معرفی انواع چوب مبل و مزایا و معایب هر کدام، بهترین چوب برای ساخت مبل کدام است؟
چوبی که از تنه درختان به دست میآید و به صورت تخته و الوار بریده میشود، بیشترین بخش چوبی که در ساخت انواع اسباب و اثاثیه و مبلمان به کار میرود را تشکیل میدهد. نوع چوبی که ما انتخاب میکنیم، تعیین کننده زیبایی و استحکام وسیله ساخته شده را مشخص خواهد کرد. برای این کار، انواع مختلفی از چوبها در دسترس هستند که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. در این مطلب قصد داریم به بررسی انواع چوب مبلمان و کاربرد آن‌ها در صنعت مبل سازی بپردازیم؛ پیشنهاد میکنیم با ما همراه باشید.
چوب گردو
چوب درخت گردو، چوبی سخت، نیمه سبک است که قابلیت تورق دارد، الیاف آن زود از هم جدا نمیشود و مهم‌تر از همه حشرات چوب‌خوار رغبتی به خوردن آن ندارند؛ این مسئله باعث میشود این جنس چوب استحکام بالایی داشته باشد. این نوع چوب یکی از بهترین موارد در میان انواع چوب مبلمان است.
چوب گردو چوبی ریزبافت، بادوام، دارای نقوش شیک است و رنگ آن خاکستری مایل به قهوه‌ای دارد. به علت استحکام چوب این درخت، معمولاً از این نوع چوب در اسکلت مبلمان استفاده میشود.
چوب سختی که درخت گردو دارد، این درخت را به یکی از معروف‌ترین منابع چوب تبدیل کرده است. ارتفاع این درخت بین ۱۰ تا ۴۰ متر میباشد و از جمله بلندترین درخت‌ها میباشد.
کاربردهای چوب گردو
چوب گردو در ساخت آثار هنری و تزیینی، روکش سازی، خراطی، مبلمان سازی، ساخت آلات موسیقی، قنداق تفنگ، مجسمه‌سازی، منبت‌کاری و معرق‌کاری به کار برده میشود.
ویژگیهای چوب گردو
- ریزبافت است.
- صیقل پذیر و همگن است.
- رنگ‌پذیری و امکان کنده‌کاری خوب از مزایای آن است.
- رنگ آن خاکستری مایل به قهوه‌ای تیره است و نقش‌های تقریباً بادوام و زیبایی دارد.
- گردو چوبی نیمه سنگین و نیمه سخت دارد که در برابر فشار و خم شدن، استقامت می‌کند.
بیشتر بخوانید: بهترین چوب برای ساخت کمد دیواری کدام است؟ از راش و روس تا ام دی اف و لترون
چوب راش
در بررسی انواع چوب مبلمان، به عنوان یکی از پر کاربردترین‌ها می‌توانیم به چوب راش اشاره کنیم. نام علمی چوب درخت راش،Fagus orientalis میباشد. این درخت شاخ و برگ فراوان داشته و سایه‌پسند است. راش در جنگلهای کشور ما موجود میباشد.
کاربردهای چوب راش
از چوب راش برای ساخت در و پنجره، تراورس راه‌آهن، میز و صندلی، مبل، صندوق و … استفاده میشود. مصرف این نوع چوب در مقایسه با انواع دیگر چوبها، بیشتر است. سلولز موجود در آن در تولید پارچه‌های ابریشمی خوب و لطیف به کار میرود. زغال و هیزم گرفته شده از آن نیز کیفیت بالایی دارد.
ویژگیهای چوب راش
- درون آن نامشخص است.
- رنگ آن کرم مایل به قرمز است.
- دوایر سالیانه فشرده دارد؛ به همین علت اگر مقاطع طولی را بررسی کنید، خطوط تقریباً مشخصی را می‌بینید که ناشی از سن چوب است.
- دارای پره‌های چوبی در مقاطع طولی میباشد. این پره‌ها در مقطع شعاعی، پرمگس و در مقطع مماسی، دوک نامیده میشوند که به شکل لکه‌های قرمز مشاهده میشود. البته ممکن است در برخی موارد این پرمگسهای زیبا، نقص به حساب آیند؛ زیرا نجاران عقیده دارند که این قسمت‌های چوب بعد از رنگ زدن سیاه می‌گردند.
- چوب راش نیمه سنگین است و بافتی همگن و تا اندازه‌ای مقاوم در برابر حشرات و قارچ‌ها دارد.
چوب توسکا
یکی از انواع چوب مبلمان که محبوبیت بسیاری در این صنعت دارد، چوب توسکا است؛ زیرا رنگ و بافت آن یکنواخت و انعطاف‌پذیر میباشد. این نوع چوب از چوبهای سبک تا نیمه سبک میباشد. درباره این درخت باید گفت دو نوع توسکای قشلاقی و ییلاقی با اسم‌های علمی Subcordate Alnus و Glutionose Alnus در کشور ما یافت میشود.
اسم‌های محلی توسکا، تسکا و توسه میباشد. درختچه‌های تیره توسکا به طور معمول کم ارتفاع هستند، اما بسته به شرایط محیط (مثل رطوبت و غنای بالای خاک) تا ارتفاع ۲۱ متر هم رشد می‌کند.
بیشتر بخوانید: فرآورده های چوبی، از تخته لایه ها تا انواع روکش های چوبی
کاربردهای چوب توسکا
چوب این درخت مورد استفاده در صنایع روکش سازی میباشد. همچنین به خاطر پرداخت، رنگ‌پذیری، شکاف خوری و ابزار خوری، در مبلمان سازی به کار میرود.
ویژگیهای چوب توسکا
- چوبی با درون نامشخص است.
- رنگ آن کرم مایل به قرمز است. چوب توسکا اگر در پاییز بریده شود ابتدا سفید رنگ بوده، ولی کمی پس از برش متمایل به قرمز میشود. سپس به رنگ صورتی روشن نمایان میشود و به همین صورت باقی می‌ماند.
- دایره‌های سالیانه آن پهن و نسبتاً مشخص است. وجود موج‌هایی در مقطع عرضی و پره‌هایی آجری گونه به رنگ قرمز در مقطع شعاعی و دوک‌هایی ظریف در مقطع مماسی از خصوصیات ظاهری این نوع چوب است.
- چوب توسکا نرم است.
- چوبی نیمه سنگین تا سبک است.
چوب چنار
یکی از انواع چوب مبل که کاربردهای فراوانی در این حوزه دارد، چوب چنار است. در صنعت مبلمان از این نوع چوب معمولاً برای زیرسازی وسایل چوبی، تولید درهای اماکن مقدسه، دسته ابزار، صندلی، غربال و صندوق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ویژگیهای چوب چنار
- رنگ این چوب سفید روشن تا قرمز مایل به قهوه‌ای است. لکه‌های قهوه‌ای صدفی آن را مزین کرده است.
- چوبی نیمه سخت، سنگین و بادوام است.
چوب روسی
از انواع دیگر چوب مبل، چوب روسی است. به چوبها و الوارهایی که از کشور روسیه وارد میشوند، چوب روسی گفته میشود. چوب روسی از گونههای مختلفی از جمله نراد و کاج میباشند. این چوب به علت خاصیت ارتجاعی و استحکامی که دارد، چوب مورد علاقه نجاران میباشد. این چوب به علت سبکی و ضریب الاسیسیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمانها به شمار میرود.
کاربردهای چوب روسی
به دلیل وزن کم و ضریب الاسیسیته بالا برای اسکلت ساختمان‌های مبلمان از بهترین گزینه‌هاست. این نوع چوب الیاف بلند و خمیر سفیدی دارد که کاربردش را در کاغذ سازی افزایش داده است. در ایران از چوب روسی معمولاً در تولید و ساخت مبلمان استفاده میشود.
ویژگیهای چوب روس
- رنگش سفید متمایل به قرمز است.
- درون‌چوب مشخص ندارد.
- راست تار و سبک است؛ به علت واکشیدگی و هم کشیدگی کمی که دارد، زمان خشک شدن کمتر ترک می‌خورد.
- خیلی خوش کار، سنباده خور، میخ خور و پیچ خور است.
- با وجود تمام مزایای مذکور به علت وجود برخی قارچ‌ها مبتلا به مرض لکه آبی یا لکه قرمز می‌گردد و در نتیجه آن، استحکامش کم میشود. حشره‌ها زیاد در آن لانه و تخم‌گذاری میکنند.
چوب ملچ
چوب ملچ، چوبی خوش نقش و درشت‌بافت و از جمله چوبهای زیبا میباشد. چوب ملچ مقاوم و نیمه سبک و با دوام است که از انواع چوب مبل است. این چوب به سبب نقش و رنگ زیبا در صنایع روکش سازی، ادوات ورزشی، ساخت تخته چند لایه، مبلمان، قایق‌سازی، خراطی پایهها، نرده‌ها و درب‌های خاص استفاده میشود.
ویژگیهای چوب ملچ
- جزو چوبهای زیبا، خوش‌نقش و دکوراتیو بازار است.
- چوبی درشت‌بافت، نیمه سنگین و نیمه سخت است.
- مقاوم در مقابل ضربه و بادوام در برابر خم است.
- راست تار و خوش کار است و امکان تورق در سطح بالا را دارا است.
- رنگش قهوه‌ای مایل به قرمز است و گاهی رگههای سبز رنگی دارد.
بیشتر بخوانید: پارکت چوبی، همه چیز درباره این کفپوش تمام چوب
چوب افرا
یکی دیگر از انواع چوب مبل چوب درخت افرا است. این درخت در جنگل‌ها و خاک‌های اسیدی رشد می‌کند و در نواحی جنگلی شمال ایران به وفور یافت میشود. برخی از انواع آن در باغات و پارک‌ها جهت زیباسازی پرورش داده میشوند. افرا انواع گوناگونی مانند اپلت، شیردار و کیکم در ایران دارد. بزرگ‌ترین و فراوان‌ترین افرای ایران، اپلت است.
کاربردهای چوب افرا
جهت استفاده در صنایع کفپوش و روکش سازی، تولید تخته چند لایه، قالب کفش، تولید لوازم مهندسی، پوشش سطوح بزرگ، دیوارها، رویه‌ی میزها، تخته خرده چوب، ساخت مجسمه، مبلمان و خراطی مناسب است.
ویژگیهای چوب افرا
- افرا چوبی درون نامشخص است.
- این چوب به رنگ سفید مایل به کرم با کمی درخشندگی صدفی است.
- دایره‌های سالیانه در تابستان همراه با فشردگی است؛ لذا در مقطع عرضی، به‌طور کامل نمایان میباشد و در مقطع مماسی، نقش‌های موج‌دار و در مقطع عرضی، نقش‌هایی به شکل رگه روی چوب به جا می‌گذارد.
- پره‌های چوبی ظریف و به رنگ قهوه‌ای و براق است. این پره‌ها در دو مقطع مختلف طولی به شکل لکه و دوک خودشان را نشان میدهند.
- چوب افرا که یکی از انواع چوب مبلمان است؛ چوبی سخت، سنگین، راست تار، خوش کار، سبک و شکننده است.
- قابلیت تورق دارد.
- قابل کنده‌کاری و ظریف‌کاری است.
چوب بلوط
چوب بلوط بادوام و درشت‌بافت است. چوبی نسبتاً نیمه سخت، نیمه سنگین تا سنگین میباشد. در برابر سایش مقاومت زیادی دارد و همین مسئله باعث شده یکی از انواع چوب مبلمان باشد.
کاربردهای چوب بلوط
چوب بلوط در گذشته‌های دور از جمله مهم‌ترین مصالح ساختمانی در اروپای شرقی بوده است. همچنین در گذشته از آن در ساخت کشتی‌های بازرگانی و جنگی استفاده می‌شد. در حال حاضر چوب بلوط بهترین انتخاب برای ساخت روکش، صنعت مبلمان، ساخت کتابخانه، میز و صندلی، اسکله‌سازی است. همچنین این چوب در واگن سازی، کشتی‌سازی، تراورس (چوب‌هایی که در زیر ریل راه‌آهن استفاده میشود)، تیرهای شبکه مخابراتی، مدل‌سازی و پارکت به کار گرفته میشود.
ویژگیهای چوب بلوط
- فشرده و محکم بوده و به نوعی نماد قدرت و استقامت است.
- چوب بلوط به رنگ قهوه‌ای روشن تا تیره بوده و درشت‌بافت است.
- چوب بلوط تقریباً نیمه سخت، نیمه سنگین تا سنگین است.
- در برابر سایش و رطوبت مقاومت زیادی دارد.
چوب آکاژو
چوب آکاژو به دو دسته آفریقایی و آمریکایی تقسیم میشوند. در ایران نوع آفریقایی بیشتر یافت میباشد. بافت چوب، یکدست و درخشان که با تغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارد. پرمصرف‌ترین نوع چوب در دنیا در زمینه روکشهای قیمتی، چوب آکاژو میباشد. این چوب یکی از انواع چوب مبل نیز هست.
کاربردهای چوب آکاژو
این نوع چوب از جمله پرکاربردترین انواع چوب مبل جهت ساخت روکشهای گران‌قیمت است و در روکش سازی و تولید مبل، دارای بیشترین میزان استفاده است. این جنس چوب، به دلیل این‌که ضربه‌پذیری و ضریب الاستیسیته بالایی دارد، در تولید قایق‌های بادبانی و تفریحی کاربرد خوبی دارد.
ویژگیهای چوب آکاژو
- داخل چوب قرمز رنگ و بیرون آن سفید متمایل به صورتی است.
- بافتش یک دست است. پرمگسهای درخشان و براق از ویژگیهای شاخص این چوب است که باعث میشود درخشش متفاوتی هنگام تغییر جهت نور داشته باشد.
- در مقطع شعاعی نقش‌های نوار مانند صدفی و در مقطع مماسی نقش‌های گوناگون موج دار، مجعد و جناغی داراست.
- به خاطر هم کشیدگی واکشیدگی کمی که دارد، در زمان خشک شدن، کمتر معیوب می‌گردد.
- قابلیت ضربه‌پذیری خوب، پرداخت عالی، پیچ خوری و میخ خوری بالایی دارد.
- رنگ‌پذیری و واکس خوری همیشه باید با بتونه‌کاری همراه باشد.
چوب کاج
چوب کاج از چوب‌هایی است که علاوه بر این‌که از انواع چوب مبل است، از آن برای تولید جعبه و همچنین کاغذسازی هم استفاده میشود.
ویژگیهای چوب کاج
- چوبش نرم و راست تار است.
- سبک با مقاومت کم است.
- سریع می‌پوسد.
چوب آبنوس
خاتم‌ها با چوب آبنوس (به‌عنوان مثلث‌های سیاه‌رنگ) ساخته میشوند. چوب آبنوس از انواع چوب مبل است که از آن برای تولید گونههای مختلف مبلمان، میز، صندلی و پیانو استفاده میکنند.
ویژگیهای چوب آبنوس
- چگالی تقریباً بالایی دارد و خیلی خوش‌بو است.
- تنه‌ی داخلی آن رنگ‌های مختلفی از جمله زرد، سفید تا قهوه‌ای و سیاه دارد.
- این چوب بسیار سخت، سنگین و مستحکم است.
- کمیاب و گران‌قیمت است.
- درخت این نوع چوب، سیاه رنگ است.
چوب ماهون
یکی از انواع چوب مبل که برای تولید مبلهای گران بها از آن استفاده میکنند، چوب ماهون است.
ویژگیهای چوب ماهون
- نیمه سخت و با استحکام متوسط است.
- سنگینی‌اش متوسط است.
- از جمله زیباترین چوبهای جهان به حساب میآید.
تشخیص چوب مبل
به مبلی که در آن نکات زیر رعایت شده باشد، می‌توان اطمینان پیدا کرد که دارای بهترین انواع چوب مبل است. این نکات عبارت‌اند از:
- اگر در چوب به کار برده شده در هر قسمت از مبل، خطهای دایره‌ای و دوار را دیدید (معمولاً زیر رنگ هم خود را نشان میدهند) از خرید آن مبل خودداری کنید. چون این خطهای دوار، از طریق دستگاه پوست‌زنی ایجاد میشود که باید هنگام سنباده از بین رفته باشد.
- رنگ چوب در سراسر مبل باید یک دست و یک جور باشد. در صورتی که رنگ زمینه زرد یا رگههای سیاه را در چوب دیدید، بدانید که عوامل قارچی بر روی چوب اثر گذاشته‌اند؛ اگر خیلی جدی و زیاد باشد، به مرور زمان باعث خوردگی چوب میشود.
- معمولاً در صورتی که روی چوب از رنگ پوششی مانند رنگ روغن و طلایی و رنگ مرمری استفاده شده باشد، تشخیص کیفیت چوب بسیار سخت و حتی غیر ممکن میشود.
- در محلی که دو قطعه چوب به هم متصل شده‌اند، نباید هیچ گونه شکاف یا درز حتی نازک وجود داشته باشد؛ زیرا این شکاف یعنی عدم چفت شدگی دو قطعه و در نتیجه احتمال شکست و جدا شدن قطعات از هم وجود دارد.
- وجود گرههای زیاد در چوب به کار برده شده در مبلمان، نشان‌دهنده پایین بودن کیفیت چوب میباشد. گره چوبها بافتهایی از جنس خود چوب نیستند؛ به همین دلیل ممکن است در اثر ضربه یا حتی جا به جایی از جای خود کنده شوند و مبل را دچار آسیب کند.
- دقت داشته باشید که اگر چوب به کار رفته در مبل، گره داشته باشد و محل قرار گیری این گره‌ها هم پایه مبل یا محل اتصال دو قطعه از کلاف باشد، احتمال شکست و خرابی به مراتب بیشتر خواهد بود.
بهترین چوب مبل برای مناطق مرطوب
معمولاً دغدغه افرادی که در مناطق مرطوب کشور (مخصوصاً شمال کشور) زندگی میکنند، این است که کدام انواع چوب مبل را خریداری کنند تا در آب و هوای مرطوبی که این مناطق دارند، مبلمان آن‌ها کمتر دچار خرابی و آسیب شود؟ بهترین چوب مبل برای آن‌ها کدام است؟
در حال حاضر برای مبلهای ال، مبلهای راحتی، مبل استیل و انواع کاناپه از چوب روس استفاده میشود. چوب روسی (نراد و یا کاج) که درختان آن در مناطق مرطوب رشد میکنند، در شمال کشور نیز یافت میشود.
به این خاطر به این نوع چوبها چوب روسی گفته میشود که از جنگلهای مرطوب روسیه وارد میشود؛ البته این‌که درختی در مناطق مرطوب رشد کند، دلیل بر استحکام جنس چوب آن نیست؛ بلکه مهم‌ترین نکته در ماندگاری مبلمان در هر منطقه (مرطوب یا خشک) نحوه نگهداری و مراقبت آن است.
سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم انواع چوب مبل را معرفی کنیم و ضمن بر شمردن ویژگیهای هر نوع چوب، به کاربردهای آن‌ها در صنعت مبلمان اشاره کنیم. اگر شما چوب دیگری می‌شناسید که در ساخت مبل از آن استفاده میشود، خوشحال می‌شویم آن را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
