با پانزده به علاوه دو موزه از زیباترین موزه های مبلمان در دنیا آشنا شوید.
با نگاهی به زیباترین ساختمان‌های دنیا می‌توان فهرستی بلندبالا برای تماشا و بررسی تهیه نمود. از ساختمان‌های بسیار خاص برای تئاتر، اپرا و کنسرت گرفته تا کتابخانه‌هایی که بعضاً معماری بسیار مدرنی دارند و بهشت معماران و البته دوستداران کتاب به‌شمار می‌روند. هنر دکوراتیو بر طراحی و تولید اشیاء زیبایی تأکید دارد که کاربردی نیز باشند. موزه‌هایی از قبیل لیانگ یی (Liang Yi) در هنگ‌کنگ و موزه هنرهای اسلامی قاهره مجموعه‌هایی خیره‌کننده از مبلمان دارند که نشان می‌دهند چگونه دکور و طراحی طی قرن‌ها در بخش‌های خاصی از دنیا تغییر کرده است.
موزه‌های دیگر، مانند موزه متروپولیتن نیویورک (Metropolitan Museum of New York)، مجموعه‌ای عظیم از مبلمان تمام قرن‌ها و قاره‌ها را گرد آورده‌اند. اثرگذارترین موزه‌های هنرهای دکوراتیو شما را به زمان و مکان خاص خود می‌برند. فرقی نمی‌کند آنچه به نمایش گذاشته می‌شود یک اتاق کامل با تمام وسایلش باشد یا یک کمد دست‌ساز و تزئین شده با دست متعلق به قرن هفدهم؛ هر یک روایتگر فضا و دوره‌ای خاص هستند.
شماره یک: موزه هنرهای دکوراتیو در پاریس (Musée des Arts Décoratifs)
فرانسوی‌ها سابقه طولانی به عنوان صاحبان سبک و مد در هنر داشته‌اند و تعجبی ندارد که این موزه پاریسی را در فهرست خود داشته باشیم. یک مجموعه 35 میلیون یورویی در سال 2006 فضاهای نمایش را برای ارائه بهتر مبلمان، دیوارپوش‌ها و فرش‌های فوق‌العاده‌اش بهبود داد. ده اتاق بازسازی شده در این موزه وجود دارند که هر یک زندگی فرانسویان از سال 1400 تا اوایل دهه 20 میلادی را به نمایش می‌گذارند.
شماره دو: موزه بروکلین در نیویورک (The Brooklyn Museum)
در طبقه چهارم موزه بروکلین، بازدیدکنندگان می‌توانند میان 23 اتاق که سبک زندگی آمریکایی‌ها از قرن 17 تا قرن 20 را نمایش می‌دهند قدم بزنند. از یک اتاق نشیمن با سبک کارولینای جنوبی مربوط به گسترش حضور اروپایی‌ها در قاره جدید گرفته، تا نتایج مطالعات درباره سبک زندگی در اواخر قرن بیستم، تمامی اتاق‌ها جلوه‌هایی خاص از مبلمان و دکوراسیون طی دهه‌های متوالی را ارائه می‌دهند.
شماره سه: موزه ویترا دیزاین در وایل آم راین در کشور آلمان (Vitra Design Museum in Weil am Rhein)
موزه ویترا دیزاین با تأکید بر رابطه طراحی مبلمان با معماری، هنر و فرهنگ روزمره، و با داشتن ساختمانی شاخص که توسط فرانک گری (Frank Gehry) طراحی شده است، دو نمایشگاه موقت شاخص را هر سال برگزار می‌کند. مجموعه مبلمان بسیار گسترده است و بیش از 6000 قطعه مبلمان و دکور از تخته‌سه لایی‌های قرن 19 گرفته تا مبلمان دوستدار محیط زیست متعلق به دوره معاصر را شامل می‌شود.
شماره چهار: موزه لیانگ لی در هنگ‌کنگ (Liang Yi Museum)
این موزه که در منطقه‌ای به نام جاده هالیوود (Hollywood Road) در هنگ کنگ قرار دارد مقصدی معروف برای کلکسیونرهای عتیقه است. این موزه در سال 2014 افتتاح شد تا یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های مبلمان آنتیک چین را به نمایش گذارد. بسیاری از قطعات مبلمان این مجموعه از چوب‌های گلابی و رز که بسیار گرانقیمت هستند ساخته شده‌اند و قدمتشان به امپراطوری‌های مینگ (Ming) و کینگ (Qing) بازمی‌گردد.
شماره پنج: موزه ویکتوریا و آلبرت، لندن (The Victoria & Albert Museum)
موزه ویکتوریا و آلبرت حدود 150 سال است که به جمع‌آوری مبلمان و کارهای چوبی می‌پردازد. این موزه مجموعه‌های متنوعی از بیش از 600 سال پیش را گردآوری کرده است که شامل نمونه‌هایی از آسیای شرقی، آسیای جنوبی، و خاورمیانه دوران اسلامی می‌شوند. این مجموعه‌ها بیش از 14000 قطعه از سرزمین‌های غربی را نیز دارا هستند. تخت باشکوه مرصع (تقریباً سال 1590 میلادی)، صندوق ایمس (Eames Storage Unit) متعلق به سال 1949 و قطعات تزئینی پراکنده دیگری مانند یک صندلی متعلق به قرن 18 ( که به‌طور خاص برای ماری آنتوان ساخته شده بود) از جمله مبلمان خاص این موزه هستند.
شماره شش: مؤسسه هنری شیکاگو، شیکاگو (Art Institute of Chicago)
مؤسسه هنری شیکاگو یک سری مبلمان بسیار زیبا و فریبنده را همواره به نمایش گذاشته است، اما یکی از آنهایی که بسیار خاص می‌باشد، مجموعه 400 قطعه‌ای از هنر آفریقا است. این مجموعه که بر سنن مجسمه‌سازی در آفریقای غربی و مرکزی تأکید دارد، شامل نقاب‌ها، گردنبندها و ریسه‌های مهره‌دار، مجسمه‌ها، منسوجات، مبلمان و جواهرات می‌شود. مجموعه‌ای از 80 اثر سرامیکی آفریقا نیز در نوع خود بزرگ‌ترین مجموعه سرامیکی است که در آمریکا به نمایش درمی‌آید.
شماره هفت: موزه نول در گرین‌ویل شرقی، پنسیلوانیا (The Knoll Museum in East Greenville)
این موزه را می‌توان خانه‌ای برای صندلی‌های نول دانست. صندلی‌هایی با سبک خاص و متفاوت که دیگر استفاده نمی‌شوند. موزه نول ظاهری چشمگیر در فناوری و طراحی را طی بیش از 50 سال ایجاد کرده و از گهواره‌های بسیار ساده تا صندلی‌های دارای سبک‌های خاص را شامل می‌شود. به‌خاطر داشته باشید موزه نول را تنها با داشتن وقت قبلی می‌توان بازدید کرد.
شماره هشت: موزه متروپولیتن نیویورک (The Metropolitan Museum of Arts)
این موزه، به‌عنوان یکی از بهترین موزه‌های دنیا، مجموعه‌ای از مبلمان را داراست که در تمام دنیا معروف می‌باشد. مبلمان مربوط به دوران کلونی‌های قاره آمریکا (اولین اجتماعات مهاجرین از اروپا به این قاره) و مجموعه گرانقیمت مبلمان اروپایی که به دوران رنسانس تا قرن 19 برمی‌گردد را از دست ندهید.
شماره نه: موزه دیزان‌موزئو در هلسینکی (Designmuseo Design Museum)
این موزه با داشتن 75000 قطعه مبلمان، 45000 طرح دستی هنری و 125000 عکس، انبوهی از آثار هنری ارائه می‌دهد تا در میانشنان غرق شوید. دیزان‌موزئو معبدی برای تمام اشیاء فنلاندی است و می‌توانید انتظار پیدا کردن هر چیزی از صندلی‌های کمینه‌گرا گرفته تا مبلمان سبک مدرن در قرن 20 را داشته باشید.
شماره ده: موزه ولفسنیان در میامی (Wolfsonian)
این موزه که در منطقه آرت‌دکو (Art Deco district) شهر میامی قرار دارد، مجموعه‌ای از هنر و مبلمان دکوراتیو است که بر مبلمان آمریکای شمالی و اروپا طی سال‌های 1885 تا 1945 متمرکز است. در این مجموعه می‌توانید منتظر مبلمان، سرامیک و اشیاء فلزی باشد که کار طراحانی مثل چارلز رنی مکینتاش (Charles Reneni Mackintoch)، پیتر برنس (Peter Behrens) و آلوار آلتو (Alvar Aalto) را نشان می‌دهد.
شماره یازده: موزه دیزاین دانمارک در شهر کپنهاگ (Designmuseum Danmark)
موزه دیزاین دانمارک که بزرگ‌ترین موزه بین‌المللی طراحی و نیز بزرگ‌ترین موزه دانمارک محسوب می‌شود، مجموعه‌ای عظیم از هنرهای دکوراتیو و کاربردی را دارا است. برخی نمایشگاه‌ها به‌صورت گردشی کار می‌کنند ولی نمایشگاه دائمی این موزه مبلمان و دکور قرن بیستم را عرضه می‌کند و البته بالاترین میزان بازدید را دارد.
شماره دوازده: موزه هنرهای اسلامی قاهره (Museum of Islamic Art)
این موزه که اخیراً بعد از یک حمله انتحاری در سال 2014 دوباره بازسازی و افتتاح شده است، خانه یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های هنر و صنایع دستی اسلامی محسوب می‌شود. می‌توانید یک سری آثار فلزی، آثار چوبی کنده‌کاری شده و معرق، و نیز صنایع سنگی را در این موزه ببینید که فرهنگ استفاده از مواد اولیه در مصر از قرن 7 میلادی تا قرن 19 میلادی را به تصویر می‌کشد. مجموعه چراغ‌های «مسجد مملوک» یکی از بخش‌های بسیار شاخص این موزه است.
شماره سیزده: موزه کارنگی در پیتس‌بورگ (Carnegie Museum of Arts in Pittsburgh)
در بدو ورود به این موزه باید به دیدن آنچه که به «هنر صندلی‌ها» یا Art of Chairs معروف است بشتابید. یک مجموعه از انواع نشیمن‌گاه‌ها که اخیراً بازسازی شده است، تنوع و نوآوری طراحی صندلی از اواخر قرن 17 تا امروز را به شما نشان می‌دهد. در این موزه هر چیزی از صندلی‌های دست ساز چوبی تا مبل‌هایی با فرم پف‌دار و بامزه که در 1967 طراحی شدند را می‌توان یافت.
شماره چهارده: موزه وینترتور در دلور (Winterthur Museum in Delaware)
به‌عنوان یکی از اولین موزه‌های آمریکا در هنرهای تزئینی، موزه وینترتور 174 اتاق با اشیاء عتیقه و وسایلی متعلق به هنری فرانسیس دو پونت (Henry Francis du Pont) را جمع‌آوری کرده است. او مالک باغات متعدد و یک مجموعه‌داربوده است که مبلمان بسیار قدیمی آمریکایی را گردآوری نموده. این مجموعه مبلمان شامل بیش از 9000 قطعه است که قدمتشان به 1600 تا 1870 میلادی برمی‌گردد.
شماره پانزده: مجموعه مبلمان سلطنتی در وین (The Imperial Furniture Collection)
این مجموعه وسیع در وین، که شامل 165000 قطعه مبلمان می‌شود، در اصل در مجموعه مبلمان هابوس‌بورگ (Habusburg) قرار داشت. امروزه این مجموعه مبلمانی را دارد که مربوط به ابتدا تا انتهای سه قرن گذشته هستند و نمایشگاه‌های تخصصی‌ای را برگزار کرده است که به معماری، طراحی و مبلمان قرن 20 اختصاص دارند.
شماره شانزده: موزه مبل ایران
این موزه در جنوب غرب تهران، منطقه یافت‌آباد که بازار مبل ایران نیز در آن است و در سال 1390 ساخته شده و اولین موزه تخصصی مبل در خاور میانه می‌باشد. از آنجائیکه صنعت مبلمان یکی از قدیمی‌ترین صنایع کشور محسوب می‌شود، علاوه بر نمایش قطعات تاریخی و عتیقه، امکان تحقیق و پژوهش نیز در این موزه فراهم شده است. نشان دادن تغییرات ساختاری در طراحی اصیل ایرانی و نیز ارائه کتاب‌های متنوع و ارزشمندی در رابطه با این هنر/صنعت برای پژوهشگران و دانشجویان، مهم‌ترین نقاط مثبت صنعت مبل و دکور محسوب می‌شوند. این موزه دارای دو گالری اصلی و موقت است. گالری اصلی (دائمی): در این گالری نخستین شواهد موجود از هنر و صنعت مبلمان در قالب نخستین آثار مربوط به نمونه های صندلی و تخت که در کاوش های باستان شناسی به دست آمده در معرض نمایش نهاده شده است . گالری موقت: در این گالری از موزه تلاش خواهد شد تا با توجه به نیاز جامعه صنعت مبلمان کشور و پژوهشگران و محققان این صنعت نمایشگاه هایی به صورت دوره ای و فصلی برگزار شود.
شماره هفده: مان هنر نو
مان هنر نو را می‌توان خانه‌ای برای معماران، اهالی طراحی صنعتی، گرافیست‌ها و دیگر علاقمندان به هنر جدید دانست. مدیر و معمار این مجموعه مهندس غلامرضا معتمدی می‌باشد. این مجموعه شامل مجموعه شخصی ایشان است که از سال 1347 تشکیل شده و حدود دو هزار اسلاید از عکاسان مختلف و حدود ده هزار قطعه نگاتیو، پوسترهایی از گرافیست‌های مطرح ایران و دنیا (مربوط به از سال 1344 به بعد) و البته کتاب‌هایی بسیار باارزش در این مجموعه به چشم می‌خورند. هر چند در نگارخانه این مجموعه نمایشگاه‌های متعددی که شامل آثار قدیمی بوده‌اند نیز به نمایش درآمده اما مان هنر نو که اولین مجموعه خصوصی ایران نیز می‌باشد؛ معروفیت خود را با گردآوری نمونه‌هایی واقعی از آثار شاخص سبک‌ها و طراحان بزرگ دنیا به‌خصوص در طراحی مبل و صندلی کسب کرد. از لوکوربوزیه (Le Corbusier) و هنرمندان باهاوس (Bauhaus) و مارسل بروئر (Marcel Breuer) گرفته تا آلسی (Alessi)، حتی آثاری که به تعداد محدودی بازتولید شده‌اند، را می‌توان از نزدیک دید و حتی بعضاً رویشان نشست!
در حال حاضر این مجموعه گرانقدر در تعطیلی موقت قرار دارد اما امید است به زودی شاهد رفت و آمد مجدد علاقمندانش در خیابان میرزاپور (منتهی به خیابان شریعتی) برای مراجعه به آن باشیم.
… و به زودی
نگارش مطالبی مفصل درباره مجموعه‌ها و موزه مبلمان در ایران یکی از برنامه‌های کارگشا در بخش مبلمان و دکوراسیون است که همراهی شما، و ارسال نظراتتان این تلاش را کامل خواهد نمود.
منابع:
