انواع گونه بندی ساختمان ها بر اساس مبحث 19 مقررات ملی
عوامل ویژه‌ی اصلی و گروه بندی ساختمان‌ها
حداقل میزان صرفه جویی الزامی در مصرف انرژی، که در این مبحث برای پوسته‌ی خارجی ساختمان‌ها مشخص شده است، به چهار عامل ویژه‌ی اصلی وابسته است. براساس این عوامل ساختمان‌ها از نظر میزان صرفه جویی الزامی در مصرف انرژی گروه‌بندی می‌شوند. عوامل ویژه‌ی اصلی تعیین کننده‌ی گروه ساختمان، از نظر میزان صرفه جویی الزامی در مصرف انرژی، به قرار زیر است:
- گونه‌بندی کاربری ساختمان
- گونه‌بندی نیاز سالانه‌ی انرژی گرمایی – سرمایی محل استقرار ساختمان
- گونه‌بندی سطح زیربنای مفید ساختمان
- گونه‌بندی شهر محل استقرار ساختمان
در این نوشتار، به گونه‌بندی هر یک از عوامل فوق و سپس به گروه‌بندی ساختمان‌ها، از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی، پرداخته می‌شود.
گونه‌بندی کاربری ساختمان
ساختمان‌ها از نظر نوع کاربری به چهار گروه الف، ب، ج، د تقسیم می‌شوند. برای تعیین گونه‌بندی ساختمان از نظر نوع کاربری به پیوست 4 مبحث 19 رجوع شود.
در صورتی که بخش یا بخش‌هایی از ساختمان، با مساحت بیش از 150 متر مربع، و با کاربری متفاوت با کاربری عمومی ساختمان (کاربری بخش بزرگ تر ساختمان) جزو فضاهای داخلی ساختمان محسوب شود، باید برای هر بخش گروه‌بندی جداگانه منظور شود و مقررات مربوط به آن گروه‌بندی رعایت شود.
گونه‌بندی نیاز سالانه‌ی انرژی محل استقرار ساختمان
در این مبحث، مناطق مختلف کشور، از نظر سطح نیاز گرمایی – سرمایی سالانه، سه گونه اند:
- مناطق دارای نیاز سالانه انرژی کم
- مناطق دارای نیاز سالانه انرژی متوسط
- مناطق دارای نیاز سالانه انرژی زیاد
در پیوست سوم مبحث 19، گونه‌بندی نیاز سالانه انرژی 245 شهر کشور، که دارای ایستگاه هواشناسی اند درج شده است. در صورتی که شهر محل استقرار ساختمان در این پیوست ذکر نشده باشد، باید داده‌های نزدیک‌ترین ایستگاه هواشناسی مندرج در این پیوست ملاک عمل قرار گیرد.
گونه‌بندی سطح زیربنای مفید ساختمان
در این مبحث، ساختمان‌ها، از نظر سطح زیر بنای مفید، دو گونه اند:
- ساختمان‌های دارای زیربنای مفید کمتر یا مساوی 1000 متر مربع
- ساختمان‌های دارای زیربنای مفید بیش از 1000 متر مربع
گونه‌بندی شهر محل استقرار ساختمان
شهرها، در این مبحث به دو گونه اند:
- شهرهای بزرگ: مراکز استان‌ها و شهرهای دارای بیش از یک میلیون نفر جمعیت
- شهرهای کوچک: شهرهایی با جمعیت کمتر از یک میلیون نفر که مرکز استان نیستند.
گروه‌بندی ساختمان‌ها از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی
برای طراحی ساختمان، طبق ضوابط مندرج در این مبحث، لازم است ابتدا گروه ساختمان، از نظر میزان صرفه جویی الزامی در مصرف انرژی تعیین گردد. در این مبحث گروه‌های چهار گانه‌ی ساختمان‌ها به قرار زیر است:
- گروه 1: ساختمان‌های ملزم به صرفه جویی زیاد در مصرف انرژی
- گروه 2: ساختمان‌های ملزم به صرفه جویی متوسط در مصرف انرژی
- گروه 3: ساختمان‌های ملزم به صرفه جویی کم در مصرف انرژی
- گروه 4: ساختمان‌های بدون نیاز به صرفه جویی در مصرف انرژی
گروه ساختمان‌ها، از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی، پس از تعیین عوامل ویژه‌ی اصلی و براساس جدول مندرج در پیوست پنجم این مبحث، تعیین می‌شود. در این مبحث، مراد از«ساختمان گروه 1،2،3،4» گروه‌بندی فوق است.
عوامل ویژه‌ی فرعی
حداقل میزان صرفه جویی الزامی در مصرف انرژی مشخص شده در این مبحث، به عوامل ویژه‌ی دیگری نیز وابسته است، که عوامل ویژه فرعی نامیده می‌شوند. عوامل ویژه‌ی فرعی عبارتند از:
- شرایط بهره‌گیری از انرژی خورشیدی
- نحوه‌ی استفاده از ساختمان با کاربری غیرمسکونی
گونه‌بندی از نظر شرایط بهره‌گیری از انرژی خورشیدی: ساختمان‌ها، از نظر شرایط بهره‌گیری از انرژی خورشیدی، به دو گونه تقسیم می‌شوند:
- ساختمان‌های دارای امکان بهره‌گیری مناسب از انرژی خورشیدی
- ساختمان‌های دارای محدودیت در بهره‌گیری از انرژی خورشیدی
ساختمانی دارای امکان بهره‌گیری مناسب از انرژی خورشیدی شناخته می‌شود که مطابق پیوست 3، دارای نیاز غالب سرمایی نباشد، مساحت جدارهای نورگذر آن در جهت جنوب شرقی تا جنوب غربی بیش از یک نهم زیربنای مفید ساختمان باشد، و همچنین موانع تابش نور خورشید به ساختمان با زاویه‌ای کمتر از 25 درجه نسبت به افق دیده شود.
ساختمانی که فاقد یکی از شرایط فوق باشد، ساختمان دارای محدودیت در بهره‌گیری از انرژی خورشیدی شناخته می‌شود.
مطالب مرتبط:
- آشنایی با سیستم شوتینگ زباله + دیتایل اجرایی
- سیستم ها و روش های تصفیه آب استخر
- محافظت تاسیسات گرمایش و سرمایش ساختمان در برابر زلزله
منبع:
