سیر تاریخی طراحی مبلمان، از گذشته تا به امروز

چه کسانی اولین مبلمان را ساخته اند؟

طراحی مبلمان از زمان آغاز تاریخ، بخشی از تجربه انسان بوده است و مردم از دوره نوسنگی مبلمان ساخته اند که شواهدی از آنها را به شکل نقاشی ها، مجسمه سازی و نمونه هایی نیز در مقبره های قدیمی مشاهده می نماییم. اما کاوشهای باستانی در اسکاتلند ( Skara Brae ) یک خانه با قدمت ۳۲۱۵ سال قبل از میلاد را کشف کرد که دارای شواهدی از مبلمان سنگ مانند برای کابینت، تخت و صندلی بوده است بهترین نمونه از وجود مبلمان در دوران”عصر حجر” بوده و جایگاه مبلمان را  به عنوان یک ابزار تعریف شده در فضای مناسب زندگی یا کار نشان میدهد.

دوران نوسنگی (باستانی)

با بررسی تاریخچه مبلمان در طی ادوار تاریخی، مشاهده میکنیم که مبلمان در زندگی روزمره ی تمامی انسان ها همواره جریان داشته و هر چه میزان قدرت، ثروت و آسایش افراد یک تمدن بیشتر گردیده است جایگاه مبلمان در زندگی آنها شاخص تر شده و بتدریج پس از جوابگویی به عملکردهای اولیه ی مورد نظر به لایه های دیگری همچون زیبایی وتجمل هم راه پیدا کرده است. بنابراین هنر مبلمان بیش از هر رشته هنری دیگری در ارتباط تنگاتنگ با زندگی بشر بوده و بر کیفیت زندگی او تأثیر گذار بوده است و به شدت تحت تأثیر چشم انداز اجتماعی و سیاسی زمانه خود قرار گرفته است. به طوریکه در سالهای ابتدایی، هنر در خدمت طبقه ای خاص و حاکمان  قرار می گرفت و با زبانی نمادین، قدرت و اقتدار صاحبان و فرهنگ قومی، شیوه زندگی، طبقه اجتماعی و غیره را به نمایش می گذارد. با این وجود، در اغلب تمدنهای باستانی، مبلمان به ویژه نشستگا ههای سلطنتی و یا مذهبی، شیئی فراتر از یک اثر هنری و یا کاربردی بوده و مبل ساز ها در هر دوره ای تحت تأثیر روح زیبایی شناسی و سیاستهای و ادیان حاکم بر عصر خویش و رفتارهای قومی آن، به صنعتگری میپرداختند.

مبلمان قرون وسطی

مبلمان نسبتا کمی از دوره قرون وسطایی در اروپا جان سالم به در برده است، و تنها تعداد انگشت شماری از این قطعات قبل از قرن ۱۳ به جای مانده است. یکی از دلایل این امر، فرسوده شدن چوبهای مبلمان  است، اما مهمتر از آن این واقعیت است که مبلمان تا زمان رنسانس در مقادیر کوچک و محدود ساخته شده است. به نظر می‌رسد مبلمان‌ها در این دوره بیش از پیش کاربردی و متنوع شده‌اند. صندلی در این دوره نیز همچنان به عنوان نماد افتخار مطرح است که در ابعاد بزرگ و با رنگهایی تیره و خاکستری ساخته میشد.در این دوره مبلمان بیشتر در اختیار بزرگان و حاکمان بوده با این تفاوت که روستائیان و مردم عادی نیز اجازه و توان آن را داشتند که در خانه‌هایشان از آن‌ها استفاده کنند ولی در مراسم و در حضور اربابانشان، خیر.

سیر تاریخی سبک‌های مبلمان- تا قرن ۱۵

کلاسیک: (قرن ۱۶-۱۷)

با ظهور رنسانس، همانطور که در سایر هنرهای دیگر هم اتفاق افتاد، مبلمان رنسانس تحت تاثیر جهان کلاسیک قرار گرفت که اغلب از سنت یونانی و رومی الهام گرفته شده بود. ثروت جدیدی از شرق آسیا به اروپا وارد شد، و شهروندان این دوره، ثروتمند خود را به هنر اختصاص دادند. مبلمان این دوره به عنوان نمادی از وضعیت اجتماعی، نشانه ای مهمی از ثروت بودند زیرا گران قیمت بوده و تنها ثروتمندترین خانواده ها می توانستند از آنها استفاده کنند. به طوری که قطعات تشکیل دهنده مبلمان، دارای یک ویژگی معمارگونه داشتند و تصور می شد که بخشی مستقل از طراحی معماری باشد. تخت خوابهای با چهار ستون، در میان ثروتمندان محبوب شد. این طرح ها کاملا متفاوت از زمان قرون وسطایی بوده و توسط طرح های شگفت انگیز و اغلب طلایی مشخص شده اند که غالبا غنی از تزئینات گل، گیاهی بودند. ولی از سوی دیگر، بسیاری از مردم پایین دست، هنوز در تشک های پر شده از نی و یا حتی به طور مستقیم بر روی زمین می خوابیدند.

بعد از دوران رنسانس یک تغییر تدریجی به سمت سبک های ملایم تر با تزئینات کمتر در مبلمان رخ داد.  روکوکو سبکی است که در ادامه باروک و در واقع به عنوان واکنشی علیه شکوه و جلال افراطی آن در کاخ‌ها پدید آمد و خاستگاه آن فرانسه بود. به همین دلیل عموما از این سبک بعنوان سبک جایگزین باروک یاد می کنند.از نخستین نتایج آن ساختن خانه‌های شهری کوچک و راحت با تزئینات و ریزه‌کاری فراوان در فضاهای داخلی بود. هنر روکوکو باطراوت و مملو از سرزندگی است.اما دیری نپایید که بسیاری از هنرمندان سبک روکوکو را رد کردند و دنبال سبک جدیدی بودند که منعکس کننده پیشرفت های علمی و علمی باشد. بنابراین نئوکلاسیسیسم در اواسط قرن هجدهم در رم شروع شد و در فرانسه، اولین بار توسط سازندگان مبلمان در دهه ۱۷۶۰ به تصویب رسید.

سیر تاریخی سبک‌های مبلمان – قرن ۱۵ تا ۱۷

نئوکلاسیک: (قرن ۱۸تا اوایل ۱۹)

در قرن هجدهم طراحی مبلمان به سرعت شروع به گسترش کرد، که میتوان از آن  به عنوان عصر طلایی پیشه وران حرفه ای قلمداد کرد. نئوکلاسیک در انگلستان به جورجین، در فرانسه به لوئی ۱۶ و در آمریکا به سبک فدرال یا امپراطوری معروف بود. در این دوره به خاطر قدرت امپراطوریهای بزرگ مانند فرانسه و آمریکا، سبکها  بیشتر به نام سلاطین نام گذاری می شدند. از سده‌ی هیجدهم به بعد نیز مبلمان نئوکلاسیک گسترش پیدا کرد و ارزش خود را در دهه‌های بعدی نیز حفظ نمود و حتی امروزه، بعد از چندین قرن، هنوز از این سبک‌ها استفاده می‌شود.

سیر تاریخی سبک‌های مبلمان – قرن ۱۸تا اوایل ۱۹

هنر و صنعت

با شروع انقلابهای بزرگ در اروپا، هنر دکوراسیون و مبلمان تا حد زیادی از رونق افتاد، در این دوران سعی و کوشش مبل سازان و هنرمندان بر این شد که تا حد امکان به سادگی رو بیاورند. با افزایش جمعیت کارگر در شهرها، افزایش طبقه جدیدی از اشراف به عنوان خریداران مبلمان، و همچنین ظهور تولید انبوه و افول طراحی های منحصر به فرد و آثار ساخت دست هنرمندان ، پیشرفت تدریجی سبک های مبلمان که در قرن های گذشته صورت گرفته بود جای خود را به جهشی بزرگ یا سبک های عصر روشنگری داد. در این سبک ها ساخت مبلمان به سبب پیشرفت تکنولوژی در طول انقلاب صنعتی ساده و ارزان شد.  با توجه به تکنولوژی تولید انبوه امکان ایجاد تزئینات دوره های گذشته روی همه انواع مبلمان به سادگی فراهم شد.  نتیجه این، قرنی شد از مبلمان هایی که ویژگی مشترک آنها تزئینات ساده به صورت پرداخت روی فلز و چوب بود.

سیر تاریخی سبک‌های مبلمان – اواخر قرن ۱۹

مدرنیسم

مدرنیسم یک جنبش بود که از اوایل قرن بیستم با Bauhaus  و Art Deco متولد شد و نیروهای خلاق  و هنرمند جدیدی ظهور کردند که به دنبال نوآوری، اصالت و سادگی در طراحی بودند.

طراحان این سبک و پس از جنگ جهانی دوم  با مطالعه و بررسی روی سبک های گذشته و استفاده از مواد جدید حاصل از تکنولوژی، از جمله فولاد، تخته سه لا، پلاستیک و فایبرگلاس،  پارچه های تزیین شده، چوبیهای حک شده، اشکال جدیدی از مبلمان مدرن را ارائه کرد که نشان از نوآوری، زیبایی و در نهایت انتقال هنر از گذشته به آینده بود که تداوم این امر در مبلمان های امروزی همچنان ادامه دارد.

سیر تاریخی سبک‌های مبلمان – قرن ۲۰ تا…

منبع:

  kargosha.com