خیابان های شهر آینده باید اینگونه طراحی شوند

در میان اکثر فضاهای عمومی که در شهر وجود دارد، خیابان ها بیشتر از هر جای دیگری مورد استفاده شهروندان قرار می گیرند. در واقع خیابان ها یکی از اصلی ترین عناصر فضاهای عمومی شناخته می شوند زیرا بخش بزرگی از فعالیت ها، از قبیل سفر، خرید، معاشرت و قدم زدن با دوستان وخانواده، گذراندن اوقات فراغت و… در خیابان ها اتفاق می افتد. بنابراین می توان گفت خیابان فقط مخصوص ماشین ها و ترافیک نیست، بلکه حق افراد حاضر در خیابان و عبور و مرور آن ها نیز می باشد. خیابان ها همانند شریان ها در بدن، آن را زنده و پویا نگه می دارند. خیابان ها بخشی از فضاهای عمومی شهری هستند،جایی که حضور مردم معنا پیدا می کند. 
گر چه امروزه عملکرد اصلی خیابان برای ماشین ها طراحی شده اما این فضاهای عمومی باید به طور مساوی در اختیار همه قرار گیرد. از طرف دیگر عملکرد خیابان ها امروزه با رشد تکنولوژی حمل و نقل تغییرات زیادی یافته است. در هرصورت باید نتیجه گرفت اگر بخواهیم چهره شهر برای زندگی انسانی تر شود اولین مرحله باید توجه به خیابان های آن باشد. تا بتوان با گفت شهرسازی مطابق نیازهای افراد شکل گرفته است.
براین اساس مدیران و برنامه ریزان شهری در کشورهای توسعه یافته سعی نموده اند عملکرد خیابان ها مانند فضاهای عمومی دیگر در شهر، دارای فعالیت های بسیار بوده و به قابلیت تردد برای پیاده رو ها نیز کمک کنند. این موضوع باعث شده کشورها و سیاست های شهر آنها بر ساخت شهرهای پیاده مدار تمرکز کنند و نگاه جدیدی به شهر و شهرسازی از لحاظ قابلیت پیاده روی داشته باشند. تا آلودگی کمتر، ارتباطات بیشتر، سلامت و ایمنی بیشتر برای شهروندان به ارمغان بیاورد. چرا که فضاهای عمومی میراثی از نسل های گذشته هستند که باید برای ارتقای کیفیت زندگی در آن ها بکوشیم. 

خیابان ها باید قابل زندگی باشند؛ Liveable Street

یک رویکرد جدید در طراحی خیابان، خیابان قابل زندگی می باشند. از این رو که کیفیت، اطمینان و ایمنی در خیابان بر رضایت ساکنان آن محل تاثیر می گذارد. خیابان قابل زندگی سعی دارد که حمل و نقل عمومی را و استفاده از دوچرخه و پیاده محوری را جایگزین اتومبیل در خیابان کند زیرا ترافیک باعث کاهش کیفیت خیابان شده و نارضایتی ساکنان را پدید می آورد لذا ظرفیت خیابان ها باید گسترش پیدا کند.

خیابان ها باید کامل و برای همه باشند Complet Street

این رویکرد به ایمنی خیابان ها و داشتن امنیت در تردد برای همه اشاره دارد. تاوقتی که کاربران و استفاده کنندگان از جمله پیاده، دوچرخه افراد ناتوان، حمل و نقل عمومی و اتومبیل در خیابان فراهم نشود نمی توان گفت این خیابان کامل است. 
 خیابان کامل به این معنی است که همه به صورت همزمان از خیابان استفاده کنند یعنی خیابان باید شامل پیاده رو، خط دوچرخه، خطوط اتوبوس، دسترسی به ایستگاه های اتوبوس و مترو، عبور راحت و امن پیاده، خطوط کند رو و تند رو ماشین ها و… باشد. بنابراین طراحان و برنامه ریزان شهری در طراحی این خیابان ها باید دیدگاه های سنتی طراحی خیابان را کنار بگذارند و فقط به عبور سریع ماشین ها فکر نکنند.  

خیابان ها باید محلی برای بازی باشند؛ Playground Street

یکی دیگر از استفاده کنندگان خیابان بچه ها هستند که موقع برگشت از مدرسه به جاهای مورد علاقه خود می روند یا در خیابان بازی می کنند. بازی در خیابان یک پدیده فرهنگی و جهانی است و خیابان ها همیشه این نقش خود ایفا کرده و در آینده نیز ایفا خواهند کرد بنابراین تدابیری اتخاذ شود که ترافیک و تصادف در خیابان برای کودکان کاهش یابد زیرا بیشترین تهدید مربوط به کودکانی است که در خیابان بازی می کنند. 
در بسیاری از موارد مشاهده می شود که کودکان در مناطق مسکونی با وجود زمین بازی در نزدیکی خانه همچنان به بازی در خیابان تمایل دارند زیرا آن ها در خیابان با هم آشنا می شوند و از همدیگر می آموزند و خیابان برای آن ها  جذابیت زیادی دارد. کودکان دوست دارند در جایی باشند که زندگی محله در آن جا جریان دارد. بنابراین ممنوع کردن بازی کودکان در خیابان راه حل نیست بلکه مردم باید خودشان در طراحی خیابان برای کودکان مشارکت داشته باشند.

همه ما عابر پیاده ایم
خیابان یک محل عمومی است لذا علاوه بر درست کردن اتصالات و دسترسی ها عامل انسجام، پیوستگی، تعاملات اجتماعی و عرصه برای ارتباط انسان با فضای اطرافش، گفتگوها، پیاده روی و نمایش فرهنگ های مختلف است. لذا خیابان باید به جای عبور فقط ماشین ها محلی باشد برای قدم زدن، بازی، خرید، نگاه کردن، نشستن، تبلیغات، دسترسی، تظاهرات و… تا همه بتوانند از آن استفاده کنند. تا بر ایجاد حس تعلق و امنیت در استفاده کنندگان محلی کمک کند.

منبع: برگرفته از کتاب شهرهای پیاده مدار، سید مهدی معینی