که اتوکد به یک مهارت ضروری برای مهندسان تبدیل شد. به طوری که امروزه تقریبا هیچ کارفرمایی نقشه دستی را نمی پسندد.

اما اتودسک، انگار هیچ گاه از غافلگیر کردن دنیای مهندسی خسته نمی شود. در سال 2000 میلادی که اتوکد تازه در جوامع مهندسی پذیرفته شده بود و روز به روز به محبوبیتش افزوده می شد، آن ها از اولین نسخه نرم افزار Revit رونمایی کردند. در ابتدا رویت در سه نسخه معماری، سازه، و مکانیکال به کاربران عرضه شد. اما جدا بودن این سه نسخه خود یک مشکل بزرگ به شمار می آمد. برای مثال یک مهندس تاسیسات مکانیکی اگر می خواست تغییر کوچکی در معماری ساختمان بدهد مجبور بود هفت هزار دلار برای خرید نسخه معماری، جدای از نسخه مکانیکال، هزینه کند.

این روند تا سال 2013 ادامه داشت که در این سال، اتودسک برای اولین بار نسخه Revit LT را منتشر کرد. در این نسخه هر سه قابلیت مکانیک، معماری و سازه در کنار هم قابل استفاده بود اما برای هر یک از این رشته ها محدودیت هایی وجود داشت. یعنی حدودا 70 درصد از قابلیت های هر رشته در این نسخه قابل استفاده بود.

اما در سال 2015 ، از نسخه کنونی Revit رونمایی شد. در این نسخه تمامی قابلیت های معماری، سازه و مکانیکال به طور کامل قابل استفاده است. رویت به سرعت در دنیا محبوب شد تا حدی که امروز، در ایالات متحده، نقشه کشی با اتوکد، همانند نقشه کشی با دست، منسوخ شده است.

اما چه چیزی باعث محبوبیت شگفت انگیز رویت شده؟ می توان سه عامل زیر را در این مساله موثر دانست: 

• قابلیت مدل سازی سه بعدی: با وجود رویت دیگر مجریان لوله کشی، نیاز به داشتن قوه تخیل قوی برای تبدیل نقشه دو بعدی به سه بعدی در ذهنشان ندارند. هر چیزی که قرار است اجرا کنند، از قبل به صورت سه بعدی قابل مشاهده است تا خطای انسانی در اجرا، به حداقل برسد.
• قابلیت متره کردن : این نرم افزار قادر است برآورد کلیه مصالح و اتصالات مورد نیاز پروژه را با تمام جزییات محاسبه کند. قبلا این کار به طور دستی و از روی نقشه اتوکد انجام می شد که خطای زیادی داشت و معمولا حاصل آن، چند انباری پر از مصالح اضافی بود.

• قابلیت تشخیص تداخلات (Clash detection): در این نرم افزار، با توجه به مشترک بودن محیط معماری و سازه و مکانیک، امکان تعامل بین این سه رشته وجود دارد تا مشکلاتی از قبیل رد شدن لوله ها از المان های سازه ای مثل تیر و … قبل از اجرا تشخیص داده شده و برطرف گردد.

طبق تحقیقات استفاده از نرم افزار رویت به خاطر همین قابلیت ها، در آمریکا حدود 20 تا 25 درصد صرفه جویی در انرژی را به دنبال دارد. این رقم در ایران با توجه به شرایط موجود به حدود 10 تا 15 درصد می رسد.

شاید در روزهای اول ظهور این نرم افزار در بازار ایران، کارفرماها رغبت زیادی به استفاده از آن نشان نمی دادند اما می شد پیش بینی کرد که همان سرنوشت اتوکد در انتظار رویت باشد. و امروز می بینیم که در بسیاری از پروژه های بزرگ، به ویژه در منطقه 22 تهران، طرح های سه بعدی رویت، رکن اساسی این پروژه هاست.