سیستم آموزشی بدون کاغذ چه دستاوردها و چالش هایی را در بر خواهد داشت؟
تکنولوژی های جدید با حضور در کلاس های درس به صورت مداوم تلاش می کنند تا یادگیری را اصلاح کنند و مدارس و دانشگاه های زیادی از کامپیوتر و موبایل استفاده می کنند تا عملکرد دانشجویان و دانش آموزان را ارتقاء دهند. نرم افزارهای آموزشی زیادی هم طراحی شده اند که معروف ترین آن ها نرم افزار بلک بورد (Blackboard) است. زمانی که بحث کلاس درس بدون کاغذ پیش می آید، دانشگاه ها و مدارس رویکردهای متفاوتی دارند. یکی از راه ها استفاده از یک تب لت در کنار نرم افزارهای آموزشی و پروژکتور به جای کتاب، کاغذ و خودکار می باشد.
دستاوردها
کلاس درس بدون کاغذ مزایای گوناگونی چه برای معلمین و چه شاگردان دارد. اولین مزیت بارز آن، نداشتن کاغذهایی است که در معرض گم شدن، فراموش شدن و همچنین از بین رفتن در طول زمان قرار دارند. یکی دیگر از مزایایی که برای معلمان وجود دارد، کپی نکردن جزوه ها (که امری خسته کننده است) می باشد. مخصوصاً زمانی که دستگاه کپی خراب هم می شود. به جای استفاده از جزوه های کپی شده، مطالب می توانند روی نرم افزار آموزشی بارگذاری شده و به دانش آموزان بر روی تبلت آنها دسترسی لازم به منابع و جزوات آموزشی الکترونیک داده شود.
در این سیستم دانشجویان و دانش آموزان دیگر نیازی به طبقه بندی جزوه های آموزشی خود ندارند و حتی افراد نامنظم نیز متون سخنرانی استاد را به صورت طبقه بندی شده در هر هفته خواهند داشت. استفاده از جزوه های اسکن شده مشکل فراموشی دانش آموزان را برای انجام کارهایشان حل می کند. علاوه بر اینکه دیگر آن ها نیازی به حمل کتاب های سنگین به کلاس نخواهند داشت و بهانه هایی از این دست نیز حذف خواهند شد.
اگر معلمی فراموش کند که به دانش آموزان تکلیف بدهد، می تواند بعد از کلاس نیز این کار را بکند. این سیستم به معلم اجازه می دهد زمان بیشتری برای ارزیابی تکالیف دانش آموزان داشته باشد و یا اینکه وقت این را داشته باشد که مناسب ترین تکلیف را به آن ها ارجاع دهد. در ضمن با توجه به سیستم اطلاع رسانی که در نرم افزار های آموزشی موجود است، انجام تکالیف چندین بار به آنها از طریق تب لت هایشان یادآوری می گردد و این سیستم مطمئن تر از گوشزد کردن مداوم و تنبیه کردن است.
در کلاس های سنتی استاد یا معلم برای ارائه درس مجبور است دائما در کنار تخته بایستد درحالیکه با استفاده از عملکرد میرورینگ (mirroring function)، صفحه تبلت می تواند بر روی پرده نمایش پروژکتور نشان داده شده و معلم در حال درس دادن مطالب در کلاس قدم بزند. این آزادی حرکت معلم باعث می شود از صحت عملکرد و درک صحیح دانش آموزان اطمینان حاصل کرده و مطمئن شود که آنها در کلاس از شبکه اجتماعی و سایت های نامناسب استفاده نمی کنند.
یکی از فواید آنلاین اپلیکیشن(برنامه های کاربردی) کلاس های درس این است که در طول ترم به صورت مداوم دانش آموزان در صفحه نمرات خود می توانند معدل خود را ببینند، بنابراین هم می توانند با توجه به نتایج میان ترم برای امتحان پایانی بهتر آماده شوند و هم اینکه با آگاهی از روند پیشرفت خودشان، با نتایج غیر منتظره نمرات پایان ترم روبرو نشده و اعتراضات برای نمرات پایانی کمتر خواهد شد.
یکی از عملکردهای مهم اپلیکیشن کلاس های درس این است که معلم می تواند در صفحه ای که به مباحثه اختصاص دارد سوالات خود را از دانش آموزانی که باید پاسخگو باشند بپرسد. در این روش معلم از اینکه دانش آموزان تکالیف خود را به درستی در منزل انجام می دهند اطمینان حاصل می کند و جایگزین مناسبی برای چک کردن تکالیف در کلاس درس می باشد. زمانی که برخی از دانش آموزان به هر علتی غائب هستند می توانند متن درس های گفته شده را در نرم افزار مشاهده کرده و از تکالیف با خبر گردند. با این سیستم، دیگر نیازی به گرفتن تکالیف به صورت حضوری در دفتر یا خانه معلم یا هم شاگردی ها نیست. در این صورت از انتقال اطلاعات اشتباه نیز جلوگیری می گردد.
یکی دیگر از فواید به کار بردن اپلیکیشن آموزش، استفاده در زمان امتحان با سطوح دسترسی تعریف شده می باشد. در زمان امتحان خیلی از دسترسی ها برای جلوگیری از تقلب بسته می شود. امتحان می تواند به صورت اتوماتیک توسط اپلیکیشن انجام شده و نمره دهی نیز به صورت اتوماتیک صورت پذیرد. بعد از تمام شدن فرآیند تعریف شده امتحان، نتایج بلافاصله هم برای معلم و هم برای شاگردان ارسال می گردد. موضوع اینجاست که هم شاگردان از بازخورد سریع نتایج راضی هستند و هم معلمان از صرف نکردن زمان طولانی برای تصحیح اوراق امتحانی خوشحال.
زمانی که برنامه زمانبندی آموزشی اجازه بدهد می توان با یک سری بازی سازی ها در نرم افزار، یادگیری را برای دانش آموزان جذابتر نمود. می توان از فیلترهای موثری استفاده کرد که به دانش آموزان انگیزه بدهند. بازی سازی یادگیری کلمات را برای آنان جذابتر می کند. با خلق سیستم بازی سازی که سرعت آن با سرعت یادگیری و مدل یادگیری کاربر خاص تنظیم می شود، می توان فاصله ای که در سرعت یادگیری دانش آموزان نسبت به یکدیگر است را از بین برد.
یکی دیگر از مزایای استفاده از نرم افزار های آموزشی، قابلیت استفاده از جستجوگر اینترنت در آن هاست. اینکه دانش آموزان برای ارائه پروژه ها و یافتن جواب سوالات خود بتوانند از اینترنت استفاده کنند مزیت بزرگی است. زیرا دیگر نیازی نیست که آن ها برای اینگونه تحقیقات به کتابخانه بروند و کنترل آنها نیز در کلاس درس راحت تر است.
چالش ها
با توجه به مزایای زیادی که در سیستم آموزشی بدون کاغذ وجود دارد، مشکلاتی نیز در مدیریت این سیستم وجود دارد که گاهی اوقات به راحتی قبل حل نیستند. به طور مثال، تنظیماتی که باید بر روی تب لت دانش آموزان برای هر برنامه آموزشی پیش رو انجام شود، وقت زیادی از معلم خواهد گرفت. دانلود نرم افزارها، اجرا کردن آنها و .. یکی از این موارد محدود کردن دسترسی ها در موقع امتحان و باز کردن آن ها بعد از امتحان است که با توجه به پیچیدگیهای هر فرآیند ممکن است وقت معلم را تا 15 دقیقه نیز برای هر دانش آموز بگیرد.
یکی دیگر از مشکلاتی که می توان مثال زد پر کردن جاهای خالی یک متن با تب لت است. باید متن مورد نظر تایپ شده و بعد با تکنولوژی لمسی آن کلمه یا عبارت در جای خالی قرار گیرد. این روند گاهی اوقات برای دانش آموزان و معلم آنقدر سخت می شود که ترجیح می دهند از وایت بورد استفاده کنند.
گاهی اوقات برخی دانش آموزان فراموش می کنند که تب لت خود را شارژ کنند، بنابراین تب لت آن ها در کلاس درس خاموش می شود. گرچه شاید بتوان برای آنها شارژر تهیه کرد ولی تعداد پریز های برق در کلاس قطعاً محدود است. در ضمن معلمان و مدیران مدرسه باید این را نیز در نظر بگیرند که ممکن است برخی دانش آموزان در منزل دسترسی کافی به اینترنت نداشته باشند.
معمولاً اوایل کار دانش آموزان به خاطر استفاده از تب لت برای یادگیری هیجان زده هستند، ولی این هیجان ممکن است بعد از مدتی فروکش کند و دانش آموزن به استفاده از دیگر برنامه ها و بازی هایی روی آروند که آن ها را از یادگیری منحرف کند، این در حالی است که حتی در کلاس درس، معلم ممکن است نتواند از هیچ زاویه ای صفحه تب لت برخی از دانش آموزان را کنترل کند.
یکی از مشکلاتی که نرم افزار آموزشی ایجاد می کند این است که دانش آموزان عادت می کنند صرفاً از طریق نرم افزار دستور تکلیف بگیرند و دستورات شفاهی که معلم سر کلاس به آن ها اشاره می کند اگر در سیستم ثبت نشوند را نادیده می گیرند. باید این موضوع را در نظر گرفت، علی رغم تلاش ها و هزینه های فراوانی که انجام می شود این احتمال نیز وجود دارد که خیلی از معلمان برای استفاده از این سیستم، آموزش کافی ندیده باشند و نتوانند به صورت کامل فرآیند های آموزشی را طی کنند.
در انتها
همواره در بدو ورود هر تکنولوژی نوینی به خاطر ناشناخته بودن آن، عدم سواد کافی برای درک آن تکنولوژی و کساد شدن برخی از کسب و کارهای روش های سنتی، مقاومت ها و چالش ها بسیارند. راهکار شاید این باشد که تکنولوژی جدید و روش قدیمی به صورت مکمل همدیگر به فعالیت ادامه دهند تا هم کسب و کارهای قدیمی برای انطباق با شرایط جدید آماده شوند و هم مشکلات تکنولوژی ها به مرور رفع شده تا بتوان به صورت کامل از آن ها استفاده نمود. بنابراین، لازم نیست از همین الان مداد، خودکار و کاغذ را دور بریزید، از مزایای تکنولوژی استفاده کنید تا آنجایی که کمتر به درختانی که بازگشت آن ها به طبیعت راحت نیست، آسیب بزنید. ما ناگزیر به سمت آینده ای می رویم که با حضور تکنولوژی همه چیز دگرگون خواهد شد. امیدواریم به جای آن که از آن بترسیم، هیجانش را تجربه کرده و درجهت آسیب نرساندن به محیط زیستمان آن را بپذیریم.
منبع:
