کار در محیط‌های کارگاهی و به ویژه در پروژه‌های ساختمانی مستلزم رعایت یک سری نکات ایمنی کارگاهی است. استفاده از لباس‌های کار مهندسی که شامل کلاه ایمنی، عینک، دستکش و کفش‌های مخصوص هم می‌شود از جمله این الزامات است. لباس کار به عنوان یک وسیله ایمنی و حفاظتی فردی، در جنس و انواع مختلفی برای استفاده کارگران و افراد مشغول به کار در پروژه‌های ساختمانی از جمله مهندسان تعریف شده است.
مسئولیت تأمین و در اختیار قرار دادن این لباس‌های کار برای کارگران و مهندسان بر عهده شخص کارفرما است. کارفرما در این رابطه موظف است که بر اساس شرایط کاری، بهترین و مناسب‌ترین لباس کار را با در نظر گرفتن استاندارد‌های تعریف شده تهیه کند. تمامی این لباس‌ها از کلاه گرفته تا کفش باید از استاندارد‌های تعریف شده در اچ‌اس‌ای (HSE) پیروی کنند.
اهمیت لباس کار مهندسی اچ‌اس‌ای (HSE)
لباس کار که عمدتاً به عنوان پوشش برای محافظت از افراد در برابر حوادث غیرمترقبه مختلفی شناخته می‌شود. علاوه بر نقش حفاظتی که دارد به منظور دیگری هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکپارچگی و ایجاد نظم در محیط کار، آراستگی کارگران و مشخص کردن افراد مجاز در محیط کار از دیگر اهداف استفاده از لباس‌های کار است. در مراحل مختلف ساختمان سازی اعم از سازه ساختمان، تخریب ساختمان، خاکبرداری و غیره رعایت نکات ایمنی از ضروریات است.
استاندارد‌های لباس کار مهندسی طبق اچ‌اس‌ای (HSE)
استاندارهایی که توسط اچ‌اس‌ای در خصوص لباس‌های کار مهندسی تعریف شده است به طور کلی شامل 3 دسته زیر می‌شود:
- نشانه و علائم حک شده روی لباس
- جنس و کیفیت لباس کار
- نام سمت، نوع و رنگ لباس
نشانه‌های حک شده روی لباس
در خصوص نشانه‌ها و علائم درج شده، لباس کار استفاده شده در محیط‌های کار بر اساس استاندارد اچ‌اس‌ای (HSE) باید موارد زیر را رعایت کرده باشد:
- آرم و نماد شرکت باید مثلث متساوی‌الاضلاع باشد و در صورت نیاز نام شرکت زیر آن قرار گیرد.
- رنگ زمینه نماد باید طوری باشد که بر اساس آن بتوان واحد‌های مختلف را از یکدیگر تشخیص داد.
- اندازه این آرم مثلثی شکل باید تقریباً برابر با 7 سانتیمتر باشد.
- جنس این نشان نیز باید با کیفیت، ثابت و با رنگ‌های مشخص شده در پارچه نقش ببندد.
- محل نصب نماد باید در بالای جیب سمت چپ لباس بالا تنه باشد.
جنس و کیفیت لباس کار
لباس کار از حیث جنس و کیفیت باید استاندارد‌های زیر، مربوط به اچ‌اس‌ای (HSE) را برآورده کند:
- جنس لباس کار بر اساس شرایط کار و الزامات ظاهر لباس باید از نظر مقاومت در مقابل چروک و عدم تولید الکتریسیته ساکن از کیفیت خوبی برخوردار باشد. بدین منظور باید پارچه به کار رفته دارای ترکیب 70 درصد پنبه و 30 درصد پلی‌استر باشد. در شرایطی که احتمال تماس با آتش و سوخته شدن وجود داشته باشد جنس پارچه باید متشکل از 60 درصد پنبه باشد.
- به منظور اطمینان از استحکام و مقاومت لباس کار مهندسی، باید از پارچه با بافت کج‌راه و تراکم بالا و نخ چهل دولا از نوع رینگ استفاده شود.
- برای دوام بیشتر رنگ لباس کار مهندسی و جلوگیری از رنگ دادن پارچه و لباس پس از شستشو و همچنین آب رفتن پارچه باید از رنگ‌های راکتیو در رنگ‌کاری پارچه استفاده شود.
- به وسیله دوخت مناسب و چرخ‌کاری دوباره محل دوخت‌ها می‌توان از تولید یک لباس کار با کیفیت و مقاوم اطمینان حاصل کرد.
- در تهیه و دوخت لباس باید از الگوهای استاندارد استفاده شود تا لباس، اندازه‌ای استاندارد داشته باشد.
نام سمت و موقعیت آن، نوع و رنگ لباس
طرح و رنگ لباس کارکنان شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف از جمله مهندسان براساس نوع و سمت در واحد‌های مختلف در جهت اعمال کنترل و نظارت بهتر توسط شرکت مربوطه و طبق استاندارد‌های اچ‌اس‌ای (HSE) مشخص می‌شود که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدیران، روسای شرکت و پروژه، لباس 3 تیکه شامل کاپشن به رنگ ترجیحاً سرمه‌ای، شلوار به رنگ طوسی و پیراهن به رنگ طوسی روشن.
- مسئول اچ‌اس‌ای و کارکنان ایمنی و آتش‌نشانی، کاپشن سرمه‌ای، شلوار به رنگ سرمه‌ای و پیراهن به رنگ سفید.
- روسا، سرپرستان و نوبت‌کاران ارشد عملیاتی، لباس دو تکه، کاپشن و شلوار با رنگ طوسی.
- سایر کارکنان عملیاتی، لباس کار یکسره به رنگ طوسی.
- سرپرستان کارگاه و مهندسین خدمات فنی، لباس دو تکه کاپشن و شلوار با رنگ زمینه آب، یقه، سرآستین و زیپ کاپشن به رنگ سفید.
- کارکنان تدارکات و انبار‌ها، لباس کار مهندسی دو تکه کاپشن و شلوار با رنگ زمینه آبی، یقه، سرآستین و زیپ کاپشن به رنگ طوسی.
- کارکنان خانم که بنا بر ضرورت در واحد‌های عملیاتی مشغول به کار هستند باید لباس کار مهندسی شامل مانتو و شلوار و مقنعه با رنگ‌های مشخص شده توسط استاندارد اچ‌اس‌ای بر تن داشته باشند.
انواع لباس کار مهندسی
لباس کار مهندس شامل بخش‌های مختلفی است که هر یک از آن‌ها باید مطابق با استاندارد اچ‌اس‌ای باشند. بخش‌های مختلف یک لباس کار شامل موارد زیر می‌شود:
- لباس دو تکه بالا تنه و پایین‌تنه (سرهمی یک تکه) که در بالا به طور کامل به الزامات و استاندارد‌های آن اشاره شد.
- کلاه، در استفاده از کلاه نیز باید یک سری استاندارد لباس کار مهندسی اچ‌اس‌ای (HSE) را رعایت کرد که رنگ و اندازه مناسب از جمله مهم‌ترین آن‌ها است.
- عینک، استفاده از عینک هم ملزم به یک سری الزامات است. عینک‌ها باید سالم باشند و هر سه سال یک بار تعویض گردند.
- کفش، این پوشش از لباس کار مهندسی اچ‌اس‌ای (HSE) نیز استاندارهایی برای آن تعریف شده است. کفش از کفی مناسب محیط برخوردار باشد، ارتفاع ساق آن مناسب باشد، مقاومت قسمت پنجه بالا باشد و در نهایت هم راحت و اندازه باشد.
سخن آخر
بدون شک استفاده از لباس‌های کار مهندسی با کیفیت که استاندارد‌های اچ‌اس‌ای (HSE) را برآورده کنند، یکی از مهم‌ترین الزامات محیط‌های کار ساختمانی در مراحلی مانند: خاکبرداری، سفت کاری ساختمان و غیره است. استاندارد‌های زیادی برای این لباس‌ها در نظر گرفته شده است که در بالا به آن‌ها پرداخته شد.
-
-
-
-
-
-
-
