نحوه از بین بردن شوره آجر نما و معرفی بهترین روش ها؛ علل و انواع آن
رفع شوره نمای آجر، سنگ، سیمان و … از جمله مشکلات نما پس از چند سال استفاده از ساختمان و یا پس از بارندگی در شهرهای بزرگ (باران اسیدی) است. در این مقاله از کارگشا به بررسی عوامل ایجاد کننده شوره آجر نما، انواع نمک‌های شوره و روش‌های برطرف کردن آن پرداخته شده است. در ادامه با ما همراه باشید.
شوره آجر نما چیست؟
حتماً لکه‌های سفید یا خاکستری رنگی که بر روی آجرها چسبیده‌اند را دیده‌اید. این لکه‌های سفید و خاکستری بر اثر رسوب کریستالی برخی نمک‌ها داخل یا روی آجر پدیدار می‌شود. البته شوره تنها مختص سطوح آجری نیست؛ شوره یا سفیدک را می‌توان بر روی سطح بتن، سیمان، سنگ نما، اندودها و سایر مصالح بنایی نیز مشاهده کرد.
سنگ، آجر، بتن، سیمان و سایر مصالح ساختمانی همگی ساختاری متخلخل دارند و در حفره‌های آن‌ها آب وجود دارد که در اثر تبخیر به سطح می‌آیند و ذرات محلول در خود را به صورت نمک روی سطح مصالح به جای می‌گذارند.
چرا آجر نما شوره میزند؟
به‌طورکلی برای ایجاد شوره روی آجر یا هر مصالح دیگری باید شرایط ایجاد آن محیا باشد. برای ایجاد شوره روی آجر، سنگ، بتن و ملات سه شرط اصلی وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است.
- دیوار آجری، بتنی، سنگی یا سیمانی باید حاوی نمک‌های محلول باشد، این نمک ممکن است در خود آجر، ملات و خاک مجاور باشد.
- آب مهم‌ترین عامل برای ایجاد نمک است، زیرا تا وقتی که آب وجود نداشته باشد تا نمک را در خود حل، شوره‌ای روی سطح آجر ایجاد نخواهد شد.
- دیوار باید دارای تخلخل باشد تا آب و نمک محلول در آن را در خود جای دهد، سنگ‌های متراکم مانند مرمر و گرانیت شوره نمی‌زنند که به دلیل نداشتن تخلخل در آن‌ها است.
چه عواملی بر شوره تأثیر می‌گذارند؟
به‌طورکلی عواملی مانند دما، رطوبت و باد در ایجاد و زیادت شوره دخیل هستند. سازه‌های موجود در مناطق مرطوب با دمای پایین و جریان هوای کم مستعد بروز شوره هستند.
دمای بالا در کاهش احتمال ایجاد شوره تأثیر مستقیم دارد، زیرا باعث می‌شود آب قبل از رسیدن به سطح آجر، بخار شود. برعکس در هوای سرد تشکیل شوره بسیار محتمل است، زیرا آب زمان کافی برای رسیدن به سطح آجر را داشته و سپس از ناحیه سطحی تبخیر می‌شود.
باد باعث افزایش تبخیر شده و شوره زدن را کاهش می‌دهد ولی رطوبت برخلاف باد باعث ایجاد شوره می‌شود. به‌طورکلی سازه‌های آجری در مناطق بیابانی معمول بدون شوره و در مناطق مرطوبت شوره‌دار هستند.
نمک‌های عامل شوره آجر کدام‌اند؟
به‌طورکلی نمک‌های عامل شوره آجر به چهار گروه اصلی کربناتی، سولفاتی، کلروری و نیتراتی تقسیم می‌شوند. در جدول زیر با انواع این چهار گروه اصلی آشنا شوید.
|
نمک شوره زدگی |
فرمول شیمیایی |
منشأ احتمالی نمک |
|
سولفات کلسیم |
CaSO4.2H2O |
آجر |
|
سولفات سدیم |
Na2SO4.10H2O |
واکنش‌های سیمان و آجر |
|
سولفات پتاسیم |
K2SO4 |
واکنش‌های سیمان و آجر |
|
کربنات کلسیم |
CaCO3 |
زیرسازی ملات یا بتن |
|
کربنات سدیم |
Na2CO3 |
ملات |
|
کربنات پتاسیم |
K2CO3 |
ملات |
|
کلرید پتاسیم |
KCl |
شستشو با اسید (باران اسیدی) |
|
کلرید سدیم |
NaCl |
آب دریا |
|
سولفات وانادیوم |
VoSO4 |
آجر |
|
کلرید وانادیوم |
VoCl2 |
شستشو با اسید (باران اسیدی) |
|
Kargosha.com |
||
منبع نمک موجود در آجر نما
روی هم رفته نمک‌های موجود در دیوار و سازه‌ها منابع مختلفی دارند که باعث بروز شوره در آن‌ها می‌شود. نمک موجود در ملات، نمک موجود در آجر، گچ، آب باران و … از منابع مهم نمک هستند.
ملات به دلیل وجود نمک‌های فراوان و همچنین رطوبت کافی یکی از منابع مهم نمک‌های مختلف در دیوارهای آجری، سنگی و … است.
نمک‌های محلول با استفاده از رطوبت از ملات به داخل آجر نفوذ کرده و در اثر تبخیر به سطح آن خواهند رسید. آجرهای معمولی، رسی و پایه شل جذب آب بسیار بالایی دارند. ولی در مورد آجر نسوز بسته به کیفیت آجر نسوز و میزان جذب آب بسیار متفاوت است.
گاهی نیز آب باران می‌تواند با جذب آلاینده‌های هوا، خاصیت اسیدی پیدا کند و با حل کردن نمک‌های موجود در آجر و ملات و سپس با تبخیر آن‌ها باعث ایجاد شوره شوند.
راه‌های پیشگیری از بروز شوره آجر نما
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، اگر قصد دارید نمای آجری را برای خانه خود اجرا کنید، به یاد داشته باشید که با روش‌هایی می‌توانید از بروز شوره در آجر جلوگیری کنید. در ادامه به مهم‌ترین این روش‌ها اشاره شده است.
عایق نانو
اجرای یک لایه عایق نانو از جنس رزین با خواص ضدآب، بی‌رنگ و سادگی در اجرا می‌توان از جذب آب توسط آجر جلوگیری کرد. این پوشش‌ها از جابجایی رطوبت درون مصالح بنایی پیشگیری می‌کنند و مانع بروز شوره می‌شوند.
اجرای لایه‌های آب‌بند
با اجرای لایه‌های آب‌بند، مانند ورق‌های پلی‌اتیلن، بین رج‌های دیوار آجری و خاک می‌توان از ورود نمک و رطوبت در اثر مویینگی به درون آجر را کاهش داد، در نتیجه از بروز شوره جلوگیری کرد.
اجرای اصولی و باکیفیت سازه
اجرای صحیح فلاشینگ (درپوش‌ها، سایبان‌ها و…) و عایق‌بندی رطوبتی مناسب (ایزوگام، قیر و گونی و…) ورود آب به دیوارها را کم کرده و در درجه اول با حذف رطوبت مانع ایجاد شوره روی دیوارها شد.
محوطه‌سازی صحیح
با نصب صحیح تجهیزات آبیاری و انتخاب مکان مناسب برای کاشت گیاهان می‌توان از نفوذ آب در مصالح متخلخل پیشگیری کرده و ورود رطوبت را حذف کرده و از بروز شوره پیشگیری کرد.
خشک کردن ملات و دوغاب
استفاده از تهویه مکانیکی برای خشک کردن ملات و دوغاب می‌توان شکل‌گیری خلل و فرج را در ساختار این ملات کاهش داد و مسیر را برای حرکت نمک‌ها مسدود کرد.
بندکشی با ملات پرمایه و ابزارزنی صحیح
در اجرای آجر نسوز استفاده از ملات پرمایه و متراکم و پرداخت صحیح بندکشی با ابزار مناسب نفوذ آب و جابجایی نمک‌ها را کاهش می‌دهد و در واقع مسیر را برای انتقال نمک‌ها به سطح آجر مسدود می‌کند.
افزودنی‌های ملات
امروزه افزودنی‌های پلیمری گوناگونی برای بهبود روانی ملات طراحی، تولید و به بازار عرضه شده‌اند. این افزودنی‌ها میزان آب مصرفی ملات را کاهش داده و سبب کاهش تخلخل آن می‌شوند.
نگهداری صحیح مصالح بنایی پیش از اجرا
برای پیشگیری از جذب رطوبت زمین یا بارندگی توسط مصالح بنایی بهتر است آن‌ها را بر روی پالت‌های چوبی چیده و همچنین روی مصالح را با پوشش‌های ضدآب پوشانده تا آب باران و برف درون آن‌ها نفوذ نکند.
شوره یا سفیدک آجر را چگونه برطرف کنیم؟
۱- استفاده از واترجت
شستشوی نمای آجری با جریان پرفشار آب شوره‌ها را پاک خواهد کرد. به یاد داشته باشید که نمای آجری پس از نماشویی با واترجت باید به خوبی خشک گردد. چون در غیر این صورت، آب باقی مانده بر روی سطح می‌تواند باعث جابجایی نمک‌ها و بروز دوباره شوره و سفیدک شود.
۲- برس‌زنی خشک
ساده‌ترین روش برای زدودن شوره ناشی از نمک‌های محلول در آب برس‌زنی نمای آجری است. شوره آجر را می‌توان با سایش سطح به وسیله یک برس سیمی (مینی فرز) از روی نما پاک کرد.
۳- استفاده از سندبلاست
استفاده از سندبلاست یک از راه‌های هوشمندانه ولی کمی هزینه‌بر برای برطرف کردن شوره نمای آجری است؛ اما توجه داشته باشید که استفاده از سند بلاست باعث افزایش خلل و فرج سطح آجر و ملات بندکشی جذب آب آن‌ها را بالا می‌برد. پس بهتر است پس از اجرای سندبلاست، یک یا چندلایه رزین ضدآب نانو بر روی سطح نما اجرا شده تا ز شوره زدن مجدد پیشگیری شود.
۴- استفاده از اسید و جوهر نمک
استفاده از محلول رقیق سرکه (اسید استیک + آب گرم) راهکاری ساده برای زدودن شوره آجر است. سرکه نسبت به مواد شیمیایی صنعتی ضرر کمتری داشته و معمولاً در خانه‌ها وجود دارد. محلول اسید کلریدریک (جوهر نمک) و آب با نسبت ۱ به ۱۲ و محلول اسید فسفریک و آب با نسبت ۱ به ۹ نیز برای رفع شوره آجر معمولاً به کار می‌روند.
نکته
برای انتخاب اسید مناسب ابتدا باید نوع نمک آجر را مشخص کرد. برخی نمک‌ها می‌توانند با اسیدها وارد واکنش شده و فرآیند شوره‌زدگی را تشدید یا تکرار نمایند.
به طور مثال، اسید کلریدریک ماده مناسبی برای رفع سفیدک کربناتی نیست؛ زیرا نمک‌های کربناتی با آن واکنش داده و دوباره به صورت شوره روی نمای آجری رسوب می‌کنند.
به یاد داشته باشید که پس از شستشو با اسید سطح نما را آب تمیز بشویید تا از خوردگی آجر پیشگیری کنید. ازآنجایی‌که ممکن است در اثر شستشو با اسید، خلل و فرجی در نما پدید آید، بهتر است پس از شستشو با اسید و شستن آن با آب، پس از خشک شدن، یک لایه نانو رزین روی آن اجرا شود.
آیا شوره باعث تخریب آجر می‌شود؟
به‌طورکلی، شوره آجر نسوز منجر به تخریب ساختار آجر نمی‌شود. بااین‌حال، از نظر زیبایی نمای ساختمان را دچار مشکل می‌کند.
جالب است بدانید که در زمان کوتاهی پس از اتمام ساخت و ساز، شوره می‌تواند رشد کند یا به اصطلاح شکوفه بزند. شکوفه‌های شوره همزمان و یا چند ماه پس از اتمام ساخت و ساز ساختمان‌ها شکل می‌گیرد و مدت زیادی طول نخواهد کشید تا گل کرده و تمام نما را بپوشاند.
سخن آخر
اگر به دنبال شرکت و افراد متخصص در زمینه نما شویی هستید توصیه می‌شود در سامانه ثبت درخواست کارگشا در خصوص نما شویی سفارش ثبت کنید و با متخصص آن در زمینه هزینه انجام کار مشورت کرده و استعلام بگیرید.
ممنون. مطلب خوبی بود