نقش مدیریت شهری در مرمت بناهای تاریخی

انسان ها همواره به دنبال مسکنی برای به دست آوردن آرامش و آسایش خود بوده است. در گذشته ساختمان ها و بناهایی ساخته می شده به خوبی با اقلیم مناطق سازگار بوده و می توانستند در شرایط اقلیمی محل استحکام خود را حفظ کنند.  این موضوع نشان می دهد که این بناها بسته به نحوه مدیریت و شرایط روز توانسته اند خود را حفظ کنند. 
امروزه با گذشت زمان و روشن شدن ارزش بناهای تاریخی به این دلیل که هویت فرهنگی و تاریخی جامعه را منعکس می سازند. اهمیت این آثار برای شهروندان و مدیران شهری بیش از پیش مشخص شده است. 

در شرایطی که قوانین شهرسازی بیشتر شده و  شهرها به سمت رشد و توسعه می روند، این بناهای تاریخی ممکن است به عنوان سدی بر سر راه توسعه محلی محسوب شده و منجر به تخریب آن ها شود. در این شرایط مدیریت شهری می باید با احیای تاریخ و هویت این بناها با تغییر عملکرد آن ها و نیز با مرمت و بازسازی آن ها نسبت به حفاظت از این بناها اقدام نماید.
این اقدامات می تواند شامل مرمت، آگاهی بخشی نسبت به ارزش های این بناها، در احیای تاریخ و هویت آن ها باشد تا شرایطی ایجاد شود که افراد برای برنامه ریزی برای آینده گذشته را مطالعه کرده و آن را محافظت کنند.

تداوم حیات کالبدی بناهای تاریخی در گرو بقای عملکرد آن است. لذا لازم است اقدامات حفاظتی- مرمتی صورت گیرد تا این بناها بتوانند کالبد و موقعیت خود را حفظ کنند. در زیر به دسته بندی این اقدامات می پردازیم:

اقدامات حفاظتی و مرمتی

همانطور که می دانیم سازه نخستین عامل تعیین کننده در شکل ساختمان است زیرا به منزله اسکلتی است که ساختمان را محاط کرده است. بنابراین شناخت و آگاهی از سازه و وضعیت آن از برای شناخت وضعیت بنا و خفاظت و مرمت آن ضروری است. 
حفظ اثر تا جایی که ممکن است، حداقل مداخله در بنا، تعمیرات به شکل قابل تشخیص و در نهایت برگشت پذیری مداخلات چهار رکن اصلی هستند که توسط انجمن حمایت از بناهای تاریخی (SPAB) پیشنهاد شده است. 
در فرایند مرمت و حفاظت از بنا به طور خلاصه اقداماتی از قبیل اصلاح کف سازی،  اجرای کانال های زهکشی، سبک سازی سقف ها، اصلاح تاسیسات الکتریکی و مکانیکی، تقویت ستون های چوبی و آجری،  اجرای مجدد دیوارها و پله های تخریب شده، اصلاح و مرمت درب و پنجره های چوبی و پاک سازی جداره ها شامل شستشو و پاک سازی آن ها انجام می شود. 

استحکام بخشی و مقاوم سازی بنا

استحکام بخشی یعنی اینکه از مصالح چسباننده در کالبد اصلی اموال فرهنگی بهره ببریم. در برخی موارد که توان بنای تاریخی به اندازه ای پایین است، که برای مقابله با بلایای طبیعی انسجام و استحکام لازم را ندارد مجبور به استحکام بخشی مصالح خواهیم بود. 
ختی لازم است از یک مشاوره برای استحکام بخشی اثر بهره برد، و یا از فن آوری های جدید برای استحکام ساختار بنا استفاده کرد. 
از جمله اقدامات این مرحله شامل عملیات استحکام بخشی در دیوارهای بازسازی شده، حفر پی و جانمایی المان ها، استحکام بخشی تیرهای چوبی موجود در بنا، استحکام بخشی سقف های سازه ای، بستن لوله ها و درزگیری، شستشوی مسیر لوله ها با آب و پر کردن تمامی منافذ دیوارها و … می باشند.

مدیریت بهره برداری و مراقبت های پس از مرمت

از ساختمان ها می توان برای مقاصد و اهداف متعددی بهره برد. در هر کدام از این مقاصد و کاربری ها باید منافع مالک و بهره بردار را مورد توجه قرار داد. لازم است قبل از هر تغییر کاربری در بنای تاریخی، توان کالبدی و قابلیت های آن از لحاظ اجتماعی و اقتصادی را مورد توجه قرار داد. در نتیجه اقدامات زیر در این مرحله ضروری است:
توجه به توان بارگذاری بنای تاریخی

• توجه به کاهش ورود تاسیسات به داخل بنا 
• تعمیر و نگهداری آن به شیوه ای مداوم
• جلوگیری از هر گونه مداخله در بنا

منبع: برگرفته از مقاله مرمت بنای ارباب هرمز،در جهت حفظ هویت شهروندان