سخنرانی های تخصصی معماری داخلی با موضوع «چرا معماری داخلی؟»

(این سمینارها قرار است به طور سریالی و توسط انجمن علمی معماری داخلی دانشگاه هنر تهران برگزار شود)
سخنران: فریدون کسرایی
تاریخ همایش: 29.01.97
محل برگزاری همایش: دانشگاه هنر، پردیس باغ ملی

در میان سایت های خبری چشممان به سمیناری افتاد که موضوع جذابی داشت: چرا معماری داخلی؟ خوب این اساسی ترین سوالی است که ذهن افراد را برای انتخاب این رشته درگیر می کند و دانستن آن بسیار کمک کننده است تا آگاهانه مسیر شغلی خود را انتخاب کنند. این سوال، سوالی است که از هر دانشجوی رشته معماری داخلی پرسیده می شود بایستی به خوبی بتواند پاسخگو باشد.

نخستین و مهمترین برخوردی که با ما در هنگام مراجعه به سمینار صورت گرفت ممانعت از ورود افراد به جهت عدم انجام هماهنگی های لازم بود که طی رخداد آن حداقل نیم ساعت منتظر ماندیم تا وارد محوطه دانشگاه شویم.

معرفی استاد فریدون کسرایی:

آقای فریدون کسرایی از سال 1338 تا سال 1342در دانشکده هنرهای زیبایی پاریس (بوزار) در رشته معماری و از سال 1343 تا 1347 در دانشکده هنر های تزیینی پاریس (آردکو) در رشته معماری مشغول تحصیل بوده است.

از جمله مفاخر و فعالیت های این هنرمند:

1-    کار آموزی همزمان با تحصیل نزد آرشیتکت و برج ساز فرانسوی (لوپز) به مدت سه سال
2-    مشارکت با گروه فرهنگی و هنری (ED) طراحی محیط مرکب از مهندسین فرانسوی، آمریکایی و ایرانی.
3-    طراحی مبل، باغ آرایی، طراحی لباس و طراحی پارچه
4-    تدریس به مدت 8 سال در دانشکده هنرهای تزیینی تهران در رشته معماری داخلی
5-    برنده جایزه اول کنکور معماری داخلی هتل داریوش واقع در تخت جمشید
6-    برنده مدال طلای طراحی بهترین غرفه در اولین نمایشگاه بین المللی تهران، سال 1348 
7-    ….

مراسم چگونه گذشت؟

سخنرانی را با شعری آغاز شد که استاد خود سروده بود:

 سلامی چو بوی خوش غم زدایی                نثار شما نسل بیدار شو و روشنایی

موضوع بحث اصلی با سوالاتی شروع شد:

• اساسا چرا معماری داخلی؟
• کلمه داخلی در معماری داخلی از کجا آمده است؟
• اساسا چرا داخلی؟ 

استاد ترجیح می دهند به جای واژه معماری داخلی از درون پیرایی بنا استفاده شود و از حضار خواستند تا آنها نیز نامی لطیف تر که برازنده این رشته است را بر آن بنهند. 
در روز افراد حدودا 90 درصد وقت خود رو در یک فضای درونی سپری می کنند، این فضاها در پیرامون ما که هر روز با آنها سر و کار داریم فراوان هستند پس زیبنده است که اندرون محلی باشد که فرد در آن راحت بوده و کار خود را به آسانی انجام دهد.

این فضا به لحاظ ابعاد، نور، دما، مساحت و سایر عوامل باید توسط معمار داخلی بهینه سازی شود تا بتوان از فضای موجود به بهترین شکل استفاده و بهره وری کرد.
لازم به ذکر است که اولین اندرونی که انسان در آن قرار می گیرد لباس فرد است. لذا پوشش انسان و کفش و امثال آن عناصری هستند که فرد در آنها زندگی کرده و باید در آن راحت باشد. 

اساسا تمامی عناصر بشری و ساخت و سازها متناسب با مقیاس بدن انسان و برای او ساخته می شوند پس رفاه و آسایش او و به تعبیری ارگونومی را باید مد نظر قرار داد.
هنر معماری داخلی را نمی توان به هنر ایرانی خلاصه کرد و یک معمار داخلی باید در سطح جهانی معماری داخلی را شناخته و به آن بدهد. 
آمار نشان می دهد هفت میلیارد انسان روی کره زمین وجود دارد و سالانه به تعداد این افراد افزوده می شود و چنین وضعیتی بدین معنی است که فضا برای زندگی در حال کاهش است. در دوران رنسانس اتاق های خواب بسیار بزرگی وجود داشت که به اندازه کل یک فضای زندگی در خانه های امروز است. امروز فضای اتاق خواب به اندازه 9 متر کاهش یافته است. 

در واقع معماری مدرن و پرداختن به زندگی انسانها با ساخت و طراحی مدرسه باهاوس در قرن 20 شکل گرفت. تعدادی از افراد دلسوز دانشگاهی جمع شده و در آلمان این مدرسه را راه اندازی کردند به طوریکه همه هنرها در این مدرسه تدریس می شده است.

نگاهی به زندگی معماران بزرگ نشان می دهد که آنها در دوران فعالیت حرفه ای خود به مبلمان نیز اهمیت زیادی می دادند و علاوه بر طراحی یک بنا به طراحی مبلمان آن بنا نیز می پرداخته اند. در طراحی مبلمان مهمترین اصل ارگونومی و متناسب بودن با ابعاد بدن انسانی و نیاز های او است. این موضوع از ابتدای طراحی مبلمان همواره دغدغه طراحان بوده است. همانطور که می دانیم صندلی لویی شانزدهم با فرم خاص خودش، متناسب با ابعاد بدن او طراحی شده است. 

ساختن خانه مهمترین عنصر در معماری است. خانه آنچنان مهم است که ما در محاوره روزانه خود از خانه به وفور استفاده می کنیم: کارخانه، قهوه خانه، دارو خانه، کتابخانه و…. 

امروزه ابعاد فضای زندگی بسیار کاهش یافته و وظیفه یک معمار داخلی این است که با همین وضعیت موجود بهترین شرایط زیستی را برای انسان ها فراهم کند. این تمهیدات و آفرینش هاست که حرفه معماری داخلی را روشن می کند. 

متاسفانه در ایران وضعیت معماری داخلی رو به افول است. آمار نشان می دهد که از 600000 مهندس عضو نظام مهندسی تنها 6000 نفر مشغول به کار هستند و این در حالی است که در اروپا به دلیل جهت گیری صحیح این حرفه هر روز در حال پیشرفت هستند. در ایران دانشگاه ها فقط الفبای کار را به دانشجویان می آموزند و کار عملی را آموزش نمی دهند. علاقه مندان به این حرفه خود باید دنباله روی این فن بوده و پیشرفت کنند. در هر حال معماران داخلی زیادی را می بینیم که در حرفه های غیر مرتبط مشغول به کار هستند.

برمی گردیم به مفهوم دکوراسیون داخلی و آن را مقایسه می کنیم با لباسی که پرو می شود تا متناسب با ابعاد بدن هر انسان تهیه شود. تغییراتی که معمار داخلی در یک خانه ایجاد می کند نیز بایستی متناسب با روحیات و علایق مالک آن باشد. 

معمارانی داریم که بدون درک کردن کاربری فضا دست به طراحی داخلی می زنند، لذا مهم است که کاربرد فضا را نیز مد نظر قرا دهیم. تعریف هر فضا الگویی است که نباید از آن عدول کرد.

تعریف معماری داخلی به گفته کسرایی:

«معماری داخلی هندسه چون و چرایی چهره و حرکت در فضای محدود زندگی است برای امروز و فردای انسانها و به همراه تمامی متعلقاتش.»

در راستای دست یابی به این توانایی که فضای درونی را آنچنان که درخور انسانی است طراحی کنیم بایستی نکاتی را مد نظر قرار دهیم:

1. اهمیت کار با دست آزاد: کاری که مستقیما با دست انجام می شود اطلاعات ترسیمات و طراحی را مستقیما از دست به مغز انتقال می دهد در حالی که نرم افزار این ویژگی را ندارد. کاری که با دست آزاد صورت می گیرد حس هنری و خلاقیت افراد را بر انگیخته می کند. 
2. اهمیت طراحی طبیعت: بایستی بر ترسیمات از طبیعت استمرار بورزیم. در ابتدای کار ممکن است توانایی چندانی نداشته باشیم اما به تدریج عشق به وجود می آید. فرض کنیم از ساعات ابتدایی روز تا پایان روز در مقاطع زمانی مختلف از یک درخت عکس بگیریم. این تصاویر را اگر اسکن کنیم میلیون ها رنگ سبز را مشاهده خواهید کرد. این ویژگی ها روح آدمی را نوازش کرده و در انسان عشق به وجود می آورد. 

مولانا می گوید:

زان زمان کو شد سرشت من خمیر،                   عشق تو شد در نهادم جایگیر
                                     محور چرخ زمان عشق است عشق،                   اصل و بنیاد جهان عشق است عشق

زمانی بایستی دست به طراحی داخلی زد که تک تک عناصر طبیعی را شناخت، لمس کرد، کشید و به آن عشق ورزید. این وظیفه نظام آموزشی است تا طراحی طبیعت را در برنامه های آموزشی دانشجویان قرار دهد. اساسا معلم خوب معلمی است که توانایی دانشجودان را درک کرده و آن را شکوفا کند.
3.   پرسپکتیو: در کشیدن پرسپکتیو، تمرین مشاهده یا observationبسیار مهم است. هر الگویی که داریم باید سه مزتبه مشاهده کنیم و یک مرتبه ترسیم کنیم. این کار قدرت آنالیز و حافظه تصویری ما را قدرت می بخشد.
4.    آموزش و فراگیری طراحی مبلمان
5.   کلاس معماری سبک شناسی و دوره های تاریخی
6.   آموزش گرافیک در معماری داخلی
در انتها استاد برخی از آثار و طراحی های خود را به حضار معرفی کردند که در ادامه تصاویر مربوط به این پروژه ها آورده شده است.

منبع:

کارگشا