علایم و تابلوهای شهری را چگونه طراحی کنیم؟
از روزی که دیگر لازم نبود جارچی های شهر با صدایی گرفته خودشان برنامه ها و اتفاقات جاری در شهر را به اطلاع عموم برسانند علائم و نشانه های شهری به وجود آمد و به وسیله آن ها هر کسی می توانست به راحتی از پیام یا خبری اطلاع پیدا کند.
از آن زمان تاکنون با وجود نمایش انواع اعلانات، هرگز تعداد و تنوع روزافزون این یادداشت ها متوقف نشده است.
عملا هر مترمربع از منظر شهری، به اسامی منازل، به آگهی دیواری، علائم جاده ای، تابلوهای دیواری، علائم خطوط اتوبوسرانی یا نام جاده های خود را دارد. برای نمونه پلاکاردها و پرچم ها نوعی تحرک، رنگ و فضای پر نشاط به منظر خیابان می بخشد. آن ها به هویت ساختمان ها یا مکان های مهم کمک می کنند. همچنین می توان از آن ها برای اطلاع رسانی یا آگاهی استفاده کرد.
در محله های شهری به لحاظ وجود منازل مسکونی، مدارس، محل بازی کودکان و سایر تسهیلات مربوط به زندگی مردم، بیشترین مقررات عبور و مرور شامل آرام سازی ترافیک و کاهش سرعت به منظور افزایش ایمنی عابران پیاده اعمال می شود.
هر علامت یا آرم می تواند به شناخت مناطق مختلف شهر کمک کند. علایم را می توان به همراه علایم اصلی، سنگفرش ها، پرچم ها و تابلوهای اطلاعاتی به کار برد که یک پیامی را منتقل می کنند. این علایم و نشانه ها باید قابل خواندن بوده و متناسب با کاربرد مکان ها و اطلاعات، و نیز بهتر است با حروف مربوطه هماهنگ باشند. در انتخاب و ارائه علایم جدید مانند بیشتر علایمی که در سطح بین المللی شناخته شده اند، باید دقت کرد.
پلاکارد و پرچم، به تشخیص مکان ها و ساختمان های مهم کمک می کنند و همچنین از آن ها می توان برای مقاصد اطلاعاتی یا تبلیغاتی سود جست.
کاربرد و شکل علایم
علایم و پرچم ها به مناظر خیابانی رنگ، حرکت و شادی می بخشد. آن ها به شناخت ساختمان ها یا مکان های مهم کمک می کنند و برای تبلیغ یا اطلاع رسانی به کار می روند. علاوه بر این ممکن است صرفا تزئینی باشند و توسط هنرمندان طراحی شوند.
علائم شهری ممکن است نقش اجتماعی غیر مستقیم یا نمادین نیز داشته باشد. و فرد را در تاریخ و شهر ماندگار کند. بناهای تاریخی، محله های قدیمی، خیابان ها، میدان ها و به طور کلی نشانه های شهری باقی مانده از اجداد دور و نزدیک ما، به مثابه ی علایمی هستند که به ما کمک می کنند گذشته خود را بشناسیم و هویت خود را در آن شهر یا مکان بیابیم.
علایم را می توان به دیوارها و ساختمان ها نصب کرد و یا آن ها را جزئی از ساختارهای دیگر موجود در خیابان نمود که به هر صورت برای منظورهای دیگر برپا شده اند. ارتفاع، اندازه و شکل علایم می بایست به گونه ای طراحی شده باشند که به بهترین وجه قابل رویت بوده و به محیط اطراف خود شکلی تازه ببخشند.
کاربرد علایم
- نشان دهنده جهت در جاده ها
- شناسایی ساختمان ها، میدان ها و پارک ها
- کنترل ترافیک، جاده ها و علایم پارکینگ ها
- اطلاعات تاریخی، محلی، رویدادها
- علایم و نشانه ها: پرچم ها، شعارهای روی پارچه، اشکال بزرگ دیواری، علایم اخصاصی شرکت ها
از جمله موارد بسیار مهم در نصب علائم، مکانیابی درست آن ها، با هدف کارایی بیشتر است. نکات ارائه شده راهگشای افراد و سازمان هایی است که در حوزه طراحی تابلوهای گرافیکی و تبلیغاتی در شهرها فعالیت دارند.
محل قرار گرفتن تابلوهای راهنما در شهرها، عامل مهمی در انتقال پیام ها به بازدیدکنندگان به شمار می رود. نقشه های راهنما، کیوسک، و دیگر علایمی که در شهر وجود دارند مانند یک راهنما عمل می کنند. قرار دادن این علایم در کنار امکانات دیگر از جمله نیمکت ها، دکه ها و توالت های عمومی و مسیرها علاوه بر اثربخشی بیشتر و در برگرفتن مناطق وسیع تر، پیدا کردن مسیر را برای بازدیدکنندگان راحت تر خواهد نمود.
ملاحظات طراحی علایم و تابلوها
بخش عمده ای از فرایند طراحی علایم و تابلو ها به دانش و مهارت طراح در زمینه ارتباطات بصری و سواد بصری و فرهنگ مردم مرتبط است. بخش دیگری از طراحی این علایم به دانش استفاده از مصالح مناسب، روش ها و تکنولوژی ساخت باز می گردد.
یکی از مسائلی که در طراحی مکانیابی علایم و تابلوها باید توجه کرد این است که ظرفیت انسان برای پذیرش اطلاعات محدود می باشد بنابراین اگر نصب این عناصر تنها با پیروی از رقابت انجام پذیرد شهرها تبدیل به مکان هایی پرهرج و مرج تبدیل می گردند.
از عواملی که می تواند در کارآمدی تابلوها و نمایش آن ها نقشی اساسی ایفا کند استفاده از انواع منابع نوری رنگی به ویژه در شب است.
همچنین جنس مصالح تابلوهای راهنمای مسیر خیابان باید از فولادضدزنگ و آلومینیوم فشرده باشد.
آن ها باید طوری طراحی شوند که قابل چرخش بوده و در جهات دلخواه قابل نصب باشند. اصولا به شکل استوانه ای بر روی تیر برق طراحی می شوند. که 6 متر ارتفاع و 1.5 متر قطر دارد که می توان سه تابلو روی سطح خارجی آن نصب کرد.
مصالح به کار رفته برای ساخت علائم تصویری و تابلو به استثنای تابلوهای موقت بسته به اندازه و نوع آن به عنوان یک سازه شهری باید هماهنگ با مصالح اطراف باشد.
انواع علایم و نشانه ها
تابلوهای شهر به عنوان یکی از مبلمان یا ابزار آسان کننده زندگی شهری امروزه علاوه بر اینکه به نوعی با زیبایی های شهری درآمیخته اند، تا حدود زیادی بر نظم عمومی شهر نیز تاثیر گذاشته اند.
گونه های مختلف از تابلوها اعم از علایم راهنمایی و رانندگی، تابلوهای مربوط به نامگذاری یا شماره گذاری اماکن، میدان ها، خیابان ها و کوچه ها و تابلوهای تبلیغاتی نصب می گردند هم به عنوان نمادهای شهری اند و هم انتقال دهنده اطلاعات هستند.
تابلوها از نظر محتوا به انواع گوناگونی تقسیم می شوند:
- تابلوهای کاربری: تابلوهایی که به منظور اطلاع رسانی نسبت به وجود یک کاربری در ملک یا ساختمان نصب می شود و قابل رویت است.
- تابلوی تبلیغاتی: تابلویی که به کسب، خدمات، یا تسهیلات و تاسیساتی اشاره می کند و یا به تبلیغ و شناسایی محصول یا رویداد و اتفاقی می پردازد.
- تابلوی راهنمای شهری: تابلویی که در خیابان و دیگر فضاهای شهری قرار می گیرد و به محل یا مسیری اشاره می کند.
- تابلوی راهنمای رانندگی و همچنین تابلوی انتظامی.
- تابلوها و علایم تصویری ایمنی در ساختمان ها و کارگاه ها: علائمی هستند دارای پیام های منع کننده یا هشدار به وجود خطر یا راه های گریز از خطر
به طور کلی علایم و نشانه ها را از لحاظ ساماندهی می توان به چند دسته تقسیم نمود. 1- نقشه ها 2- کیوسک اطلاعات 3- علایم آموزشی 4- علایم جهت یابی
مکان قرارگیری تابلوها بطور قابل توجهی پیام موجود در آنها را تقویت می کند. از طرف دیگر تابلوهای اعلان، نقشه ها، کیوسک‌ها و دیگر عناصر مشابه می توانند به‌عنوان نشانه ها عمل کنند. قرار گرفتن نشانه ها در اطراف ابزاری مانند نیمکت‌ها، دستشویی ها، و چهارراه‌ها می تواند در مکان‌های بزرگ مسیرهای کوچکی ایجاد کند.
نشانه ها می توانند برای اهداف مختلفی استفاده شوند. برای مثال تابلوهای هدایتی به مردم کمک می کنند تا در مسیر خود قرار گرفته و در مکانهایی مانند پارک های بزرگ احساس امنیت بکنند. در مکان هایی که امکان انجام فعالیت های مختلف وجود دارد، اگر تابلو وجود داشته باشد مردم و بازدیدکنندگان به راحتی می توانند نیازهای مختلف خود را برآورده کرده و یک محیط اجتماعی آسوده برای وقت صرف کردن ایجاد کند.
تابلوهایی که دیده نمی شوند
فراهم کردن اطلاعات لازم برای شهروندان جهت انتخاب مسیر و نحوه حرکت با توجه به علائم رانندگی از ملزومات یک سیستم ترافیکی با کیفیت است. با توجه به مقوله حرکت و سرعت، چنین سیستمی استانداردها، مشخصات ایمنی و فنی خود را دارد و از طرفی تابلوهای مسیریابی، به‌عنوان عناصری شاخص و واضح، نقش مهمی در تعیین منظر بزرگراه‌ها و خیابان‌های شهر دارند.
مهم ترین کاربرد تابلوهای راهنمای مسیر در معابر شهری، مسیریابی سریع رانندگان برای انتخاب کوتاه ترین و بهترین مسیر جهت کاهش زمان سفر و دست یابی آسان تر به مقصد است. به منظور دستیابی به اهداف فوق این تابلوها باید از استانداردهای بین المللی تبعیت نماید تا مورد استفاده مراجعان سایر کشورها نیز باشد.
برخی از مشکلاتی که تابلوهای نام معابر و راهنمای خیابان ها در سطح شهرها و جاده ها با آنها روبه رو هستند به قرار زیر است:
- وجود علائم راهنمایی و رانندگی متناقض در سطح شهر
- تراکم خارج از عرف این تابلوها در برخی معابر
- جانمایی نادرست تابلوها در نقاط کور
- پنهان شدن برخی تابلوها در پس شاخ و برگ درختان
- آسیب‌های ظاهری مانند زنگ‌زدگی، شکستگی یا رنگ‌پریدگی تابلوها
- نامتناسب بودن رنگ و اندازه متن تابلوهای نام معبر و ناخوانا شدن تابلو
- کوچک بودن بیش از اندازه تابلوهای نام معبر و خیابان در بعضی شهرها
- تفاوت در ظاهر یک نوع تابلو در سطح یک شهر و ایجاد ابهام
- نبود پیوستگی میان تابلوهای مسیریابی به سمت مسیر مشخص
- مشخص نبودن جهت هدایت تابلو در برخی از موارد
- دو زبانه نبودن بسیاری از تابلوهای نام معابر و هدایت مسیر
مبلمان شهری را می توان یکی از اجزاء ضروری شهر دانست و از آن به منظور ایجاد کیفیت های فضایی و ابزاری برای ارائه خدمات به شهروندان کمک گرفت که باید موقعیت اجتماعی و فرهنگی استفاده کنندگان آن ها را در نظر گرفت.
بخشی از محیط شهری را مبلمان شهری تشکیل می دهند که به عنوان جزئی از محیط شهری دارای اهمیت می باشنددر یک دید کلی سرعت گیرها نیز جزئی از مبلمان شهری محسوب می شوند که به صورت متحرک محیط شهری را تشکیل می شوند.
در صورت داشتن هر گونه سوال یا سفارش پروژه طراحی و اجرا به مشاوره آنلاین مراجعه نمایید.
شاید مطالعه این مطالب را نیز دوست داشته باشید:
روشهای حصارکشی کارگاهی طبق ضوابط شهرداری
نیمکت ها باید یک میهمانی شهری برگزار کنند
منابع:
اقتباس از کتاب مسائل و چالش های مبلمان شهری؛ نوشته اصغر نظریان
سایت saeegeo.com
سایت landscaper.ir
ممنون