آجر پشمی چیست؟ ( مزایا و معایب+ کاربردهای آینده)
محتوایی که ابتدا پیشنهاد می گردد:
آجر چیست، به چند نوع تقسیم شده و اصطلاحات آن چیست؟
آنچه در این مطلب می خوانید:
آجر پشمی چیست؟
خاک رس ناخالص یکی از ابتدایی ترین مصالح ساختمانی می باشد که توسط انسان در ساخت و ساز مورد استفاده قرار گرفته است. قدیمی ترین نمونه های ساختمانی موجود از این مصالح را می توان در خانه های خاور نزدیک در بازه زمانی 11000 تا 12000 سال پیش یافت. به علاوه در دوره های بعد، انسانها در یافتند که خاک رس در ترکیب با گیاهان و سنگ ریزه این مصالح را مستحکم تر می کند که کاربرد آن در باقیمانده آثار باستانی مربوط به 1400 سال پیش از میلاد در ساردینای ایتالیا قابل مشاهده می باشد.
نمونه های مدرن مصالح شکل یافته از خاک رس آجرهایی است که به جرات می توان گفت امروزه یکی از پر کاربرد ترین مصالح در ساخت و ساز می باشد. آجر در اجزای مختلف ساختمانی از جمله کرسی چینی، دیوار سازی، ستون های قطور، پایه، جرز، قوس و پوشش انواع طاق ها و گنبدها و هم چنین دیوارکشی ها و نماسازی ها، کفپوش ها و بسیاری از موارد دیگر نظیر اسکلت سازی و نمای بناهای بزرگ همانند مساجد، مدارس، پل ها و کاروان سراها و .. به کار رفته و می رود.
آمار و ارقام حاکی از این است که سالانه بیش از 9 میلیون آجر معمولی به جهت تامین نیاز سیری ناپذیر صنعت ساخت و ساز تولید می شود. لازم به ذکر است که آجر منبع اصلی تولید گازهای آلاینده گلخانه ای هستند.
تاریخچه آجر پشمی
در ادامه کشف باستانی ترکیبات خاک رس و دیگر مواد، در سالهای اخیر محققان در اسپانیا و اسکاتلند کیفیت استحکامی اشکال مدرنی از آجرهای شکل یافته از خاک رس پخته نشده را مورد آزمایش قرار داده اند که منجر به کشف محصولی جدید به نام آجر پشمی شده است. به عبارت دیگر، آجرهای پشمی گامی دیگر در جهت آینده ای پایدارتر برای ساختمانها هستند که در پی اقدام محققان به بررسی نیاز روز افزون جوامع به محصولی سبزتر به جای آجرهای سنتی، حاصل شده است.
تولید آجر پشمی جنبشی برای ساخت آجرهایی پایدار و جایگزین، و بدون نیاز به فرایند پخت در کوره است، در حالیکه همچنان مقاومت و استاندارد مورد نیاز برای به کار گیری در ساخت و ساز را دارد. تولید کربن این محصول جدید، تقریبا صفر بوده و از مواد بومی حاصل می شود و به احتمال زیاد گامی است در جهت تحقق آینده ای سبزتر برای ساختمان ها.
مواد تشکیل دهنده آجر پشمی:
این محصول با استفاده از افزودن فیبر پشمی و نوعی پلیمر طبیعی (که در جلبک دریایی یافت می شود) به خاک رس که برای ساخت آجر معمولی مورد استفاده قرار می گیرد، تولید می شود. این محصول به صورت طبیعی خشک می شود به جای فرآیند پختن در کوره که نیاز به انرژی زیادی جهت تولید حرارت داشته و همراه با تولید آلودگی است. به این ترتیب آجری حاصل شود که در مقایسه با سایر آجرهای سنتی مزایای زیادی دارد.
مزایای آجر پشمی:
محققان اثرات تقویتی انواع مختلف خاک را در ترکیب با پشم گوسفند مورد مطالعه قرار دادند و نتایج مختلفی حاصل شد :
• فیبر پشم گوسفند مقاومت آجر های فشاری را افزایش می دهند.
- آجر پشمی 37% قوی تر از سایر آجرهای ساخته شده از خاک رس است و
- درزهای موجود در آجر را کاهش می دهد.
- در اثر فشرده سازی شکل آن از حالت متعارف خود خارج نشده و اصطلاحا دفرمه نمی شود.
- زمان خشک شدن را کاهش می دهد و
- مقاومت آجر را در برابر خمیدگی افزایش می دهد.
- در آب و هوای سرد بسیار مقاوم عمل می کند.
- به جهت حذف مرحله کوره پز شدن، گاز گلخانه ای تولید نمی شود لذا دوستدار محیط زیست است.
- این محصول غیر سمی است.
معایب آجر پشمی
از آنجا که آجرهای سنتی برای رسیدن به درجه استحکام مورد نظر جهت کاربرد در ساخت و ساز در کوره حرارت می بینند، این فرایند با سوزاندن حجم عظیمی چوب، زغالسنگ و گازهای طبیعی همراه است و این فرایند باعث انتشار گازهای سمی حاوی ذرات معلق، مونواکسید کربن با غلظت بالا و همچنین اکسید سولفور (SOX) می شود که می تواند اثرات مخرب جدی بر روی محیط زیست و سلامت موجودات زنده داشته باشد.
تخمین زده شده است که به واسطه تولید هر آجر، حدود 1.4 پوند کربن در فضا آزاد می شود و این امر تأثیرات ویران کننده ای بر آلودگی هوا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند هند و چین دارد. گفتنی است، پس از صنعت تولید خودرو، صنعت تولید آجر یکی از منابع اصلی انتشار گاز SOX است و نیاز به کاربرد چوب در فرایند پخت آجر در کوره، تاثیر بسزایی در جنگل زدایی و نابودی جنگل ها در سرار جهان دارد.
تنها عیب این محصول نحوه دسترسی به آن است. آجرهای پشمی با توجه به اینکه در بیشتر کشورهای دنیا مصالحی وارداتی خواهد بود به لحاظ قیمتی از آجر معمولی گرانتر است.
نتایج استفاده از آجر پشمی
- این نوع محصولات بدون نیاز به حرارت دیدن قابل تولید هستند که منجر به ذخیره انرژی می شود.
- این محصول، جایگزینی پایدارتر و سالم تر برای سایر مصالح ساختمانی متعارف مانند آجر های سنتی و بلوک های بتنی است.
- همانطور که شرکت ها با کاربرد این محصول جدید فرآیند ساخت و تولید آسان تری را پیش رو خواهند داشت، به علاوه آنها از محصولاتی سازگارتر با تکنولوژی روز بهره می گیرند.
- مشابه این راهکار ارائه شده، راه حل های مدیریتی ساخت و ساز، از جمله SKYSITE نه تنها بهره وری و ارتباطات را بهبود می بخشند بلکه باعث صرفه جویی در مواد و مصالح موجود در محیط زیست نیز می شوند، مانند کاهش استفاده از کاغذ.
آینده آجر های پشمی و آجرهای جایگزین
اگر چه مقاله ای به نام (خواص مکانیکی و ویژگی های اتصال مولکولی کامپوزیت های طبیعی بر پایه خاک رس که توسط فیبر های حیوانی تقویت می شوند) در مجله مواد بیولوژیکی و بیو انرژی منتشر شده است، اما آجرهای پشمی هنوز به صورت تجاری تولید نمی شوند. با این وجود محققان در حال توسعه این محصول در جهت ورود آن به عرصه تولید در آینده ای نزدیک می باشند.
آنها تمامی اقداماتی که توسط نوآوران در سراسر دنیا، در جهت توسعه بلوک های ساختمانی پایدار صورت می گیرد را دنبال می کنند. بر اساس این تحقیق دیگر آجرهای جایگزینی که در بازار موجود است عبارت اند از آجرهای سلولزی، سیمانی، شنی و بیندر (Binder)که به نام تیمبرکریت شناخته می شوند و توسط Peter Collier در استرالیا طراحی شده اند.
- تیمبرکریت ها از آجر های ساخته شده از خاک رس یا بتن سبک تر هستند،
- به عنوان ایزولاسیون، قویتر عمل کرده و
- خاصیت جداسازی کربن (Carbon sequestration به معنی فرآیند حذف کربن از اتمسفر) بیشتری دارد.
- حاوی 50درصد سلولز هستند و نیاز به مرحله پخت در کوره نداشته و به شدت میزان مصرف انرژی و آلودگی را کاهش می دهند.
- این محصول قیمتی مشابه با آجر های معمولی دارند.
- در کاربری های درون و بیرون از بنا نیاز به پوشش پایانی ندارد.
- این محصول می تواند برای کسانی که قصد ساخت خانه جدید دارند سبب صرفه جویی قابل ملاحضه ای هم در هزینه و هم در انرژی باشد.
نوع دیگری از آجرهای جایگزین آجر شکل یافته از پسماند هاست که اصطلاحاً آجر زباله ای گفته می شود و توسط پروفسور Poon Chi، اعضای گروه مهندسی عمران و ساختمان در دانشگاه پلی تکنیک هنگکنگ طراحی شده است. در واقع او به دنبال راهکاری برای پایان دادن به بیش از 3000 تن پسماندهای ساختمانی بود که روزانه با روش دفن زباله لندفیل از بین می روند. این محصول جایگزینی برای شن، سیمان و ماسه ای است که به طور سنتی در ساخت آجر بتنی به کار می رود.
از میان این زباله ها، خاکستر بادی جایگزینی است برای 20% از سیمان، و بطری های شیشه ای پودر شده جایگرین 50% شن و ماسه است. این محصولات در تولید آجر بتنی به کار می روند بدون اینکه به مرحله پخت در کوره نیازی باشد که میزان انتشار گاز در اکسید کربن را حدود 80 درصد کاهش می دهد.
علاوه بر این، استفاده از پوشش دی اکسید تیتانیوم بر روی این مصالح کمک می کند تا آلاینده های اکسید نیتروژن حاصل از دود اتومبیل ها و کارخانه ها به نیترات تبدیل شود که به راحتی با آب باران شسته می شود. این آجر های زباله ای یا اکو بلوک ها امروزه توسط شرکت (مصالح ساخت و ساز اکولوژیکی لاپوتا) تولید می شوند و به عنوان محصولی به نام تیوستون Tiostone فروخته می شوند.
اگر چه قابلیت کلیه مصالحی که تا کنون گفته شد، توجه دنیای ساخت و ساز را به خود معطوف داشته است، و همچنان این مصالح در حال توسعه هستند، با این وجود اینها تنها بخشی از منابع الهام بخش برای دیگران به جهت جستجوی بیشتر منابع پایدار و تجدید پذیر مصالح ساختمانی هستند.
منبع :
مطالب مرتبطی که پیشنهاد می گردد مطالعه فرمایید:
چک لیست عملیات اجرای نماسازی با آجر
