اگرچه عموم مردم عمدتاً با آجر نما نسوز آشنایی ندارند، اما این نوع آجر کاربردهای گسترده‌ای در ساختمان سازی دارند. بسیاری از سازندگان و مالکان در ساخت نمای ساختمان از آجر نسوز استفاده می‌کنند، زیرا این محصول هم ظاهر زیبایی دارد و هم در برابر شرایط آب و هوایی، مقاومت بالایی دارد.
به عنوان یکی از محبوب‌ترین مصالح ساختمانی در جهان و منبع قابل اعتماد برای ایجاد ساختمان‌های پایدار، آجر نما نسوز به مصالحی با استحکام بالا و پتانسیل سرمایه گذاری قابل اعتماد معروف است. اما هدف واقعی در استفاده از آجر نما نسوز چیست؟ آیا این آجر انواع گوناگونی دارد؟ برای شناخت بیشتر این آجر نسوز و همچین درک فواید و معایب آن با ویکی ساختمون همراه باشید.
آجر نما نسوز چیست؟
آجر نسوز نوعی از آجر است که برای مقابله با محیط با حرارت بالا طراحی و ساخته شده است. این آجر از یک ترکیب پایه رُسی به همراه خاک‌های چینی در کوره ساخته می‌شود. نوع خاک رسی که در تولید این آجر استفاده می‌شود، خاک نسوز است. آجرهای نسوز معمولاً حاوی ۳۰ تا ۴۰ درصد آلومینا دارند که در حرارت بالای ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد تولید می‌شوند.
در فرآیند تولید آجر نما نسوز نخست مواد اولیه به صورت مکانیزه توسط نقاله وارد خط تولید می‌شوند، سپس در مرحله اول روند کلسینه شدن خاک تحت درجه حرارت بالا در کوره انجام می‌پذیرد. سپس محلولی از چسب که از قبل آماده شده به ترکیب اضافه می‌شود و در سیلوها ذخیره می‌شود تا مرحله پرس آغاز شود. در مرحله پرس، مواد تحت فشار ۴۰۰ تا ۱۴۰۰ تُن قرار می‌گیرند تا در نهایت وارد فرآیند پخت نهایی شوند.
انواع آجر نما نسوز
در زیر به انواع آجرهای نسوز اشاره می‌کنیم:
آجر نسوز آلومینیومی
آجرهای موجود در این کلاس، ترکیبی از آلومینو سیلیکات‌ها هستند. معمولاً سطح آلومینیوم به کار رفته در این آجر نسوز از ۹۰ تا ۹۶ درصد متفاوت است، اما این نکته را مورد توجه قرار داد که اگر آجر در درجه پایین‌تری پخته شود، آلومینیوم کمتری خواهد داشت. مقادیر بیشتر آلومینیوم سیلیکات در آجر منجر به عملکرد بهتر محصول می‌شود. آجرهای آلومینو سیلیکات در برابر سایش و خوردگی توسط مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارند.
آجر نسوز سیلیسی
این آجر از خاک سیلیس ساخته شده است که در اصطلاح به نام کورتزیت نیز نامیده می‌شود. استفاده از نام کورتزیت به این دلیل است که در ساخت این آجر از کوارتز خالص استفاده می‌شود. در این نوع آجر نما نسوز از اکسید سیلیسیوم به مقدار خیلی زیاد استفاده می‌شود. مابقی مواد تشکیل دهنده شامل اکسید کلسیم، اکسید تیتانیوم و اکسید آهن هستند. برای تولید شیشه و سرامیک و همچنین پوشش درونی کوره‌های فولاد سازی از این آجر سیسلیسی استفاده می‌شود.
آجر نسوز قلیایی
این آجرها از اکسید منیزیم و سیلیسیم دی اکسید ساخته می‌شوند. برای افزایش مقاومت حرارتی این آجر، می‌توان به مقدار مشخص اکسید کروم و اکسید آهن به ترکیب اصلی اضافه کرد. این آجر به طور عمده در کوره‌های باز فولاد سازی، کوره‌های دوار در کارخانه‌های سیمان سازی، قسمت‌های بالایی کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی استفاده می‌شوند.
کاربیدهای سیلیکون
هنگام کار در محیط‌های بسیار ساینده همراه با دمای فوق العاده زیاد، نیاز به داشتن پوشش‌های با دوام احساس می‌شود. از این رو، آجرهای ساخته شده از کاربیدهای سیلیکون می‌توانند برای این مورد بهتری انتخاب باشند. علاوه بر مقاومت در دمای بالا و جلوگیری سایش بیش از حد، آجرهای کاربید سیلیکون نسبت به مصالح مخصوص شومینه منازل، عمر طولانی‌تری دارند.
فواید استفاده از آجر نما نسوز
مزایای استفاده از آجر نسوز برای نمای ساختمان به شرح زیر است:
آجرها از ماندگاری زیادی برخوردار هستند
آجرهای نسوز ساخته شده از مواد معدنی با فرمولاسیون دقیق، منابع محلی و منطقه‌ای فراوان، چرخه عمر طولانی دارند. این آجرها با دوام، بازیافتی و غیرآلودگی بوده و به طور طبیعی در برابر آفات و آتش مقاوم هستند. از این رو، آجرهای نسوز از نظر ایمنی در شرایط مطلوبی هستند و این امر باعث شده است به فور در ساخت نمای ساختمان مورد استفاده قرار گیرد.
آجر نما نسوز مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد
تحقیقات اخیر نشان داده است که ضخامت دیوار جزء اصلی حفظ انرژی در سیستم طراحی معماری است. آجرهای نسوز به ثبات تغییرات دمایی در داخل ساختمان کمک می کند. آجر نسوز نما برای تهویه فضای داخلی به عنوان یک عایق بسیار کاربردی است و باعث می‌شود وابستگی به گرما و سرمایش کاهش یافته و مصرف انرژی به مقدار زیادی پایین بیاید.
هزینه نگهداری آجر نمای نسوز بسیار کم است
نیازی به نقاشی یا روش‌های دیگر برای حفظ زیبایی شناسی و افزایش طول عمر نمای ساختمان نیست. از این رو نمای ساختمان‌ها همیشه ظاهری ماندگار خواهند داشت که حتی پس از ۵۰ سال هنوز هم مستحکم و قابل اعتماد است. همچنین این آجر در مقایسه با دیگر مصالح نما، باعث صرفه جویی در هزینه و زمان لازم برای نگهداری یک ساختمان در شرایط ایده‌آل می‌شود.
این آجر به نمای ساختمان ظاهری زیبا می‌بخشد
آجرهای نسوز سبک معماری و ظاهری خاص به هر ساختمان می‌بخشند. رنگ و بافت طبیعی این آجر امکان ایجاد تضاد شدید را در نمای چشمگیر از طراحی را ایجاد می‌کند، بنابراین استفاده از آن در طراحی معماری مدرن و همچنین کلاسیک و یا ترکیبی از هر دوی این سبک‌ها، با این نوع آجر کاملاً امکان پذیر است.
آجر نسوز دارای رنگ‌های مختلفی است
برای طراحی و اعمال رنگ‌های خلاقانه در نمای ساختمان فقط می‌توانید به آجرهای نسوز فکر کنید. این آجرها با طیف رنگی بسیار متنوع اعم از قهوه‌ای تا رنگ‌های قرمز، پرتقالی، خاکستری و طلایی می‌توانند متناسب با نیازهای مختلف طراحی باشند.
آجر نما نسوز در برابر شرایط آب و هوا مختلف مقاوم است
مهم‌ترین ویژگی یک ساختمان با نمای آجر نسوز، قابلیت مقاومت در برابر هر نوع آب و هوایی است. برای آب و هوای گرم و یا مرطوب و حتی شرایط جوی شدید (یخبندان)، این نوع آجر همچنان انتخابی عالی محسوب می‌شود.
کاربرد آجر نما نسوز
کاربردهای معمول: به طور معمول درجه حرارت حداکثر ۱۰۰۰ سانتی‌گراد است؛ به همین دلیل برای ساخت شومینه مورد استفاده قرار می‌گیرد و حاوی ۲۴ تا ۲۶ درصد آلومینا است.
کاربردهای متوسط: حرارت حداکثر ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد است. موارد استفاده شامل کوره‌های سرامیکی و ساخت شومینه است و حاوی ۳۴ تا ۳۸ درصد آلومینیوم است.
کاربردهای حساس: دما تا حداکثر ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراد است و آجر و حاوی ۳۶ تا ۴۰ درصد آلومینا است. موارد استفاده شامل دیگ‌های بخار، کوره‌های سرامیکی و ساختمان سازی (نما) هستند.
کاربردهای بسیار حساس: دما تا ۱۶۰۰ درجه سانتی‌گراد بوده و آجر حاوی ۴۰ تا ۴۴ درصد آلومینا است. موارد استفاده از این آجر همانند موارد قید شده در کاربردهای حساس است.
کاربردهای ویژه: درجه حرارت بین ۱۷۰۰ تا ۱۷۵۰ سانتی‌گراد است. بالاترین درجه حرارت برای کاهش تخلخل، افزایش قدرت بدنی و بهبود مقاومت در برابر حمله قلیایی و تجزیه منوکسید کربن کاربرد دارد. این آجر ۴۰ تا ۴۴ درصد آلومینا دارد.
کلام آخر
تولید کنندگان بی‌شماری در سراسر جهان آجرهای نسوز را در اندازه‌ها، شکل‌ها و سبک‌های مختلف تولید می‌کنند. بیشتر تولید کنندگان همچنین برخی از آجرهای سفارشی را نیز برای مشتریان خود تهیه می‌کنند. مهم‌ترین مزیت استفاده از آجر نما نسوز این است که به راحتی می‌تواند در برابر درجه حرارت بالا مقاومت کند و در نتیجه عایق حرارتی بسیاری خوبی هستند.
