زمانی که در کارهای نقشه برداری و ساختمانی نیاز به ترازیابی سطوح باشد، از «شلنگ تراز» استفاده می شود. به کار بُردن این وسیله آسان است و اغلب در امور ساده که نیاز به تراز کردن دو نقطه از یک مسیر است، می توان از آن بهره بُرد.
دانشجویان، فارغ التحصیلان، بناها و مهندسان به خوبی با شلنگ تراز آشنا هستند و می‌توانند دو سطح نا همتراز را به سرعت اندازه گیری کنند. برای شناخت بیشتر این وسیله با مقاله دیگری از ویکی ساختمون همراه باشید.
تعریف شلنگ تراز
شلنگ تراز یک وسیله لوله‌ای شکل و شفاف است که از پلاستیک ساخته می‌شود. این شلنگ در حدود هفت تا ۱۰ میلی‌متر قطر و پنج تا ۲۰ متر طول دارد. از این وسیله برای تراز کردن انواع سطوح استفاده می‌شود. به این صورت که داخل آن را تا مقدار مناسبی از آب پُر می‌کنند و به دلیل قانون فیزیک توریچلی امکان تراز کردن سطوح را به وجود می‌آورد.
به طور کلی، از شلنگ تراز برای کارهای زیر استفاده می‌شود:
- پیدا کردن دو نقطه همتراز در ساختمان
- جهت زیبایی در نصب همتراز کلیدها و برق کاری ساختمان
- انجام عملیات نصب و ترازیابی در سقف‌های کاذب
- جهت نصب و اجرای چهار‌چوب درب‌ها
- برای نصب و اجرای کابینت‌ها
- موارد مربوط به نصب و اجرای فونداسیون و بیس پلیت
نحوه استفاده از شلنگ تراز
ماهیت استفاده از شلنگ تراز بر پایه قانون توریچلی یا لوله‌های به هم پیوسته است. اگر دو لوله عمودی با یک لوله افقی به یکدیگر وصل شوند و درون لوله‌ها با آب پُر شوند، تراز آب در هر دو لوله مشابه هم خواهند بود. در ابتدا، شلنگ به مقدار مناسب با آب پُر می‌شود. مقدار مناسب آب می‌تواند در دو طرف به اندازه ۲۰ سانتی‌متر خالی باشد.
سپس یک نفر اول یک سَر شلنگ و نفر دوم، انتهای دیگر شلنگ را می‌گیرد تا در نقاط مورد نظر قرار گیرند. یک نقطه به عنوان مبنا در نظر گرفته می‌شود و نفر اول در این نقطه قرار می‌گیرد. نفر دوم در نقطه بعدی قرار می‌گیرد و با حرکت دادن انتهای دیگر شلنگ، مقدار تراز نقطه مبنا را مشخص می‌کند. به این ترتیب، هر دو نقطه همسطح می‌شوند.
مطلب پیشنهادی: انواع تراز دستی : ۷ نوع تراز بنایی تا خشت اول را نهد معمار صاف
تعریف شلنگ تراز
در زمان به کار بردن این وسیله، نکات مهم زیر را در نظر بگیرید:
- برای استفاده دقیق‌تر از شلنگ تراز باید قطر داخلی آن از هفت میلی‌متر بیشتر نباشد.
- قبل از استفاده، شلنگ نباید حباب داشته باشد زیرا باعث ایجاد خطا می‌شود.
- قبل از شروع کار، دو سر شلنگ را کنار یکدیگر بگیرید تا سطح آب در دو طرف یکی باشد.
- در زمان اجرای ترازیابی از جا به جا کردن ناگهانی شلنگ و حرکت‌های شدید خودداری کنید.
- حتماً باید شلنگ شفاف باشد تا رویت سطح آب راحت باشد.
- استفاده از شلنگ جهت همترازی، باید در شرایط آب و هوایی مناسب انجام شود (هوا بارانی یا بادی نباشد).
- استفاده از مایعات رنگی در داخل شلنگ تراز برای مشاهده و خواندن صحیح کد ارتفاعی ایده خوبی است.
- بلند بودن بیش از حد شلنگ باعث پیچ خوردگی یا دست و پا‌گیر شدن آن می‌شود.
فواید استفاده از شلنگ تراز
مزایای این وسیله به شرح زیر هستند:
- پر استفاده‌ترین ابزار در تعیین سطوح و همترازی سطوح
- استفاده آسان هم برای کارگران و هم مهندسان
- سهولت و آسانی در استفاده
- قیمت کم و مقرون به صرفه بودن
- تنوع در اندازه و قطر
- کیفیت و دوام بالا
معایب استفاده از شلنگ تراز
جوانب منفی این وسیله به شرح زیر است:
- استفاده از دو نفر برای امور ترازیابی سطوح (برعکس تراز لیزری)
- دقت و سرعت پایین‌تر از تراز لیزری
- درصد خطای بیشتر نسبت به تراز لیزری
- عدم کاربرد در موارد حساس ترازیابی
- عدم استفاده در مسیرهای دشوار و صعب العبور
از کجا شلنگ تراز بخریم؟
از هر فروشگاه ابزار فروشی می‌توانید اقدام به خرید شلنگ تراز کنید. حتی گاهی اوقات در فروشگاه‌های پلاستیک فروشی نیز می‌توان این محصول را تهیه کرد. تنها کافیست در زمان خرید به جنس، قطر و طول شلنگ توجه کنید تا بتوانید بهترین و با کیفیت‌ترین محصول را خریداری کنید.
جنس شلنگ مهم است زیر این وسایل اغلب در پروژه‌های عمرانی تحت شرایط کارگاهی قرار می‌گیرند و خیلی زود دچار آسیب می‌شوند. ناگفته نماند، بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی نیز امکان خرید این محصول را فراهم کرده‌اند.
کلام آخر
شلنگ تراز وسیله‌ای برای همترازی دو سطح با ارتفاع متفاوت است. کاربرد این ابزار بسیار راحت است و برای اجرای فرآیند ترازیابی، نیاز به دو نفر است. پس اگر می‌خواهید پستی بلندی دو نقطه از یک منطقه را تراز کنید، می‌توانید با این شلنگ در زمان کوتاهی، اندازه گیری‌های مربوطه را انجام دهید. در هر صورت، دقت این وسیله کمتر از تراز لیزری و برای کاربردهای حساس نباید از آن استفاده کرد.
