سیزدهمین روز از فروردین در فرهنگ ایرانی به عنوان سیزده بدر یا روز طبیعت نامگذاری شده است که آیینی باستانی است. همچنین سیزده بدر یکی از مهمترین آداب و رسوم رایج و مشترک در بین اقوام ایرانی است. ایرانیان همه ساله با آمدن سال جدید در فصل بهار این روز را جشن میگیرند. در سیزده بدر مردم با ترک خانهها برای پیوستن به طبیعت و گذراندن روز در خارج از منزل جشن میگیرند.
سیزده بدر هیچ مفهوم مذهبی ندارد و روز تجلیل از طبیعت است و پایان جشنهای نوروزی را نشان میدهد و با غروب خورشید به پایان میرسد. با اینکه مفاهیم نادرست از جمله نحس بودن وارد این روز شدهاند، ولی در فرهنگ باستانی ایرانی، همه روزها برای «شادی» آفریده شدهاند.
با این حال، امسال با متفاوتترین ایام نوروز روبرو هستیم، حضور بیموقع ویروس کرونای انگلیسی و متعاقبا قرنطینه همگانی، این پرسش را ایجاد میکند که: «چطور میتوان در خانه سیزده را بدر کرد؟ در این مقاله نخست درباره اقدامات لازم در روزهای قرنطینه در سیزده بدر صحبت میکنیم، سپس درباره فلسفه این روز بیشتر خواهیم گفت؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.
اگر قصد بازسازی ساختمان خود را دارید، درخواست آن را ثبت نمایید.
تدابیر لازم برای کرونا بدر در سیزدهم فرودین سال ۱۴۰۰
بهترین تدبیر برای روزهای قرنطینه، ماندن در خانه است. به هیچ عنوان نیازی نیست ۱۳ را بیرون از خانه بدر کنید! فلسفه این روز که بسیار از آن فاصله گرفتیم، برپایی شادی و آرزوی برای داشتن روزهای خوش است. پس برای چنین مفاهیمی، بهتر است در خانه بمانیم.
برخی از ساختمانهای دارای روف گاردن (بام سبز) هستند. این فضا میتواند برای برپایی سیزده بدر مکانی فوقالعاده باشد، اما در صورتی که ساختمان شما تعداد واحد زیادی دارد، باز هم باید از تجمع جلوگیری شود. به هر روی، فضای باز روف گاردن و همنشینی با گل و گیاه، میتواند تاحدودی تداعیکننده طبیعت بکرِ بیرون از خانه باشد.
برای خانههای ویلایی که اغلب دارای استخر خصوصی هستند، این فضا نیز میتواند به معنای برپایی یک جشن کوچک در خانه باشد. سعی کنید از چنین فضاهایی در روز سیزده بدر استفاده و محافل کوچک خانوادگی خود را گرمتر کنید.
افرادی که تراس بزرگ یا حیاط شخصی دارند میتوانند در این فضا اقدام به برپایی آیینهای سیزده بدر کنند، کسانی هم که آپارتماننشین هستند و فضای خاصی در خانه ندارند که با طبیعت در پیوند باشند، میتوانند در هر جای خانه بساط شور و شادی، رقص و پایکوبی را برپا کنند.
به منظور ایجاد تغییر در محل کار و زندگی خود درخواست نازک کاری ساختمان را ثبت نمایید.
حتی برخی از خانهها دارای یک فضا به عنوان پاسیو شخصی هستند که معمولاً به عنوان یک گلخانه و جایی برای پرورش انواع گل و گیاه از آن استفاده میکنند. این فضا میتواند بهترین مکان ممکن برای گذراندن روز سیزدهم باشد.
همچنین میتوانید برای ترغیب بیشتر فرزندانتان و دیگر اعضای خانواده، میتوانید چادر زدن در طبیعت را در خانه شبیهسازی کنید! اگر در منزل چادر دارید سریعاً دست به کار شوید و چادر خود را بر پا کنید و بعد از تهیه کردن همه وسایل مورد نیاز، به داخل چادر بروید و یه پیک نیک حسابی راه بیاندازید.
از دعوت کردن دوستان و اقوام نیز اجتناب کنید و سعی کنید در کنار خانواده خود ساعاتی را به خوشی بگذرانید. در این روز بهتر است به جای بدر کردن عدد سیزده، سعی شود نحسی ویروس کرونا را با ماندن در خانه بدر کنیم!
فلسفه روز سیزده بدر چیست؟
در این روز به اصطلاح «نحس» ایرانیان خانه خود را ترک میکنند و اوقات خود را در بیرون از خانه خود با خانواده و دوستان میگذرانند. از آنجایی که این آخرین روز از جشنها و تعطیلات سال نو است، ایرانیها دوست دارند با رقصیدن، آواز خواندن، بازی کردن در اطراف و خوردن غذاهای ویژه (جوجه کباب!) در کنار هم سرگرم شوند.
شادیهای این روز به عنوان راهی برای پاکسازی «افکار شیطانی» و داشتن سالی خوش است. همچنین در این روز ویژه مردم این شانس را دارند که از بوی تازه بهار قبل از بازگشت به مدارس یا کار لذت ببرند. در مورد دلایل مختلف پیدایش سیزده بدر، تحلیلهای مختلفی وجود دارند. در ابتدا بهتر است مقدمهای درباره شماره سیزدهم و روز سیزدهم فروردین ارائه شود و اینکه آیا این عدد در ایران و فرهنگ ایرانی بد یا ناشایست است یا خیر!
اول از همه باید توجه داشته باشیم که در فرهنگ ایران، هیچ یک از روزهای سال «بد» یا «نحس» تلقی نشده است، اما همانطور که میدانیم هر یک از روزهای هفته و ماهها نسبت به یکدیگر دارای اسامی زیبا هستند. هر یک از جلوههای طبیعت نمادی از یزدان هستند. از این رو، در سیزدهمین روز از هر ماه خورشیدی در تقویم ایرانیان «تیروز» نامیده میشود که متعلق به تیشتار، ستاره باران است.
برای ایجاد محوطه سازی ساختمان درخواست خود را ثبت نمایید.
این جشن شاد، ریشه در اعتقاد زرتشتی دارد که خنده و شادی، سمبل دور انداختن افکار بد است. طبق عقاید زرتشتی، افکار بد هدیه اهریمن (شیطان) و فرزندان او هستند و جشنواره سال نو همه افکار بد را پاکسازی میکند. این جشنها دشمنان را شکست داده و شاخههای رفاقت و صلح را از بین میبرد. رسم بوسیدن یکدیگر روی گونهها نیز از این باور ناشی میشود که باعث پاک شدن روح فرد میشود.
به گفته فولکلور (فرهنگ عامه)، دوازده ارواح شیطانی توسط اهریمن در تمام سال در ۱۲ ستون جهان غذا میخورند و در پایان سال که ستونها در آستانه فروپاشی هستند، ارواح شیطانی برای جشن گرفتن به زمین میآیند. در حالی که آنها با شادی میرقصند، در ۱۲ روز اول نوروز، ستونها به دلیل شادی و جشنها به حالت اولیه خود باز میگردند. ارواح بد در سیزدهمین روز از سال دوباره شروع به خوردن غذا در ستونها می کنند به این امید که یکبار دیگر دنیا را سرنگون کنند.
به همین دلیل دوازده روز اول سال ار این جهت قابل توجه تلقی میشود، و وظیفه مهم حفظ امنیت جهان و زندگی مردم روی زمین را بر عهده دارد. سیزدهمین روز از سال، آغاز دوره عادی سال در نظر گرفته شد. سال نو فرصتی بود تا مردم بتوانند ظاهر و خانههای خود را تمیز کنند و سال نو را در وضعیت جسمی و روحی تازه شروع کنند.
همچنین در هیچ یک از متون کهن و هیچ دانشمند و نویسندهای، سیزده فروردین به عوان روزی بَد ذکر نشده است، بلکه در بیشتر نوشتهها و کتابها ، سیزدهم نوروز، به عنوان نیکی و برکت بیان شده است. امروزه، هیچ کسی ۱۳ را به عنوان عددی نحس نمیپذیرد و مردم معتقدند این عدد تنها خرافاتی بیش نیست.
کارهایی که مردم در سیزده به در انجام میدهند؟
مراسم مختلفی که براساس فرهنگ هر منطقه در بازی، ورزش، مسابقات محلی، پوشیدن لباس سنتی، پخش موسیقی، رقص محلی، خوردن کاهو با سکنجبین (یکی از قدیمیترین خوردنیهای مخصوص این روز) در سیزده بدر انجام میشود. طبخ غذاهای محلی، انواع مختلف و آداب و رسوم دیگر قبایل ایرانی بخش دیگر آیینهایی هست که سرچشمه گرفته از برخی اعتقادات و اسطورههای اساطیری هستند.
اما همانطور که میدانید سیزدهم فروردین در فرهنگ زرتشتی، آغاز نیمه دوم سال زراعت است و مردم ایران برای دعا و جشن تشیتار، خدای باران و استقبال از سال خوب به مزارع خود میروند و شادمانی میکنند.
بخش دیگری از آیینهای سیزده بدر که به نوعی با ستایش و الهام مرتبط است. به عنوان مثال، استراق سمع (فال گوش ایستادن)، گره زدن سبزه و بسیاری از مراسم دیگر مختص این روز هستند. گره زدن سبزه برای آرزوی رسیدن به معشوق خود است. این کار معمولاً توسط دختران و پسران جوان انجام میشود و هنگامی که گره را باز میکنند، اعتقاد دارند که آنها شانس خود را باز کردهاند! این گره بیانگر پیوند بین زن و مرد است. زوجهای جوان متأهل نیز تمایل به اجرای این آیین دارند و آرزو داشتن فرزند و آرزوهای دیگر را دارند.
یکی از سنتهای این روز، دور کردن سبزه از سفره هفتسین است. مردم سبزههای خود را در پایان سیزدهم دور میاندازند و معتقدند که تمام غمها، دردها و بیماریهای سال نو را دور انداختهاند. بنابراین، مردم از تماس با سبزه شخص دیگر خودداری میکنند، زیرا فکر میکنند با این جوانهها دردهای دیگران را به سوی خود جذب کردهاند.
سخن آخر
همانطور که در بالا بیان شد، بهتر است در خانه بمانید و از بیرون رفتن اجتناب کنید. روز سیزده فروردین همانند دیگر روزهای سال است، اما ارزشهای فرهنگی و تاریخی بودهاند که چنین روزهایی را مهم ساختهاند؛ وگرنه میتوان بعد از گذشت چند ماه (گذر از کرونا) دوباره به آغوش طبیعت بازگشت. همچنین سعی کنید از فضاهای مختلف خانه خود نهایت استفاده را ببرید و روز سیزده بدر را با شادی سپری کنید.